«Λογισμικό Έρευνας Κοινής Γνώμης»
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ)
ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
Πτυχιακή εργασία
των
Μανδαλενάκη Μιχαήλ Βασάλου Ελένη
(ΑΜ : 624) (ΑΜ : 1004)
Επιβλέπων: Παναγιώτης Μπάτος
Εργαστηριακός Συνεργάτης

Καστοριά, Οκτώβριος 2013

«Λογισμικό Έρευνας Κοινής Γνώμης»
Μανδαλενάκη Μιχαήλ Βασάλου Ελένη
(AM : 624) (ΑΜ : 1004)
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ)
ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
ΤΜΗΜΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
Πτυχιακή εργασία
των
Επιβλέπων: Παναγιώτης Μπάτος
Εργαστηριακός Συνεργάτης

Εγκρίθηκε από την τριμελή εξεταστική επιτροπή την Ημερομηνία.
Καστοριά, Οκτώβριος 2013
............................
Ον/μο Μέλος Ε.Π
Ιδίοτητα Μέλους Ε.Π
............................
Ον/μο Μέλος Ε.Π
Ιδίοτητα Μέλους Ε.Π
............................
Ον/μο Μέλος Ε.Π
Ιδίοτητα Μέλους Ε.Π

Copyright © 2013 – Βασάλου Ελένη, Μανδαλενάκης Μιχαήλ.
Απαγορεύεται η αντιγραφή, αποθήκευση και διανομή της παρούσας εργασίας,
εξ ολοκλήρου ή τμήματος αυτής, για εμπορικό σκοπό. Επιτρέπεται η ανατύπωση,
αποθήκευση και διανομή για σκοπό μη κερδοσκοπικό, εκπαιδευτικής ή ερευνητικής
φύσης, υπό την προϋπόθεση να αναφέρεται η πηγή προέλευσης και να διατηρείται
το παρόν μήνυμα. Οι απόψεις και τα συμπεράσματα που περιέχονται σε αυτό το
έγγραφο εκφράζουν αποκλειστικά τον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν τις
επίσημες θέσεις του ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας.

Ευχαριστίες
Για την υλοποίηση της παρακάτω εργασίας δεν συνέβαλε μόνο η
βιβλιογραφία αλλά και η συνεχόμενη αναζήτηση στο διαδίκτυο, μα πάνω απ’
όλα σε αυτήν την εργασία είχαν κύριο ρόλο αρχικά ο καθηγητής μας Κος
Παναγιώτης Μπάτος ο οποίος πίστεψε σε εμάς από την αρχή και μας
καθοδήγησε σωστά ώστε να φέρουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Επίσης
ευχαριστούμε θερμά τους γονείς μας που χωρίς αυτούς δεν θα καταφέρναμε
να φτάσουμε στο τέλος των σπουδών μας. Τέλος θα θέλαμε να
ευχαριστήσουμε τους φίλους και συμφοιτητές μας οι οποίοι με τις ιδέες τους
μας βοήθησαν σε διάφορες δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε κατά την
υλοποίηση της πτυχιακής.
5

Περίληψη
Η κοινή γνώμη είναι μία από τις ζωτικές και διαχρονικές έννοιες των
κοινωνικών επιστημών. Χρησιμοποιείται ευρέως στην ψυχολογία, στην
κοινωνιολογία, στις πολιτικές επιστήμες και στις έρευνες της επικοινωνίας
τόσο σε ακαδημαϊκό όσο και σε εφαρμοσμένο πεδίο.
Λίγες έννοιες έχουν προξενήσει τόσο μεγάλη κοινωνική αναζήτηση,
επιστημονικό ενδιαφέρον και τόσο μεγάλες πνευματικές συζητήσεις, και
βέβαια ακόμη λιγότερες έχουν τις ρίζες τους τόσο πολύ βαθιά στη δυτική
σκέψη. [17]
Η κοινή γνώμη εκφράζει την ανά πάσα στιγμή θέληση των μαζών και
δείχνει τη στάση τους (κρυφή ή φανερή) για τα συμβάντα και τα γεγονότα της
κοινωνικής πραγματικότητας, καθώς και τη δράση ή το έργο των διαφόρων
κοινωνικών ομάδων ή μεμονωμένων προσωπικοτήτων. [1]
Λέξεις Κλειδιά: Έρευνα, Ερωτηματολόγια, Διαδικτυακή έρευνα, Κοινή γνώμη
6

Χρήση : php, MySQL, html, wamp, css
Abstract
Public opinion is one of the vital and timeless concepts of social
sciences. Widely used in psychology, sociology, political science and
communication studies both academic and applied field.
Few concepts have caused so much social search, both scientific
interest and great spiritual conversations and of course even fewer have their
roots so deep in Western thought.
Public opinion is at all times will the masses and shows their attitude
(hidden or otherwise) for events and facts of social reality, and the action or
work of various social groups or individual personalities.
Keywords: Research, Polls, Web Survey, Public Opinion.
7

Usage: php, MySQL, html, wamp, css
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Εισαγωγή…………….……………………………………………………….……12
Κεφάλαιο 1ο
Επιχειρήσεις – φορείς έρευνας κοινής γνώμης (τμήματα – λειτουργίες).
Η αναγκαιότητα της έρευνας της κοινής γνώμης
Περίληψη κεφαλαίου………………………………………………………..……14
1.1. Επιχειρήσεις – φορείς έρευνας της κοινής γνώμης (τμήματα –
λειτουργίες)…………………………………………………………..…………....14
1.1.1. Τμήματα και λειτουργίες……………………………………………………14
1.1.2. Επιχειρήσεις – φορείς έρευνας κοινής γνώμης………………………..15
1.1.3. Λειτουργικές προδιαγραφές των εφαρμογών που υποστηρίζουν
διαδικτυακές έρευνες……………………………………………………………...17
1.1.4. Παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης (αρνητικά και
θετικά) της διαδικτυακής έρευνας…………………………………………….…..18
1.1.4.1. Οι παράγοντες που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη……………..….18
1.1.4.2. Τα θετικά αποτελέσματα της κοινής γνώμης………………………..…18
1.1.4.3. Τα αρνητικά αποτελέσματα της κοινής γνώμης…………………...…..19
1.1.5. Σύγκριση διαδικτυακής έρευνας έναντι της συμβατικής………………..19
1.1.5.1.Τα πλεονεκτήματα της διαδικτυακής έρευνας έναντι της συμβατικής
έρευνας……………………………………………………………………………...19
1.1.5.2.Τα μειονεκτήματα της διαδικτυακής έρευνας έναντι της συμβατικής
έρευνας…………………………………………………………………………...…19
1.2. Η αναγκαιότητα της έρευνας κοινής γνώμης……………………….….20
1.3. Υπάρχον λογισμικό έρευνας κοινής γνώμης – Μελέτες
περιπτώσεων……………………………………………………………………..20
1.3.1. Μελέτες περιπτώσεων………………………………………………….….21
1.3.1.1. Παρουσίαση του LimeSurvey…………………………………………...21
1.3.1.2. Παρουσίαση του phpESP…………………………………………...….23
1.3.1.3. Παρουσίαση του VTSurvey……………………………………….……..26
Κεφάλαιο 2ο
Σχεδιασμός και ανάπτυξη του λογαριασμού έρευνας κοινής γνώμης
ELMI
Περίληψη κεφαλαίου…………………………………………………………….29
8

2.1. Προβλήματα – απαιτήσεις σχεδιασμού και ανάπτυξης του
λογισμικού ELMI. Λεκτική περιγραφή απαιτήσεων
σχεδιασμού…………………………………………………………………..……29
2.1.1. Προβλήματα…………………………………………………………………29
2.1.2. Απαιτήσεις σχεδιασμού και ανάπτυξης του λογισμικού ELMI………...29
2.1.3. Σχεδιασμός και διαρρύθμιση………………………………………………31
2.1.4. Λεκτική περιγραφή των απαιτήσεων…………………………………..…31
2.2. Διαγράμματα UML (περιπτώσεων χρήσης)………………………....…32
2.2.1. Σενάρια χρήσης συστήματος…………………………………………..…32
2.2.2. Διαγράμματα περιπτώσεων χρήσης (Use case diagrams)…………….33
2.3. Η βάση δεδομένων που απαιτείται – Συσχετίσεις που απαιτούνται
για την παραγωγή του λογισμικού ELMI…………………………………….35
2.3.1. Σχεδίαση με την MySQL………………………………………………...…36
2.3.2. Εγκατάσταση του Wamp server………………………………………..…37
2.3.3. Λίγα λόγια για τον Wamp server…………………………….…………….41
2.3.4. Σχεδιασμός πινάκων και ορισμός σχέσεων………….…………….……43
2.3.4.1. Δημιουργία πινάκων……………………………….……………….……43
2.3.4.2. Οι σχέσεις μεταξύ πινάκων……………………….…………….….……47
Κεφάλαιο 3ο
Η παραγωγή και λειτουργία του λογισμικού ELMI
Περίληψη κεφαλαίου…………………………………………………………….48
3.1. Η παραγωγή του λογισμικού ELMI βήμα προς
βήμα…………………………………………………………………….…………..48
3.1.1. Δημιουργία αρχικής σελίδας…………………………………………….…51
3.1.2. Δημιουργία ID ερωτηματολογίου……………………………………….…52
3.1.3. Επέμβαση στην βιβλιοθήκη των γραφημάτων…………………………..53
3.1.4. Εξαγωγή αποτελεσμάτων σε .csv αρχεία……………………………..…55
3.2. Αναλυτική παρουσίαση του τρόπου λειτουργίας και των
παραμέτρων λειτουργίας του λογισμικού ELMI……………………………57
Συμπεράσματα……………………………………………………………………67
Μελλοντική Ανάπτυξη λογισμικού………………………………………….…68
Βιβλιογραφία………………………………………………………………………69
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ………………………………………………………………………71
9

Πίνακας εικόνων
Εικόνα 1-Sign Up……………………………………………………….………….32
Εικόνα 2-Διάγραμμα περίπτωσης χρήσης από την πλευρά του χρήστη….…34
Εικόνα 3-Διάγραμμα περίπτωσης χρήσης από την πλευρά του
διαχειριστή…………………………………………………………………………..34
Εικόνα 4-Παράδειγμα συστήματος διαχείρισης βάσεων δεδομένων…………36
Εικόνα 5-Έναρξη εγκατάστασης Wamp server 2.4…………………………….37
Εικόνα 6-Εγκατάσταση Wamp server 2.4 (Συνέχεια)……………………….….38
Εικόνα 7-Εγκατάσταση Wamp server 2.4 (Συνέχεια)…………………….…....38
Εικόνα 8-Εγκατάσταση Wamp server 2.4 (Συνέχεια)………………….……….39
Εικόνα 9-Εγκατάσταση Wamp server 2.4 (Συνέχεια)………………….……….39
Εικόνα 10-Ρυθμιση παραμέτρων phpmail………………………………………40
Εικόνα 11-Τέλος εγκατάστασης……………………………………………….….40
Εικόνα 12-Menu Wamp……………………………………………………………41
Εικόνα 13-Περιβάλλον phpMyAdmin σε MySQL 5.6.12…………………….…43
Εικόνα 14-Ο κώδικας του πίνακα users……………………………………...….44
Εικόνα 15-Η δομή του πίνακα users…………………………………………..…44
Εικόνα 16-Οι πίνακες titleanswers και titletable……………………………..….45
Εικόνα 17-Η δομή του πίνακα titletable……………………………………….…46
Εικόνα 18-Η δομή του πίνακα answers……………………………………….…46
Εικόνα 19-Η δημιουργία foreign key στον πίνακα answers……………….…..47
Εικόνα 20-Γραμμικό μοντέλο καταρράκτη……………………………………….48
Εικόνα 21-Περιβάλλον εργασίας σε Notepad++……………………………..…49
Εικόνα 22-Γραφικό περιβάλλον Dreamweaver…………………………………51
Εικόνα 23-Το index.html………………………………………………………..…52
Εικόνα 24-Εξαγωγή των αποτελεσμάτων σε αρχείο .csv…………………..….56
Εικόνα 25-Φόρμα εγγραφής χρήστη…………………………………………..…57
Εικόνα 26-Επιτυχής εγγραφή του χρήστη…………………………………..…..58
Εικόνα 27-Μυνημα ύπαρξης χρήστη με ίδιο username……………………….58
Εικόνα 28-Εισοδος του χρήστη στην εφαρμογή…………………………….….59
Εικόνα 29-Λανθασμένη εισαγωγή στοιχείων κατά την είσοδο του χρήστη…..59
10

Εικόνα 30-Εμφάνιση ονόματος χρήστη καθώς και μήνυμα καλωσορίσματος
του ύστερα από το login του στο site……………………………………….……60
Εικόνα 31-Φόρμα δημιουργίας ερωτηματολογίου………………………………60
Εικόνα 32-Παράδειγμα εισαγωγής στοιχείων στην φόρμα
ερωτηματολογίου………………………………………………………………..…61
Εικόνα 33-Ολοκληρωμένο παράδειγμα ερωτηματολογίου………………….…61
Εικόνα 34-Εμφάνηση επιλογής του χρήστη κατά την ψηφοφορία……………62
Εικόνα 35-Εμφάνιση γραφήματος μετά την πρώτη καταχώρηση ψήφου……62
Εικόνα 36-Εμφάνιση γραφήματος μετά την πρώτη καταχώρηση ψήφου (2)..63
Εικόνα 37-Επιλογή αποθήκευσης θέσης αρχείου export.csv…………………63
Εικόνα 38-Εμφάνιση γραφήματος μετά την καταχώρηση πολλών ψήφων….64
Εικόνα 39-Εμφάνιση γραφήματος μετά την καταχώρηση πολλών ψήφων (2)
…………………………………………………………………………………....64
Εικόνα 40-Εμφάνιση μηνύματος σε περίπτωση λήξης της έρευνας…….……65
Εικόνα 41-Εμφάνιση μηνύματος κατά την προσπάθεια δημιουργίας
ερωτηματολογίου χωρίς είσοδο…………………………………………..………65
Εικόνα 1-Φόρμα επικοινωνίας με τους διαχειριστές…………………………..66
Πίνακας πινάκων
Πίνακας 1- Εμπορικές εφαρμογές………………………………………………..21
Πίνακας 2- Εφαρμογές ανοικτού κώδικα………………………………….…..…21
11

Εισαγωγή
Η κοινή γνώμη σήμερα θεωρείται γενικά ένας παράγοντας που
επηρεάζει τον άνθρωπο σε όλους τους τομείς της δραστηριότητάς του. Με την
τεράστια διάδοση των Μ.Μ.Ε. και του Διαδικτύου όλο και περισσότεροι
άνθρωποι ενημερώνονται για τις κοινές υποθέσεις μιας κοινωνίας και
διαμορφώνουν τις απόψεις τους γύρω από αυτές. Η πολιτική και οικονομική
ηγεσία, οι κοινωνικές ομάδες, τα ίδια τα Μ.Μ.Ε., το διαδίκτυο, οι καλλιτέχνες
και οι πνευματικοί άνθρωποι λαμβάνουν πλέον σοβαρά υπόψη τους την
άποψη της κοινής γνώμης για το έργο τους. Το Διαδίκτυο στις μέρες
μας αποτελεί πλέον ένα εργαλείο που χρησιμοποιείται ολοένα και
περισσότερο για τη διεξαγωγή ποσοτικών ερευνών. Στη δεκαετία του τριάντα
και του σαράντα, οι μοναδικοί τρόποι συλλογής δεδομένων μίας ποσοτικής
έρευνας ήταν η ταχυδρομική αποστολή των ερωτηματολογίων ή οι
συνεντεύξεις με τους ερωτώμενους πηγαίνοντας από πόρτα σε πόρτα. Από
τη δεκαετία του εβδομήντα και μετά, οι τηλεφωνικές συνεντεύξεις έγιναν μια
δημοφιλής εναλλακτική λύση, χάρη στη σχεδόν καθολική υιοθέτηση του
τηλεφώνου. Σήμερα, καθώς το διαδίκτυο χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο
οι διαδικτυακές έρευνες γίνονται μια όλο και πιο ενδιαφέρουσα επιλογή.
Η διαδικτυακή έρευνα χρησιμοποιείται συνηθέστερα από επιχειρήσεις,
οι οποίες διεξάγουν έρευνες όπως: έρευνες ικανοποίησης πελατών για
προϊόντα και υπηρεσίες, έρευνες αγοράς, ώστε να διαπιστώσουν ποια
προϊόντα αγοράζουν οι πελάτες ή να διαπιστώσουν αν υπάρχει ή όχι βιώσιμη
αγορά για κάποιο νέο προϊόν, έρευνες ικανοποίησης εργαζομένων, έρευνες
αξιολόγησης επιδόσεων, έρευνες εκπαίδευσης, έρευνες κοινής γνώμης κ.ά.
Παρόλο αυτά, όλο και περισσότερο τελευταία χρησιμοποιούνται και για
ερευνητικούς σκοπούς.
Σκοπός της παρούσας πτυχιακής εργασίας είναι η σχεδίαση, η
ανάπτυξη και η υλοποίηση ενός λογισμικού το οποίο έχει ως στόχο μέσω
ερωτηματολογίων να συγκεντρώνει αποτελέσματα σχετικά με την έρευνα
κοινής γνώμης. Το σύστημα αυτό θα επιτρέπει την εγγραφή του κάθε χρήστη
μέσω προσωπικού λογαριασμού και δυνατότητα επεξεργασίας των
αποτελεσμάτων καθώς και προβολή αυτών σε μορφή γραφημάτων.
12

Το λογισμικό αυτό μπορεί να λειτουργήσει τόσο σε local όσο και σε
web περιβάλλον. Για την ανάπτυξή του χρησιμοποιήθηκαν τεχνολογίες των
γλωσσών HTML, PHP, όπως και η βάση δεδομένων MySQL.
Στην συγκεκριμένη εργασία θα στήσουμε ένα διαδικτυακό τόπο στον οποίο θα
κατασκευάζουμε ερωτηματολόγια τα οποία με τη σειρά τους θα μας
βοηθήσουν ώστε να εξάγουμε στατιστικά αποτελέσματα.
Στο πρώτο κεφάλαιο θα αναλυθούν γενικές έννοιες όπως ο ορισμός
της διαδικτυακής εφαρμογής και οι λειτουργικές προδιαγραφές των
εφαρμογών που υποστηρίζουν διαδικτυακές έρευνες. Εν συνεχεία, γίνεται
αναφορά σε επιχειρήσεις και φορείς με κύριο μέλημα τους την έρευνα κοινής
γνώμης. Επίσης παρατίθενται η σύγκριση μεταξύ της διαδικτυακής και της
συμβατικής έρευνας καθώς και τα αρνητικά, θετικά των διαδικτυακών
ερευνών. Τέλος, υλοποιείτε μελέτη περιπτώσεων για τρία υπάρχοντα
λογισμικά διαδικτυακών ερευνών.
Στο δεύτερο κεφάλαιο φαίνονται τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν
κατά την υλοποίηση του λογισμικού καθώς και η λεκτική περιγραφή των
αιτήσεων σχεδιασμού. Επίσης γίνονται αντιληπτά διαγράμματα UML και τέλος
αναλύεται η βάση δεδομένων που απαιτήθηκε.
Στο τρίτο και τελευταίο κεφάλαιο απεικονίζεται βήμα-βήμα η υλοποίηση
του λογισμικού με την παρουσίαση των πιο σημαντικών λειτουργιών του
λογισμικού. Στο τέλος παρουσιάζονται τα συμπεράσματα η βιβλιογραφία που
χρησιμοποιήθηκε καθώς και μερικοί σημαντικοί κώδικες που
χρησιμοποιήθηκαν στην παρούσα πτυχιακή.
13

Κεφάλαιο 1ο
Επιχειρήσεις – φορείς έρευνας κοινής γνώμης
(τμήματα – λειτουργίες). Η αναγκαιότητα της έρευνας
της κοινής γνώμης
Περίληψη κεφαλαίου
Στο πρώτο κεφάλαιο θα δοθεί ο ορισμός της διαδικτυακής εφαρμογής
καθώς και οι λειτουργικές προδιαγραφές των εφαρμογών που υποστηρίζουν
διαδικτυακές έρευνες. Επίσης, γίνετε αναφορά σε επιχειρήσεις και φορείς οι
οποίοι έχουν ως μέλημα τους την έρευνα της κοινής γνώμης και όχι μόνο.
Ακόμα αναλύονται τα αρνητικά και τα θετικά των διαδικτυακών ερευνών και
γίνετε σύγκριση μεταξύ της διαδικτυακής και συμβατικής έρευνας. Στην
συνέχεια εξετάζεται η αναγκαιότητα της έρευνας κοινής γνώμης στην σημερινή
μας κοινωνία και τέλος υλοποιείται μελέτη περιπτώσεων για τρία υπάρχοντα
λογισμικά διαδικτυακών ερευνών.
1.1. Επιχειρήσεις – φορείς έρευνας της κοινής γνώμης
(τμήματα – λειτουργίες)
1.1.1. Τμήματα και λειτουργίες
Ορισμός
Για να γίνει κατανοητό τι είναι μια web εφαρμογή, θα πρέπει πρώτα να
αναφέρουμε το τι είναι μια εφαρμογή. Εφαρμογή ονομάζεται το λογισμικό το
οποίο εγκαθίσταται σε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και έχει σχεδιαστεί ώστε
να πραγματοποιεί συγκεκριμένες διεργασίες, να επιτυγχάνει συγκεκριμένους
στόχους και να εξάγει στον χρήστη την επιθυμητή πληροφορία ή αποτέλεσμα.
Η Web εφαρμογή είναι το ίδιο με την μόνη διαφορά ότι δεν εγκαθίσταται σε
έναν ή περισσότερους ηλεκτρονικούς υπολογιστές αλλά είναι προσβάσιμη
μέσω ενός φυλλομετρητή (web browser) ή κάποιου τοπικού δικτύου. Αυτό
που διαχωρίζει μια web εφαρμογή από μια ιστοσελίδα είναι ότι ο βασικός
σκοπός μιας ιστοσελίδας είναι να πληροφορήσει τον χρήστη προβάλλοντας
κείμενο, εικόνες ή video, ενώ ο σκοπός μιας web εφαρμογής είναι να
προσφέρει στον χρήστη ένα περιβάλλον εργασίας στο οποίο μπορεί να πάρει
αλλά και να δώσει πληροφορίες, να εκτελέσει διεργασίες, να επεξεργαστεί
δεδομένα και να πετύχει κάποιο στόχο.
14

Η web εφαρμογή δεν έρχεται να υποβαθμίσει την έννοια της
ιστοσελίδας η οποία είναι πλέον ανεκτίμητη και αναντικατάστατη, αλλά να
προσφέρει ακόμα περισσότερες λύσεις σε εξειδικευμένες ανάγκες. Η web
εφαρμογή είναι το απαραίτητο εργαλείο για τις επιχειρήσεις που θέλουν να
προσφέρουν ακόμα πιο προηγμένες υπηρεσίες στους πελάτες τους ή στους
συνεργάτες τους. Η web εφαρμογή μπορεί να είναι προσβάσιμη στο ευρύτερο
κοινό μέσω του διαδικτύου (internet) ή μόνο στο προσωπικό της επιχείρησης
μέσω ενός ιδιωτικού τοπικού δικτύου (intranet).[2]
1.1.2. Επιχειρήσεις – φορείς έρευνας κοινής γνώμης
Στον χώρο των ερευνών της κοινής γνώμης δραστηριοποιούνται
διάφοροι φορείς και επιχειρήσεις οι οποίοι είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς και
παρέχουν υπηρεσίες έρευνας. Παρακάτω παρατίθενται μερικές επιχειρήσεις –
φορείς που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.
VPRC
Η VPRC αποτελείται από μια ομάδα κοινωνικών επιστημόνων και
στατιστικών που έχουν στόχο την ανάπτυξη της ποσοτικής και ποιοτικής
εμπειρικής έρευνας και την καθιέρωσή της ως αποφασιστικού εργαλείου,
τόσο για την κατανόηση της πραγματικότητας όσο και για τη λήψη
αποφάσεων. Με αυτή τη φιλοσοφία η VPRC από την ίδρυσή της τον
Δεκέμβριο του 1993 δραστηριοποιήθηκε κυρίως στο χώρο των ερευνών
κοινής γνώμη.
Σταδιακά εισήλθε και στο χώρο της έρευνας αγοράς, ενώ τα τελευταία
χρόνια έδωσε ιδιαίτερο βάρος στον τομέα των ερευνών για την Εταιρική
Κοινωνική Ευθύνη, καθώς και στον τομέα των ερευνών στο εσωτερικό
Επιχειρήσεων και Οργανισμών. Η VPRC διανύει φέτος (2013) το εικοστό
έτος της λειτουργίας της. Σε αυτά τα χρόνια έχει ολοκληρώσει περισσότερα
από 1.250 μικρά και μεγάλα ερευνητικά προγράμματα, δίνοντας μεγάλη βάση
τόσο στην υψηλής ποιότητας συλλογή δεδομένων όσο και στην στατιστική
τους ανάλυση και διαχείριση. Έτσι σήμερα διαθέτει μια μοναδική βάση
εμπειρικών κοινωνικών δεδομένων, που αποτυπώνει τη σύγχρονη
πραγματικότητα της Ελληνικής κοινωνίας και τις μεταβολές της από τις αρχές
της δεκαετίας του ’90 έως σήμερα.[7]
15

Public issue
Οι έρευνες της Public Issue, καταγράφουν τις στάσεις της κοινής
γνώμης, σε ένα ευρύ πεδίο θεμάτων συνθέτοντας μια συνολική εικόνα για την
Ελλάδα του σήμερα. Πρόκειται για μια σημαντική πηγή δεδομένων κοινής
γνώμης η οποία είναι προσπελάσιμη από τον καθένα, επαγγελματία, μελετητή
ή απλό ενδιαφερόμενο.[8]
Hellenic research house
Η εταιρία «ΚΕΝΤΡΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΑΓΟΡΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ» με
το διακριτικό τίτλο «THE HELLENIC RESEARCH HOUSE» ιδρύθηκε το 1992
από μία ομάδα έμπειρων και γνωστών στην Ελληνική αγορά ειδικών
επιστημόνων στην έρευνα αγοράς και Κοινής Γνώμης.
Κατά την διάρκεια των 21 ετών λειτουργίας της οι υψηλές απαιτήσεις
των πελατών της και η παρακολούθηση των μεθοδολογικών και τεχνολογικών
εξελίξεων διεθνώς στο τομέα της, οδήγησε την διοίκηση της εταιρίας σε
επενδύσεις τεχνολογικού εξοπλισμού, με αποτέλεσμα να είναι μία από τις
λίγες εταιρίες του κλάδου των εταιριών έρευνας αγοράς στην Ελλάδα η οποία
είναι σε θέση να διεκπεραιώσει οποιαδήποτε έρευνα υψηλών τεχνικών
προδιαγραφών με τον εγκατεστημένο μέσα στην εταιρία εξοπλισμό της.[9]
Κάπα Research
Η Κάπα Research δραστηριοποιείται στον χώρο των ερευνών αγοράς,
των ερευνών κοινής γνώμης, των μετρήσεων media, της οργάνωσης, της
λειτουργίας και της διαχείρισης τηλεφωνικών κέντρων και γραμμών
εξυπηρέτησης πολιτών. Παρέχει επίσης υπηρεσίες σε ζητήματα στρατηγικής,
οργάνωσης, χρηματοοικονομικών, ανάπτυξης ανθρώπινου δυναμικού,
περιφερειακής ανάπτυξης και διαχείρισης προγραμμάτων τόσο σε
επιχειρήσεις όσο και σε δημόσιους οργανισμούς.
Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, η Κάπα Research αποτελεί μία από τις
κορυφαίες εταιρείες στον κλάδο των υπηρεσιών έρευνας αγοράς,
στρατηγικής, επικοινωνίας και επιχειρησιακού σχεδιασμού στην Ελλάδα και
την νοτιοανατολική Ευρώπη.
Με γνώμονα την ισχυρή αποδοτικότητα, η εταιρεία σχεδιάζει
καινοτόμες και αποτελεσματικές υπηρεσίες στη βάση της επιχειρησιακής
ολοκλήρωσης, συνδυάζοντας τη δημιουργικότητα, τη στρατηγική, την
αξιοπιστία και τη διεθνή εμπειρία που προσφέρει στους πελάτες της καθώς
16

και τη δυνατότητα επίτευξης των στόχων τους στο διαρκώς εναλλασσόμενο
οικονομικό περιβάλλον της σύγχρονης εποχής.
Στρατηγικός στόχος της Κάπα Research αποτελεί η συνεχής συμβολή
της στις ανάγκες των πελατών της, τα μεγάλα media, τους μεγάλους
κρατικούς φορείς και οργανισμούς της χώρας, τις μεγάλες επιχειρήσεις της
Ελλάδας και του εξωτερικού, κρατικούς και μη κρατικούς φορείς και
επιχειρήσεις της ευρύτερης περιοχής της νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Στο πλαίσιο αυτό, συνεργάζεται στενά με καταξιωμένες εταιρείες και
πανεπιστημιακά ιδρύματα της Ευρώπης, των Ηνωμένων Πολιτειών, με
ειδίκευση στο χώρο της κοινωνικής έρευνας, της πολιτικής, των διεθνών
σχέσεων, της διαφήμισης, των τηλεπικοινωνιών, των νέων τεχνολογιών και
του marketing.
Η Κάπα Research, εκτός του να μετρά έγκυρα και αξιόπιστα,
αναπτύσσει εργαλεία που στοχεύουν στη βελτίωση των προϊόντων και των
υπηρεσιών με τελικό αποδέκτη τον άνθρωπο και σκοπό την ικανοποίηση των
αναγκών του.
Θεμέλιος λίθος, πάνω στον οποίο η εταιρεία «χτίζει» τις υψηλής
ποιότητας και αξιοπιστίας υπηρεσίες της, αποτελεί η αξία και ο σεβασμός που
δείχνει στο προσωπικό και τους συνεργάτες της, όπως επίσης και η συνεχής
υιοθέτηση και αξιοποίηση νέων τεχνολογιών και εργαλείων του σύγχρονου
επιχειρείν.[10]
1.1.3. Λειτουργικές προδιαγραφές των εφαρμογών που
υποστηρίζουν διαδικτυακές έρευνες
Οι εφαρμογές που υποστηρίζουν διαδικτυακές έρευνες έχουν
συνήθως τις ακόλουθες λειτουργικές προδιαγραφές:
1. Δημιουργία γενικού πλαισίου για την έρευνα, όπως τίτλο και περίληψη.
2. Σχεδιασμό και δημιουργία του ερωτηματολογίου της έρευνας.
3. Αποστολή ερωτηματολογίου.
4. Συλλογή απαντήσεων.
5. Ανάλυση.
6. Εξαγωγή δεδομένων.
 Πιο συγκεκριμένα η πρώτη λειτουργική προδιαγραφή αφορά την
καταγραφή του τίτλου της έρευνας.
17

 Η δεύτερη προδιαγραφή αφορά τον σχεδιασμό και τη
δημιουργία του ερωτηματολογίου.
 Στις παλαιότερες εφαρμογές η διαδικασία αποστολής του
ερωτηματολογίου γινόταν μέσω του προσωπικού ηλεκτρονικού
ταχυδρομείου του ερευνητή. Ο ερευνητής ήταν αυτός ο οποίος
αναλάμβανε να στείλει τον μοναδικό σύνδεσμο της έρευνας
στους ερωτώμενους μέσω του προσωπικού του e-mail. Πλέον οι
περισσότερες εφαρμογές υποστηρίζουν την αποστολή e-mail
στους ερωτώμενους μέσω του περιβάλλοντός τους. Επίσης ο
ερευνητής δύναται να αναρτήσει τον σύνδεσμο του
ερωτηματολογίου σε κάποια ιστοσελίδα και σε ιστοσελίδες
κοινωνικής δικτύωσης (Facebook, twitter κ.α.).
 Οι απαντήσεις των ερωτώμενων αυτόματα εισάγονται στις
βάσεις δεδομένων που χρησιμοποιούν οι εφαρμογές. Ο
ερευνητής όμως στην περίπτωση που έχει στείλει e-mail σε
συγκεκριμένους λογαριασμούς μπορεί να ελέγχει ποιοι από τους
ερωτώμενους απάντησαν στην έρευνα.
 Η Πέμπτη λειτουργική προδιαγραφή αυτών των εφαρμογών
αφορά την ανάλυση των απαντήσεων των ερωτώμενων μέσω
του περιβάλλοντός τους.
1.1.4. Παράγοντες διαμόρφωσης της κοινής γνώμης (αρνητικά
και θετικά) της διαδικτυακής έρευνας
1.1.4.1. Οι παράγοντες που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη
είναι:
1) Η προσωπικότητα του ατόμου.
2) Η οικογένεια.
3) Η εκπαίδευση.
4) Η πολιτεία.
5) Τα Μ.Μ.Ε.
1.1.4.2. Τα θετικά αποτελέσματα της κοινής γνώμης είναι :
1) Η διευκόλυνση της καθημερινότητας.
2) Η δικαίωση των πολιτών.
18

3) Η κοινωνική συνοχή.
4) Η δημοκρατία.
1.1.4.3. Τα αρνητικά αποτελέσματα της κοινής γνώμης :
1) Ο περιορισμός της ελευθερίας.
2) Η συντήρηση.
3) Ο φανατισμός.[3]
1.1.5. Σύγκριση διαδικτυακής έρευνας έναντι της συμβατικής
1.1.5.1. Τα πλεονεκτήματα της διαδικτυακής έρευνας έναντι
της συμβατικής έρευνας
Τα πλεονεκτήματα αυτού του τύπου της έρευνας σε σχέση με τη
συμβατική έρευνα είναι τα εξής:
1) Ικανότητα προσέγγισης μεγαλύτερου πληθυσμού.
2) Δυνατότητα να συμπεριλάβει στους συμμετέχοντες με ορισμένες
σωματικές αναπηρίες.
3) Ευκολία ολοκλήρωσης από συμμετέχοντες.
4) Βελτιωμένη ακρίβεια και απλότητα των εισαγόμενων δεδομένων.
5) Ενσωμάτωση πολυμέσων όπως ήχος, γραφικά και βίντεο.
6) Δραστικότητα.
7) Χαμηλότερο κόστος.
8) Ταχεία πρόσβαση των συμμετεχόντων.[11]
1.1.5.2. Τα μειονεκτήματα της διαδικτυακής έρευνας έναντι
της συμβατικής έρευνας
Τα μειονεκτήματα του τύπου της έρευνας σε σχέση με τη συμβατική
έρευνα είναι τα εξής:
1) Η αναζήτηση, ο έλεγχος εγκυρότητας και η πιθανή αντικατάσταση των
διευθύνσεων e-mail των ερωτώμενων.
2) Τα τεχνικά προβλήματα που μπορεί να δημιουργηθούν κατά τη
διεξαγωγή της έρευνας.
3) Η δυσκολία επίτευξης ενός τυχαίου δείγματος βάσει πιθανοτήτων από
διευθύνσεις e-mail.
4) H δυσκολία στον καθορισμό του δείγματος καθώς και στην
αντιπροσωπευτικότητα αυτού.
19

5) Ο ρυθμός απόκρισης (response rate), ο οποίος συνήθως είναι
μικρότερος από τις συμβατικές έρευνες.
6) Η απουσία προσωπικής επαφής με τον ερωτώμενο.
7) Τα ζητήματα ασφάλειας κατά τη χρήση του διαδικτύου.[16]
1.2. Η αναγκαιότητα της έρευνας κοινής γνώμης
Καθημερινά, δισεκατομμύρια άνθρωποι καταθέτουν τις απόψεις τους
μέσω διαδικτύου για πολιτικά, κοινωνικά, πολιτισμικά, θρησκευτικά και άλλα
θέματα. Μέσα σε αυτόν τον τεράστιο όγκο πληροφορίας που είναι διάχυτος σε
εκατομμύρια ιστοσελίδες, κρύβεται η «σοφία του κοινού», που στηρίζεται στο
ότι οι πολλοί είναι πολλές φορές σοφότεροι από λίγους ειδικούς. Κάθε
προσπάθεια όμως ομαδοποίησης ή ταξινόμησης αυτών των απόψεων, ώστε
να σχηματιστεί μια συνολική εικόνα ή να εξαχθούν συμπεράσματα όσον
αφορά στη γνώμη των πολιτών, φαντάζει αδύνατη.[4]
Η έρευνα της κοινής γνώμης αξιοποιεί τις δυνατότητες της στατιστικής
ανάλυσης προσφέροντας ένα πολύτιμο εργαλείο απεικόνισης των
κατευθύνσεων της κοινής γνώμης και έναν ισχυρό σύμβουλο στη διαδικασία
λήψης αποφάσεων και διαμόρφωσης πολιτικού και επικοινωνιακού
σχεδιασμού. Η χρησιμοποίηση επιστημονικών μεθόδων ανάλυσης της κοινής
γνώμης, καθώς και η εμπεριστατωμένη μελέτη των ευρημάτων των ερευνών,
οδηγούν στην εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων και στην επεξεργασία
αποτελεσματικής στρατηγικής. Με προηγμένη τεχνογνωσία και δίκτυο
ερευνητών σε όλη την Ελλάδα μπορεί και εξασφαλίζει ταχύτητα
αποτελεσμάτων, αξιοπιστία και χρηστική παρουσίαση δεδομένων της
εκάστοτε έρευνας.[5] Έτσι η αναγκαιότητα της έρευνας της κοινής γνώμης
φαίνεται να είναι μεγάλη σε μια κοινωνία όπου επικρατεί η δημοκρατία.
1.3. Υπάρχον λογισμικό έρευνας κοινής γνώμης – Μελέτες
περιπτώσεων
Τα περισσότερα αξιόπιστα εργαλεία διαδικτυακής έρευνας, τα οποία
υπάρχουν στο διαδίκτυο, αποτελούν εμπορικές εφαρμογές.
Συνήθως υπάρχουν δωρεάν εκδόσεις των εφαρμογών, οι οποίες όμως
διατίθενται με πολλούς περιορισμούς. Στον παρακάτω πίνακα δίνονται
κάποιες γνωστές εμπορικές εφαρμογές διεξαγωγής διαδικτυακής έρευνας:
20

Εφαρμογή Σύνδεσμος
Survey Monkey http://www.surveymonkey.com
Key Survey http://www.keysurvey.com
Zoomerang http://www.zoomerang.com
PollDaddy http://www.polldaddy.com
ConstantContack http://www.constantcontact.com
Qualtrics http://www.qualtrics.com
Πίνακας 1-Εμπορικές εφαρμογές διεξαγωγής διαδικτυακής έρευνας
Εκτός από τις εμπορικές εφαρμογές υπάρχουν και εφαρμογές ανοικτού
κώδικα που διατίθενται δωρεάν προς χρήση και οι οποίες μπορούν να
τροποποιηθούν από προγραμματιστές βάσει των αναγκών τους. Οι
κυριότερες από αυτές είναι οι εξής:
Εφαρμογή Σύνδεσμος
LimeSurvey http://www.limesurvey.org/
phpESP http://phpesp.sourceforge.net/
Mod_Survey http://www.modsurvey.org/
Opensurveypilot http://sourceforge.net/projects/osp/
VTSurvey http://vtsurvey.sourceforge.net/
Πίνακας 2-Εφαρμογές ανοικτού κώδικα διεξαγωγής διαδικτυακής έρευνας
1.3.1. Μελέτες περιπτώσεων
Αξίζει να σημειωθεί πως η πιο αξιόλογη προσπάθεια λογισμικού
ανοιχτού κώδικα είναι η εφαρμογή «LimeSurvey» η οποία έχει υλοποιηθεί σε
PHP και MySQL και θα αναλυθεί παρακάτω ο τρόπος λειτουργίας της με την
μέθοδο της μελέτης περιπτώσεων. Στην συνέχεια θα γίνει ανάλυση άλλων
δυο λογισμικών ανοιχτού κώδικα του phpESP και του VTSurvey ακλουθώντας
την ίδια μέθοδο όπως προηγουμένως.
1.3.1.1. Παρουσίαση του LimeSurvey
Το LimeSurvey είναι ένα ισχυρό, δημοφιλές, open source εργαλείο που
επιτρέπει στους χρήστες να δημιουργήσουν, διαχειριστούν και αναλύσουν
διαδικτυακά ερωτηματολόγια. Το LimeSurvey ουσιαστικά περιλαμβάνει
οτιδήποτε μπορεί να χρειαστεί κάποιος για να δημιουργήσει και να χειριστεί
online ερωτηματολόγια.
Απαιτήσεις:
• MySQL 4.1.0 ή επόμενη έκδοση.
21

• PHP 4.3.0 ή οποιαδήποτε έκδοση μετά την PHP 5.
Χαρακτηριστικά:
• Μπορεί να δημιουργηθεί ένας απεριόριστος αριθµός ερωτηματολογίων
ταυτόχρονα.
• Δημιουργία απεριόριστου αριθµού ερωτήσεων σε κάθε έρευνα.
• Απεριόριστος αριθµός συμμετεχόντων σε κάθε έρευνα.
• Υποστηρίζει 29 διαφορετικούς τύπους ερωτήσεων.
• Μπορούν να δημιουργηθούν έρευνες σε πολλές διαφορετικές γλώσσες.
• Ο ερευνητής µπορεί να δηλώσει τον αριθµό των συμμετεχόντων σε
κάθε έρευνα.
• Μπορούν να δημιουργηθούν ανώνυµες ή ονοµαστικές έρευνες.
• Υπάρχει η δυνατότητα δήλωσης οµάδων συμμετεχόντων.
• Υποστηρίζεται η λογική των διακλαδώσεων. Μπορεί δηλαδή ο
συμμετέχων να οδηγηθεί σε διαφορετική ερώτηση ανάλογα µε
προηγούμενη απάντησή του.
• Μπορούν να εισαχθούν έτοιµες ερωτήσεις.
• Υποστηρίζεται η δυνατότητα πρόσκλησης των συμμετεχόντων µέσω
του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.
• Υποστηρίζεται η αποστολή υπενθυμίσεων.
• Υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας στατιστικών αναλύσεων ή
γραφημάτων και να εξαχθούν.
• Μπορούν να εισαχθούν αρχεία, ή να εξαχθούν τα δεδομένα σε SPSS,
EXCEL ή άλλο εργαλείο για περαιτέρω ανάλυση.
• Μπορεί να προσδιοριστεί η περίοδος ισχύος της έρευνας.
• Παρέχεται η δυνατότητα αποθήκευσης του ερωτηματολογίου και
συνέχισης αργότερα. Το ίδιο ισχύει και για το χρήστη ο οποίος µπορεί
να διακόψει και να επανέλθει κάποια άλλη στιγµή και να ολοκληρώσει
τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου.
• Μπορεί να δημιουργηθεί εκτυπώσιµη έκδοση της έρευνας.
• Υπάρχει η δυνατότητα αλλαγής του περιβάλλοντος και του µηχανισµού
της ερώτησης οποιαδήποτε στιγµή.
22

• Αντιμετωπίζει το πρόβληµα της πολλαπλής υποβολής από τον ίδιο
χρήστη.
• Ο ερευνητής έχει τη δυνατότητα προαιρετικά να επιτρέψει τη
συμπλήρωση του ερωτηματολογίου από έναν συμμετέχοντα µόνο
αφού εγγραφεί.
• Παρέχεται λεπτομερές documentation σε πολλές διαφορετικές
γλώσσες.
Περιορισµοί:
• Δε παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής της σειράς των ερωτήσεων
(randomization).
• Η λογική των διακλαδώσεων δεν υποστηρίζει το λογικό Η (OR) στις
πολλαπλές ερωτήσεις αλλά µόνο το λογικό KAI (AND) µεταξύ των
ερωτήσεων.
• Τα e-mails περιέχουν µόνο κείμενο και δεν µπορούν να
συμπεριλάβουν επισυναπτόμενα.
• Είναι δύσκολο να προστεθούν χαρακτηριστικά προσθέτοντας γραµµές
κώδικα, γιατί απαιτεί καλή γνώση της PHP και του κώδικα της
εφαρμογής.
1.3.1.2. Παρουσίαση του phpESP
Το phpESP είναι ένα open source πακέτο λογισµικού, εύκολο στη
χρησιμοποίηση, που επιτρέπει σε µη εξειδικευμένους χρήστες να
δημιουργήσουν διαδικτυακά ερωτηματολόγια, να τα διαχειριστούν και να
συλλέξουν τα αποτελέσµατα. Με το phpESP οι χρήστες µπορούν πολύ
εύκολα να δημιουργήσουν ερωτηματολόγια και να τα τοποθετήσουν στην
σελίδα τους στο internet.
Απαιτήσεις:
• PHP4.2.1 ή παραπάνω
• MySQL
Χαρακτηριστικά:
• Ο σχεδιασµός και η διαχείριση των ερωτηματολογίων µε το phpESP
γίνεται µέσω του διαδικτύου και τα ερωτηματολόγια αποθηκεύονται
online αυτόµατα.
23

• Η δημιουργία νέας έρευνας είναι αρκετά απλή.
• Υποστηρίζει τους βασικούς τύπους ερωτήσεων. Συγκεκριμένα οι τύποι
που υποστηρίζονται είναι οι ακόλουθοι:
 Ναι / Όχι.
 Ημερομηνία (Μπορεί ο συμμετέχοντας να εισάγει µια
ημερομηνία).
 Εισαγωγή αριθµού (Αυτός ο τύπος ερώτησης απαιτεί έναν
αριθµό για απάντηση).
 Πεδίο κειμένου (Παράθυρο κειμένου στο οποίο ο συμμετέχοντας
µπορεί να πληκτρολογήσει µια σύντοµη απάντησή του χωρίς να
του παρέχονται συγκεκριμένες επιλογές).
 Κείμενο έκθεσης (Επιτρέπει στον χρήστη να πληκτρολογήσει
μεγαλύτερη απάντηση από πριν).
 Drop-down list / Drop-down box (Υπάρχει η δυνατότητα
πρόσθεσης µια σειράς πιθανών απαντήσεων/επιλογών από τις
οποίες ο συμμετέχων µπορεί να επιλέξει µόνο µια απάντηση
διαμορφώνοντας ένα πτυσσόμενο παράθυρο).
 Βαθμολόγηση µε κλίµακα από 1 έως 5 (Ζητείται από τον
συμμετέχοντα να βαθμολογήσει κάτι σε µία κλίµακα που έχει
προσδιοριστεί, π.χ. χαρακτηρισµός ευκολίας χρήσης,
πιθανότητας να συµβεί κάτι κ.τ.λ.).
 Radio Buttons (Χρησιμοποιείται όταν είναι επιθυμητό όλες οι
πιθανές απαντήσεις/επιλογές της ερώτησης να παρέχονται στον
χρήστη σε µια λίστα και να είναι όλες φανερές, σε αντίθεση µε
την περίπτωση των drop-down list στις οποίες οι πιθανές
απαντήσεις δεν είναι αµέσως εµφανής, και ο χρήστης µπορεί να
επιλέξει µια από αυτές).
 Check Boxes (Δίνεται στον χρήστη µια λίστα πιθανών
απαντήσεων από τις οποίες µπορεί να επιλέξει περισσότερες
από µία).
• Υπάρχει η δυνατότητα δημιουργίας ανώνυμων ερευνών αλλά και
ονομαστικών που προστατεύονται από κωδικό.
• Υποστηρίζει πολυσέλιδες έρευνες.
24

• Μπορούν να επιλεχθούν οι ερωτήσεις που είναι απαραίτητο να
συμπληρωθούν οπωσδήποτε από το συμμετέχοντα.
• Όταν τελειώσει η εισαγωγή όλων των ερωτήσεων το phpESP δίνει τη
δυνατότητα να επιλεχθεί η σειρά εµφάνισής τους.
• Επίσης αφού επιλεχθεί η σειρά των ερωτήσεων, παρέχεται η
δυνατότητα στον ερευνητή να δει µια προεπισκόπηση της έρευνας.
• Τα αποτελέσµατα µπορούν να φαίνονται σε πραγματικό χρόνο.
• Τα δεδομένα αποθηκεύονται σε µια ΜySQL βάση δεδομένων και
µπορούν να εξαχθούν σε ένα καθορισµένο αρχείο, όπου µπορούν να
αναλυθούν από ένα πρόγραµµα λογιστικού φύλλου ή άλλα στατιστικά
πακέτα. Για παράδειγμα µπορούν να εξαχθούν τα δεδομένα σε ένα
CSV, EXCEl, SPSS ή άλλο εργαλείο για περαιτέρω ανάλυση.
• Παρέχεται η δυνατότητα έκθεσης των αποτελεσμάτων γραφικά ή
αριθμητικά.
• Ο ερευνητής µπορεί να δει τα αποτελέσµατα αθροιστικά για όλους τους
συµµετέχοντες ή για καθέναν ξεχωριστά.
• Υποστηρίζεται cross-analysis και cross-tabulation, δύο χρήσιµα
χαρακτηριστικά που επιτρέπουν τη σύγκριση απαντήσεων µέσα στην
έρευνα. Τα δύο αυτά χαρακτηριστικά επιτρέπουν στον ερευνητή να
βλέπει ότι διαφορετικές ερωτήσεις της έρευνάς του συσχετίζονται.
Μπορεί να δει σε έναν πίνακα τα αποτελέσµατα από 2 ή περισσότερες
ερωτήσεις σε σύγκριση µε άλλες. Για παράδειγµα, µπορεί να δει πως οι
συμμετέχοντες που απάντησαν ναι στην πρώτη ερώτηση απάντησαν
στις άλλες ερωτήσεις ή πως διαφορετικές οµάδες συμμετεχόντων
απάντησαν στις ερωτήσεις.
• Υπάρχει η δυνατότητα επιλογής κατά τη φάση σχεδιασµού του
ερωτηµατολογίου να λαµβάνονται αντίγραφα των συµπληρωµένων σε
µια ηλεκτρονική διεύθυνση.
• Υπάρχει η δυνατότητα προσθήκης υπαρχουσών ερευνών.
• Προσφέρεται στον συµµετέχοντα η επιλογή να αποθηκεύσει τα
δεδοµένα προσωρινά και να επιστρέψει αργότερα να τελειώσει τη
συμπλήρωση του ερωτηματολογίου.
25

• Μπορεί να υποστηρίξει μεγάλες έρευνες (100 ερωτήσεις) και µεγάλο
αριθµό συµµετεχόντων (4000 και πάνω).
• Υπάρχει διαθέσιµο demo.
Περιορισµοί:
• Δεν παρέχεται η δυνατότητα αλλαγής της σειράς των ερωτήσεων.
• Δεν παρέχεται η δυνατότητα διακλαδώσεων.
• Δεν υποστηρίζονται ειδικοί τύποι ερωτήσεων.
• Όχι ιδιαίτερα φιλικό user interface.
• Δεν υπάρχει φόρµα καθοδήγησης για τη δηµιουργία έρευνας ή
παραδείγματα για το πώς δοµείται.
• Αφού δηµοσιευθεί το ερωτηµατολόγιο δεν µπορούν πλέον να γίνουν
αλλαγές σε αυτό. Υπάρχει η δυνατότητα αντιγραφής τροποποίησης και
δηµοσίευσης ξανά αλλά θα χαθούν όλα τα µέχρι στιγµής δεδοµένα.
• Δεν αντιμετωπίζεται το πρόβληµα της πολλαπλής υποβολής του
ερωτηματολογίου από τον ίδιο χρήστη. Υπάρχει η δυνατότητα
περιορισµού αυτού µόνο αν δοθεί στον κάθε χρήστη κωδικός, κάτι που
είναι πολύ δύσκολο να γίνει.
• Ένα ακόµα µειονέκτηµα του phphESP είναι η έλλειψη documentation.
Προσφέρεται µόνο ένας ηµιτελής οδηγός και έτσι σηµαντικές
πληροφορίες όπως το πώς χρησιμοποιείται το χαρακτηριστικό cross-
analysis δεν είναι ιδιαίτερα εµφανές.
1.3.1.3. Παρουσίαση του VTSurvey
Το VTSurvey είναι ένα open source εργαλείο που επιτρέπει στους
χρήστες, πολύ εύκολα, να δημιουργήσουν και να διαχειριστούν διαδικτυακά
ερωτηματολόγια. Το VTSurvey χρησιμοποιεί ένα πολύ απλό interface και δεν
απαιτεί από τους χρήστες να γνωρίζουν HTML ή να έχουν προγραμματιστικές
ικανότητες.
Απαιτήσεις:
• JDK 1.4 ή παραπάνω.
• Περιβάλλον Java.
• Επαρκής χώρος για την αποθήκευση των αποτελεσµάτων της
έρευνας (σε XML format).
26

Χαρακτηριστικά:
• Πολύ εύκολο στη χρήση.
• Υποστηρίζονται τέσσερις τύποι ερωτήσεων. Συγκεκριμένα οι τύποι που
υποστηρίζονται είναι οι ακόλουθοι:
 Μικρής έκτασης πεδίο κειµένου (Παράθυρο κειµένου στο οποίο
ο συμμετέχοντας µπορεί να πληκτρολογήσει µια σύντοµη
απάντησή του χωρίς να του παρέχονται συγκεκριμένες
επιλογές).
 Μεγάλης έκτασης πεδίο κειµένου (Επιτρέπει στον χρήστη να
πληκτρολογήσει µεγαλύτερη απάντηση από πριν).
 Check Boxes (Δίνεται στον χρήστη µια λίστα πιθανών
απαντήσεων από τις οποίες µπορεί να επιλέξει περισσότερες
από µία).
 Πολλαπλής επιλογής µε Radio Buttons (Χρησιµοποιείται όταν
είναι επιθυμητό όλες οι πιθανές απαντήσεις/επιλογές της
ερώτησης να παρέχονται στον χρήστη σε µια λίστα και να είναι
όλες φανερές και ο χρήστης µπορεί να επιλέξει µια από αυτές).
• Δυνατότητα προσαρµογής της διάταξης στις απαιτήσεις της κάθε
έρευνας (κεφαλίδα, υποσέλιδο, χρώµατα, στυλ).
• Επιτρέπει τη χρήση της HTML για την προσαρμογή της έρευνας για
ειδικούς σκοπούς (προαιρετικά).
• Επιτρέπεται προαιρετικά η χρήση κωδικού πρόσβασης για την
πρόσβαση των συµµετεχόντων.
• Τα αποτελέσµατα µπορούν να φαίνονται σε πραγµατικό χρόνο.
• Υπάρχει η δυνατότητα να λαµβάνονται ειδοποιήσεις σε κάποια
ηλεκτρονική διεύθυνση για κάθε νέα απάντηση.
• Υπάρχει η δυνατότητα χρησιµοποίησης κωδικού (προαιρετικά) για να
φαίνονται τα αποτελέσµατα, για μεγαλύτερη προστασία.
• Τα αποτελέσµατα µπορούν να εξαχθούν στο Microsoft EXCEL, SAS,
SPSS ή σε κάποιο άλλο εργαλείο για περαιτέρω ανάλυση.
• Όλες οι λειτουργίες του εξηγούνται ικανοποιητικά.
• Μπορούν να εισαχθούν εικόνες στην έρευνα χρησιμοποιώντας HTML.
27

Περιορισµοί:
• Είναι κατάλληλο για απλές έρευνες αφού δεν υποστηρίζονται πολλοί
τύποι ερωτήσεων.
• Αφού δηµοσιευθεί το ερωτηµατολόγιο δεν υπάρχει πλέον η δυνατότητα
αλλαγών σε αυτό. Για να γίνουν αλλαγές θα πρέπει να
απενεργοποιηθεί από τη συλλογή δεδοµένων. Ακόµα όµως και αν
απενεργοποιηθεί µπορεί να αλλάξει µόνο αν δεν περιέχει
αποτελέσµατα. Δηλαδή θα πρέπει να διαγραφούν τα µέχρι στιγµής
αποτελέσµατα.
• Οι δυνατότητες ανάλυσης των δεδοµένων του VTSurvey είναι
περιορισµένες.
• Διαθέτει περιορισµένα χαρακτηριστικά για την έκθεση των
αποτελεσμάτων.
• Δεν υποστηρίζονται διακλαδώσεις.
• Δεν υποστηρίζονται πολυσέλιδα ερωτηματολόγιο.
28

Κεφάλαιο 2ο
Σχεδιασμός και ανάπτυξη του λογαριασμού έρευνας
κοινής γνώμης ELMI
Περίληψη κεφαλαίου
Στο κεφάλαιο αυτό αναλύονται τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν
καθώς και οι απαιτήσεις σχεδιασμού και ανάπτυξης του λογισμικού μας. Στην
συνέχεια παρουσιάζονται διαγράμματα UML και εν συνεχεία η βάση
δεδομένων που απαιτείται.
Πριν γίνει η υλοποίηση ενός λογισμικού δικής μας κατασκευής, πρέπει
να γίνουν δοκιμές στα ήδη υπάρχοντα λογισμικά έτσι ώστε να αποφασιστούν
οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν. Παρακάτω παραθέτονται οι
τεχνολογίες που δοκιμαστήκαν και δεν χρησιμοποιήθηκαν λόγο του μη
επιθυμητού αποτελέσματος.
2.1. Προβλήματα – απαιτήσεις σχεδιασμού και ανάπτυξης
του λογισμικού ELMI. Λεκτική περιγραφή απαιτήσεων
σχεδιασμού
2.1.1. Προβλήματα
Joomla
Αρχικά, σκεφτήκαμε λόγο του περιορισμένου χρόνου να επιλέξουμε
την πλατφόρμα της joomla καθώς η ευκολία της εγκατάστασης της αλλά και η
πληθώρα από έτοιμα widget και extensions που προσφέρει θα μας έδινε την
δυνατότητα να υλοποιήσουμε ένα πιο ολοκληρωμένο και εντυπωσιακότερο σε
θέματα css project. Από την άλλη πλευρά η πρόσβαση και η διαχείριση των
έτοιμων βάσεων δεδομένων λόγο περιορισμένων γνώσεων στην sql
δυσκόλευε το «χτίσιμο» της εφαρμογής μας.
2.1.2. Απαιτήσεις σχεδιασμού και ανάπτυξης του λογισμικού
ELMI
29

Το θέμα της συγκεκριμένης πτυχιακής απαιτεί την προσέγγιση ενός
ολοκληρωμένου συστήματος ιστοσελίδας-λογισμικού ώστε να είναι εφικτή μια
πλήρως λειτουργική σελίδα έρευνας κοινής γνώμης, αυτό σημαίνει ότι η
πληροφορία θα πρέπει να δημιουργείτε, να επεξεργάζεται, να αποθηκεύετε
και να εξάγεται σαν ένα σύνολο αποτελεσμάτων. Έτσι αποφασίστηκε να γίνει
χρήση των παρακάτω.
PHP
Η PHP όπου τα αρχικά σημαίνουν Hypertext PreProcessor, είναι μία
scripting γλώσσα ανοιχτού κώδικα και είναι κατάλληλη για ανάπτυξη
εφαρμογών Web, μπορεί να ενσωματωθεί στην HTML και να εκτελείται στην
πλευρά του εξυπηρετητή (server). Η νεότερη έκδοση της αυτήν την στιγμή
(09/2013) είναι η PHP v.5.5.3 η οποία επιτρέπει την εφαρμογή του
αντικειμενοστραφούς προγραμματισμού. [6]
CSS
Η CSS (Cascading Style Sheets ή Διαδοχικά Φύλλα Στυλ) είναι μια
γλώσσα που χρησιμοποιείται για τον έλεγχο της εμφάνισης ενός εγγράφου
HTML. Η CSS είναι μια γλώσσα υπολογιστή προορισμένη να αναπτύσσει
στιλιστικά μια ιστοσελίδα, δηλαδή να διαμορφώνει περισσότερα
χαρακτηριστικά, χρώματα, στοίχιση και να δίνει περισσότερες δυνατότητες σε
σχέση με την HTML. Για μια όμορφη και καλοσχεδιασμένη σελίδα η χρήση της
CSS κρίνεται ως απαραίτητη.
HTML
Η HTML (ακρωνύμιο του αγγλικού Hyper Text Markup Language) είναι
η κύρια γλώσσα σήμανσης για τις ιστοσελίδες και τα στοιχεία της είναι τα
βασικά δομικά στοιχεία των ιστοσελίδων. Είναι μία γλώσσα
προγραμματισμού. Χρησιμοποιείται για να σημαίνει ένα τμήμα κειμένου και να
το κάνει να εμφανίζεται καλύτερα. Επιτρέπει την ενσωμάτωση ήχου και
εικόνων στις web σελίδες. Αρχικά είχε κατασκευασθεί με σκοπό μόνο την
μορφοποίηση κειμένου, αλλά μεγάλωσε και ενσωμάτωσε σχεδιαστικές
τεχνικές κ.α.
Η γλώσσα χρησιμοποιεί ένα αριθμό από «tags» για την μορφοποίηση
κειμένου, για την δημιουργία συνδέσμων (links) μετάβασης ανάμεσα των
σελίδων, για την εισαγωγή εικόνων, ήχου κ.α. Όταν ένας Web Browser ανοίγει
ένα αρχείο HTML τα στοιχεία «tags» μεταφράζονται σε κατάλληλα
30

χαρακτηριστικά με αποτελέσματα στην εμφάνιση και στην λειτουργικότητα της
συγκεκριμένης σελίδας. Η δημιουργία αρχείων HTML είναι πολύ απλή. Αρκεί
να «τρέξουμε» έναν οποιοδήποτε διορθωτή κειμένου (text), όπως το Notepad
των Windows, να γράψουμε τον κώδικα HTML που επιθυμούμε και να το
αποθηκεύσουμε (σώσουμε) σε ένα αρχείο με κατάληξη .htm ή .html.
Στην πτυχιακή μας όμως χρησιμοποιήσαμε και εντολές από την εξέλιξη
της HTML, την HTML5 η οποία προορίζεται για αντικατάσταση της HTML
4.01, της XHTML 1.0, και της DOM Level 2 HTML. Ο σκοπός της είναι η
μείωση της ανάγκης για ιδιόκτητα plug-in και πλούσιες διαδικτυακές
εφαρμογές (RIA) όπως το Adobe Flash, το Microsoft Silverlight, το Apache
Pivot και η Sun JavaFX. Μερικά από τα πράγματα που υποστηρίζει είναι τα
εξής: charting, images tranforms, video και audio.
2.1.3. Σχεδιασμός και διαρρύθμιση
Η σχεδίαση χωρίστηκε σε τρείς κατηγορίες : Α) Στον χρήστη-δημιουργό
Β) Στον χρήστη-επισκέπτη και Γ) Στον διαχειριστή.
Α) Χρήστης-δημιουργός:
Ο χρήστης-δημιουργός μπορεί να κάνει εγγραφή, να πλοηγηθεί στη
σελίδα, να δημιουργήσει μια φόρμα και θα έχει την δυνατότητα να βλέπει και
να επεξεργάζεται τα αποτελέσματα της έρευνας που δημιούργησε. Επίσης θα
μπορεί να έχει επικοινωνία με τους διαχειριστές. Τέλος δεν θα μπορεί να κάνει
αλλαγές στην εμφάνιση και την διαρρύθμιση της σελίδας (χρώματα,
γραμματοσειρές).
Β) Χρήστης-επισκέπτης:
Ο χρήστης-επισκέπτης μπορεί μόνο να απαντάει στα ήδη υπάρχοντα
και δημοσιευμένα ερωτηματολόγια μέσω των social media, να ενημερώνετε
με τα νέα που βρίσκονται στην αρχική σελίδα του site και να επικοινωνεί με
τους διαχειριστές.
Γ) Διαχειριστής:
Ο διαχειριστής έχει πολλά περισσότερα προνόμια διότι θα είναι σε
θέση να κάνει ότι και ο χρήστης-δημιουργός και επιπλέον μπορεί να αλλάζει
την εμφάνιση και την διαρρύθμιση της σελίδας. Eπίσης μπορεί να βλέπει τα
στοιχεία των χρηστών, να εισάγει και να διαγράφει χρήστες και τέλος να
τροποποιεί τις παραμέτρους των χρηστών.
31

2.1.4. Λεκτική περιγραφή των απαιτήσεων
Έπειτα από επεξεργασία των ήδη υπαρχόντων site έρευνας κοινής
γνώμης για να αποφασιστεί ποια από τα χαρακτηριστικά θα ήταν χρήσιμα και
πως θα μπορούσαν να προσαρμοστούν στο δικό μας σύστημα καταλήξαμε
στο συμπέρασμα πως η λεκτική περιγραφή των απαιτήσεων θα πρέπει να
περιγράφετε από τις παρακάτω προτάσεις .
1. Η ιστοσελίδα θα πρέπει να είναι απλή και φιλική προς τους χρήστες.
2. Να επιτρέπει σε όλους να έχουν ελεύθερη πρόσβαση στην ιστοσελίδα
για ενημέρωση, και για επικοινωνία με τον διαχειριστή.
3. Να επιτρέπει σε όλους τους επισκέπτες να εγγραφούν στην ιστοσελίδα.
2.2. Διαγράμματα UML (περιπτώσεων χρήσης)
2.2.1. Σενάρια χρήσης συστήματος
Τα σενάρια χρήσης χρησιμοποιούνται για να μας δείξουν την
αντίδραση του συστήματος σε αιτήματα που θα δημιουργηθούν από τους
χρήστες.
Σενάριο 1-Γενικός χρήστης-επισκέπτης:
Το σενάριο αυτό ισχύει για τις ομάδες χρηστών που δεν έχουν
εγγραφεί στο site:
1. Ο χρήστης εισέρχεται στο site.
2. Ο χρήστης ενημερώνετε από τα νέα.
3. Ο χρήστης επικοινωνεί με τους διαχειριστές.
4. Ο χρήστης μπορεί να κάνει εγγραφή στο site πατώντας την επιλογή
«Signup».
32

Εικόνα 2-Sign Up
5. Ο γενικός χρήστης μπορεί να απαντάει στις ερωτήσεις των χρηστών-
δημιουργών.
Σενάριο 2-Χρήστης-δημιουργός:
Σε αυτό το σενάριο ο χρήστης θα δημιουργήσει μια ερώτηση.
1. Ο χρήστης εισέρχεται στο site.
2. Στην επιλογή «Login» ζητείται το username και το password. Η
πρόσβαση και η επιβεβαίωση των κωδικών γίνετε με το κουμπί
«Login».
3. Η εισαγωγή είναι δυνατή όταν το username και το password είναι
σωστά, αλλιώς εμφανίζεται μήνυμα λάθους και επιστρέφει στην
προηγούμενη κατάσταση.
4. Αν εισαχθούν τα σωστά username και password τότε μπορεί από το
κουμπί «ELMISurvey» να δημιουργήσει την ερώτηση της αρεσκείας του
καθώς και τις απαντήσεις που επιθυμεί.
5. Τέλος, μπορεί να βλέπει και να εξάγει όλα τα αποτελέσματα της
ερευνάς του.
2.2.2. Διαγράμματα περιπτώσεων χρήσης (Use case
diagrams)
Στο μοντέλο περιπτώσεων χρήσης καταγράφονται οι απαιτήσεις του
χρήστη διερευνώντας όλα τα πιθανά σενάρια χρήσης του συστήματος. Μία
περίπτωση χρήσης (use case) είναι μια ακολουθία ενεργειών που ένας
33

χρήστης του συστήματος πραγματοποιεί στο σύστημα για να επιτύχει ένα
συγκεκριμένο σκοπό. Μία περίπτωση χρήσης απεικονίζεται διαγραμματικά ως
μία έλλειψη μέσα στην οποία αναγράφεται το όνομά της. Το σύνολο των
περιπτώσεων χρήσης ενός συστήματος συνιστούν το διάγραμμα
περιπτώσεων χρήσης.
Στα διαγράμματα αυτά είναι σημαντικό εκτός από τις περιπτώσεις
χρήσης να απεικονιστούν οι χρήστες του συστήματος που συμμετέχουν σε
κάθε περίπτωση. Οι χρήστες απεικονίζονται ως σχηματικά ανθρωπάκια (stick
persons). Η συσχέτιση μεταξύ χρήστη και περίπτωσης χρήσης απεικονίζεται
με μια γραμμή μεταξύ τους η οποία καλό είναι να μην έχει οποιαδήποτε
κατεύθυνση για την αποφυγή παρερμηνειών .
Παρακάτω απεικονίζεται ένα διάγραμμα περίπτωσης χρήσης, από την
πλευρά του χρήστη και ένα διάγραμμα περίπτωσης χρήσης από την πλευρά
του διαχειριστή.
Εικόνα 3-Διάγραμμα περίπτωσης χρήσης από την πλευρά του χρήστη
34

Εικόνα 4-Διάγραμμα περίπτωσης χρήσης από την πλευρά του διαχειριστή
2.3. Η βάση δεδομένων που απαιτείται – Συσχετίσεις που
απαιτούνται για την παραγωγή του λογισμικού ELMI.
Εισαγωγή
Οι βάσεις δεδομένων αποτελούν ένα τόσο σημαντικό κομμάτι της
σημερινής ζωής που συχνά αγνοούμε ότι χρησιμοποιούμε κάποια. Με σκοπό
την καλύτερη κατανόηση των βάσεων δεδομένων μπορούμε να φανταστούμε
μία βάση σαν μία συλλογή από δεδομένα και το σύστημα διαχείρισης της
βάσης δεδομένων σαν το λογισμικό το οποίο διαχειρίζεται και ελέγχει την
πρόσβαση σε αυτή.
Τα συστήματα βάσεων δεδομένων τα χρησιμοποιούμε για να
μπορούμε να αποθηκεύσουμε, να επεξεργαστούμε αλλά και να
εκμεταλλευτούμε αποδοτικά αυτόν τον τεράστιο όγκο των πληροφοριών που
αυξάνονται με αλματώδεις ρυθμούς καθημερινά. Τα συστήματα βάσης
δεδομένων είναι ένα ηλεκτρονικό σύστημα τήρησης εγγραφών, δηλαδή, είναι
ένα σύστημα για υπολογιστές, που ο γενικός σκοπός του είναι να αποθηκεύει
πληροφορίες και να δίνει τις πληροφορίες αυτές όταν του ζητούνται. Οι
πληροφορίες που αποθηκεύονται σε ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να είναι
οτιδήποτε έχει σημασία για το άτομο ή τον οργανισμό που εξυπηρετεί το
35

συγκεκριμένο σύστημα, με άλλα λόγια οτιδήποτε χρειάζεται για την
υποβοήθηση των εργασιών αυτού του ατόμου ή οργανισμού. Η ίδια η βάση
δεδομένων μπορεί να θεωρηθεί ένα είδος ηλεκτρονικής αρχειοθήκης, ένας
χώρος για την αποθήκευση μιας συλλογής ηλεκτρονικών αρχείων δεδομένων.
Στην ενότητα αυτή θα παρουσιαστούν οι διαδικασίες που
ακολουθήσαμε για τον σχεδιασμό μιας βάσης δεδομένων που είναι
απαραίτητη ώστε να μπορέσουν οι πληροφορίες του λογισμικού έρευνας
κοινής γνώμης «ELMI» να αποθηκεύονται και να δίνεται η δυνατότητα
διαχείρισης τους από τους διαχειριστές. Από την αρχή αποτελούσε κύριο
μέλημα η σχεδίαση μιας βάσης δεδομένων τέτοιας ώστε να υπάρχουν
βέλτιστες «σχέσεις» μεταξύ πινάκων γρήγορη και αξιόπιστη ανάκτηση των
δεδομένων. Έτσι, αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε την MySQL η οποία
είναι η πιο διαδεδομένη και αξιόπιστη.
Εικόνα 5-Παράδειγμα συστήματος διαχείρισης βάσεων δεδομένων
2.3.1. Σχεδίαση με την MySQL
Η MySQL είναι ένα σύστημα διαχείρισης σχεσιακής βάσης ανοικτού
κώδικα όπως λέγεται (relational database management system - RDBMS)
που χρησιμοποιεί την Structured Query Language (SQL), την πιο γνωστή
γλώσσα για την προσθήκη, την πρόσβαση και την επεξεργασία δεδομένων σε
μία βάση δεδομένων. Μια βάση δεδομένων μας επιτρέπει να αποθηκεύουμε,
36

να αναζητάμε, να ταξινομούμε και να ανακαλούμε τα δεδομένα
αποτελεσματικά. Ο MySQL διακομιστής ελέγχει την πρόσβαση στα δεδομένα
μας, για να μπορούν να δουλεύουν πολλοί χρήστες ταυτόχρονα, για να
παρέχει γρήγορη πρόσβαση και να διασφαλίζει ότι μόνο πιστοποιημένοι
χρήστες μπορούν να έχουν πρόσβαση.
Συνεπώς η MySQL είναι ένας πολυνηματικός διακομιστής πολλαπλών
χρηστών. Επειδή είναι ανοικτού κώδικα (open source), οποιοσδήποτε μπορεί
να κατεβάσει την MySQL και να την διαμορφώσει σύμφωνα με τις ανάγκες
του σύμφωνα πάντα με την γενική άδεια που υπάρχει. Η MySQL είναι γνωστή
κυρίως για την ταχύτητα, την αξιοπιστία, και την ευελιξία που παρέχει. Οι
περισσότεροι συμφωνούν ωστόσο ότι δουλεύει καλύτερα όταν διαχειρίζεται
περιεχόμενο και όχι όταν εκτελεί συναλλαγές. Η MySQL αυτή τη στιγμή
μπορεί να λειτουργήσει σε περιβάλλον Linux και Windows. Ο σκοπός μιας
βάσης δεδομένων είναι η οργανωμένη αποθήκευση πληροφορίας και η
δυνατότητα εξαγωγής της πληροφορίας αυτής, ιδίως σε πιο οργανωμένη
μορφή, σύμφωνα με ερωτήματα που τίθενται στη σχεσιακή βάση δεδομένων.
Τα δεδομένα είναι δυνατόν να αναδιοργανώνονται με πολλούς διαφορετικούς
τρόπους, σε νοητούς πίνακες, χωρίς να είναι απαραίτητη η αναδιοργάνωση
των φυσικών πινάκων που τα αποθηκεύουν.
Για τις ανάγκες δημιουργίας του λογισμικού μας χρειάστηκε να γίνει
προσομοίωση ενός συστήματος server στον υπολογιστή μας.
Ο Wamp server μας δίνει αυτήν την δυνατότητα, και μαζί του
ενσωματώνονται ο Apache HTTP, η PHP και η ΜySQL. Επίσης είναι
σημαντικό να αναφερθεί πως μέσω του phpMyAdmin μπορούμε με εύκολο και
γρήγορο τρόπο να χειριστούμε τις λειτουργιές της βάσης.
2.3.2. Εγκατάσταση του Wamp server
Για την εγκατάσταση του προγράμματος αρχικά κατεβάζουμε τον
Wampserver από την ιστοσελίδα (http://www.wampserver.com/en/#download-
wrapper) και επιλέγουμε την έκδοση της αρεσκείας μας (στην συγκεκριμένη
περίπτωση την 2.4).
1. Ξεκινάμε την εγκατάσταση ανοίγοντας τον φάκελο στον οποίο
αποθηκεύτηκε η έκδοση που κατεβάσαμε.
37

Εικόνα 6-Έναρξη εγκατάστασης Wamp server 2.4
2. Κάνουμε κλικ στην επιλογή «I accept the agreement».
Εικόνα 7-Εγκατάσταση Wamp server 2.4 (Συνέχεια)
3. Επιλέγουμε τον φάκελο που θέλουμε να γίνει η εγκατάσταση και
πατάμε next.
38

Εικόνα 8-Εγκατάσταση Wamp server 2.4 (Συνέχεια)
4. Επιλέγουμε αν θέλουμε συντομεύσεις εικονιδίων, και πατάμε «install».
Εικόνα 9-Εγκατάσταση Wamp server 2.4 (Συνέχεια)
39

Εικόνα 10-Εγκατάσταση Wamp server 2.4 (Συνέχεια)
5. Επιλέγουμε ποιος θα είναι ο SMTP server μας.
Εικόνα 11-Ρύθμιση παραμέτρων phpmail
6. Η εγκατάσταση μας έχει τελειώσει, πατάμε «finish».
40

Εικόνα 12-Τέλος εγκατάστασης
Μετά το πέρας της εγκατάστασης εμφανίζεται το εικονίδιο στην γραμμή
εργασιών για το Wamp server. Η παρακάτω εικόνα μας δείχνει το μενού του
Wamp server αν κάνουμε αριστερό κλικ στο εικονίδιο που βρίσκετε κάτω
δεξιά.
Εικόνα 13-Menu Wamp 2.4
2.3.3. Λίγα λόγια για τον Wamp server
41

Για να χειριστούμε τον Wamp server στον υπολογιστή μας αρκεί να
ανοίξουμε κάποιον φυλλομετρητή. Σύντομα αντιλαμβανόμαστε ότι μας δίνει
όλες τις δυνατότητες ενός ολοκληρωμένου server.
Apache
Ο Apache Web Server είναι αυτό ακριβώς που δηλώνει το όνομά του.
Πρόκειται δηλαδή για έναν εξυπηρετητή (server) του παγκόσμιου Ιστού
(Web). Με τον όρο server το μυαλό μας πηγαίνει ίσως σε ηλεκτρονικούς
υπολογιστές που φιλοξενούν ιστοσελίδες και όχι άδικα. Ο όρος αυτός
χρησιμοποιείται και για το μηχάνημα εξυπηρετητή (hardware) αλλά και για το
πρόγραμμα (software). Στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε μόνο με το software
και συγκεκριμένα με τον Apache.
Ο Apache εγκαθίσταται σε έναν υπολογιστή ο οποίος μπορεί να
χρησιμοποιεί διάφορα λειτουργικά συστήματα όπως Linux, Microsoft
Windows, GNU, FreeBSD, Solaris, Novell NetWare, Mac OS X, OS/2, TPF. Ο
ρόλος του Apache είναι να αναμένει αιτήσεις από διάφορα προγράμματα –
χρήστες (clients) όπως είναι ένας ο φυλλομετρητής (browser) ενός χρήστη και
στη συνέχεια να εξυπηρετεί αυτές τις αιτήσεις “σερβίροντας” τις σελίδες που
ζητούν είτε απευθείας μέσω μιας ηλεκτρονικής διεύθυνσης (URL), είτε μέσω
ενός συνδέσμου (link). Ο τρόπος με τον οποίο ο Apache εξυπηρετεί αυτές τις
αιτήσεις, είναι σύμφωνος με τα πρότυπα που ορίζει το πρωτόκολλο HTTP.
Ο Apache διαθέτει ποικιλία χαρακτηριστικών και μπορεί να υποστηρίξει
μια μεγάλη γκάμα εφαρμογών με τις οποίες και συνεργάζεται. Οι δυνατότητες
του προγράμματος αυτού καθ’ αυτού και τα χαρακτηριστικά του δεν είναι και
τόσο πολλά. Ένα από τα βασικότερα χαρακτηριστικά του όμως, το οποίο και
του δίνει μεγάλες δυνατότητες, είναι ότι μπορεί να προσαρμόσει επάνω του
πολλές προσθήκες προγραμμάτων (modules), τα οποία με τη σειρά τους
παρέχουν διαφορετικές λειτουργίες. Μερικά από τα πιο γνωστά modules του
Apache HTTP είναι τα modules πιστοποίησης, όπως για παράδειγμα τα
mod_access, mod_auth, mod_digest κ.λπ. Παρέχει επίσης SSL σε TLS μέσω
των (mod_ssl), και proxy module (mod_proxy), πραγματοποιεί
ανακατευθύνσεις διευθύνσεων (URL rewrites) μέσω του mod_rewrite,
καταγραφές συνδέσεων μέσω του mod_log_config, συμπίεση αρχείων μέσω
του mod_gzip και πολλά άλλα modules τα οποία διατίθενται είτε από το
Apache Software Foundation, είτε από τρίτες εταιρίες λογισμικού.
42

Ένα άλλο χαρακτηριστικό – δυνατότητα του Apache HTTP, όπως έχω
αναφέρω πιο πάνω, είναι ότι μπορεί να εγκατασταθεί σε διάφορα λειτουργικά
συστήματα. Ο Apache HTTP υποστηρίζει επίσης αρκετές διάσημες
εφαρμογές και γλώσσες προγραμματισμού όπως MySQL, PHP, Perl, Python
κ.λπ.
phpMyAdmin
Το phpMyAdmin είναι μια εφαρμογή LAMP γραμμένη ειδικά για τη
διαχείριση εξυπηρετητών MySQL. Είναι γραμμένο σε PHP και προσβάσιμο
μέσω ενός περιηγητή ιστοσελίδων, το phpMyAdmin προσφέρει ένα γραφικό
περιβάλλον για εργασίες διαχείρισης βάσεων δεδομένων. [12]
Επιλέγοντας την επιλογή «phpMyAdmin» μας ανοίγει το παράθυρο της
(εικόνας 5) στο οποίο εμφανίζετε ένα φιλικό προς τον χρήστη περιβάλλον
μέσω του οποίου μπορούμε να διαχειριστούμε την βάση δεδομένων καθώς
και τους πίνακες της. Το phpMyAdmin είναι ένα δωρεάν εργαλείο λογισμικού
που προορίζεται για να χειρίζεται την διαχείριση της MySQL μέσω του World
Wide Web. Το phpMyAdmin υποστηρίζει ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων με
την MySQL.
Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες λειτουργίες που υποστηρίζονται από
το περιβάλλον εργασίας χρήστη είναι η διαχείριση βάσεων δεδομένων, οι
πίνακες, τα πεδία, οι σχέσεις, τα ευρετήρια, οι χρήστες, οι άδειες, κλπ. Έχουμε
λοιπόν τη δυνατότητα να εκτελέσουμε άμεσα οποιαδήποτε δήλωση της SQL.
Έτσι μπορούμε να δημιουργήσουμε βάσεις δεδομένων από το γραφικό
περιβάλλον της phpMyAdmin ή από τον κώδικα SQL.
43

Εικόνα 14-Περιβάλλον phpMyAdmin σε MySQL 5.6.12
2.3.4. Σχεδιασμός πινάκων και ορισμός σχέσεων
2.3.4.1. Δημιουργία πινάκων
Αρχικά δημιουργήσαμε μια βάση δεδομένων με όνομα «login» και στην
συνέχεια δημιουργήσαμε τον πίνακα «users» ο οποίος είναι ο πίνακας με τα
στοιχεία του κάθε χρήστη που κάνει εγγραφή και είσοδο στο site με την
ακόλουθη σειρά εντολών.
44

Εικόνα 15-Ο κώδικας του πίνακα users
Ορίσαμε πρωτεύον κλειδί το «id» τύπου int(10) με ιδιότητα
AUTO_INCREMENT.Τα υπόλοιπα στοιχεία του πίνακα αφορούν το «όνομα»
τύπου varcahar(10), το «επώνυμο» varcahar(20), το «username»
varcahar(16), το «password» char(50), το «email» varchar(20), και την στήλη
«is_active» int(1) που δηλώνει αν ο χρήστης είναι ενεργός σε αυτό το site.
Όλα είναι σύνθεσης utf8_general_ci εκτός του «id» και του «is_active».
Εικόνα 16-Η δομή του πίνακα users
45

Στην συνέχεια δημιουργήσαμε μια βάση δεδομένων με το όνομα
«erotimatologio», η βάση αυτή περιέχει τους δυο βασικότερους πίνακες του
λογισμικού, το «titletable» και τον «answers». Η δημιουργία των δυο αυτών
πινάκων έγινε μέσω του interface της phpMyAdmin.
Εικόνα 17-Οι πίνακες titleanswers και titletable
Πρώτα απ’ όλα δημιουργήσαμε τον πίνακα «titletable» ο οποίος περιέχει τον
τίτλο κάθε έρευνας και τις επιλογές της καθώς και την ημερομηνία που λήγει η
έρευνα. Εδώ ορίσαμε το «id» σαν πρωτεύον κλειδί τύπου int(11) και του
δώσαμε ιδιότητα AUTO_INCREMENT. Οι υπόλοιπες μεταβλητές είναι οι
«title», «option1», «option2» και «option3» τύπου varchar(100) σύνθεσης
utf8_general_ci, και δώσαμε την default NULL. Τέλος η μεταβλητή «expr»
είναι τύπoυ date.
46

Εικόνα 18-Η δομή του πίνακα titletable
Έπειτα δημιουργήσαμε τον πίνακα «answers» ο οποίος περιέχει τις
απαντήσεις των ερωτηματολογίων. Εδώ ορίσαμε το «a_id» ως πρωτεύον
κλειδί τύπου int(11) ιδιότητας AUTO_INCREMENT. Το «title_id» είναι το
foreighgn key τύπου int(11) και δώσαμε default NULL. Τέλος η μεταβλητή
«answer» είναι τύπου varchar(100) και σύνθεσης utf8_general_ci.
Εικόνα 19-Η δομή του πίνακα answers
47

2.3.4.2. Οι σχέσεις μεταξύ πινάκων
Στον πίνακα answers ορίσαμε ως foreign key το «title_id» το οποίο
αναφέρετε στο «id» του πίνακα «titletable» με όνομα μεταβλητής
«answers_ibfk_1» και δώσαμε την επιλογή cascade στα πεδία ON DELETE
και ON UPDATE.
Εικόνα 20-Η δημιουργία foreign key στον πίνακα answers
48