1. Via loopbaanoriëntatie- en
begeleiding leerlingen motiveren
voor het onderwijs van nu
Mike Seijger

2. Wat was de uitdaging/ambitie
- Ambitie: leerlingen toekomstbewust maken. Waarom is er zoiets
als leerplicht? Helpen bij het maken van goede keuzes en het
aanleren van die vaardigheden die ze nodig hebben om hun
doelen te bereiken.
- Uitdaging 1: hoe krijgen we leerlingen in de puberfase
toekomstbewust, als een puber niet eens weet wat hij morgen
gaat doen?
- Impuls in de Mavo: van “Wij zijn de beste”, naar “waar hebben
we nog wat te leren?”
- Uitdaging 2: hoe maak ik docenten in het team eigenaar van dit
proces?

3. Hoe heeft de school dit
aangepakt?
Stap 1: wat is de collectieve ambitie van de Mavo afdeling?
- Wat is de visie van “De Driemark” en nu Gerrit Komrij College? Straks 1 gebouw.
- Vreemde ogen dwingen team tot reflectie. Stukje uit de comfortzone: zo geweldig
zijn we nou ook weer niet! Het kan en moet zelfs op een aantal punten beter? Wat
kunnen we daar zelf aan doen? Doorstroomcijfers MBO als input.
- Wat kenmerkt onze mavo leerlingen? Wat hebben ze nodig? Wat doen we nu, wat
willen we met onze leerlingen bereiken? Profilering van de Mavo (destijds!) als
afdeling in hetzelfde gebouw als vmbo Basis en Kader.
- Vragen stellen. Wat werkt? Waar willen we van af en waarom?
- Trial en error. Fouten maken mag. Voorwaarde: werk aan een klimaat waar
geëxperimenteerd mag worden en fouten maken niet als falen wordt gezien maar
als leermomenten. DIT IS EEN MOEIZAAM PROCES. (human dynamics +
schoolcultuur).
- Werken aan vertrouwen: waarmee is de kans groot dat wij en leerlingen
succeservaringen zullen beleven?

4. Aanpak 1
Waar willen we naar toe?
Leerlingen die bewust van hun eigen kwaliteiten en valkuilen een
beroepsrichting en het juiste vakkenpakket kiezen.
Bijkomend voordeel: minder “switchen” na 1e leerjaar MBO
Werken aan loopbaancompetenties:

5. Aanpak (2)
Stap 2: begin klein en faciliteer kleine projecten en pilots.
Ideeën van individuen die voldoende draagvlak hebben faciliteren.
Meer aandacht voor loopbaan- oriëntatie en “beroepsbeeldvorming”:
De leerling zelf is eigenaar van het leerproces, dus moet zelf reflecteren op de
LOB activiteiten. Hoe? Portfolio!
Pilot PEPPELS (vanuit het systeem gedacht, had een aanzwengelende werking).
Eigenaarschap bij docenten in team.
Plan
Do
Check
Act

6. Aanpak 3
PLAN:
Leerlingen laten reflecteren op bestaande LOB activiteiten in het programma
Peppels (digitaal portfolio) en het ontwikkelen/ontdekken van nieuwe
activiteiten. Werken vanuit de 5 dimensies loopbaancompetenties.
DO:
Licenties aangevraagd. Docenten getraind, leerlingen laten werken met Peppels.
Check:
Dure licentie: we halen er niet uit wat er in zit. We kunnen dit ook zelf in de ELO
van magister organiseren. Aantal opdrachten zijn wel nuttig (kunst afkijken).
Leerlingen werken liever vanuit magister.
Behoefte aan meer verdieping voor goede beroepsbeeldvorming. Niet iets
extra’s maar in plaats van? Kunnen we een bestaande opdracht koppelen aan
iets nieuws, een nieuwe LOB activiteit? (Meer vragen dan antwoorden!)
Act: Sectorwerkstuk ombouwen tot een LOB opdracht in het kader van
de voorbereiding op het MBO.

7. Aanpak 4
Plan: Leerlingen kiezen als sectorwerkstukonderwerp een droomberoep en
diepen dat helemaal uit. Titel “mijn droomberoep” met opdrachten “die er toe
doen”. Belangrijk onderdeel: reflectie op de gemaakte opdrachten.
DO: Activiteitenboek en logboek samengesteld (naar aanleiding van wat al bij
Basis Kader Verzorging gedaan werd). Begeleiders in Mavo 4 nemen een x
aantal leerlingen en begeleiden het sectorwerkstuk.
Check: evaluatie onder begeleiders en vooral LEERLINGEN. De opdracht
sollicitatiebrieven kan bij Nederlands. Het zou mooi zijn als ze ook echt
solliciteren naar hun droomberoep en een gesprek gaan voeren.
ACT: Bericht in huis aan huis blad met oproep aan mensen in omgeving om te
helpen bij het voeren van sollicitatiegesprekken: buitenwereld naar binnen
halen. Gesprekken plannen en uitvoeren.

9. Aanpak 5
Plan: Sollicitatiegesprekken buiten school plannen. Brieven maken bij
Nederlands (vak is klein beetje ondersteunend aan het project, het is ook een
PTA opdracht)
DO: enz. enz.
Check: evaluatie onder begeleiders, gesprekvoerders en leerlingen. Wat gaat
goed, wat kan beter?
ACT: enz. enz.

10. Ervaren
• Pak een exemplaar van de opdrachten
• Kies een droomberoep. Als je vindt dat je al een droombaan hebt, kies je
dat. Wil je eigenlijk wat anders, dan kies je je echte droomberoep.
• Maak opdracht 1 en vul het eerste gedeelte van het logboek in.
• Kies daarna zelf een opdracht die je zou willen proberen.
15 minuten, daarna terugkoppeling. Feedback.

13. Wat kunnen anderen hiervan
leren?
1. Als je iets wilt veranderen of verbeteren: klein beginnen en kijk wat
je al hebt waar je kunt aanhaken.
2. Sluit aan bij wat er leeft in de afdeling: waar lopen ze tegenaan? Of
zorg voor een sens of urgentie als het om grotere veranderingen
gaat! Men moet het nut er van inzien. Geldt zowel voor leerlingen als
docenten!
3. Maak er geen blauwdruk van voor “tig” jaren, maar doe een
jaarlijkse PDCA cyclus.
4. Maak docenten eigenaar van de organisatie en de inhoud. Bewaak
als leidinggevende het proces en probeer geen “fouten” te
voorkomen, maar laat ze die “ervaren”.
5. Het is nooit af! Je bent nooit “klaar”. Het kenmerk van een lerende
organisatie!
6. Geen verandering om het veranderen: we doen het in belang van de
leerlingen: betrek de leerling dan ook bij de evaluatie, elk jaar weer!
Ook ouders (ouderresponsgroep: welk verhaal vertelt de leerling
thuis?)

14. Feedback en vragen?