4. Shprehja ‘ngrohja globale’ lidhet me ndryshimet
qe po ndodhin ne klimen e planetit tone.Rritja e
nivelit te dioksidit te karbonit dhe e gazeve te
tjera te demshme, kujdesi I paket qe po tregon
njeriu per ruajtjen e planetit, kane krijuar shume
probleme.ja disa ndryshime qe ka pesuar toka ne
vitet e fundit per shkak te ngrohjes globale.Ne
fillim te shekullit te 20-te , temperature e
siperfaqes se tokes eshte rritur rreth 0.6 grade
celcius ,ndersa gjate 40 viteve te fundit, eshte
rritur 0.2-0.3 grade celcius. Kjo ka sjelle shkrirjen
e akullnajave dhe rritjen e nivelit te deteve.
5. -Qellimi I ‘ Dite se tokes ’ eshte
ndergjegjesimi I te gjithe njerezve per
shkaterrimin qe po I behet natyres dhe
planetit.Ndryshimet qe po ndodhin, kane
pasoja shume te medha ne shendetin e
njerezve,ne mjedis, ne ekonomi,prandaj
kerkohet qe te gjithe te perpiqemi dhe te
bejme dicka per te shpetuar planetin tone. -
Historia e dites se tokes eshte pothuajse e
hershme. Dita e tokes eshte festuar ne
pranvere ne hemisferen veriore , ndersa
vjeshte ne ate jugore te planetit .ne amerike
kjo feste nis ne diten e ekuinoksit pranveror
sepse kjo eshte periudha kur natyra lulezon
dhe vazhdoi po me te njejten tradite. Vendet
6. Dita e Tokës është e festuar në pranverë në hemisferën veriore dhe
në vjeshtë në atë jugore. Ajo ka për qëllim të ndërgjegjësojë njerëzit
në lidhje me rëndësinë e natyrës. Në SHBA Dita e Tokës festohet
çdo vit në ekuinoksin pranveror, kurse në shumicën e vendeve të
botës ajo festohet çdo vit në 22 prill.
Dita e Tokës është një ditë që ka për qëllim për të frymëzim,
ndërgjegjësimin dhe vlerësimin për mjedisin natyror të Tokës.
Emri dhe koncepti i Ditës së Tokës ishte e udhëhequr nga John
McConnell (aktivist i paqes) në 1969 në një konferencë të
UNESKO-s në San Francisko. Shpallja e parë e Ditës së Tokës
ishte në San Francisco, qyteti i Shën Françeskut, shenjtor
dhe mbrojtës i ekologjisë. Dita e Tokës është vënë re së pari në
San Francisko dhe qytetet e tjera më 21 mars, 1970, ditën e parë
të pranverës. Kjo ditë e baraspeshës së natyrës ishte
sanksionuar më vonë në një shpallje të nënshkruar nga U
Than`i Sekretar i Përgjithshëm në Kombet e Bashkuara. Po në të
njëjtën kohë një tjetër Ditë e Tokës është themeluar nga senatori
i Shteteve të Bashkuara Nelson Gaylord, si një mësues i
mjedisit organizoi këtë envinment më 22 prill, 1970. Ndërsa ky
22 prill Dita e Tokës ishte e fokusuar në Shtetet e Bashkuara, një
organizatë e nisur nga Denis Hayes, i cili ishte koordinator
origjinal kombëtar më 1970, e ndërkombëtarizoi në vitin 1990
dhe ngjarjet u organizuan në 141 vende. Dita e Tokës është
koordinuar tani globalisht nga Rrjeti i Ditës së Tokës, dhe
7. Historiku i Ditës së Tokës
Në shtator 1969, në një konferencë në Siatëll,
Uashington, Geilord Nelson, senator i SHBA, shpalli
se në pranverën e vitit 1970 do të kishte
demonstrata për ambientin në të gjithë vendin.
Fillimisht, senatori Nelson propozoi disa protesta
ambijentaliste për ta futur mbrojtjen e natyrës në
programin e qeverisë.
Me kalimin e një kohe të shkurtër kjo festë u kthye
nga kombëtare në ndërkombëtare, duke
sensibilizuar mbarë botën. Në SHBA kjo festë nisi në
ekuinoksin pranveror, sepse kjo është periudha kur
natyra lulëzon dhe vazhdoi po me të njëjtën traditë.
Vendet e tjera preferuan një datë fikse. Kështu,
tradita e Ditës së Tokës vazhdon të respektohet
edhe sot, në këto kohë kur shkatërrimi i natyrës dhe
10. 1-Ndikimi ne shendetin e njeriut
Temperaturat e larta bejne te mundur perhapjen e
mushkonjave , te cilat shkaktojne semundje
ngjitese si ;malaria etj.temperaturat e larta
rrezikojne gjithashtu njerezit qe vuajne nga
semundjet e zemres pasi bllokojne rruget e
frymemarrjes. Gjithashtu rrit nivelin e njerezve me
tumor dhe kancer.
11. 2-Ndikimet ne mjedis
Ndryshimet e temperaturave,e reshjeve apo e
thatesirave sjellin ndryshime te klimes. Ndryshimet e
klimes bejne qe te ndryshoje mjedisi I bimeve dhe
ai I kafsheve .gjithashtu temperaturat e larta te veres
se bashku me ngrohjen globalebejne qe nje pjese e
mire e tokave te perfshihe nga zjarret duke zvogeluar
numrin e tokave pjellore dhe kjo ndikon ne ndotjen e
ajrit dhe shendetin e njeriut gjithashtu. Rritja e
nivelit te deteve nga shkrirja e akullnajave ben te
mundur zhdukjen e ishujve te vegjel .
12.
13. 3-ndikimet ne ekonomi
Permbytjet e shumta apo thatesirat e gjata,
krijojne problem ne prodhimet bujqesore.
Demet e shkaktuara nga permbytjet e
shumta dhe mungesa ne prodhimet
bujqesore, krijojne veshtiresi ne ekonomine
boterore. karikatura
14. 1-Dielli me rrezet e tij e ngroh token. Toka e
reflekton kete energji diellore ,por per shkak te
atmosferes qe e mbeshtjell token, nje pjese e kesaj
ngrohtsie mbetet ne ajrin prane saj. Dioksidi I
karbonit, I cili clirohet nga veprimtarite e ndryshme
te njeriut, qendron ne ajer, duke I penguar rrezet
e diellit qe te kthehen, prandaj temperatura e ajrit
rritet duke shkaktuar efektin serre.
2-Ne shume fabrika perdoret gjeresisht procesi I
djegies, si rezultat I te cilit leshohet ne ajer gaz
karbonik. Djegia artificialisht nga njeriu e bimesise
dhe vecanerisht e pyjeve, per te hapur toka te reja,
ka ndikuar gjithashtu ne rritjen e sasise se gazit
karbonik ne ajer. Rritja e numrit te automjeteve qe
djegin karburant rrit sasine e gazit karbonik ne ajer.
15. 1-Shiu acid
Nevoja e madhe per energji ka rritur numrin e
termocentraleve, qe prodhojne energji elektrike
duke djegur qymyrguri ose nafte. Fabikat ne
pergjithesi, ato te industries kimike e metalurgjike
ne vecanti , si dhe termocentralet, shkarkojne ne
ajer bashke me tymin e gazin karbonik dhe disa
gaze te tjere me veti acide. Nje gaz me veti
acide eshte per shembull gazi sulfuror . te tille
gazra leshojne edhe automjetet. Gazrat ngjiten ne
atmosfere dhe nga ererat mund te zhvendosen
edhe ne zona larg fabrikave dhe uzinave. Pikat e
ujit qe perbejne shiun , duke rene ne toke, I tresin
keto gazra. Ne qofte se atmosfera , ne zona te
caktuara, permban gazra te tille, shiu qe bie ne
keto zona nuk eshte shi I paster por tretes I
gazeve acide. Ky quhet shi acid. Acidet jane
16. 2-Smogu
Ajri me tym dhe me gaze te demshme quhet
smog. Shume qytete jane te mbuluara nga
smogu.ne kohen e sotme po merren gjithnje e
me shume masa per te kontrolluar dhe pakesuar
gazet e demshme qe prodhojne fabrikat dhe
automjetet.
17. 3-Shtresa e ozonit
Ne shtresat e larta te atmospferes ka dhe nje
shterse ozoni. Ozoni eshte nje lende e gazte e
ngjashme me oksigjenin .kjo shtese luan nje rol
shume te rendesishem sepse pengon futjen e disa
rrezeve te demshme te diellit [ultraviolet]. Keto rreze
shkaktojne demtime ne lekuren e njeriut duke sjelle
semundje te pasherueshme. Gjithashtu , ato
shkaktojne demtim te syve , demtim te bimeve ne
bujqesi , demtime te kafsheve.Disa nga gazet qe
leshojne fabrikat duke u ngjitur ne shtesen e larte te
atmosferes , e kane demtuar dhe holluar shtresen e
ozonit . demtimi I shteses se ozonit si pasoje e
efektit serre ndihmojne ngrohjen globale , prandaj
shkencetaret po studime te kryejne studime te
holla dhe po bejne perpjekje per ta frenuar .
Cfare mund te bejme per ruajtjen e shtreses se
ozonit?
1-Te perdoren sa me pak lende qe permbajne
substance te demshme per shtresen e ozonit.
2-Te zevendesohen keto lende me lende te tjera.
18.
19.
20. Kjo karikature por edhe shprehja ‘TOKA
NE DUART E NJEREZVE’ ka pushtuat
pothuajse te gjithe rrjetn e internetit. Sipas
disa autoreve te kesaj fjalie me
bashkepunimin e shkencetareve te shquar
ajo eshte nxjerre per ndergjegjesimin e
njerezve. Ja disa shpjegime per te;
1-Vetem ne mund ta shpetojme token.
2-Nxitoni mund te jete shume vone.
3-Kemi gjithcka ne duart tone ,ta
shfrytezojme per mire .
4- Teknologjia ka avancuar, shfrytezojeni.
