2. WSB
Polecana miejscowość Sandomierz
Miasto w województwie świętokrzyskim, w powiecie sandomierskim, położone nad Wisłą, na siedmiu
wzgórzach (stąd miasto nazywane jest czasem „małym Rzymem”). Sandomierz jest usytuowany w Nizinie
Nadwiślańskiej i rozciąga się od Wyżyny Sandomierskiej po Równinę Tarnobrzeską. Większość zabudowy wraz z
historycznym centrum znajduje się nad lewym brzegu Wisły a przemysłowa część miasta, zwana Nadbrzeziem,
leży przy prawym brzegu Wisły, w Kotlinie Sandomierskiej, i graniczy z Tarnobrzegiem.
Przez miasto przebiegają szlaki turystyczne: cysterski, św. Jakuba, Via Jagiellonica oraz Architektury Drewnianej.
Historycznie położony jest w Małopolsce, główne miasto dawnej ziemi sandomierskiej, następnie
województwa sandomierskiego. Miasto królewskie w powiecie sandomierskim województwa sandomierskiego
w drugiej połowie XVI wieku.
5. WSB
Brama Opatowska - zbudowana w XIV - XVI w. - jedna z najlepiej zachowanych bram miejskich w Polsce. Nieopodal
pozostały fragmenty średniowiecznych murów obronnych oraz furta dominikańska tzw. "Ucho Igielne". Gotycka brama
wjazdowa do miasta. Wzniesiona w XIV wieku z fundacji Kazimierza Wielkiego. Jedyna jaka zachowała się spośród
czterech istniejących. Uznawana była za największą.
Pozostałości klasztoru Dominikanów (drugiego) przy nieistniejącym kościele św. Marii Magdaleny (XVII / XIX w) a
także kamienica z XIV/XV stulecia, zwana domem Jordana, w której zatrzymał się w maju 1809 roku ks. Józef
Poniatowski wizytujący oddziały gen. Michała Sokolnickiego po zdobyciu Sandomierza. Dziś mieści się tu Urząd
Miejski.
Dom Długosza zbudowany w 1476 r. z fundacji słynnego historyka - jeden z najlepiej zachowanych gotyckich domów
mieszkalnych. Wewnątrz mieści bogate zbiory Muzeum Diecezjalnego. Ufundowany został w 1476 roku przez
historyka Jana Długosza, kanonika sandomierskiego dla księży mansjonarzy, wikariuszy katedry. W 1864 roku dom
oddano pod zarząd kapituły katedralnej. Jest to dwukondygnacyjna, ceglana budowla z wysokimi szczytami i
dwuspadowym dachem. Nad południowym wejściem znajduje się kamienna tablica erekcyjna z herbem Wieniawa,
napisem i datą 1476. Układ wnętrz z obszerną sienią pośrodku i belkowanymi stropami został częściowo zmieniony
dla potrzeb muzealnych. Od 1937 roku mieści się tu Muzeum Diecezjalne. Autorem ekspozycji był Karol Estreicher,
historyk sztuki z Krakowa. Muzeum posiada bardzo cenne zbiory z zakresu malarstwa, rzeźby sakralnej, tkaniny,
drobnej plastyki oraz elementów wystroju architektonicznego, jak również sztuki zdobniczej, ceramiki, kolekcji mebli,
numizmatyki i archeologii.
7. WSB
Katedra - wzniesiona w XIV w., gotycka, zachowała pierwotny układ przestrzenny i bogatą dekorację
rzeźbiarską we wnętrzu. Posiada wyposażenie wewnętrzne z XV - XVII wieku (freski bizantyjsko - ruskie,
ołtarze rokokowe, obrazy i rzeźby). Bazylika Katedralna wzniesiona została w miejscu pierwotnej romańskiej
kolegiaty, zniszczonej najazdami Tatarów w XIII wieku i Litwinów w 1349 roku. W 1360 roku król Kazimierz
Wielki funduje nową kolegiatę, która wraz z powstaniem Diecezji Sandomierskiej w 1818 roku otrzymała
godność Katedry a w 1960 roku godność Bazyliki Katedralnej. Jest to gotycka budowla typu halowego z
trójbocznie zamkniętym, wydłużonym prezbiterium, nakryta sklepieniami krzyżowo-żebrowymi. Na
ścianach prezbiterium zachowały się polichromie wykonane ok. 1421 roku przez warsztat ruski mistrza
Hayla z Przemyśla. Freski odsłonięto i zakonserwowano w latach 1934-1936. W skarbcu Katedry
przechowywane są między innymi liczne inkunabuły i relikwiarz Drzewa Krzyża Świętego podarowany
Kolegiacie przez króla Władysława Jagiełłę w uznaniu zasług rycerstwa sandomierskiego w bitwie pod
Grunwaldem.
Ratusz - jest jednym z najpiękniejszych ratuszy renesansowych w Polsce. Zbudowany w XIV w. pierwotnie w
kształcie wieży. Rozbudowany w XV w. uzyskał plan wydłużonego prostokąta, natomiast w XVI w. został
zwieńczony attyką. Na początku XVII w. przybudowano od zachodu wieżę. Ratusz wielokrotnie ulegał
pożarom, m.in. w 1623 roku i 1757. Budynek jest budowlą ceglaną. Wysoka attyka zakrywa dach.
Otynkowana wieża, z arkadowym wejściem do sal parteru pokryta jest blaszanym dachem i zwieńczona
orłem z czasów Księstwa Warszawskiego. Ks. M. Buliński wspomina w "Monografii" o odkryciu pod
Ratuszem w XIX wieku obszernej piwnicy, która służyła za więzienie. Torturowano w niej obwinionych.
Świadczyć o tym miały haki i kółka w ścianach. W części zajmowanej przez muzeum prezentowana jest
ekspozycja o charakterze historyczno-artystycznym. Klimat zabytkowych wnętrz podnoszą zestawy mebli w
stylu późnorenesansowym, neorenesansowym i neobarokowym.
8. WSB
Zamek - wzniesiony w XIV w. na miejscu dawnego grodu, później przebudowany, jest w swojej obecnej postaci
wyrazem przemian i nawarstwień historycznych. Zamek zbudowano na miejscu pierwotnej warowni istniejącej
na wzgórzu co najmniej od X w. Badania archeologiczne potwierdziły istnienie pierwotnego grodu. W 1139
roku - kiedy Sandomierz został stolicą księstwa dzielnicowego a gród rezydencją książęcą - musiał być
rozbudowany. Ówczesny książęcy gród otoczony był drewniano-ziemnym wałem oraz systemem zasieków ze
skośnie wbitych pali. Od strony wysoczyzny przekopano fosę.
Kamienice mieszczańskie wokół Rynku Starego Miasta wznoszone od XV w. zachowały w swoich murach wiele
cennych detali architektonicznych świadczących o bogatej przeszłości historycznej tych budynków.
Kościół św. Michała wraz z zespołem dawnego klasztoru Benedyktynek został wzniesiony w ciągu XVII wieku z
fundacji Zofii Sieniakowskiej według projektu Michała Linka. Kościół jest jednonawowy, nakryty sklepieniami
kolebkowo-krzyżowymi podtrzymywanymi przez zdwojone, jońskie pilastry. Kościół poprzedza niewielki
ogródek oddzielony od ulicy ogrodzeniem i kazalnicą. Zespół pobenedyktyński jest znakomitym przykładem
sztuki barokowej architektury klasztornej w Polsce. Od 1903 roku mieści się tutaj Wyższe Seminarium
Duchowne. Kamienne portale i szczyty zwieńczone posągami tworzą bogatą architekturę budowli. We
wnętrzu, częściowo zniszczonym przez pożar w 1966 roku, zachowana jest piękna rzeźbiona ambona z XVII
wieku. W klasztorze zachował się bardzo bogaty zespół tkanin z XVII-XVIII wieku.
9. WSB
W którym roku został zbudowany „Dom Długosza” ?
1476r.
1528r.
1410r.