Organización política e económica das sociedades. 3º ESO

1. A ORGANIZACIÓN POLÍTICA E ECONÓMICA
DAS SOCIEDADES

2. A que chamamos Estado?
• Conxunto de institucións
creadas para organizar a vida e
actividade das persoas que
viven nun mesmo territorio e
que están gobernadas por
unhas mesmas leis baixo un
mesmo poder.

3. ESTADO
Poboación Territorio
Baixo
Poder do Estado
Ditar leis
Facer
Cumprir
as leis
Gobernar

4. Cales son as súas funcións?
• Establecer leis que regulan as relacións sociais. As
elaboran nos Parlamentos.
• Velar polo cumprimento: poder xudicial.
• Manter o orde interno e a seguridade exterior.
• Establece relacións internacionais con outros
Estados.
• Recada impostos para financiar os servizos públicos
e infraestruturas.
• Dirixe a economía mediante leis que regulan a
actividades das empresas e o mercado laboral.
• Administra os servizos públicos, xestiona
infraestruturas e equipamentos colectivos.

5. Que é unha democracia
• Aquela na que o poder emana do pobo
(soberanía nacional)
• Establécese a división de poderes:
• Función lexislativa: Parlamento.
• Función executiva: Goberno.
• Función xudicial: Tribunais de Xustiza.
• A democracia pode ser: directa ou
representativa.

6. Que é unha democracia directa?
• Aquela na que os cidadáns,
reunidos en asemblea ou
mediante referendo toman
decisións.

7. Que é unha democracia
representativa?
• Aquela na que os representantes
dos cidadáns (parlamentarios)
toman as decisións.

8. Freedom House
89
55
51

10. Estados do mundo e as
relacións internacionais
• No mundo existen actualmente
máis de 200 Estados, entre os
que se establecen complexas
relacións de tipo político e
económico.

11. Factores políticos
nas relacións internacionais
• Peso de Estados Unidos. Gran potencia militar que
tende a dirixir o espazo político internacional.
• Para contrarrestar isto, búscase unha tendencia cara
o multilateralismo, baseado en establecer acordos
entre diversos países sobre distintos temas.
• O islamismo irrumpe como guía política nalgúns
Estados. Algúns países como Irán, Afganistán,
Estado Islámico Independente inclínanse cara unha
ruptura violenta con todo aquilo que é propio do
mundo occidental.
• O protagonismo maior de China. O seu crecente
poder económico e militar ocasiona inquietude.

12. Factores económicos
nas relacións internacionais
• O centro económico sitúase en Estados Unidos, Canadá, UE e
Xapón. Países ricos que se viron favorecidos polo sistema do
capitalista.
• O resto do mundo está dividido en:
• Países en desenvolvemento, economicamente moi activos, con
vantaxes interesantes para implantar empresas estranxeiras:
man de obra barata, escasas normativas ambientais, gobernos
fortes. Dentro destes hai un grupo de países que medran a un
ritmo superior: emerxentes (Brasil, China, India, México,
Turquía, Sudáfrica)
• Países pobres localizados principalmente na África
Subsahariana, onde os países ricos explotan os recursos
naturais. Os seus habitantes viven en situación de pobreza
obrigados a emigrar. Tamén pertencen a este grupo os países
esquecidos, carentes de recursos e sumidos en guerras tribais.

13. O Estado e a Globalización
Que é unha organización supranacional?
• Unión Estados para favorecer
as relación económicas,
culturais, militares e rexionais.
• ONU, OTAN, Liga Árabe, UE.

14. ONU OTAN
Liga Árabe UE

15. ONU
• É a máis importante
organización
supranacional.
• Foi creada en 1945
(trala 2ª guerra
mundial) por 51
países.
• Hoxe a práctica
totalidade dos
países do mundo
participan nela.

16. ONU
Obxectivos
• Manter a paz e a seguridade internacional.
• Fomentar entre as nacións as relacións de
amizade, baseándose no principio de
igualdade de dereitos e libre determinación
dos pobos.
• Cooperar na solución dos problemas
internacionais de tipo económico, social,
cultural e humanitario.
• Desenvolver e estimular o respecto aos
dereitos humanos.

17. QUE É O TERCEIRO MUNDO?
• O termo terceiro mundo foi utilizado polo economista
francés Alfred Sauvy (1952), facendo un paralelismo co
termo político terceiro estado, designando aos países
que non pertencían a ningún dos dous bloques que
estaban enfrontados na Guerra Fría, o bloque occidental
(Estados Unidos e os seus aliados) e o bloque comunista
(Unión Soviética, Europa Oriental, China).
• Actualmente, o Segundo Mundo ou bloque socialista
desapareceu practicamente.
• o termo terceiro mundo utilízase, de maneira pouco
precisa, para referirse aos países periféricos
subdesenvolvidos ou "en vías de desenvolvemento", en
contraste aos países desenvolvidos; neste último sentido
actual, o termo é utilizado ás veces para referirse en
bloque a todos os países non desenvolvidos, e ás veces,
para referirse só aos que rexistran os peores índices de
desenvolvemento humano e económico.

18. Primeiro
Segundo (extinción)
Terceiro mundo.

19. Concello: goberno
• O goberno municipal é
responsabilidade do Concello, e está
formado polo alcalde e os concelleiros,
cuxo número varía en función da
cantidade de poboación residente (A
Coruña ten 27 concelleiros)

20. Concello: funcións
• Tódolos municipios deben dispor: iluminación
pública, recollida de lixo, limpeza viaria, auga potable
a domicilio, cloacas, pavimentación, cemiterio...
• Se ten máis de 5.000 habitantes deben ofrecer
ademais, parque público, biblioteca pública, mercado
e tratamento de residuos.
• Se ten máis de 20.000: protección civil, servizos
sociais, extincións de incendios, instalacións
deportivas públicas e matadoiro.
• Os municipios que teña máis de 50.000: transporte
urbano e protección ao medio ambiente.

22. Andalucía
Asturias
Madrid
Navarra
Canarias
Nº Concellos
769
731
78
67
88
102
2248
919
946
542
385
315
179
45
272
251
174
1
1
0 500 1000 1500 2000 2500
Andalucía
Aragón
Asturias
Baleares
Canarias
Cantabria
Castilla y León
Castilla- La Mancha
Cataluña
C. Valenciana
Extremadura
Galicia
Madrid
Murcia
Navarra
País Vasco
Rioja (La)
Ceuta
Melilla
Nº Concellos
En España hai 8.122
concellos dos que
315 pertencen a
Galicia Cal é a
Comunidade
Autónoma con máis
concellos de España?

23. CONCELLOS DE ESPAÑA
Habitantes >50.000 49.999-10.000 9.999-5.000 4.999-500 <500 TOTAL
Total España
(2010) 131 1,61% 547 6,74% 519 6,40% 2.870 35,38% 3.778 46,57% 8.113
Andalucía 29 3,77% 122 15,86% 111 14,43% 411 53,45% 96 12,48% 769
Aragón 2 0,27% 11 1,50% 11 1,50% 182 24,90% 525 71,82% 731
Asturias 4 5,13% 17 21,79% 10 12,82% 41 52,56% 6 7,69% 78
Baleares 2 2,99% 20 29,85% 18 26,87% 25 37,31% 2 2,99% 67
Canarias 8 9,09% 34 38,64% 25 28,41% 21 23,86% 0 0,00% 88
Cantabria 2 1,96% 9 8,82% 9 8,82% 66 64,71% 16 15,69% 102
Castilla y León 9 0,40% 16 0,71% 34 1,51% 475 21,13% 1.714 76,25% 2.248
Castilla- La Mancha 7 0,76% 31 3,37% 37 4,03% 347 37,76% 497 54,08% 919
Cataluña 23 2,43% 98 10,36% 87 9,20% 411 43,45% 327 34,57% 946
C. Valenciana 15 2,77% 87 16,05% 56 10,33% 246 45,39% 138 25,46% 542
Extremadura 3 0,78% 11 2,86% 26 6,75% 239 62,08% 106 27,53% 385
Galicia 7 2,22% 51 16,19% 58 18,41% 197 62,54% 2 0,63% 315
Madrid 20 11,17% 27 15,08% 31 17,32% 72 40,22% 29 16,20% 179
Murcia 4 8,89% 26 57,78% 6 13,33% 9 20,00% 0 45
Navarra 1 0,37% 9 3,31% 11 4,04% 101 37,13% 150 55,15% 272
País Vasco 6 2,39% 35 13,94% 28 11,16% 119 47,41% 63 25,10% 251
Rioja (La) 1 0,57% 3 1,72% 5 2,87% 36 20,69% 129 74,14% 174
Ceuta 1 100% 1
Melilla 1 100% 1

24. MAPA DOS 315 CONCELLOS GALICIA
94
92
67
62

25. Fusión Oza dos Rios-Cesuras
Cesuras
Oza
A outra Oza

26. DISTRIBUCIÓN D DA
CORPORACIÓN MUNICIPAL DA
CORUÑA 2015-2019
MAREA
ATLÁNTICA
10
PP 10
PSOE 6
BNG 1

27. ENTIDADES SUBMUNICIPAIS
A PARROQUIA
• Institución local que apareceu na época sueva e que
se mantén hoxe en día en Galicia.
• As parroquias, ademais da súa función relixiosa,
foron para as comunidades campesiñas o marco de
convivencia fundamental. No adro da igrexa
parroquial comentábanse as novas, pexábanse a
cera e a esmola de determinadas prácticas
relixiosas, organizábanse as festas, facíanse os
negocios e tamén recibían sepultura os mortos. A
igrexa parroquial constituíu o centro da organización
social; a parroquia pasou a ser a principal referencia
para os veciños que se sentían moi vinculados a ela.

28. CONCELLO DE ARTEIXO
CROQUIS DAS PARROQUIAS
1. SUEVOS
2. PASTORIZA
3. OSEIRO
4. MORÁS
5. LOUREDA
6. ARTEIXO
7. LAÑAS
8. LARÍN
9. ARMENTÓN
10. MONTEAGUDO
11. CHAMÍN
12. SORRIZO
13. BARRAÑÁN

29. CONCELLO DE A CORUÑA
CROQUIS DAS PARROQUIAS

30. ENTIDADES SUPRAMUNICIPAIS E
INFRAPROVINCIAIS
• Área metropolitana: é unha rexión urbana
que engloba unha cidade central que dá
nome ao espazo composto por unha serie de
cidades satélites que poden funcionar como
cidades dormitorio, industriais, comerciais e
servizos, todo iso organizado dun xeito
centralizado. Está composta por unha rede
urbana. Para xestionar servizos en común
pode constituírse en administración con
personalidade xurídica plena. Por exemplo:
área metropolitana de Barcelona.

31. ÁREA METROPOLITANA DE BARCELONA

32. ÁREA METROPOLITANA
DE MADRID

33. ÁREA
METROPOLITANA
DE
VALENCIA
NO CONTEXTO
PROVINCIAL

34. O METRO DE BILBAO
COMO MODELO DE
TRANSPORTE PÚBLICO
INTEGRADOR DA SÚA
ÁREA METROPOLITANA
COMPARA ISTO COA
SITUACIÓN DA
CORUÑA

35. A ÁREA METROPOLITANA

36. A área metropolitana de A Coruña
incluída Betanzos

37. EVOLUCIÓN DA POBOACIÓN NA COMARCA CORUÑESA (1970-2012)
1970 1975 1981 1986 1991 1996 2012
A CORUÑA 189.575 206.776 231.721 240.129 246.953 243.785 246.146
ABEGONDO 7.033 5.895 6.274 6.165 5.466 5.467 5.709
ARTEIXO 12.380 13.090 16.904 16.904 17.931 20.898 30.725
BERGONDO 5.570 5.223 5.293 5.568 5.392 5.732 6.712
CAMBRE 7.608 7.560 9.181 10.685 12.330 14.972 23.879
CARRAL 5.067 5.349 6.001 5.623 5.229 5.184 6.130
CULLEREDO 10.221 11.287 12.614 13.348 14.631 18.513 29.416
OLEIROS 10.704 11.576 12.593 16.280 18.480 23.057 34.386
SADA 7.277 7.277 7.782 8.207 8.935 9.997 14.922
% da Coruña
con respecto
aos outros
concellos
comarcais 74,22% 75,46% 75,15% 74,36% 73,64% 70,13% 61,84%
TOTAL
COMARCA 255.435 274.033 308.363 322.909 335.347 347.605 398.025
Porcentaxe con
respecto a
provincia 24,78% 25,86% 28,21% 29,10% 30,57% 31,31% 34,80%
PROVINCIA 1.030.745 1.059.757 1.093.121 1.109.788 1.096.966 1.110.302 1.143.911

39. As provincias: definición
• Unidades administrativas constituídas
pola agrupación de varios concellos.
• É unha división territorial e, ao mesmo
tempo, unha entidade local, xa que
presta servizos aos concellos.
• O mapa da división provincial de
España foi creado en 1833 por Javier
de Burgos.
• O número de provincias é na
actualidade de 50.

40. Goberno provincial
• A institución encargada do goberno e da
administración da provincia é a Deputación
Provincial
• Os seus membros escóllense de entre os
concelleiros electos dos concellos e o
Presidente da Deputación é escollido polos
deputados electos.
• Nas Comunidade Autónomas
uniprovinciais, as funcións das deputacións
son asumidas polo goberno autonómico.

41. Provincias: funcións
• Representa o ámbito electoral do Estado.
• Serve de división territorial para a administración do
Estado e, en ocasións, de división interna dalgunhas
Comunidades Autónomas.
• Coopera cos municipios e coordina as actuacións
supramunicipais.
• Axuda aos concellos máis pequenos na xestión de
determinados servizos e actividades (recadación de
determinados impostos ou a xestión de arquivos...

42. Deputación provincial
de A Coruña
As provincias

43. REPRESENTACIÓN ACTUAL (2015) NA
DEPUTACIÓN PROVINCIAL DE A CORUÑA
PARTIDOS XUDICIAIS PP PSOE BNG
MAREA
ATLÁNTICA
COMPOSTELA
ABERTA
ALTERNATIVA
DOS VECIÑOS
TOTAL
BETANZOS 1 1 2
CARBALLO 1 1 2
CORCUBIÓN 1 1 2
CORUÑA, A 4 2 3 1 10
FERROL 2 2 1 5
NOIA 2 1 3
SANTIAGO 3 2 1 1 7
TOTAL 13 8 5 3 1 1 31

44. Isto que vemos aquí é o convento de Santa María de Conxo
Ata 1986 foi Hospital Psiquiátrico Provincial
A partir desta data pasou ser xestionada pola Xunta de Galicia
Que terá que ver todo isto co tema a tratado?

45. Interior do teatro Colón (A Coruña)
Reformado e xestionado na actualidade pola
Deputación Provincial da Coruña

46. A princesa Sofía visita as instalacións da Casa Cuna da Milagrosa
Acompañada do equipo directivo e do presidente da deputación da
Coruña Rafael Puga Ramón (1967)
Colexio Calvo Sotelo
Colexio Calvo Sotelo
Colexio Calvo Sotelo

47. Instituto Puga Ramón
Xestionado pola Deputación Provincial

101. Índice de desenvolvemento humano
• Indicador de desenvolvemento dun país ou rexión.
• Avalía aqueles aspectos que teñen relación co nivel
de benestar e calidade de vida dos habitantes.
• Tres variables:
• Saúde (esperanza de vida ao nacer)
• Educación (taxa de alfabetización)
• Económico (PIB por habitante)
• España está entre os primeiros países en relación
ao IDH.

103. ÍNDICE DO DESENVOLVEMENTO HUMANO 2009
Non dispoñible
Baixo < 0,500
Medio 0,500-0,799
Alto > 0,800

105. España
2014
Poboación km2
46.771.341 505.988
Andalucía 8.402.305 87.597
Cataluña 7.518.903 32.113
Madrid 6.454.440 8.028
C. Valenciana 5.004.844 23.255
Galicia 2.748.695 29.574
Castilla y León 2.494.790 94.225
País Vasco 2.188.985 7.235
Canarias 2.104.815 7.447
Castilla- La Mancha 2.078.611 79.462
Murcia 1.466.818 11.313
Aragón 1.325.385 47.721
Baleares 1.103.442 4.992
Extremadura 1.099.632 41.634
Asturias 1.061.756 10.604
Navarra 640.790 10.390
Cantabria 588.656 5.321
Rioja (La) 319.002 5.045
Ceuta 84.963 19
Melilla 84.509 13

106. RENDA ANUAL FAMILIAR E GASTO EN EDUCACIÓN NAS
COMUNIDADES AUTÓNOMAS
2013 Renda media
anual por fogar (€)
Gasto en
educación
(millóns €)
España 26.775 € 45.245,2
País Vasco 34.487 € 2.493,7
Navarra 34.320 € 579,2
Madrid 32.632 € 4.766,3
Cataluña 30.423 € 5.734,3
Aragón 29.311 € 1.055,2
Baleares 26.307 € 763,0
Galicia 25.939 € 2.236,3
Castilla y León 25.717 € 1.497,0
Asturias 25.704 € 789,6
Rioja (La) 25.643 € 250,6
Cantabria 24.188 € 525,3
C. Valenciana 23.189 € 4.175,9
Murcia 23.011 € 1.302,9
Andalucía 22.450 € 7.306,5
Castilla- La Mancha 22.256 € 1.998,6
Canarias 22.037 € 1.499,0
Extremadura 21.078 € 959,0

107. A sociedade española na actualidade
• Economicamente España é unha sociedade
terciarizada, urbanizada e cun bo nivel de benestar
social.
• Nos indicadores de calidade de vida destacamos:
• Consumo: País Vasco, Navarra e Madrid (renda
máis alta). Extremadura, Canarias e Castela-A
Mancha (máis baixa).
• Nivel educativo: desaparece o analfabetismo nas
últimas décadas, aumenta o número de estudantes
universitarios sobre todo nas mulleres. Non tódalas
CCAA teñen o mesmo nivel de investimento en
educación.
• Sanidade: recortouse o gasto sanitario e prestacións
sociais como consecuencia da crise no último
quinquenio.

108. Comunidades Autónomas
• España consta de 17 Comunidades Autónomas. 7 delas
uniprovinciais. O resto son pluriprovinciais. As que teñen
máis provincia son Castela-León (9) e Andalucía (8).
• As cidades africanas de Ceuta e Melilla son
consideradas pola Constitución española como cidades
autonómicas e teñen competencias parecidas ao resto
das CCAA.
• As autonomías naceron como unha forma de
organización do Estado descentralizada. Xa que desde o
Estado central se lles cede unha marxe de autogoberno.
• A Constitución de 1978 recoñeceu o dereito á autonomía
e regulou as súas competencias e funcións.
• Entre 1979 e 1983 foron aprobándose os distintos
estatutos de autonomía. Algúns foron reformados no
século actual.

109. Comunidades Autónomas
Os Estatutos de Autonomía
• Os Estatutos de Autonomía son leis orgánicas aprobada
polo parlamento español nas que se recollen as
institucións, normas e competencias de cada Comunidade
Autónoma.
• En relación ás competencias que pode ter unha
autonomía e o estado central existen tres niveis:
• Competencias plenas: o goberno e parlamento
autonómico poden executar ou decidir (institucións de
goberno, urbanismo, vivenda, xestión da educación e
sanidade...)
• Competencias compartidas: parte a ten a autonomía e
outra parte o goberno central (lexislación laboral,
sanidade, educación...).
• Competencias exclusivas: aquelas que o Estado central
non cede (defensa, relacións exteriores, política
monetaria...

110. Comunidades Autónomas
Institucións de autogoberno
• Poder lexislativo: Asemblea ou Parlamento:
aproban leis, controlan a acción de goberno
autonómico, elixen o presidente autonómico,
aproban os orzamentos.
• Poder executivo: Goberno autonómico formado polo
presidente e os conselleiros (Xunta de Galicia).
• Poder xudicial: está centralizado e xerarquizado.
Aínda así existen os tribunais superiores
autonómicos.
• Nas Comunidades autónomas insulares, existe
unha administración propia de cada illa: Consell
Insular (Illas Baleares) ou Cabildo (Canarias).

111. Parlamento galego

112. COMPOSICIÓN DO PARLAMENTO GALEGO 2016
PP 41
MAREA 14
PSOE 14
BNG 6
TOTAL 75

113. Xunta de Galicia
San Caetano Pazo de Raxoi

114. Tribunal Superior de Xustiza
de Galicia

115. Sé Delegación do Goberno en
Galicia

116. Que é o principio de subsidariedade?
• Principio que implica nun estado
descentralizado que todas os servizos
que poida prestar o organismo
administrativo máis próximo aos
cidadadáns (concellos) non ha de
proporcionalo a Comunidade
Autónoma, e que todas as prestacións
que poida realizar a Comunidade
Autónoma non ha de levalas a cabo o
Estado.

118. EUROPA
1980
(ver páx. 40)

119. (Ver páx. 40)
1. Descrición dos mapas
• Mapa de 1980
• Mapa de 2015
2. Comparación
• Enumera os mapas que apareceron
e cales desapareceron.
• Identifica diferenzas e similitudes nas
fronteiras (en que partes se dan e en
cales non).
3. Análise
• Razóns históricas que explican
os cambios e continuidades.
• Elabora unha cronoloxía que
recolla os anos en que se produciron
cambios nas fronteiras.
4. Conclusións
1. Ideas clave que sinteticen
os cambios de fronteiras.
• Valora o papel da UE no debuxo
do mapa político de Europa.
• Comenta a frase: Europa é un
continente en construción.

120. A Unión Europea

121. 1957
EUROPA
DOS SEIS
FUNDACIÓN

122. 1973
EUROPA
DOS NOVE
1ª AMPLIACIÓN

123. 1981
EUROPA
DOS DEZ
2ª AMPLIACIÓN

124. 1986
EUROPA
DOS DOCE
3ª AMPLIACIÓN

125. 1990
REUNIFICACIÓN
ALEMÁ

126. 1995
EUROPA
DOS 15
4ª AMPLIACIÓN

127. 2004
EUROPA
DOS 25
5ª AMPLIACIÓN

128. 2007
EUROPA
DOS 27
6ª AMPLIACIÓN

129. 2013
EUROPA
DOS 28
7ª AMPLIACIÓN

130. 2016
EUROPA
DOS 27
BREXIT
RESULTADO
REFERENDUM

131. BREXIT
RESULTADO
REFERENDUM
Gañou o sí a permanecia
Gañou o non
Sí % Non % Participación %
16.141.241 48,1 17.410.742 51,9 72,2

132. NON UE

133. FUTURA AMPLIACIÓN
OFICIAIS 5
POTENCIAIS 2
POSIBEIS 3
PARALIZADO 3

134. Poboación da UE e doutros países do
mundo
Poboación en 2014
(en millóns de habitantes)
501
1339
127 142
308
UE China Xapón Rusia Estados
Unidos

135. Superficie da UE comparada co
resto do el mundo
Superficie (miles km²)
UE China Xapón Rusia Estados
Unidos
16 889
9596 9629
4324
365
17.075

136. Riqueza da UE comparada co resto
do mundo
UE China Xapón Rusia Estados
Unidos
UE China Xapón Rusia Estados
Unidos
18.493
1 339
5.390
2.812
14.204
37.194
8.382
33.668
17.687
46.715
Dimensión económica: producto interior
bruto en miles de millones de euros en 2008
Riqueza per cápita: producto interior bruto
per cápita en estándar de poder adquisitivo en 2008

137. Francia
España
Suecia
Alemaña
Polonia
Finlandia
Italia
ReinoUnido
Rumanía
Grecia
Bulgaria
Hungría
Portugal
Austria
Chequia
Irlanda
Lituania
Letonia
Eslovaquia
Estonia
Dinamarca
PaísesBaixos
Bélxica
Eslovenia
Chipre
Luxemburgo
Malta
544,0
506,0
410,3
357,0
312,7
304,5
295,1
243,8
230,0
130,7
111,0
93,0
91,9
82,5
77,3
68,4
62,7
62,3
49,0
43,4
43,1
33,8
30,3
20,1
9,3
2,6
0,3
UE: SUPERFICIE
547
506
450
357
338
313
301
245
238
132
111
93
92
84
79
70
65
65
57
49
45
43
42
31
20
9
3
0,3
Francia
España
Suecia
Alemaña
Finlandia
Polonia
Italia
ReinoUnido
Romanía
Grecia
Bulgaria
Hungría
Portugal
Austria
R.Checa
Irlanda
Lituania
Letonia
Croacia
Eslovaquia
Estonia
Dinamarca
PaísesBaixos
Bélxica
Eslovenia
Chipre
Luxemburgo
Malta
Superficie en miles de km²
4,3 millóns de km2

138. 63,4
60,9
59,1
47,1
38,2
21,6
16,3
11,2
10,6
10,5
10,3
10,1
9,0
8,3
7,7
5,4
5,4
5,3
4,3
3,4
2,3
2,0
1,3
0,8
0,5
0,4
España
Suecia
Polonia
Finlandia
Itaia
Rumanía
Grecia
Bulgaria
Hungría
Portugal
Austria
Chequia
Irlanda
Lituania
Letonia
Eslovaquia
Estonia
Dinamarca
PaísesBaixos
Bélgica
Eslovenia
Chipre
Luxemburgo
Malta
UE: HABITANTES 2014
80.780
62.100
61.400
60.783
46.508
38.496
19.943
16.829
11.204
10.993
10.515
10.427
9.879
9.645
8.508
7.246
5.627
5.451
5.416
4.604
4.247
2.943
2.061
2.001
1.316
858
550
425
Alemaña
Francia
ReinoUnido
Italia
España
Polonia
Romanía
PaísesBaixos
Bélxica
Grecia
R.Checa
Portugal
Hungría
Suecia
Austria
Bulgaria
Dinamarca
Finlandia
Eslovaquia
Irlanda
Croacia
Lituania
Eslovenia
Letonia
Estonia
Chipre
Luxemburgo
Malta
Poboación de 2014 en miles de habitantes
Total: 500 millóns

139. UE: DENSIDADE
1346
405
367
251
226
213
202
133
131
123
114
113
111
106
102
101
93
92
84
83
75
66
65
45
31
29
21
16
Malta
Países
Bélxica
ReinoUnido
Alemaña
Luxemburgo
Italia
R.Checa
Dinamarca
Polonia
Francia
Portugal
Eslovaquia
Hungría
Eslovenia
Austria
Chipre
España
Romanía
Grecia
Croacia
Irlanda
Bulgaria
Lituania
Letonia
Estonia
Suecia
Finlandia
Densidade: 114,3 h/km2

140. PIB per cápita: distribución da riqueza
PIB per cápita en estándares de poder
adquisitivo en 2007
Media dos 27 países da UE = 100
280
144
131 129 127 123 121 118 117 113 113
104 102 100
94 89 87
79 77 75
67 66 63
58 56 53
38 37
Luxemburgo
Irlanda
PaísesBaixos
Austria
Dinamarca
Bélgica
Suecia
ReinoUnido
Finlandia
Alemania
Francia
Italia
España
UE(27países)
Chipre
Grecia
Eslovenia
Chequia
Malta
Portugal
Estonia
Hungría
Eslovaquia
Lituania
Letonia
Polonia
Rumanía
Bulgaria

141. 2.1. Obxectivos da Unión Europea
• Os obxectivos básicos da Unión Europea son:
• a) O Unión económica: libre circulación,
normativa económica común, unión monetaria.
• b) Unión política: Creación de institucións
supraestatais. Afirmación da identidade
europea no ámbito internacional. Política de
defensa común.
• c) Unión social e rexional: a implantación
dunha cidadanía europea. Que os dereitos dos
cidadáns sexan comúns (educación, sanidade,
benestar social…)
11

142. Obxectivo da Unión Europea
a) Unión económica.
• É o punto máis avanzado pois tódolos países membros
comparten políticas económicas comúns (agricultura,
pesca, industria, normativa de consumo…)
• Libre circulación: mercadorías, traballadores, servizos e
capitais.
• Algúns países membros (incluída España) forman parte
da UEM (Unión Económica e Monetaria) que supón ter
unha moeda única (euro) e unha política monetaria
común (Banco Central Europea) e normas que afectan a
tódolos estados membros.
11

143. Obxectivo da Unión Europea
b) Unión política.
• Avanzouse moito no entramado
institucional (poder executivo,
lexislativo e xudicial da UE).
Organismos e competencias.
• Menos en política exterior,
xustiza e seguridade e política
de defensa común.
11

144. Obxectivo da Unión Europea
c) Unión social e rexional.
• Bastante atraso en xeral. Predomina o principio de
subsidariedade (o que fagan os distintos estados non o
ten que facer a UE). Vexamos distintos apartados:
a) Dereitos de cidadanía: carta de dereitos fundamentais
redatados no Tratado de Lisboa.
b) Non existe unha lexislación nin xestión en común:
dereitos traballo-laborais, seguridade social,
sanidade, educación (aínda que existen programas de
intercambio: sócrates, leonardo, erasmus), benestar
social, vivenda…
c) Política rexional: avanzouse parcialmente: Fondos
estruturais e de cohesión.
11

145. 11

146. O TRIÁNGULO
INSTITUCIONAL
• Este 'triángulo
institucional' elabora as
políticas e leis que se
aplican na UE. En principio,
a Comisión propón as novas
normas, pero son o
Parlamento e o Consello os
que as adoptan.
• A Comisión e os Estados
membros aplícanas, e a
Comisión vela polo seu
cumprimento.
POTESTADE
LEXISLATIVA
Comisión, Parlamento e
Consello da Unión
Europea.
POTESTADE
EXECUTIVA
Comisión e Consello da
Unión Europea.
POTESTADE
XUDICIAL
Tribunal de Xustiza.

147. Cumio do Consello Europeo
Cumio dos Xefes de Estado ou de Goberno de tódolos países de la UE
Reúnese catro veces ao ano
Establece as directrices xerais das políticas da UE

148. Consello de Ministros
• O Consello de Ministros está formado por representantes dos
Estados que integran a UE. Polo xeral, reúnense os ministros
de Asuntos Exteriores dos países membros. Ten a súa sede
en Bruxelas.
• No Consello de Ministros tómanse as decisións máis
importantes e coordínanse as actuacións dos distintos
Estados da UE.
• Para tomar decisións, normalmente é necesario contar cunha
maioría cualificada: (55% dos países (15 sobre 28) e que
representen como mínimo ao 65% da poboación da UE).
• Para bloquear unha decisión, son necesarios polo menos 4
países (que representen, como mínimo, ao 35% da poboación
total da UE).
• Unanimidade: temas sensibeis como a política exterior e a
fiscalidade.
11

149. Parlamento Europeo
• O Parlamento Europeo é elixido por sufraxio
universal cada cinco anos. Cada Estado escolle
os seus eurodeputados, isto é, os seus
representantes ao Parlamento Europeo.
• Ten a súa sé en Estrasburgo.
• O Parlamento exerce a función lexislativa, isto é,
pode facer e reformar leis e aproba os orzamentos
da UE. Organízase en comisións para traballar
temas concretos.
11

150. Suecia
Parlamento Europeo: a voz do pobo
74
6
8
21
13
Grecia
Francia
13Finlandia
Estonia
54España
Eslovenia
Eslovaquia
13Dinamarca
6Chipre
21Chequia
17Bulgaria
21Bélxica
18Austria
96Alemaña
 Aprobación da normativa e o orzamento da UE xunto co Consello de
Ministros (codecisión)
 Supervisión democrática de toda o labor da UE
Consta de 751 deputados. Ten a súa sé en Estrasburgo (Pleno), aínda que a
Comisión está en Bruxelas e a administración en Luxemburgo.
Total 751
20
32Romanía
73Reino Unido
21Portugal
51Polonia
25Países Baixos
6Malta
6Luxemburgo
11Lituania
8Letonia
73Italia
11Irlanda
21Hungría
Número de diputados electos en cada país
Croacia 11

152. PARLAMENTO EUROPEO
Os partidos políticos europeos
Escanos de cada grupo político no
Parlamento Europeo (2014-2019)
EUROPA ESPAÑA
P. POPULAR EU. 221 17 PP
SOCIALISTAS 191 14 PSOE
CONSERVADORES 70
LIBERAIS E DEM. 67 8 PNV, CIU, UPD, C
ESQUERDA 52 11 IU, PODEMOS
VERDES 50 4 ERC, IC, COMPR
EUROESCÉPTIC. 48
NI (Non inscritos) 52
TOTAL 751 54

153. PARLAMENTO EUROPEO
partidos políticos europeos
Escanos de cada grupo político no
Parlamento Europeo (2014-2019)

154. Cómo se fai a lexislación da UE
Cidadanía, grupos de interese e especialistas: debate e
consulta
Comisión: presentación de proposta oficial
Parlamento e Consello de Ministros: decisión
conxunta (codecisión)
Comisión e Tribunal de Xustiza: seguimento da
aplicación
Autoridades estatais, autonómicas ou locais:
aplicación

155. Comisión Europea
• A Comisión Europea exerce a función executiva.
Garante o cumprimento das normativas
europeas, propón os textos de lei que se
presentan ao Parlamento e ao Consello de
Ministros. Ten a sé en Bruxelas.
• A Comisión Europea controla o cumprimento
dos acordos e tratados e elabora os orzamentos
para o Parlamento e o Consello.
• A Comisión está formada polo Presidente e os
Comisarios.
11

156. COMISIÓN EUROPEA

157. Tribunal de Xustiza
• O Tribunal de Xustiza exerce a función
xudicial. Garante o respecto, a
interpretación e o cumprimento das leis
comunitarias. Ten a súa sé en Luxemburgo.
• Está formado por un xuíz de cada país
membro, que se renova cada cinco anos.
Este tribunal atende os cidadáns e
institucións comunitarios que o precisan.
11

158. Que é unha ONG?
• Reciben o nome de Organizacións
non Gobernamentais as entidades
privadas pero de carácter público
que teñen fins humanitarios e
sociais.
• Son organizacións que non
dependen de gobernos e, en
principio, son independentes dos
Estados e dos partidos políticos.

160. Que é un sistema económico?
• O xeito como se producen
os bens e os servizos
nunha sociedade.

161. Cantos sistemas existen
actualmente?
• Tres:
• Sistema de subsistencia
• Sistema capitalista (máis
habitual)
• Sistema de economía planificada

162. Características do sistema de
subsistencia
• Neste sistema as persoas producen todo
aquilo que precisan para cubrir as súas
necesidades básicas.
• Traballan a terra, constrúen as súas
vivendas, confeccionan a súa roupa...
• Unicamente aquilo que lles sobra do que
producen, véndeno ou intercámbiano no
mercado local.
• Ten niveis de desenvolvemento moi
escaso.

163. Características do sistema de
economía planificada
• Este sistema non recoñece a propiedade privada
dos medios de produción (terra, fábrica,
servizos...).
• O Estado é o que controla tódolos aspectos da
economía, polo tanto é o propietario das
empresas, decide o que hai que producir, en que
cantidade, fixa os prezos e decide como se
reparten os beneficios.
• Foi moi espallado hai década, pero na
actualidade só perdura en Corea do Norte, Cuba e
China (cada vez menos neste último caso).

164. Primeiro
Segundo (extinción)
Terceiro mundo.
1980
Países con modelo de economía planificada (vermello)

165. Características do sistema de
capitalista
• Defende a libre competencia (individuos e
empresas).
• Libre mercado.
• Baséase na lei de oferta e a demanda.
• Os medios de produción están en mans privadas.
• O Estado non intervén en economía. Só actúa
como controlador ou árbitro.
• Xurde coa revolución industrial (finais do XVIII).
• Predomina no mundo actual.
• É o responsable das enormes desigualdades
sociais que hai actualmente no mundo.

166. Existe un sistema económico
alternativo?
• As economías denominadas alternativas
teñen en común o rexeitamento ao
sistema capitalista porque consideran que
é a responsable da desigualdade e
pobreza no mundo.
• Opóñense a un modelo único para toda a
sociedade.
• Fundaméntanse na solidariedade entre as
persoas, o respecto á natureza e o ben
común.
• Actualmente non está posto en práctica.

167. Sectores económicos
• Primario: extrae materias primas.
Abrangue agricultura, pesca, gandaría e
explotación forestal (non minaría).
• Secundario: transforma as materias
primas en produtos eleborados.
Abrangue: industria, construción, minaría,
fontes de enerxía).
• Terciario: actividades que prestan un
servicio. Existe un terciario banal
(actividades de pouca preparación)

168. Sectores cuaternario
• Actualmente dentro do sector terciario
distínguese un sector no que se inclúen
actividades relacionadas coa xestión, alta
dirección empresarial e a distribución da
información, investigación, innovación
económica, social e cultural.
• Baseado no coñecemento e man de obra
moi cualificada.