e-modules for grade 10

1. Module: First Quarter
MGA SULIRANING
PANGKAPALIGIRAN
Disaster Risk Mitigation.

2. MGA LAYUNIN
• NAIPALILIWANAG ANG IBA’T IBANG URI NG KALAMIDAD NA
NARARANASAN SA KOMUNIDAD AT SA BANSA:
• NAIUUGNAY ANG GAWAIN AT DESISYON NG TAO SA
PAGKAKAROON NG MGA KALAMIDAD:
• NAKAPAGBIBIGAY NG MGA PAGHAHANDA NA NARARAPAT GAWIN
SA HARAP NG MGA KALAMIDAD:

3. MGA LAYUNIN
• NATUTUKOY ANG MGA AHENSIYA NG PAMAHALAAN NA
RESPONSABLE SA KALIGTASAN NG MAMAMAYAN SA PANAHON
NG KALAMIDAD:
• Napahahalagahan ang pagkakaroon ng disiplina at kooperasyon sa pagitan
ng mga mamamayan at pamahalaan sa panahon ng kalamidad.

4. ANO NGA BA ANG DISASTER RISK
MITIGATION O REDUCTION?
Mayroon ka bang ideya tungkol dito?
Handa ka na bang alamin ito?

5. DISASTER RISK
REDUCTION
Disaster Risk Mitigation ay isang dinamikong proseso na naglalayong
mabawasan ang pinsalang bunga ng mga sakuna.Ito ay nagsusulong ng
tamang paghahanda at wastong pag-iwas sa mga sakuna at kalamidad.

6. MAHALAGA BA NA
ALAMIN NATIN ITO ?

7. Mahalagang naipaliliwanag ng isang indibidwal ang
iba’t ibang uri ng kalamidad na nararanasan sa
kaniyang komunidad at bansa. Kaugnay nito ang
pagkakaroon ng kabatiran sa mga paraan kung paano
makaiiwas, makapaghahanda, at makapag-iingat sa
mga suliraning pangkapaligiran—mga bagay na
nilalayon ng Disaster Risk Mitigation (o Disaster Risk
Reduction).

8. Nasusukat ang kalubhaan ng isang sakuna sa laki ng
epekto nito sa lipunan at kapaligiran. Pakay ng Disaster
Risk Mitigation na mapigilan o mabawasan man lang
ang pagkakaroon ng pinsala sa mga tao ng mga
sakuna, mga likas na panganib, o mga kalamidad gaya
ng pagputok ng bulkan, bagyo, baha, landslide, at
lindol.

9. Itinataguyod ng ng Disaster Risk Mitigation ang mga
gawaing may kaugnayan sa wastong paghahanda at
pag-iwas sa mga malalalang idudulot ng mga
kalamidad. Sa madaling salita, ito ay para sa kaligtasan
ng mga mamamayan.

10. ANO-ANO NAMAN KAYA
ANG MGA KALAMIDAD NA
NARARANASAN SA BANSA?

11. Ang mga hazard at kalamidad ay nagbubunga ng pagkasira ng buhay,
pag-aari, at kabuhayan ng mga tao. Nakakaapekto ang mga ito sa
mga pang-ekonomiya at panglipunang aktibidad sa pamayanan. Ito ay
maaring natural na pangyayari o kagagawan ng tao na posibleng
humantong sa disaster.
MGA KALAMIDAD NA
NARARANASAN SA
KOMUNIDAD AT BANSA

12. Ayon sa alagad.com.ph, ang ‘hazard ‘ ay pwedeng ikategorya
sa tatlong uri: (a) nag-iisa (tulad ng sunog); (b) magkasunod
o bunga ng isa pang uri ng hazard (gaya ng bagyo at
landslide, lindol at tsunami, lindol at landslide, o pagputok ng
buklan at lindol); at (c) magkasama o kumbinasyon ( bagyo,
landslide, at baha).
MGA KALAMIDAD NA
NARARANASAN SA
KOMUNIDAD AT BANSA

13. ANG MGA
SUMUSUNOD AY
ILANG URI NG
KALAMIDAD:

14. 1. BAGYO
Ang bagyo (higanteng buhawi), na tinatawag ding tropical storm, typhoon, o cyclone ay isang
matindi at malakas na hangin na madalas ay may kaakibat na malakas at halos walang humpay na
pag-ulan. Sinasabing ang sunud-sunod na malalakas na bagyo sa panahon natin ay dulot ng
pagbabago sa klima o climate change.
Sa kasaysayan nang Pilipinas, ang Super Bagyong Yolanda noong Nobyembre 2013 na nagtala ng
PSW Signal Number 5 ay isa sa mga hindi malilimutan dahil sa dulot nito na malawakang
pagkasira sa buong Bisayas, kasama na ang ilang lalawigan sa Luzon.

15. 2. STORM SURGE
AT STORM TIDE
Kapag naging abnormal ang pagtaas ng tubig dagat dulot ng low pressure weather
system tulad ng cyclones (tropical man o extratropical), nagaganap ang tinatawag na
storm surge o dalúyong-bagyo. Ang halimbawa nito ay ang storm surge na resulta ng
malakas na bagyong Yolanda.

16. Kapag umuulan nang malakas, lalo na at ito ay nagtagal, madalas ay nagkakaroon ng
baha. Sa Pilipinas, madalas itong nangyayari sa maraming lugar kahit bahagya lamang
umulan. Ang baha o pagbaha ay ang pag-apaw ng tubig sa lupa bunga halimbawa ng
pagtaas ng tubig sa mga ilog, sapa, lawa, o karagatan. Ang malalakas na buhos ng ulan
(thunderstorm) ay nagdudulot ng pagbaha. Ang bahang dala ng Bagyong Ondoy noong
Setyembre 2009 ay nagpalubog sa Kamaynilaan at ilang bahagi ng Luzon. Matinding
naapektuhan nito ang mga lalawigan ng Rizal, at ang Marikina at Pasig sa Kalakhang
Maynila.
3. BAHA
3. BAHA

17. Ang malakas na pag-ulan ay maaaring magbunga kapwa ng baha at
flashflood. Kung ang baha o flood ay pag-apaw ng tubig, ang
flashfloods naman ay ang mabilis na ragasa ng tubig na karaniwang
may kasamang ibang mga bagay tulad ng putik, banlik, kahoy, at
bato. Nangyayari ito sa mga lugar na mababa o tinatawag na low lying
areas tulad ng mga lawa, ‘basin’ at ilog.
4. FLASHFLOODS

18. Ang landslide ay ang pagguho ng lupa o putik na may malalaking bato.
Karaniwan itong nagaganap sa mga bundok o burol. Nagkakaroon ng landslide
kapag matitindi at walang tigil ang pag-ulan, may lindol, at kapag pumutok ang
bulkan. Mabilis itong mangyari at karaniwan ay walang babala kaya dapat itong
paghandaan o pag-ingatan, lalo na sa mga dako na peligroso o prone sa
ganitong kalamidad.
5. LANDSLIDE

19. Ang lindol ay “isang biglaan, at mabilis na pag-uga ng lupa, na dulot ng pagbibiyak at
pagbabago ng mga batong nasa ilalim ng lupa kapag pinakakawalan nito ang
puwersang naiipon sa mahabang panahon.”
Bunga rin ito ng pagbabago ng posisyon ng mga bunton ng bato na sa ilalim ng lupa.
Ang Pilipinas ay prone sa paglindol sapagkat ito ay nasa Pacific Ring of Fire (o Pacific
Rim), kung saan ay maraming bulkan at nagaganap ang may 90% ng mga paglindol
6.LINDOL

20. Ang buhawi ay isang marahas, mapanganib, at mapangwasak na pag-ikot ng
kolumna ng hangin na sumasayad sa lupa. Tinatawag rin itong ipu-ipo, alimpuyo, o
tornado at ito ay nagiging hugis funnel o imbudo. Karaniwan itong nalilikha kapag may
thunderstorm. Buhawi ang tawag kapag ito ay nabuo sa ibabaw ng lupa at tinatawag
naman itong ipu-ipo kapag sa ibabaw ng tubig nalikha. Ang buhawi ay itinuturing na
may pinakagrabeng pinsala. Karakaraka ang paglitaw nito at walang babala.
7. BUHAWI

21. Ang tsunami (o seismic sea wave) ay serye ng malalaking alon sa karagatan patungo
sa dalampasigan o kalupaan. Ito ay kumikilos nang napakabilis at mapaminsalang
humamhampas sa lupa dala ang matataas na mga alon.
Nagkakaroon ng tsunami kapag may malaking pagkilos ng tubig, dulot halimbawa ng
paglindol, pagsabog ng bulkan, pagguho ng malaking tipak ng lupa o yelo sa dagat,
pagtama ng bulalakaw sa karagatan, at pagsabog sa dagat (gaya ng nuclear or
8. TSUNAMI

22. Ang Disaster Risk Mitigation at tumutukoy sa
kung papaano maiiwasan at mababawasan ang
pinsalang maaaring idulot ng isang sakuna. Ito
rin ang nagsusulong ng mga pamamaraan
upang malutas o mapaghandaan ang mga
sakunang maaaring dumating.
BUOD

23. NATATANDAAN
NINYO BA ANG
MGA IBA'T IBANG
URI NG
KALAMIDAD ?

24. NGAYON NAMAN AY
ALAMIN NATIN ANG
MGA AHENSYANG
TUMUTUGON SA
MGA ITO

25. DEPARTMENT OF
ENVIRONMENT AND NATURAL
RESOURCES (DENR)
Ang Department of Environment and Natural Resources
(DENR) ay responsable sa pagpapanatili, pamamalakad,
pagsasaayos, at pagpapalago ng mga likas na yaman sa
bansa. Ito rin ang nangangalaga upang siguraduhin na
magagamit ng maayos ang mga ito at upang
mapangalagaan ang kapaligiran.

26. BUREAU OF FIRE
PROTECTION (BFP)
Ang Bureau of Fire Protection (BFP) ay responsable naman
sa pangangalaga ng kapakanan ng mga mamamayan
laban sa mapaminsalang apoy o sunog sa mga gusali,
kabahayan, kagubatan, transportasyon na behikulo at mga
kagamitan, ships/vessels at maging sa pier at sa industriya
ng petrolyo.

27. DEPARTMENT OF THE INTERIOR
AND LOCAL GOVERNMENT (DILG)
Ang Department of the Interior and Local Government (DILG) ay
aktibo sa pagtulong at pakikiisa sa Climate Change Adaptation
(CCA) at sa Disaster Risk Reduction Management (DRRM). Ang
ahensyang ito ay nakikiisa sa pagpapatupad ng mga disaster
preparedness. DILG ay naatasang na magpasilita sa paglago at
probisyon sa training programs sa mga lokal government unit
tugon sa climate change adaptation.

28. NATIONAL
TELECOMMUNICATIONS
COMMISSION (NTC)
Ang National Telecommunications Commission (NTC) ay
pangunahing responsable para sa regulasyon at quasi-judicial
function na may kinalaman sa pagkontrol sa radyo,
telekomunikasyon, broadcasting na kinabibilangan ng telebisyon
at mga serbisyo. Sila ang nagbabalita patungkol sa mga
napapanahong Isyu at kalagayan ng bansa

29. PHILIPPINE ATMOSPHERIC,
GEOPHYSICAL AND ASTRONOMICAL
SERVICES ADMINISTRATION (PAGASA)
Ang Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical
Services Administration (PAGASA) ay ang nagbibigay ng
proteksyon laban sa dulot ng mga kalamidad. Ito rin ang
nagbibigay ng nga kaalaman upang mas epektibong
mapangalagaan ang kalusugan at kapakanan ng mga tao at
seguridad ng ekonomiya upang umunlad ang bansa.

30. NGAYON AY ALAM MO NA ANG
MGA URI NG KALAMIDAD AT
MGA AHENSYANG TUMUTUGON
DITO, SUBUKAN NAMAN NATIN
ANG IYONG NALALAMAN

31. I-click ang Quizizz icon at
ilagay lamang ang pangalan
upang makapagsagot sa
munting pagsusulit
SUBUKAN NATIN !

32. Magaling !
Next

33. I-click lamang ang google form
icon upang masagutan ang
mga sanaysay.
Isapuso natin!

34. Role play: Isadula ang pangyayaring dapat taglayin ng bawat isa sa
panahon ng kalamidad tulad ng pagkakaisa, disiplina, at
kooperasyon. Ang mga mag-aaral ay hinati sa tatlong grupo upang
maayos na makapagsadula at magkaroon ng iba’t ibang ideya ang
bawat isa. Ang task na ito ay ivivideo at ipapasa sa google class
upang i-present sa buong klase.
GAWIN NATIN!

35. Gumawa ng isang infographic na nagtatakda ng mga
bagay na nararapat ihanda at gawin bago,
kasalukuyan, at pagkatapos ng kalamidad. Pumili
lamang ng isang tiyak na kalamidad at ipasa sa google
class.
HIGITAN PA NATIN!

36. HOPE YOU UNDERSTAND
THE LESSON
For any question and concerns,
please contact us:
catalanharold@col.gendejesus.edu.ph
panganjefferson@col.gendejesus.edu.ph
sebastianclarence@col.gendejesus.edu.ph
E-mail