1. Samen aan het werk in sessie 2
Ilya Zitter
Versie 18 december 2013
2. Programma
9:30 – 10:00
Korte kennismaking
Vragen & antwoorden over module
10:00 – 12:00
Oefenen met hele ontwerpproces: simulatie
Kennisintermezzo: het proces van ontwerpen
12:00 – 12:30
Peer-review herontwerpen deel 1
12:30 – 13:30
Samen lunchen
3. Programma
13:30 – 14:00
Peer-review herontwerpen deel 2
14:00 – 14:30
Kennisintermezzo: Competentiegericht onderwijs
ontwerpen
14:30 – 16:00
Samen aan de slag met ontwerpproces
16:00 – 16:30
Terugblikken en vooruit kijken
9. Vragen en antwoorden
Is opzet module duidelijk?
Is de eindopdracht helder?
Hoe zit HUbl in elkaar?
Willen jullie meer weten over achterliggende
model?
Waarover willen jullie meer horen?
10. Opzet module
Sessie
Inhoud
1
Leren op de
werkplek/Zelfstudie
ondersteund met HUbl
Herontwerpen van een bestaande leeromgeving van
collega/collega's.
2
Face-to-face
Peer-reviewen van de herontwerpen
Opstarten (her)ontwerpen een eigen leeromgeving (iteratie 1)
3
Leren op de
werkplek/Zelfstudie
ondersteund met HUbl
(Her)ontwerpen van de eigen leeromgeving (iteratie 2)
4
5
Face-to-face
Leren op de
werkplek/Zelfstudie
ondersteund met HUbl
(Her)ontwerpen van de eigen leeromgeving (iteratie 3)
(Her)ontwerpen van de eigen leeromgeving (iteratie 4)
6
7
Face-to-face
Leren op de
werkplek/Zelfstudie
ondersteund met HUbl
Peer-reviewen van de (her)ontwerpen (iteratie 5)
(Her)ontwerp van de eigen leeromgeving definitief maken
(iteratie 6)
16. Hele ontwerpproces ervaren in
een simulatie
Doel: ontwerpstappen doorlopen, met elkaar leren
praten over ontwerpen, inhoud even los leren laten,
grens ontdekken ontwerpen vs gedrag uitlokken en
creativiteit (her)ontdekken
Kies één ontwerpprincipe
Ontwerp in klein groepje een object volgens dit
ontwerpprincipe
Maak 1 flipover met in elk geval aandacht voor
analyse, ontwerp, ontwikkeling en evaluatie
Presenteer ontwerp met onderbouwing in ‘elevatorpitch-stijl’
20. Iteratie?
Een iteratie is het doorlopen van de
ontwerpstappen analyse, ontwerpen,
ontwikkelen & evaluatie. Waarbij de generieke
ontwerpactiviteiten worden uitgevoerd: zoeken
naar grenzen, in interactie met omgeving,
onderbouwen vanuit theorie/prakijk en het
ontwerpproces expliciet maken
(Van den Akker, J. & Thijs, 2009)
21. Ontwerpstappen-1
Analyse: analyseren bestaande situatie en
formuleren beoogde vernieuwing/verbetering
Probleemanalyse
Contextanalyse
Behoefteanalyse
Analyse van de kennisbasis
Ontwerprichtlijnen of ontwerpeisen waaraan
resultaat moet voldoen
Basis voor ontwerpen
22. Ontwerpstappen-2
Ontwerpeisen in cyclisch proces van
ontwikkeling, implementatie en evaluatie
uitgewerkt, beproefd en aangescherpt tot
relevant en bruikbaar resultaat
Evaluatie speelt daarin een cruciale rol:
werpt licht op wensen en mogelijkheden van
gebruikers en hun praktijkcontext
Wijze waarop resultaat kan worden afgestemd
op de praktijk
(Van den Akker, J. & Thijs, 2009)
26. Peer-reviewen
Werk in een duo (2 keer 30 minuten)
Bevraag elkaar over ontwerp
Voer samen een formatieve evaluatie uit en gebruik daarbij de
volgende criteria:
Relevantie: voorziet in behoeften en berust op valide
inzichten
Consistentie: zit samenhangend in elkaar
Bruikbaarheid: inschatting dat praktisch uitvoerbaar is
Effectiviteit: inschatting dat leidt tot beoogde resultaten
Vraag om ondersteuning waar nodig
Aan een aantal duo’s zal om een korte presentatie
worden gevraagd
28. Peer-reviewen (vervolg)
Werk in een duo (2 keer 30 minuten)
Bevraag elkaar over ontwerp
Voer samen een formatieve evaluatie uit en gebruik daarbij de
volgende criteria:
Relevantie: voorziet in behoeften en berust op valide
inzichten
Consistentie: zit samenhangend in elkaar
Bruikbaarheid: inschatting dat praktisch uitvoerbaar is
Effectiviteit: inschatting dat leidt tot beoogde resultaten
Vraag om ondersteuning waar nodig
Aan een aantal duo’s zal om een korte presentatie
worden gevraagd
30. Object van ontwerp: competentiegericht
hoger beroepsonderwijs
Competentiegericht onderwijs komt voort uit
vraag om een betere aansluiting tussen
onderwijs en arbeidsmarkt
Onderwijs in samenspraak met
bedrijfsleven/instellingswezen
Uitnodigend onderwijs dat aansluit bij
gedifferentieerde doelgroep
Naast theorie, sterk inzetten op praktijkgerichtpraktijknabij-in de praktijk leren
31. Definitie van competentie:
beschrijven met 6 dimensies
3 dimensies noodzakelijk en wat competentie is:
Specificiteit
Integrativiteit
Duurzaamheid
3 dimensies over de condities hoe competenties kunnen
worden ontwikkeld:
Handelingsgerichtheid
Leerbaarheid
onderlinge afhankelijkheid
(Van Merriënboer, Van de Klink & Hendriks, 2002 in H4).
33. Gelaagd ontwerp-2
Samenwerking tussen onderwijs-bedrijfsleven
Opleiding en opleidingen t.o.v elkaar (jaren)
Onderwijseenheid incl. beoordeling (weken)
Onderwijsonderdeel (uren)
Uitvoering van een onderwijssituatie (minuten)
34. Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Model gebaseerd op model gemaakt door: Van
Oeffelt, T., Spreeuwenberg, L. & Van den Ende,
J. (2013). Wageningen: Stoas Vilentum
Hogeschool, die gebruik hebben gemaakt van
Cluitmans, J.J., Dekkers, M.A.F., Bloemen, &
T.P. A. van Oeffelt (2009). Aan de slag met
competenties: competentiegericht leren in HBO
en MBO. Nuenen: Onderwijsadviesbureau
36. Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Onderwijsconcept:
Visie op leren
Visie op doelstellingen
Strategie hoe deze kan worden gerealiseerd
Bv. Sociaal-constructivistisch
Hogeschool Utrecht (HU) wil bijdragen
aan een duurzame kennissamenleving waarbij
de mens het uitgangspunt is. Waar studenten en
medewerkers zich kunnen ontplooien, zich thuis voelen
en waar we in samenwerking met onze relaties
durven te experimenteren en innoveren.
Telt de HU veertigduizend verschillende leerwegen
37. Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Onderwijsmodel of Opleidingsmodel:
Manier waarop het onderwijsconcept en
het curriculum worden vorm gegeven
bv. 4C/ID model Van Merriënboer
Leerlijnenmodel De Bie e.a.
38. Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Didactisch concept of Aanbiedingsvormen:
Vorm waarin onderwijs aan student wordt aangeboden.
Binnen een onderwijsmodel keuze voor één/meer vormen.
bv. Taakgestuurd onderwijs (beroepsgerichte opdracht in delen),
projectonderwijs, Probleem Gestuurd Onderwijs (PGO)
Onderwijsconcepten en didactische concepten worden soms
door elkaar gegooid. Bv. UniMaas heeft als onderwijsconcept PGO
en als didactisch concept grotendeels ook.
39. Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Didactisch model:
Beschrijving van de werkwijze/stappen die in een leersituatie
door lerende en begeleider gebruikt dienen te worden.
Bv. Zevensprong (van PGO),
Fase model van een project - Oriënteren, Analyseren,
Definiëren, Uitvoeren, Evalueren (bij projectonderwijs)
40. Gelaagd ontwerp-3
Leertheorie
Opdracht (of taak):
Ontwikkelde onderwijsmateriaal met daarin beschrijving
wat er van studenten wordt verwacht.
Bv. Uitgeschreven opdracht waarmee student
of groepje studenten aan de slag kan/kunnen
41. Leerprocessen
Klassieker uit de theorie:
Sfard, A. (1998). On two metaphors for
learning and the dangers of choosing just one.
Educational researcher, 27(2), 4-13.
Acquisitie
Participatie
Animatie hybride leeromgeving
42. Onderwijsconcept
Vragen voor iteratie 2 (sessie 3)
Welk onderwijsconcept wordt gehanteerd bij de
HU?
Welk onderwijsconcept wordt gehanteerd bij
jouw faculteit?
En welke bij jouw opleiding?
44. Onderwijsmodel: 4C/ID
‘Hele taken’ als basis: taakklassen/deeltaken
Verschillende kennisvormen gerelateerd aan taak
Eerder geschikt voor kort-cyclisch werkproces
Instrumentele ontwerpbenadering: Blauwdruk
45. Onderwijsmodel:
Leerlijnenmodel
Verschillende leerdoelen vragen om verschillende
leerdynamiek 5 dynamieken en 5 leerlijnen
Leidt vaak tot theorieonderwijs/colleges in
conceptuele leerlijn die los komen te staan
Idem voor leerlijn Studieloopbaanbegeleiding
46. Aan het werk
In groepjes aan het werk: opstarten van het
(her)ontwerpen van een eigen leeromgeving
47. Opstarten (her)ontwerpen een
eigen leeromgeving
Individueel: kies een leeromgeving en karakteriseer
die met aantal steekwoorden in maximaal 5 minuten
Ga al speeddatend opzoek naar een groepje met een
vergelijkbaar ontwerpvraagstuk in maximaal 10
minuten
Ga samen aan de slag met de analyse: bespreek
samen wat erin zou moeten en maak hier voor jezelf
een vertaling van
Ga samen aan de slag met de aanpak van ontwerp,
ontwikkeling en evaluatie: bespreek samen hoe dit
zou kunnen en maak voor jezelf een vertaling hiervan
Presenteer per groepje kort de bevindingen
48. Terug & vooruit
De dag afsluiten – samen terugblikken naar de sessies
die zijn afgelopen en vooruit kijken naar de sessies die
gaan komen
49. Terugblikken en vooruit kijken
Geef nu proces terug aan jullie, doe een kwartiertje
alsof wij er niet zijn
Blik terug:
Hoe verliep het met leren op werkplek/zelfstudie
met HUbl?
Hoe verliep de face-to-face sessie?
Verliepen deze volgens verwachting?
Kijk vooruit:
Hoe ga je leren op werkplek/zelfstudie met HUbl
nu aanpakken?
Welke verwachtingen heb je over komende
sessie?
