1. ΕΤΟΣ 10ο • ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 12 • ΤΗΛ.& FAX: 22310 66377 • email: ekpslam@otenet.gr ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2019
Σελ.8
2ο Παμφθιωτικό παιδικό
τουρνουά ποδοσφαίρου
3ο Καλλιτεχνικό Φεστιβάλ
«Εν Δελφοίς εστίν ο Τόπος»
Σελ.6
Σελ.6
3ο ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Σελ.6
BEST BUDDIES
Koυδούνια φιλίας
ΔΟΜΗ ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ:
OIKOTΡΟΦΕΙΟ ΛΑΜΙΑΣ «ΓΛΑΥΚΟΣ»
ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΜΕΝΟ ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ: 1ο χλμ. Λαμίας Φραντζή, Παγκράτι Λαμίας
ΓΕΦΥΡΑ
Let’s do it 2019
1o Forum
Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος
Σελ. 2
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:52 μ.μ. Page 1

2. 2 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019
Σ
το 1ο Forum Παναγιώτης Σακελλαρόπου-
λος «Διάλογοι Κοινωνικής Ψυχιατρικής
και Ψυχικής Υγείας» νεότεροι και έμπειροι
επαγγελματίες ψυχικής υγείας, καθώς και παλιοί και
νέοι φίλοι, συνεργάτες και μέλη, συναντηθήκαμε με
έναυσμα τον ένα χρόνο φυσικής απουσίας του
Ψυχιάτρου – Ψυχαναλυτή Παναγιώτη Σακελλαρό-
πουλου, τιμώντας τη μνήμη και το έργο του, μέσα
από έναν ανοιχτό διάλογο με θέμα: «Μεταβάσεις,
Μεταβατικότητες, Μετασχηματισμοί».
Εμπνεόμενοι από το όραμα και τη γνώση του
Παναγιώτη Σακελλαρόπουλου, πρωτεργάτη και
βασικού πρωταγωνιστή της ιστορίας της Ψυχιατρι-
κής Μεταρρύθμισης στην Ελλάδα, οι συμμετέχοντες
συζήτησαν, αντάλλαξαν απόψεις και κατέθεσαν
προτάσεις και προβληματισμούς πάνω στις σύγ-
χρονες απαιτήσεις της Κοινωνικής Ψυχιατρικής στη
χώρα μας, ειδωμένες μέσα από το Ψυχαναλυτικό
Πρίσμα.
Την έναρξη του Forum πραγματοποίησε η Δρ.
Αθηνά Φραγκούλη, Πρόεδρος της Ε.Κ.Ψ.&Ψ.Υ. Π.
Σακελλαρόπουλος, ο Πρόεδρος του ολλανδικού
φορέα ψυχικής υγείας Cordaan, κος Eelco Damen
και ο Ψυχίατρος – Ψυχαναλυτής κος Βασίλης Καψα-
μπέλης. Τις Ομάδες Εργασίες συντόνισαν η Παιδο-
ψυχίατρος κα Κωνσταντίνα Κανελλέα, η Ψυχοθερα-
πεύτρια κα Τέση Λαζαράτου και ο Ψυχίατρος κος
Διονύσης Σακκάς, ενώ το συντονισμό της Ολομέ-
λειας πραγματοποίησε ο Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής
κος Κωνσταντίνος Παπακωνσταντίνου.
Το Forum πραγματοποιήθηκε στον Πολιτιστικό
Πολυχώρο Γαλαξία στην Πλατεία της Νέας Σμύρνης,
με την ευγενική φιλοξενία και την υποστήριξη της
Κοινωνικής Υπηρεσιάς του Δήμου Ν. Σμύρνης.
1o Forum
Παναγιώτης Σακελλαρόπουλος
/////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
«Χτίζοντας ανθρώπινους δεσμούς στα Καφενεία της Φωκίδας»
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Αγαπητοί Φίλοι
Σ
τα πλαίσια του φεστιβάλ «Εν Δελφοίς
εστίν ο τόπος» και η σημερινή μας
συνάντηση. Ένα χρόνο σχεδόν από το
θάνατο του ιδρυτή των εξωνοσοκομειακών
μονάδων ψυχικής υγείας τον θεμελιωτή της
ψυχιατρικής μεταρρύθμισης Π. Σακελλαρόπου-
λο.
Μια πορεία που ξεκίνησε εδώ σε αυτόν το
τόπο, στη μητρίδα γη όπως την αποκαλούσε, το
1981. Ο Π. Σακελλαρόπουλος είχε όραμα. Από
τις σπουδές στο Παρίσι και την ψυχαναλυτική
Σχολή του Παρισιού, μέχρι τις αρχές της δεκα-
ετίας του 1960 στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο και
με την μεταπολίτευση να τον βρίσκει στην
Αθήνα όπου μαζί με μια ομάδα συνεργατών
νέων ειδικών ψυχικής υγείας αποφασίζουν να
στήσουν μια Κινητή Μονάδα στο Ν. Φωκίδας.
Άραγε όταν όλος ο κόσμος το μόνο που
ξέρει είναι ότι ο ψυχίατρος ασχολείται με τους
τρελούς, είναι στο Δαφνί και τίποτα άλλο πως
θα στηθεί η Κινητή Μονάδα σε μια επαρχία, με
ένα μικρό νοσοκομείο και ελάχιστους ιδιώτες
γιατρούς βασικών ειδικοτήτων.
Το σχέδιο σίγουρα στην πρώτη φάση δεν
περιελάμβανε την ομάδα Σακελλαρόπουλου να
περιδιαβαίνει τα χωριά της Φωκίδας και ο
κόσμος να προσέρχεται.
Άλλωστε εκτός του ψυχιάτρου οι άλλες
ειδικότητες ήταν άγνωστες λέξεις, ψυχολόγος,
λογοθεραπευτής, ειδικός παιδαγωγός, κοινω-
νικός λειτουργός κ.α. Αυτό είναι ένα κατοπινό
σχέδιο.
Η ομάδα αρχικά του Σακελ ήρθε στη Φωκί-
δα και το πρώτο που έκανε είναι να γνωριστεί
με τα πρόσωπα κύρους και κάποιους ανθρώ-
πους που γνώριζαν το χώρο της ψυχιατρικής.
Και μετά όλοι αυτοί οι άνθρωποι της Κυρια-
κές ,καλή ώρα περιδιάβαιναν από καφενείο σε
καφενείο από πλατεία σε πλατεία από σχολείο
σε σχολείο και γνωριζόντουσαν με τους κατοί-
κους
Μάλιστα ο Π. Σακελλαρόπουλος έλεγε ότι
όλη η ομάδα έπρεπε να μιλάει τη γλώσσα του
τόπου, να σεβόμαστε τα ήθη και τα έθιμα, τις
συνήθειες των ντόπιων. Πριν να πάτε στο
ιατρείο θα περάσετε από το καφενείο έλεγε θα
πείτε μια καλημέρα θα κάτσετε να πιείτε ένα
καφέ.
Γιατί άραγε επέλεξε το καφενείο;
Τι πραγματικά συμβολίζει το καφενείο για
την ελληνική κοινωνία;
Τοπόσημα της κάθε περιοχής αποτελούσαν
και αποτελούν χώρους μετάδοσης όλων οι
πληροφοριών του τόπου: αν κάποιος αρρώ-
στησε, αν κάποιος χρειάζεται ανθρώπους να
δουλέψουν γι’ αυτόν, αν κάποιος έβγαλε προϊ-
όντα και θέλει να τα πουλήσει και τόπος ζύμω-
σης, αποδοχής ή μη για ότι νέο συμβαίνει στον
τόπο.
Τόπος έντονων συζητήσεων ζυμώσεων
πολιτικών και άλλων θεμάτων. Τα καφενεία
είναι χώροι όπου η κοινότητα σφυρηλατεί την
ενότητά της, δημιουργούνται σχέσεις ανθρώπι-
νες.
Γιαυτό τα επέλεξε, εκεί κρινόμαστε, απ΄το
σφύξιμο του χεριου κι απ΄την καλημέρα κατα-
λαβαίναμε αν είμαστε αποδεκτοί ή όχι, μας
έβαζαν τα όρια και εμείς τα τηρούσαμε, βήμα
βήμα προχωρήσουμε μέχρι να πέσουν οι φρά-
χτες.
Αυτές οι συναντησεις μεταξύ τσίπουρου
και μεζέδων, σε καφενεία και πλατείες της
Άμφισσας, της Ιτέας, του Χρισσού, των Δελ-
φών, της Γραβιάς, του Πολυδρόσσου, του
Γαλαξιδίου, της Ερατεινής, του Λιδωρικίου, του
Ευπαλίου, άμβλυναν τις όποιες τοπικές αντι-
δράσεις
Ο Π. Σακελλαρόπουλος σε αυτούς τους
χώρους επέλεξε συνειδητά να δουλέψει.
Τα καφενεία ενώνουν τους ανθρώπους και
συμβάλλουν σημαντικά στην ψυχική υγεία και
ανανέωση των κατοίκων.
Τα καφενεία δέχονται αδιακρίτως ΟΛΟΥΣ!
Όπως πρέπει να είναι οι κοινωνίες των ανθρώ-
πων. Δεκτικές με σεβασμό στον κάθε άνθρωπο,
γιαυτό επελεξε αυτούς τους χώρους ο Π.
Σακελλαρόπουλος
Με έναν καφέ μπορείς να κάτσεις όση ώρα
θες…
στα καφενεία οι άνθρωποι ζεσταίνονται
κυριολεκτικά και μεταφορικά!
Σε ένα παραδοσιακό χωριό της Φωκίδας τη
Δεσφίνα – για να φτάσουμε να κάτσουμε στη
πλατεία του χωριού χρειάστηκε αρκετή δου-
λειά αλλά μετά από αυτή τη συνάντηση κερδί-
σαμε και εμείς και οι κάτοικοι του χωριού
πολλά.
Όπως και το να μπούμε μέσα στις σχολικές
τάξεις!
Η αλλαγή η οποιαδήποτε αλλαγή είναι
δύσκολη όταν μάλιστα αμφισβητεί το κατεστη-
μένο (status quo) και συνήθως αναπόφευκτα
θεωρείται απειλή στην εγκατεστημένη κουλ-
τούρα.
Συνοπτικά, υπάρχουν δύο κύριοι περιορι-
σμοί στην «διαχείριση της αλλαγής» και βασικά
σημεία και της φιλοσοφίας του Σακελ
1) Κανείς δεν διαχειρίζεται την αλλαγή,
αλλά την απελευθερώνει και την καθοδηγεί.
2) Οι κοινωνίες αλλάζουν, όταν οι άνθρω-
ποι πιστέψουν στην αλλαγή.
Και αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε και θα
συνεχίσουν και οι επόμενες γενιές συνεργα-
τών αδιάκοπα επικαιροποιώντας τα μηνύματα
συνεχώς και αδιαλείπτως της ψυχιατρικής
μεταρρύθμισης.
Αγγελική Καράμπελα, Συντονίστρια Δομής
Φωκίδας
Ομιλία στα πλαίσια των εκδηλώσεων « Εν
Δελφοίς εστίν ο τόπος» - Μεγάλο Καφενείο
20/10/2019
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:52 μ.μ. Page 2

3. 3Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019 ΓΕΦΥΡΑ 3
Η
αποδοχή της αναπη-
ρίας τόσο από τη κοι-
νωνία όσο και από
την πολιτεία είναι διαδικασία
μακρά και δεν μπορεί να θεω-
ρείται ως δεδομένη, όταν συγκε-
κριμένες αντιλήψεις, θεωρήσεις
και αρνητικά στερεότυπα, ανα-
παράγουν υπαρκτές διακρίσεις
που υφίσταται μια ιδιαίτερα ευάλωτη κοινωνική
ομάδα. Σε μια ζύμωση πολιτικών, δράσεων και προ-
γραμμάτων, που στοχεύουν στην αποφυγή της περι-
θωριοποίησης των ατόμων με αναπηρίες, που σχε-
διάζονται/αναπτύσσονται από αρμόδιες επιτελικές
υπηρεσίες και που υλοποιούνται από δημόσιους ή
ιδιωτικούς φορείς παροχής υπηρεσιών στα άτομα με
αναπηρίες, η ενσυναίσθηση αποτελεί κλειδί στην
αποδοχή της διαφορετικότητας. Γιατί, τι άλλο, παρά
ως διαφορετικότητα μπορεί να λογίζεται η αναπηρία,
που είναι υπαρκτή και συστατικό στοιχείο μιας πλου-
ραλιστικής και ισότιμης, χωρίς διακρίσεις κοινωνίας.
Κοινός τόπος για όλους πρέπει να θεωρείται το
ποσό σημαντικό είναι η αποδοχή του διαφορετικού
και ταυτόχρονα πόσο ωφέλιμο είναι για τη δομή ενός
σύγχρονου και ανοικτού κράτους. Ενός κράτους που
δεν φοβάται να σταθεί με ριζική οπτική ματιά στο
θέμα της αποδοχής παιδιών, ατόμων με αναπηρία και
ταυτόχρονα στην προετοιμασία της κοινωνίας, ώστε
η συμπερίληψη να είναι περισσότερο εφικτή, να είναι
μια βατή διαδικασία που οδηγεί σε απτά αποτελέσμα-
τα. Ένα εμφανές αποτέλεσμα μπορεί να είναι το μεγα-
λύτερο ποσοστό σχολικής ενσωμάτωσης, κάτι που
σίγουρα είναι μετρήσιμο αλλά όμως μπορεί να είναι,
και αυτό έχει ίσως τη μεγαλύτερη αξία, η διαμόρφω-
ση χαρακτήρων παιδιών/μαθητών που θα γίνονται
όλο και περισσότερο φιλικοί στον αδύναμο, σε αυτόν
που έχει λιγότερες ευκαιρίες και ζει στις άκρες του
κοινωνικού γίγνεσθαι: του ατόμου με οποιαδήποτε
μορφής αναπηρία.
Η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση για το θεμε-
λιώδες δικαίωμα των παιδιών/ατόμων με αναπηρίες
να βιώνουν, να συμμετέχουν, να πρωταγωνιστούν
ισότιμα σε κάθε έκφανση της κοινωνικής, επαγγελμα-
τικής δραστηριότητας, μπορεί να επιτευχθεί αποτελε-
σματικά και μέσα από το σχολείο, μέσα από το εκπαι-
δευτικό σύστημα. Τα παιδιά, επιζητούν την ενημέρω-
ση, τη γνώση και την πληροφόρηση για ένα θέμα στη
πλήρη του διάσταση. Δεν το φοβούνται, αντιθέτως
τολμούν και από μόνα τους να το πάνε ένα βήμα
παραπέρα, να δεχτούν τέτοιου είδους εκπαίδευση,
ιδιαίτερα όταν γίνεται με τρόπο βιωματικό, από άτομα
με αναπηρίες.
Το διεθνές και εσωτερικό πρωτογενές και παρά-
γωγο δίκαιο προκρίνει και υποχρεώνει την εφαρμογή
δράσεων και προγραμμάτων τα οποία σχετίζονται με
την ενημέρωση και εκπαίδευση σε θέματα αναπηρίας,
που οδηγούν στην ευαισθητοποίηση της κοινωνίας.
Συγκεκριμένες διατάξεις αναδεικνύουν την ανα-
γκαιότητα και τη θεσμική υποχρέωση της πολιτείας
στην ανάπτυξη μέσων και στην υιοθέτηση δράσεων,
λειτουργικών στη κατεύθυνση της αποδοχής της δια-
φορετικότητας. Λέμε πολλές φορές ότι πέρα από το
υποχρεωτικό, το αναγκαίο υπάρχει και το δίκαιο, το
σωστό. Ουδείς αμφιβάλλει για τη συμπληρωματική
της εκπαίδευσης, δράσης ενημέρωσης και ευαισθητο-
ποίησης των μαθητών σε τρόπους, στάσεις και
συμπεριφορές απέναντι στα άτομα με αναπηρίες.
Είναι δεδομένο ότι αυτή η εκπαίδευση περιλαμβάνει
τη διάσταση της διαδραστικότητας, της συμμετοχής
των ίδιων των παιδιών στο σχηματισμό αυτού του
προγράμματος.
Αυτό εξάλλου ορίζεται και από τη Σύμβαση του
Ο.Η.Ε. για τα Δικαιώματα του Παιδιού όπου ρητά προ-
κρίνει τη συμμετοχή των παιδιών (μαθητών στη περί-
πτωσή μας) στη λήψη αποφάσεων και στο σχηματι-
σμό δράσεων που επιδρούν σε αυτούς. Ένα από τα
Η Εκπαίδευση της… Ενσυναίσθησης
Λογική κι ευαισθησία //////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Η
ύπαρξή μας είναι ένας ελέφαντας που
κουβαλάει πάνω του έναν καβαλάρη.
Όπου ελέφαντας το συναίσθημα κι
όπου καβαλάρης η λογική. Βιώνουμε την καθημε-
ρινότητα με το βλέμμα του καβαλάρη σε μια
ήσυχη βόλτα στην εξοχή.Τι γίνεται όμως όταν κάτι
ενοχλήσει τον ελέφαντα; Όταν κάτι μπει στην
προβοσκίδα του ή όταν μια νόστιμη ελεφαντίνα
διαβεί από το δρόμο του; Πόσο ασφαλής θα νιώ-
θει ο αναβάτης;
Το παραπάνω παράδειγμα είναι δανεισμένο
από το best seller του Αμερικανού Κοινωνικού
Ψυχολόγου Jonathan Haidt ‘The happiness
hypothesis’, ελληνιστί ‘Η περί ευτυχίας υπόθεση’.
Μαζί με ένα δεύτερο βιβλίο του περί πολιτικής,
αναπτύσσει την κεντρική του θεωρία: είμαστε,
στις αποφάσεις μας, πολύ περισσότερο απ’ όσο
νομίζουμε εκτεθειμένοι στη λειτουργία ενός πρω-
τόγονου, ενστικτώδους και διαισθητικού συστή-
ματος του εγκεφάλου-εκείνου που διεκπεραιώνει
τις λειτουργίες του συναισθήματος.
Τα χαρακτηριστικά του εγκεφάλου είναι γραμ-
μένα στα γονίδιά μας,στο DNA μας.Το αν ο ελέ-
φαντας θα είναι δυνατός,φοβισμένος,πειθαρχι-
κός,είναι καταγεγραμμένο στο γενετικό του
υλικό.Και ναι,όσο παράξενο κι αν φαίνεται,η Φύση
έχει προγραμματίσει,σε σημαντικό βαθμό,την
ευτυχία ή τη δυστυχία ενός ελέφαντα.Ο αναβάτης
του,η λογική,θα έρθει να του κατσικωθεί πολύ
αργότερα και θα προσπαθεί να τον καθοδηγεί σε
μια πειθαρχημένη και ήσυχη ζωή.Η αποφυγή του
κινδύνου είναι κριτήριο και οδηγός αλλά τι γίνε-
ται όταν ο ελέφαντας και ο αναβάτης του διαφω-
νούν για το τι συνιστά κίνδυνο; Αν το ζώο πεινά-
ει, διψάει, θυμώνει, ερωτεύεται, πόσο πιθανό
είναι αυτό να πειθαρχήσει στις ορέξεις του ανα-
βάτη;
Η θεωρία λήψης αποφάσεων εδώ και καιρό
έχει στρέψει την προσοχή της σε τέτοιου είδους
ερωτήματα.Οι λόγοι προφανείς:από την οικονο-
μία και την πολιτική ως τα συστήματα ασφαλείας
των αεροπλάνων και την οικολογία,οι άνθρωποι
λαμβάνουν καθημερινά εκατομύρια
αποφάσεις.Σας μοιάζουν όλες αυτές ορθολογι-
κές;Ο Daniel Kahneman, εβραίος Ψυχολόγος
έλαβε το Νόμπελ Οικονομίας(!!!) για τις εργασίες
του πάνω στους μηχανισμούς λήψης των αποφά-
σεων.Μαντέψτε τι απέδειξε:πως υπάρχουν δυο
συστήματα στον εγκέφαλό μας,μερικώς ανεξάρ-
τητα: ένα σύστημα λήψης αποφάσεων
γρήγορο,ενστικτώδες,διαισθητικό(συναισθηματι-
κό) κι ένα πολύ πιο αργό,βασισμένο στη λογική.Οι
ιδέες αυτές αναπτύσσονται υπέροχα στο βιβλίο
του «Σκέψη αργή και γρήγορη»(υπάρχει μετα-
φρασμένο στα Ελληνικά).
Το τρίτο βιβλίο που συμπληρώνει τον κύκλο
αυτών των ιδεών είναι γραμμένο από ένα Σουη-
δό γιατρό και επιδημιολόγο (βιοστατιστικό), τον
Hans Rossling. Λέγεται ‘Factfulness’, επίσης μετα-
φρασμένο στα Ελληνικά. Ο Bill Gates,ο Barack
Obama και άλλοι το έχουν στη λίστα των πιο
σημαντικών βιβλίων του αιώνα. Δεν είναι τυχαίο
πως ο Rossling υπηρέτησε στον Παγκόσμιο
Οργανισμό Υγείας. Ήταν στους βασικούς πρωτα-
γωνιστές στη μάχη κατά της επιδημίας του ιού
Έμπολα του 2014 αλλά και της παραπληροφόρη-
σης και του πανικού που αυτός προκάλεσε. Έδει-
ξε με υποδειγματικό τρόπο το πώς θα πρέπει να
λαμβάνονται οι αποφάσεις στην Υγεία, βασιζόμε-
νοι στα στοιχεία και τις Στατιστικές, μακριά από
τους συναισθηματισμούς που τα ΜΜΕ-εξ αντικει-
μένου- προκαλούν στα πλήθη.
Μη βιαστείτε να πάρετε θέση. Η αλληλεπικά-
λυψη αυτών των βιβλίων οδηγεί σε μια σταθμι-
σμένη,ισορροπημένη γνώση για το πώς τα συναι-
σθήματα και η λογική αλληλεπιδρούν για να δια-
μορφώσουν αυτό το υπαρξιακό θαύμα που λέγε-
ται ζωή. Απλώς,θα είναι καλό να αναγνωρίζουμε
πως, πολλές φορές, αυτό που θεωρούμε προϊόν
ώριμης σκέψης δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα
καλογραμμένο δικόγραφο που ο αναβάτης του
ελέφαντα αποφάσισε να συγγράψει σε στιγμές
ηρεμίας. Αλλιώς ρηθέν: η λογική είναι ο δικηγό-
ρος του συναισθήματος.
Αθανάσιος Βούτσινος
Ψυχίατρος - Ψυχοθεραπευτής
ζητούμενα αυτών των εκπαιδευτικών προγραμμά-
των είναι και η απρόσκοπτη κοινωνική ενσωμάτω-
ση των παιδιών/ατόμων με αναπηρία καθώς έχει
αποδειχθεί ότι μια καλά ενημερωμένη και ευαισθη-
τοποιημένη κοινωνία ευκολότερα αποδέχεται το
διαφορετικό.
Το σχολείο, μπορεί να αναπτύξει στάσεις απο-
δοχής και σεβασμού στο διαφορετικό. Αυτό μπορεί
να γίνει μέσα από τη συνδρομή εξειδικευμένων
φορέων, των οποίων το πρόγραμμα, μπορεί να ενι-
σχύσει την ενσυναίθηση της σχολικής κοινότητας,
για την αλλαγή νοοτροπιών, περιορίζοντας έτσι τη
περιθωριοποίηση παιδιών/ατόμων με αναπηρίες,
ενδυναμώνοντας τη κοινωνική συνοχή.
Η ενσυναίσθηση ακολουθεί της ενημέρωσης
και αυτή μπορεί να γίνεται και βιωματικά, με τη
συνύπαρξη όλων. Αυτή η τακτική κοινωνική επαφή,
ατόμων με ή χωρίς αναπηρία, πρέπει να ενισχύεται,
δημιουργώντας μια αμφίδρομη επικοινωνία, που
έχει πομπό και δεκτή μηνυμάτων και συμπεριφο-
ρών τον άνθρωπο, τη κοινωνία. Η διαδικασία όμως
του κοινωνικού γίγνεσθαι και της συναναστροφής,
προϋποθέτει ότι ο πυρήνας της κοινωνίας είναι
απομονωμένος από στεγανά και στερεότυπα.
Ότι λειτουργεί με γνώμονα τον συν-άνθρωπο,
υιοθετώντας τις αρχές της ισότητας και του σεβα-
σμού, όπως εξάλλου η κοινωνική αλληλεγγύη επι-
βάλλει και όχι με φοβίες και ανασφάλειες. Μέσα σε
αυτό το πλαίσιο, έρχεται η «εκπαίδευση της ενσυ-
ναίσθησης» να διαδραματίσει ένα σημαντικό ρόλο
σήμερα…για το αύριο. Το αύριο της διαφορετικότη-
τας, της αποδοχής και της συνύπαρξης όλων, με ή
χωρίς αναπηρία.
Δημήτριος Π. Νικόλσκυ
Πρόεδρος της Επιτροπής για τα Δικαιώματα των
Ατόμων με Αναπηρίες
του Συμβουλίου της Ευρώπης
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:52 μ.μ. Page 3

4. ΗEKΨ Π.Σακελαρόπουλος υλοποίησε «Πιλοτικό Πρόγραμμα
Ενδυνάμωσης/Ενίσχυσης της ψυχικής ανθεκτικότητας παι-
διών και εφήβων που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες, 2018-2019».
Το πρόγραμμα χρηματοδοτήθηκε από την Περιφέρεια Αττικής,
πρόγραμμα παιδικής προστασίας.
Οι Άξονες υλοποίησης ήταν:
Ι. Η προαγωγή της ψυχικής υγείας,
ΙΙ. Η ευαισθητοποίηση και η πρωτοβάθμια πρόληψη των ψυχο-
κοινωνικών διαταραχών
ΙΙΙ. Θέματα παιδικής & εφηβικής προστασίας μέσα από την προ-
σέγγιση των ευπαθών ομάδων
Το έργο αποτέλεσε ένα πολυδιάστατο πρόγραμμα: Πρωτοβάθ-
μιας πρόληψης, ευαισθητοποίησης & προαγωγής της ψυχικής
υγείας, άτυπης εκπαίδευσης, παρέμβασης σε καταστάσεις κρίσε-
ων. Μέσω της ενίσχυσης της ψυχικής ανθεκτικότητας αξιοποίη-
σε τις δυνάμεις των σχολικών μονάδων προάγοντας την ψυχοσυ-
ναισθηματική στήριξη, την αλληλεγγύη, την αμοιβαιότητα και την
κοινωνική ενσωμάτωση. Το Πρόγραμμα δομήθηκε με όραμα να
αγκαλιάζει, να εμπεριέχει και να συνδέει το τρίπτυχο της σχολικής
κοινότητας “γονείς, εκπαιδευτικοί και μαθητές” με ειδικούς ψυχικής
υγείας και τις δυνάμεις της ευρύτερης κοινότητας σε μια αντί-
στροφη δυναμική αλυσίδα, σε μια αδιάσπαστη ενότητα ενδυνά-
μωσης της ψυχικής υγείας και της ψυχικής ανθεκτικότητας μέσα
από βιωματικές δράσεις που αξιοποιούν την τέχνη και την καλλι-
τεχνική δημιουργία.
ΔΕΣΜΕΣ ΔΡΑΣΕΩΝ:
• Πρόληψη, έγκαιρη παρέμβαση και προαγωγή της παιδικής
προστασίας με έμφαση σε παιδιά που ανήκουν σε ευπαθείς ομά-
δες.
• Ενημέρωση, ψυχοεκπαίδευση και υποστήριξη των γονέων
που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες, ώστε να μπορέσουν να αντα-
ποκριθούν στον γονεϊκό τους ρόλο αλλά και να αυξήσουν τη δική
τους ‘ψυχική ανθεκτικότητα’.
• Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των τριών ομάδων στόχου
παιδιά- έφηβοι, γονείς και εκπαιδευτικοί, υποστηριζόμενοι από
ειδικούς όπου απαιτείται.
• Παροχή άτυπης εκπαίδευσης σε εκπαιδευτικούς με σκοπό την
προαγωγή της ψυχικής υγείας και την προώθηση της παιδικής και
εφηβικής προστασίας. Ενημέρωση, ψυχοεκπαίδευση και υποστήρι-
ξη των εκπαιδευτικών, ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν
στον ψυχοεκπαιδευτικό τους ρόλο. Πραγματοποίηση δράσεων
δικτύωσης και συνεργασίας με φορείς που δραστηριοποιούνται
στο πεδίο
ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2018-2019 ΤΟ ΠΡΟ-
ΓΡΑΜΜΑ ΥΛΟΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΕ ΑΝΑΓΚΕΣ 24 ΣΥΝΟ-
ΛΙΚΑ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ (προβλέπονταν 15) ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕ-
ΡΕΙΑ ΑΤΤΙΚΗΣ.
ΟΙ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
Πλαίσιο: Μέσα σε ένα πρωτόγνωρο, δημιουργικό και συναι-
σθηματικά ασφαλές περιβάλλον
Τεχνικές: Μέσα από ένα πλήθος προβολικών, σωματικών και
άλλων τεχνικών έκφρασης που αξιοποιούν την καλλιτεχνική, δημι-
ουργική και θεατρική έκφραση, προερχομενες από διάφορες σχο-
λές, κουλτούρες και παραδόσεις
Συναισθηματική σχέση- επικοινωνία: Μέσα από την ενεργη-
τική ακρόαση, μια στάση θετικότητας, πλήρους και ανεπιφύλακτης
αποδοχής, αγάπης, σεβασμού και εμπιστοσύνης προς το εξελισσό-
μενο άτομο οικοδομήθηκε μεθοδικά, βήμα προς βήμα μια συναι-
σθηματική σχέση ισοτιμίας, συνεργασίας και συμμαχίας με όλους
τους συμμετέχοντες προάγοντας παράλληλα κοινωνικές- ομαδι-
κές αξίες, όπως η συλλογικότητα, η αλληλεγγύη και η ισότητα.
ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΔΙΚΤΥΩΣΗ
Εκπρόσωποι του σχολικού θεσμικού πλαισίου:
Συντονιστές εκπαίδευσης, Υπευθύνοι Αγωγής Υγείας, Διευθυ-
ντές σχολικών μονάδων, εκπαιδευτικοί της πρωτ/θμιας και
Δευτ/θμιας εκπαίδευσης,
Σύλλογοι Γονέων, μαθητικά συμβούλια
Στο πρόγραμμα συμμετείχαν:
7 ειδικοί ψυχικής υγείας από διάφορες ειδικότητες: ψυχολόγοι,
ψυχοπαιδαγωγοί, λογοπεδικός, δραματοθεραπευτές-ομαδικοί
θεραπευτές με εμπειρία στην εμψύχωση και το συντονισμό ομά-
δων προσωπικής ανάπτυξης.
Επιπλέον, το υποστήριξαν:
5 φοιτητές ψυχολογίας στα πλαίσια της πρακτικής τους άσκη-
σης και
5 έμπειροι εθελοντές προερχόμενοι από διάφορες ειδικότητες
ψυχικής γείας
ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
• Επίδραση στο Κοινωνικό Σύνολο- Κοινωνικός αντίκτυπος
• Ευαισθητοποίηση κατά του στίγματος και του αποκλεισμού-
• Ενίσχυση -ενδυνάμωση των ευπαθών και ευάλωτων ατό-
μων / οικογενειών. Συμβολή στην Αποτελεσματική κάλυψη του
πληθυσμού σε πρωτοβάθμια φροντίδα
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΜΟΝΑΔΩΝ
ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΧΡΟΝΙΑ
• Αύξηση της συχνότητας και του εύρους των παρεμβάσεων
• Παρεμβάσεις με συγκεκριμένη στοχοθεσία έτσι, ώστε να βοη-
θηθούν στη διαχείριση συγκεκριμένων περιπτώσεων μαθητών
• Υποστήριξη του εκπαιδευτικού έργου των εκπαιδευτικών και
συμβολή του προγράμματος στη διαχείριση των ματαιώσεων και
της επαγγελματικής εξουθένωσης που συχνά βιώνουν οι εκπαι-
δευτικοί
• Σχολές Γονέων (όπου δεν υλοποιήθηκαν και συνέχιση των
ήδη υπαρχόντων)
• Ενημερωτικές ημερίδες για γονείς με ειδική θεματολογία
• Ενεργητικότερη συμμετοχή των εκπαιδευτικών και των γονέ-
ων με στόχο την ενημέρωσή τους και κατανόηση των στόχων του
προγράμματος και την διαμόρφωση των προσδοκιών τους
• Ενίσχυση της συνεργασίας επαγγελματιών ψυχικής υγείας με
την ψυχολόγο του σχολείου.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
• Τα αποτελέσματα των δράσεων βιωματικού χαρακτήρα με
χρήση δημιουργικών δραστηριοτήτων και καλλιτεχνικών μέσων
έκφρασης σε σχολεία της Αττικής καταδεικνύουν ότι:
• Εκδηλώνονται πολύπλοκα δυναμικά που συμπαρασύρουν
ολόκληρα τα σχολεία και τις τοπικές κοινότητες.
• Μεγιστοποιείται η ανάγκη διασφάλισης αποτελεσματικών και ποι-
οτικών υπηρεσιών πρόληψης και προαγωγής της ψυχικής υγείας.
• Η μεγάλη απήχηση του προγράμματος και η διάθεση συνέχι-
σης και εμβάθυνσης της συνεργασίας πιστεύουμε ότι έγκειται στην
εφαρμογή μιας ολιστικής προσέγγισης καθώς διασφαλίζει υγιέ-
στερες σχέσεις στην σχολική κοινότητα.
• Όπου η συνεργασία συνεχίστηκε για δεύτερη χρονιά έχει
καλλιεργηθεί ένα κλίμα εμπιστοσύνης που διευκολύνει την ποιοτι-
κότερη παρέμβαση, αλλά και την ενεργητικότερη εμπλοκή των
εκπαιδευτικών.
• Από την πρώτη κιόλας δράση εμφανίζονται σημάδια συνει-
δητοποίησης και αλλαγής εντός του σχολικού αστερισμού
Δέσποινα Κατσούδα
Ψυχολόγος της ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος
4 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019
ΕΚΨ Δομή Αττικής
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:52 μ.μ. Page 4

5. Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε στην Άμφισσα το 3o Καλ-
λιτεχνικό Φεστιβάλ «Εν Δελφοίς εστίν ο Τόπος», που διοργάνωσαν η
Εταιρία Μέριμνας και Αποκατάστασης Ατόμων με Ψυχοκοινωνικά
Προβλήματα, ο Δήμος Δελφών και ο Οργανισμός Πολιτιστικής Ανά-
πτυξης Στερεάς Ελλάδας - Περιφερειακή Ενότητα Φωκίδας, με την
ευγενική υποστήριξη του Ιδρύματος Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου. Φέτος,
το Φεστιβάλ ήταν αφιερωμένο στον Παναγιώτη Σακελλαρόπουλο.
Στις 15 και 16 Οκτωβρίου 2019, τα μέλη του Πανελλήνιου Συλλόγου
Προσαρμοσμένων Δραστηριοτήτων «Άλμα» Κατερίνα Γιαννακοπού-
λου (πρόεδρος του Συλλόγου, ειδική παιδαγωγός) και Ελένη Μαυρί-
κου (καθηγήτρια ειδικής φυσικής αγωγής) επισκέφτηκαν το 1ο, το 2o
και το 3ο Δημοτικό Σχολείο Άμφισσας, όπου συζήτησαν με τους μαθη-
τές της Ε’ Τάξης για τη διαφορετικότητα και την αποδοχή των ατόμων
με αναπηρία στο σχολείο και μετά όλοι μαζί ζωγράφισαν σε καμβάδες
με θέμα «Όλα τα παιδιά Μαζί!».
Στις 18 Οκτωβρίου 2019, πραγματοποιήθηκαν τα εγκαίνια της
Εικαστικής Έκθεσης «Ένας Κόσμος που αλλάζει…». Στην εκδήλωση,
παραβρέθηκαν πολλοί φιλότεχνοι, ανάμεσά τους ο αντιδήμαρχος
Άμφισσας, Νικόλαος Λουπάκος, ο πρώην αντιδήμαρχος Άμφισσας,
Αριστείδης Αγγελόπουλος, ο πρόεδρος της Δημοτικής Κοινότητας
Άμφισσας, Παναγιώτης Μερινόπουλος, η πρόεδρος του Συλλόγου
Γονέων και Κηδεμόνων Ατόμων με Ειδικές Ανάγκες Φωκίδας και
Φίλων Αυτών, Έρση Σιδηροπούλου, εκπρόσωποι του «Ταιριάζουμε»
και διευθυντές σχολικών μονάδων.
Κατά τη διάρκεια των εγκαινίων, η Σχολή Χορού Σύλβιας Βού-
σουρα παρουσίασε το χορευτικό «Αλλάζουμε χορεύοντας!».
Η δεύτερη ημέρα, 19 Οκτωβρίου 2019, εκτός της έκθεσης, περιε-
λάμβανε:
Ξενάγηση των εκτός Φωκίδας συμμετεχόντων στο Αρχαιολογικό
Μουσείο Δελφών.
Βράβευση των συμμετεχόντων φορέων από τον δήμαρχο Δελ-
φών, Παναγιώτη Ταγκαλή.
Η όμορφη βραδιά περιελάμβανε τραγούδια από τη Δημοτική
Μικτή Τετράφωνη Χορωδία Άμφισσας και παραδοσιακούς χορούς
από τον Χορευτικό Όμιλο Άμφισσας του Πολιτιστικού Κέντρου
Φωκίδας και από τον Πανελλήνιο Σύλλογο Προσαρμοσμένων Δρα-
στηριοτήτων «Άλμα».
Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και ο βουλευτής Φωκίδας, Ιωάννης
Μπούγας.
Κατά τη διάρκεια της Βράβευσης, ο δήμαρχος Δελφών, Παναγιώ-
της Ταγκαλής, παρέδωσε τη σημαία του Προγράμματος «Ταιριάζου-
με» στον εκπρόσωπο του Δήμου Καρδίτσας, που θα φιλοξενήσει το
2020 τις εκδηλώσεις του προγράμματος.
Στις 20 Οκτωβρίου 2019, το πρόγραμμα περιελάμβανε:
Αγώνα δρόμου στον Πεζόδρομο Γιαγτζή, με μεγάλη συμμετοχή
μικρών και μεγάλων και μουσική από τη Δημοτική Φιλαρμονική
Άμφισσας!
Εκδήλωση για τον ιδρυτή την Εταιρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής και
Ψυχικής Υγείας, Παναγιώτη Σακελλαρόπουλο, με τον χαρακτηριστικό
τίτλο «Χτίζοντας ανθρώπινους δεσμούς στα Καφενεία της Φωκίδας».
Τη μουσικοθεατρική παράσταση «Για μας κελαηδούν τα πουλιά»
από το Ωδείο Άμφισσας της Ελένης Ιντέρνου, με αναφορά στη ζωή και
το έργο του Μιχάλη Σουγιούλ. «Δεν έπεφτε καρφίτσα» (!) στο Θέατρο
του Πνευματικού Κέντρου Άμφισσας. Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη
στον Δρόσο Κραββαρτόγιαννο.
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, που διήρκησε οκτώ ημέρες, πραγμα-
τοποιήθηκαν δέκα βιωματικά εργαστήρια με τη συμμετοχή των επι-
σκεπτών, ανάμεσά τους και τάξεις σχολείων της πρωτοβάθμιας και
δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Στις 25 Οκτωβρίου 2019, είχαμε:
Την παράσταση «Ματωμένος Γάμος» του Φεδερίκο Γκαρθία
Λόρκα, από το Μαγικό Θέατρο Άμφισσας του Δημήτρη Αποστόλου
και τον Σύλλογο Γυναικών Φωκίδας. Κατάμεστος από θεατρόφιλους
ο χώρος του Παλιού Νοσοκομείου που φιλοξένησε την εκδήλωση,
ανάμεσά τους ο αντιπεριφερειάρχης Φωκίδας, Γιώργος Δελμούζος, η
αντιδήμαρχος Χρυσάφω Σεγκούνη (αρμόδια του Αυτοτελούς Τμήμα-
τος Κοινωνικής Προστασίας, Αλληλεγγύης και Δημόσιας Υγείας) και ο
Νίκος Κατσικούλης (εντεταλμένος δημοτικός σύμβουλος σε θέματα
Πολιτισμού, Τουρισμού, Παιδείας και Δια Βίου Μάθησης).
Την έκθεση «Όψεις Νέων Φωτογράφων», με έργα μελών των
«Φίλων της Κίρρας». Το Φεστιβάλ έκλεισε στις 1 Νοεμβρίου 2019, με
την επανάληψη της παράστασης «Ματωμένος Γάμος».
ΕΚΨ Δομή Φωκίδας
5Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019 ΓΕΦΥΡΑ 5
3ο Καλλιτεχνικό Φεστιβάλ «Εν Δελφοίς εστίν ο Τόπος»
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:52 μ.μ. Page 5

6. 6 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019
Κ
αι φέτος στο «Let's do it
Greece» καθαρίσαμε το πάρκο
της οδού Κραββαρίτου με την
συμμετοχή των μελών μας και του
KoιΣΠΕ «Ανεμώνη».
Κουδούνια φιλίας
Let’s do it
2o Toυρνουά
Χαμόγελο
Παιδιού
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
Ε
πειδή « Η φιλία είναι δώρο» συμμε-
τείχαμε στη δράση των Best Bud-
dies Greece, δημιουργώντας και
φέτος «κουδούνια Φιλίας» και με την συμ-
μετοχή των μελών μας, εθελοντών, σχο-
λείων τα «κρεμάσαμε» σε κεντρικούς
δρόμους και πλατείες της πόλης μας.
Μέσα από βιωματικές ασκήσεις και παι-
χνίδι μιλήσαμε για την έννοια της φιλίας,
την κατανόηση όποιας μορφής αναπηρίας
και τη σημασία της ενσυναίσθησης.
Σ
τις 13 Δεκεμβρίου 2019 πραγματοποιήθηκε το 3ο Φεστιβάλ
Ψυχικής Υγείας που συνδιοργάνωσαν: Ο Δήμος Λαμιέων, η
Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, η Εται-
ρία Περιφεριακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας( Ε.Π.Α.Ψ.Υ.), η
Φθιωτικής Εταιρία Ψυχικής Υγείας (Φ.Ε.Ψ.Υ.) και ο Κοινωνικός Συνε-
ταιρισμός Περιορισμένης Ευθύνης Φθιώτιδας- Ευρυτανίας
(Κοι.Σ.Π.Ε.«Ανεμώνη»), στα Στενά της οδού Ανδρούτσου. Στόχος του
ήταν μια προσπάθεια να αποδεχτούμε την διαφορετικότητα σαν
κομμάτι της ζωής μας και της καθημερινότητας μας.
3ο Φεστιβάλ Ψυχικής Υγείας
Μ
ε πολύ χαρά συμμετείχαμε
με παράλληλες δράσεις
στο 2ο Τουρνουά παιδικού
ποδοσφαίρου που διοργάνωσε το
«Χαμόγελο του Παιδιού» με φορείς
της πόλης.
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:53 μ.μ. Page 6

7. 7Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019 ΓΕΦΥΡΑ
////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////
5ο Συμπόσιο Εικαστικής Ψυθεραπείας:
Με μεγάλη επιτυχία παρουσιάστηκε το
πολυδιάστατο έργο πρόληψης και ευαι-
σθητοποίησης που υλοποιεί η Εταιρία
Κοινωνικής Ψυχιατρικής & Ψυχικής Υγείας Π.
Σακελλαρόπουλος (Ε.Κ.Ψ.&Ψ.Υ. Π. Σακελλαρόπου-
λος) σε πρωτοβάθμιο, δευτεροβάθμιο και τριτο-
βάθμιο επίπεδο στο 5ο Συμπόσιο Εικαστικής
Ψυθεραπείας: “Tο μεταμορφωτικό αντικείμενο
στην τέχνη, την ψυχοθεραπεία και την κοινωνία”
το οποίο πραγματοποιήθηκε στις 9 & 10 Νοεμ-
βρίου 2019.
Η κα. Δέσποινα Κατσούδα, Ψυχολόγος και Μη
Κατευθυντική Θεραπεύτρια Ομάδας της Δομής
Αττικής της Ε.Κ.Ψ.&Ψ.Υ. Π. Σακελλαρόπουλος,
συντόνισε το Στρογγυλό Τραπέζι με θέμα: «Πρό-
ληψη στην Κοινότητα» και παρουσίασε τα αποτε-
λέσματα των παρεμβάσεων σε 389 εκπαιδευτι-
κούς, στα πλαίσια του προγράμματος πρωτοβάθ-
μιας πρόληψης που υλοποιήθηκε τη σχολική χρο-
νιά 2018-9 σε 24 σχολικές μονάδες της Περιφέ-
ρειας Αττικής με τίτλο: «Πιλοτικό πρόγραμμα ενί-
σχυσης/ενδυνάμωσης της ψυχικής ανθεκτικότη-
τας στη σχολική Κοινότητα με έμφαση στις ευπα-
θείς ομάδες 2018-9». Οι παρεμβάσεις αυτές
αξιοποιούν τις αρχές, τη μεθοδολογία και τις
τεχνικές της Παρεμβαίνουσας μη Κατευθυντικότη-
τας (NDI) και της Εικαστικής θεραπείας και οργα-
νώνονται σε ένα σύνολο άτυπων εκπαιδευτικών
σεμιναρίων για την εξοικείωση των εκπαιδευτι-
κών με τεχνικές βιωματικής μάθησης που αξιοποι-
ούν ποικίλες τεχνικές και εφαρμογές της καλλιτε-
χνικής δημιουργίας.
Στο τραπέζι συμμετείχαν επίσης: η κα. Σταυ-
ρούλα Μπέκιου από τη Δομή Φθιώτιδας, η οποία
παρουσίασε το θέμα: «Η τέχνη μέσα από τον εθε-
λοντισμό και την δικτύωση ως μέσο ενδυνάμω-
σης και κοινωνικοποίησης ατόμων με ψυχοκοι-
νωνικά προβλήματα» και η κα. Παρασκευή
Δασκαλοπούλου από τη Δομή Φωκίδας, η οποία
παρουσίασε την «Ομάδα Τέχνης με Γονείς και
Παιδιά».
Η κα. Δέσποινα Παπαϊωάννου, Ψυχολόγος –
εικαστική ψυχοθεραπεύτρια συντόνισε το Στρογ-
γυλό Τραπέζι με θέμα: «Η μεταμορφωτική δύναμη
της τέχνης στην πρόληψη, θεραπεία, αποκατάστα-
ση στην ΕΚΨ & ΨΥ Π. Σακελλαρόπουλος». Η κα.
ΠαπαΪωάννου, παρουσίασε τα προγράμματα
Εικαστικής Ψυχοθεραπείας ως συμπληρωματική ή
κύρια θεραπεία, η οποία εφαρμόζεται σε ατομικό
ή ομαδικό επίπεδο στο πλαίσιο της Κοινωνικής –
Κοινοτικής Ψυχιατρικής και παρουσίασε μια νέα
ομάδα εικαστικής θεραπείας με ψυχωτικούς
ασθενείς. Στο ίδιο τραπέζι παρουσίασαν επίσης
τις δράσεις τους η κα. Αγγελική Φωτεινού, δρα-
ματοθεραπεύτρια, εργοθεραπεύτρια, και κοινωνι-
κή λειτουργός στη Δομή Αττικής, η οποία πραγ-
ματοποίησε παρουσίαση με θέμα: «H δημιουργι-
κότητα ως μέσο και καταλύτης στην πρόληψη,
θεραπεία και αποκατάσταση ατόμων και ομά-
δων». Η κα. Άντα Παϊζη, Senior Dance Movement
Therapist & Supervisor της Ένωσης Χοροθερα-
πευτών Ελλάδος, που εργάζεται στο Κέντρο Ημέ-
ρας για την Ψυχολογική Υποστήριξη Ασθενών με
Καρκίνο, μίλησε με θέμα: «Χορεύοντας προς τη
Μεταμόρφωση: Η πορεία προς την ολοκλήρωση
ενός κλινικού εξελικτικού ψυχαναλυτικού μοντέ-
λου χοροκινητικής ψυχοθεραπείας με ογκολογι-
κούς ασθενείς».
Η κα. Ιωάννα Βαρβατζίκη από τη Δομή Αλε-
ξανδρούπολης έκανε παρουσίαση με θέμα: «Η
λειτουργία της τέχνης μέσα στις ομάδες ενδυνά-
μωσης ως μέσο για την ανάρρωση ατόμων με
ψυχοκοινωνικά προβλήματα».
Τη δεύτερη μέρα του Συμποσίου η κα. Δέσποι-
να Κατσούδα υλοποίησε εργαστήριο με τίτλο:
«Με τα μάτια κλειστά». Το εργαστήριο αξιοποίησε
την τεχνική της αυτόματης κατασκευής με πηλό
παρέχοντας την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να
εξάγουν χρήσιμα συμπεράσματα και να ανταλλά-
ξουν απόψεις σχετικά με την αποτελεσματικότητα
της πολυδιάστατης αυτής συμβουλευτικής πρα-
κτικής στον τομέα της ευαισθητοποίησης και της
πρωτοβάθμιας πρόληψης στην ψυχική υγεία. Η
κα. Δέσποινα Παπαϊωάννου συντόνισε το εργα-
στήριο «Γέφυρες και Περάσματα», ένα εργαστή-
ριο εικαστικής ψυχοθεραπείας στο οποίο οι συμ-
μετέχοντες διερεύνησαν ερωτήματα όπως: Ποιες
είναι οι εσωτερικές μας γέφυρες και τα περάσμα-
τα;
Τι θέλουμε να γεφυρώσουμε, γιατί; Πώς τις
δημιουργούμε; Πότε είμαστε έτοιμοι να τις περά-
σουμε;
Τι θα πάρουμε μαζί μας και τι θα αφήσουμε.
Θεραπευτική Ιππασία
“Tο μεταμορφωτικό αντικείμενο στην τέχνη, την ψυχοθεραπεία και την κοινωνία”
Χριστούγεννα 2019
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:53 μ.μ. Page 7

8. TT
α ανθρώπινα δικαιώματα βασίζονται στην αρχή του σεβασμού
του ατόμου. Η βασική θεώρησή τους είναι ότι κάθε άτομο είναι
ένα ηθικό και λογικό ον που αξίζει να του φέρονται με αξιοπρέ-
πεια. Αποκαλούνται ανθρώπινα δικαιώματα γιατί είναι οικουμενικά, αφο-
ρούν όλα τα άτομα χωρίς εξαιρέσεις.
Για την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων δημιουργήθηκαν
διεθνείς συμβάσεις, με σημαντικότερες την Οικουμενική Διακήρυξη των
Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων που υπέγραψε η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ
στις 10 Δεκεμβρίου 1948 και μετέπειτα το Διεθνές Σύμφωνο για τα ατο-
μικά και Πολιτικά Δικαιώματα, τα οποία περιλαμβάνουν όλους τους
ανθρώπους και έχουν ειδικές διατάξεις σχετικά με τη μη διάκριση σε
βάρος ατόμων με Αναπηρία. Το Δεκέμβριο του 2006 ψηφίστηκε από την
Ολομέλεια της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, η Σύμβαση
των Ατόμων με Αναπηρία, η οποία πέρα από τις γενικές αρχές περι-
λαμβάνει ειδικά άρθρα που αφορούν:
• Την ισότητα και τη μη διάκριση ανθρώπων με αναπηρία, ευαισθητο-
ποίηση, προσβασιμότητα, δικαίωμα στη ζωή, καταστάσεις κινδύνου και
ανθρωπιστικές κρίσεις.
• Ισότητα ενώπιον του νόμου.
• Πρόσβαση στη Δικαιοσύνη.
• Ελευθερία και ασφάλεια του ατόμου.
• Προστασία από την εκμετάλλευση, την βία και την κακομεταχείριση.
• Προστασία της ακεραιότητας του ατόμου.
• Ελευθερία της μετακίνησης και της ιθαγένειας. Ανεξάρτητη διαβίω-
ση και ένταξη στην κοινωνία. Κινητικότητα του ατόμου.
• Ελευθερία της έκφρασης και της γνώμης και πρόσβαση στις πληρο-
φορίες.
• Σεβασμός της ιδιωτικής ζωής, σεβασμός της κατοικίας και της οικο-
γένειας.
• Δικαίωμα στην εκπαίδευση.
• Δικαίωμα στην υγεία, αποκατάσταση και επανένταξη.
• Δικαίωμα στην εργασία και απασχόληση. Επαρκές βιοτικό επίπεδο
και κοινωνική προστασία.
• Συμμετοχή στον δημόσιο πολιτικό βίο.
Τα ανθρώπινα δικαιώματα εμπεριέχουν δικαιώματα αλλά και υποχρε-
ώσεις. Η υποχρέωση του Σεβασμού σημαίνει πως τα κράτη πρέπει να
απέχουν από τον περιορισμό της απόλαυσης των ανθρωπίνων δικαιω-
μάτων. Η υποχρέωση της προστασίας απαιτεί από τα κράτη να προστα-
τεύουν ανθρώπους και ομάδες ανθρώπων από τις παραβιάσεις των
ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η υποχρέωση της εκπλήρωσης σημαίνει
πως τα κράτη πρέπει να λαμβάνουν θετικά μέτρα για την διευκόλυνση
της απόλαυσης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Σε ατομικό επίπεδο ενώ δικαιούμαστε την απόλαυση των ανθρωπί-
νων δικαιωμάτων μας, θα πρέπει να σεβόμαστε τα ανθρώπινα δικαιώ-
ματα των άλλων. Όταν όλοι γίνουμε μέτοχοι σε αυτό θα μπορούμε να
πούμε ότι έχουμε κάνει βήματα για μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς,
αντιμετωπίζοντας τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας ή άλλες ανα-
πηρίες, όχι με οίκτο ή φόβο, αλλά με ενσυναίσθηση και σεβασμό ως ισό-
τιμα μέλη της κοινωνίας.
Είναι όμως πολύ βασικό οι ίδιοι οι άνθρωποι με αναπηρία και οι οικο-
γένειές τους αλλά και η κοινότητα, να αναγνωρίζουν τα δικαιώματα και
τις υποχρεώσεις τους, γιατί έτσι μπορούν να αναγνωρίζουν και πότε
παραβιάζονται και πως μπορούν να τα διεκδικήσουν.
Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος, ως ένθερμος
υποστηρικτής των δικαιωμάτων των ατόμων με προβλήματα ψυχικής
υγείας ή άλλες αναπηρίες, συμμετείχε σε πρόγραμμα για την προάσπιση
και την προαγωγή των δικαιωμάτων στην ψυχική υγεία με τίτλο «Είμα-
στε όλοι πολίτες» (χρηματοδότηση ΕΕΑ Grants) μαζί με άλλους φορείς. Οι
δράσεις που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο του Προγράμματος, περιλαμβά-
νουν τη λειτουργία ενός γραφείου Συνηγορίας για την ενημέρωση των
ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας και των οικογενειών τους πάνω
στα δικαιώματά τους, καθώς και τη συγγραφή του εγχειριδίου «Η ΕΠΟΧΗ
ΤΗΣ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΣ: Ένας οδηγός για τα δικαιώματα στην Ψυχική Υγεία».
Επίσης, πρόσφατα ολοκληρώθηκε το πρόγραμμα “BE RIGHT”, το οποίο
υλοποιήθηκε με την συγχρηματοδότηση του προγράμματος Erasmus+
της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αφορούσε στην ενημέρωση των ληπτών
υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των επαγγελματιών υγείας, πάνω στα
δικαιώματα των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας. Τα εργαλεία
που δημιουργήθηκαν στο πλαίσιο του προγράμματος είναι μια ηλεκτρο-
νική πλατφόρμα εκπαίδευσης για επαγγελματίες σχετικά με τα δικαιώμα-
τα των ατόμων με προβλήματα ψυχικής υγείας, τις παραβιάσεις του και
τους τρόπους αντιμετώπισης. Επίσης, δημιουργήθηκε ένα επιτραπέζιο
παιχνίδι εκπαίδευσης στα βασικά δικαιώματα στην ψυχική υγεία, για την
ενδυνάμωση των ατόμων στο να εξασκήσουν τα δικαιώματά τους. Στο
Πρόγραμμα συμμετείχαν φορείς εκπαίδευσης και ψυχοκοινωνικής φρο-
ντίδας από Ελλάδα, Λιθουανία, Αυστρία, Βέλγιο και Ισπανία.
Πηγή: Οδηγός Εκπαίδευσης ”BE RIGHT”, Erasmus+
Σταυρούλα Μπέκιου
Θεραπεύτρια της ΕΚΨ Π Σακελλαρόπουλος
Δομή Φθιώτιδας
8 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019
Τ ο 3ο Σεμινάριο Ενδυνάμωσης Ατόμων με
ψυχοκοινωνικές δυσκολίες πραγματοποιή-
θηκε στην Αλεξανδρούπολη από τις 29 Νοεμβρίου
έως την 1η Δεκεμβρίου 2019. Το Σεμινάριο διορ-
γανώθηκε από το Σωματείο Ληπτών Υπηρεσιών
Ψυχικής Υγείας «Αυτοεκπροσώπηση» και συμμε-
τείχαν 61 άτομα με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, 27
επαγγελματίες ψυχικής υγείας και 1 συγγενής ατό-
μου με ψυχοκοινωνικά προβλήματα.
Οι συμμετέχοντες προέρχονταν από διάφορους οργανισμούς της
Ελλάδας. Στόχος του Σεμιναρίου ήταν η προαγωγής της ψυχικής υγεί-
ας και ενδυνάμωσης ατόμων με ψυχοκοινωνικές δυσκολίες. Άτομα
από διάφορα μέρη της Ελλάδας είχαν την ευκαιρία να ανταλλάξουν
απόψεις, να συζητήσουν για τα ζητήματα που τους απασχολούν και να
προτείνουν καλές πρακτικές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.
Το πρόγραμμα και τα θέματα που συζητήθηκαν στο Σεμινάριο απο-
φασίστηκαν από τους συμμετέχοντες, σε συνεργασία με το Σωματείο
Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας «Αυτοεκπροσώπηση». Τα θέματα
του σεμιναρίου ήταν:
1) Σημεία τριβής μεταξύ Δικαιωμάτων και Δικαστικής Συμπαράστα-
σης
2) Ο ρόλος των υπηρεσιών ψυχικής υγείας και των μονάδων ψυχο-
κοινωνικής αποκατάστασης στη διαδικασία της ανάρρωσης. Η σημασία
της ενδυνάμωσης και της ελεύθερης έκφρασης στο πλαίσιο των παρε-
χόμενων υπηρεσιών και
3) Η Επαγγελματική Αποκατάσταση των ατόμων με ψυχοκοινωνικές
δυσκολίες.
Τα παραπάνω θέματα παρουσιάστηκαν από
λήπτες και επαγγελματίες ψυχικής υγείας και στη
συνέχεια οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε ομάδες
εργασίας για να επεξεργαστούν τα θέματα που
παρουσιάστηκαν.
Οι λήπτες εργάστηκαν σε ξεχωριστό χώρο από
τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας και στη συνέ-
χεια πραγματοποιήθηκε από κοινού η παρουσίαση
και η συζήτηση των αποτελεσμάτων.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια του Σεμιναρίου πραγματοποιήθηκαν
δραστηριότητες αναψυχής στην πόλη και επίσκεψη στο Πρόγραμμα
Προ-Επαγγελματικής Κατάρτισης σε Αγροτικές Καλλιέργειες της Εται-
ρίας Κοινωνικής Ψυχιατρικής Π. Σακελλαρόπουλος.
Η ετήσια οργάνωση και διεξαγωγή του Σεμιναρίου στόχο έχει να
καταστήσει το Σεμινάριο ως θεσμός προσελκύοντας το ενδιαφέρον
όλο και περισσοτέρων συμμετεχόντων και να συνεχίσει να αποτελεί
ένα πλαίσιο διαμόρφωσης προτάσεων και υπεράσπισης των δικαιω-
μάτων των ατόμων με ψυχοκοινωνικά προβλήματα.
Η υλοποίησή του Σεμιναρίου δεν εντάχθηκε σε κάποιο πλαίσιο κρα-
τικής χρηματοδότησης και η επιτυχία της στηρίχθηκε στην υποστήριξη
συλλογικών οργάνων, τοπικών φορέων και ιδιωτών με χορηγίες,
παραχώρηση χώρων, εξοπλισμού - υλικού και εθελοντική εργασία.
Συντονιστές 3ου Σεμιναρίου Ενδυνάμωσης,
Κεσκινίδης Γιώργος
Τοπάλη Ντίνα
ΕΚΨ Δομή Θράκης
Οι άνθρωποι με προβλήματα ψυχικής υγείας ή άλλες αναπηρίες έχουν δικαιώματα!
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:53 μ.μ. Page 8

9. ΟΟ
όρος «άνοια» αναφέρεται σε μια
σειρά συμπτωμάτων που προκα-
λούνται από νοσήματα που κατα-
στρέφουν τα εγκεφαλικά κύτταρα. Πρόκειται
για σταδιακή έκπτωση των γνωστικών λει-
τουργιών με κύριες εκδηλώσεις τα προβλή-
ματα μνήμης , προσανατολισμού, συγκέντρω-
σης , αντίληψης και ικανότητας ανάλυσης και
επίλυσης προβλημάτων . Αυτό έχει ως απόρ-
ροια τη μειωμένη κοινωνικότητα καθώς και
μείωση της καθημερινής λειτουργικότητας.
Πολύ συχνά επικρατεί στο ευρύ κοινό
σύγχυση των όρων «άνοια» και «Αλτσχάι-
μερ» . Η άνοια είναι περιγραφικός , γενικός
όρος , ενώ η νόσος Αλτσχάιμερ είναι συγκε-
κριμένη ασθένεια , η οποία ευθύνεται για
περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις άνοι-
ας.
Σύμφωνα με το κέντρο ελέγχου ασθενει-
ών η νόσος Αλτσχάιμερ είναι εκφυλιστική
νόσος του εγκεφάλου που ευθύνεται για το
50-70% των περιπτώσεων άνοιας της τρίτης
ηλικίας. Αρχικό σύμπτωμα είναι η έκπτωση
της πρόσφατης μνήμης , στη συνέχεια επηρε-
άζονται σταδιακά και οι άλλες νοητικές λει-
τουργίες (κρίση, λόγος, προσοχή, ικανότητα
προσανατολισμού), αλλά και οι δραστηριότη-
τες της καθημερινής ζωής , δηλαδή οι κοινω-
νικές σχέσεις , η διαχείριση των οικονομικών
, η οδήγηση , η φροντίδα του εαυτού.
Η αμέσως επόμενη σε συχνότητα άνοια
είναι η αγγειακή άνοια , η οποία προκαλείται
από πολλαπλά εγκεφαλικά επεισόδια , μικρά ή
μεγάλα.
ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΑΣ
Από την έναρξη των συμπτωμάτων της
άνοιας, μέχρι τα τελικά στάδια, μεσολαβούν
κατά μέσο όρο 12 χρόνια. Τα στάδια εξέλιξης
είναι τρία, το ήπιο, το μεσαίο και το προχωρη-
μένο. Στο ήπιο στάδιο το άτομο είναι σε θέση
να κάνει πολλά πράγματα από μόνο του ή με
ελάχιστη βοήθεια. Μπορεί να χρειαστεί σε
αυτό το στάδιο υπενθύμιση ή παρακίνηση.
Στο μεσαίο στάδιο το άτομο χρειάζεται υπο-
στήριξη στην καθημερινότητα και στην προ-
σωπική του φροντίδα. Χρειάζεται οδηγίες
βήμα-βήμα και υπενθύμιση. Στο προχωρημέ-
νο στάδιο ο πάσχων είναι απολύτως εξαρτη-
μένος, αδρανής και ανίκανος να επικοινωνή-
σει με το περιβάλλον του.
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ ΑΝΟΙΑΣ
Συνήθη συμπτώματα είναι η αλλαγή στη
συμπεριφορά του πάσχοντος , αλλαγή στη
διάθεση , η δυσκολία στη κίνηση , ο αποπρο-
σανατολισμός , η παράλογη σκέψη , ο εκνευ-
ρισμός , οι ψευδαισθήσεις , η αναποφασιστι-
κότητα και γενικότερα η αδύναμη μνήμη.
Βασικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου με
άνοια είναι ότι δεν ξέρει που βρίσκεται και
ξεχνά εύκολα πρόσωπα , ακόμη και από το
οικείο οικογενειακό περιβάλλον . Από το
πρώιμο κιόλας στάδιο ο πάσχων παρουσιάζει
δυσκολία στην εκτέλεση καθημερινών εργα-
σιών και παρουσιάζει δυσκολία προσαρμο-
γής στην αλλαγή.
ΠΡΟΛΗΨΗ
Οι ακριβείς αιτίες της άνοιας δεν είναι
γνωστές. Οι κυριότεροι, μη τροποποιήσιμοι
παράγοντες κινδύνου είναι η αύξηση της ηλι-
κίας και η γενετική προδιάθεση. Τελευταία
πολλαπλασιάζονται αλματωδώς οι επιστημο-
νικές ενδείξεις που συνδέουν τους γνωστούς
αγγειακούς παράγοντες κινδύνου (υπέρταση,
σακχαρώδης διαβήτης, υπερχοληστερολαι-
μία, παχυσαρκία, κάπνισμα) και με τη νόσο
Αλτσχάιμερ.
Ο έλεγχος των παραγόντων αυτών είναι
ευεργετικός τόσο για τον εγκέφαλο όσο και
για το καρδιαγγειακό σύστημα. Επιπλέον, η
συστηματική σωματική αλλά και πνευματική
άσκηση καθώς και η συμμετοχή σε κοινωνικές
δραστηριότητες φαίνεται ότι προστατεύουν
από άνοια. Άτομα υψηλού μορφωτικού επιπέ-
δου, με απαιτητικά επαγγέλματα που ασκούν
συστηματικά το μυαλό τους, εμφανίζουν
νόσο Αλτσχάιμερ σε μεγαλύτερη ηλικία και σε
ηπιότερη μορφή σε σχέση με άτομα που κρα-
τούν το μυαλό τους σε αδράνεια. Δραστη-
ριότητες όπως το διάβασμα, τα πνευματικά
παιχνίδια ( χαρτιά, σκάκι) ή ακόμη πιο απλές
δραστηριότητες όπως η λύση σταυρολέξων,
επιτραπέζια παιχνίδια γνώσεων, μπορούν να
κρατήσουν ζωντανές τις νοητικές λειτουργίες
των ηλικιωμένων και να βοηθήσουν την δια-
τήρηση της μνήμης τους.
Η πρόληψη της άνοιας εστιάζει στον
περιορισμό των παραγόντων κινδύνου που
αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισης. Η καλή
κοινωνική ζωή, οι φίλοι, οι δραστηριότητες
που στοχεύουν στη εγρήγορση του εγκεφά-
λου όπως η εκμάθηση ξένης γλώσσας ή τα
σταυρόλεξα και η τακτική σωματική άσκηση,
η συνεύρεση με φίλους στο καφενείο, με συγ-
γενείς στα οικογενειακά τραπέζια, επισκέψεις
ευχάριστες και συναισθηματικές μπορούν να
καθυστερήσουν ή ακόμη και να αποτρέψουν
την εμφάνιση της νόσου.
Σημαντικό ρόλο σε όλα τα στάδια της
νόσου παίζει το οικείο περιβάλλον του
πάσχοντος, καθώς η ψυχολογική υποστήριξη,
η κατανόηση και η υπομονή είναι τα βασικά
στοιχεία για την ομαλή πορεία της υγείας
του. Συνδεθείτε με
https://youtu.be/4WClOoTCa8c
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΝΟΙΑΣ
Η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της
άνοιας γίνεται με βάση το αίτιο το οποίο
ευθύνεται. Αν πρόκειται για τη νόσο Αλτσχάι-
μερ συνιστάται φαρμακευτική αγωγή για να
καθυστερήσει όσο γίνεται περισσότερο η
εξέλιξή της. Αν οφείλεται σε κάποια άλλη
πάθηση, τότε πρέπει να αντιμετωπιστεί η υπο-
κειμενική αυτή πάθηση είτε με ειδική φαρμα-
κευτική αγωγή είτε χειρουργικά αν είναι εφι-
κτό.
Κοινός στόχος των μη φαρμακευτικών
θεραπειών είναι η κινητοποίηση του ασθε-
νούς, η ενίσχυση της αυτονομίας και της
καθημερινής λειτουργικότητάς του και η βελ-
τίωση της ποιότητας ζωής τόσο του ίδιου όσο
και της οικογένειάς του. Ανάλογα με τις ιδιαί-
τερες ικανότητες και τις ανάγκες του ασθε-
νούς, προτείνεται η συμμετοχή του σε προ-
γράμματα:
Νοητικής ενδυνάμωσης
Λογοθεραπείας
Εργοθεραπείας
Θεραπείας τέχνης
Σωματικής άσκησης
Τα τελευταία χρόνια , πολλά προγράμματα
νοητικής ενδυνάμωσης γίνονται με την χρήση
των νέων τεχνολογιών. Υπάρχουν πλέον
αρκετές εφαρμογές με ασκήσεις για την εξά-
σκηση όλων των νοητικών λειτουργιών, στις
οποίες μπορούμε να έχουμε πρόσβαση μέσω
του υπολογιστή μας, του tablet μας ή του
κινητού μας. Οι ασκήσεις αυτές έχουν τη
μορφή παιχνιδιών κάνοντας τη νοητική άσκη-
ση πιο ενδιαφέρουσα και διαδραστική.
Πηγές:
Κέντρο ελέγχου ασθενειών
Αντωνοπούλου Αντωνία
Συντονίστρια Δομής Φθιώτιδας
ΕΚΨ Π. Σακελλαρόπουλος
Άνοια: η μνήμη κλειδί της θεραπείας
9Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019 ΓΕΦΥΡΑ 9
Την Παρασκευή 1η Νοεμβρίου,
πραγματοποιήθηκε Ενημερωτική Ημερί-
δα για την Άνοια, με τη συνδιοργάνωση
του ευρωπαϊκού δικτύου φορέων ψυχι-
κής υγείας Asklepios και της Εταιρίας
Κοινωνικής Ψυχιατρικής & Ψυχικής
Υγείας Π. Σακελλαρόπουλος.
Εξειδικευμένοι επιστήμονες από τη
Νορβηγία, την Ολλανδία, την Αγγλία,
την Ιταλία και την Ελλάδα παρουσίασαν
μια σειρά από ενδιαφέρουσες εισηγή-
σεις πάνω στη διαχείριση και την αντι-
μετώπιση της άνοιας.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκαν
δύο παράλληλες ομάδες εργασίας, στις
οποίες έγινε διάλογος πάνω στις δυνα-
τότητες υποστήριξης και ενδυνάμωσης
των ασθενών με άνοια και του περιβάλ-
λοντός τους, καθώς και πάνω στην εξω-
νοσοκομειακή φροντίδα των ασθενών,
έναντι της ιδρυματικής περίθαλψης.
Ενημερωτική Ημερίδα
για την Άνοια
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:53 μ.μ. Page 9

10. Στιγμές 2019
10 ΓΕΦΥΡΑ Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:53 μ.μ. Page 10

11. HH
Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ατόμων με
αναπηρία αποτελεί μια μεγάλη νίκη για το παγκόσμιο
αναπηρικό κίνημα. Οι θεμελιώδεις αρχές του, μέσα
από τη Σύμβαση, γίνονται πανανθρώπινες αξίες! Υπήρξε αποτέ-
λεσμα σκληρής δουλειάς, μακροχρόνιας προσπάθειας, παγκό-
σμιας ζύμωσης αλλά και προϊόν ισορροπίας. Σ’ αυτή τη διεργα-
σία το αναπηρικό κίνημα συμμετείχε ενεργά, δίνοντας αγώνες
αλλά και καταθέτοντας προτάσεις. Ο ρόλος των οργανώσεων
των χρηστών υπηρεσιών ψυχικής υγείας, σ’ αυτή τη διαπραγμά-
τευση υπήρξε ενεργός και ισότιμος. Η Σύμβαση προσεγγίζει την
αναπηρία, με όρους κοινωνικούς και όχι ιατρικούς, συμπεριλαμ-
βάνοντας ξεκάθαρα και την ψυχο-κοινωνική αναπηρία στο περιεχόμενό της. Άλλωστε, οι
δύο κεντρικοί άξονες της Σύμβασης, η Αρχή της αυτονομίας και ο Σεβασμός στη διαφορετι-
κότητας, αποτελούσαν διαχρονικά αιτήματα αλλά και δικαιώματα και των ατόμων με ψυχι-
κή αναπηρία.
Στοιχείο κλειδί στη Σύμβαση αποτελεί το άρθρο 12, το οποίο αφενός εγγυάται την ίση
ικανότητα δικαίου και δικαιοπραξίας για τα άτομα με (ψυχική) αναπηρία και αφετέρου εισά-
γει και στη χώρα μας την υποστηριζόμενη λήψη αποφάσεων. Η κύρωση της Σύμβασης, το
2012, υποχρεώνει τη χώρα μας να συμμορφωθεί προς αυτήν, πράγμα που συνεπάγεται
αλλαγές στη νομοθεσία αλλά και τη διοικητική λειτουργία, ώστε να εξασφαλίζεται η ισότιμη
συμμετοχή των ΑμεΑ στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή.
Επιπλέον: η κύρωση του Πρόσθετου πρωτοκόλλου επιτρέπει την προσφυγή σε διεθνή
όργανα, για τυχόν παραβιάσεις, εκ μέρους του κράτους, ανθρωπίνων δικαιωμάτων που
προστατεύονται από τη Σύμβαση.
Με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τα δικαιώματα των ΑμεΑ έχουμε ένα εξαιρετικά ισχυρό
εργαλείο στα χέρια μας το οποίο αξίζει να χρησιμοποιήσουμε. Είναι μια κατάκτηση, αλλά και
μια βάση για διεκδικήσεις. Μ’ άλλα λόγια, αποτελεί μια βαλβίδα εκκίνησης και όχι νήμα τερ-
ματισμού! Ειδικά για την ψυχοκοινωνική αναπηρία, χρειάζεται μεγάλη προσπάθεια ώστε να
απαγκιστρώσουμε το νομικό μας σύστημα από ξεπερασμένες λογικές. Η αυτοοργάνωση και
αυτοεκπροσώπηση των ατόμων με ψυχο-κοινωνική αναπηρία αποτελούν μια καλή απάντη-
ση, την οποία η ΕΣΑμεΑ ενισχύει με κάθε τρόπο.
Σε μια εποχή συρρίκνωσης του κοινωνικού κράτους το μέλλον ανήκει στη συλλογική
διεκδίκηση, σπάζοντας το φράγμα της παθητικότητας, το πέπλο του στίγματος και το μύθο
της ανικανότητας. Το κεκτημένο της Σύμβασης μας καλεί να ενώσουμε δυνάμεις.
Ι. Βαρδακαστάνης
Πρόεδρος Ε.Σ.Α.μεΑ.
Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα των
Ατόμων με Αναπηρίες & Άτομα με Ψυχική Αναπηρία
Ένα παραμύθι…
Από την Ομάδα βιβλίου
(Λαϊκό κινεζικό παραμύθι)
Το Ραγισμένο Δοχείο
Μια φορά και έναν καιρό, ήταν ένας υπηρέτης
που δούλευε σ΄ένα πλούσιο σπίτι. Μια από
τις καθημερινές του υποχρεώσεις ήταν να φέρνει
νερό από την πηγή. Για να το κάνει αυτό, είχε δυο
δοχεία κρεμασμένα στις άκρες ενός χοντρού ξύλου,
που το έβαζε στους ώμους του. Το ένα από τα δυο
δοχεία είχε ένα ράγισμα και, μέχρι ο υπηρέτης να
φτάσει στο σπίτι, η μισή ποσότητα του νερού χυνό-
ταν κατά την διαδρομή. Το άλλο όμως ήταν ακέραιο,
κι έτσι κατάφερνε να μεταφέρει πάντα όλο το νερό
χωρίς να χυθεί.
Αυτό γινόταν καθημερινά για δυο ολόκληρα
χρόνια. Έτσι ο υπηρέτης μετέφερε μόνο ενάμισι
δοχείο νερού στο σπίτι. Το ακέραιο δοχείο ήταν πολύ περήφανο για την
επιτυχία του, καθώς έφερνε εις πέρας την αποστολή του. Το ραγισμένο
δοχείο όμως ντρεπόταν για την ατέλειά του και ήταν πολύ λυπημένο που
μπορούσε να φέρει εις πέρας μόνο το μισό του έργο. Μια μέρα, πολύ
πικραμένο για την αποτυχία του, το ραγισμένο δοχείο είπε στον υπηρέτη
την ώρα που βρισκόταν δίπλα στο ποτάμι:
«Ντρέπομαι για τον εαυτό μου και θέλω να σου ζητήσω συγνώμη».
«Γιατί;» ρώτησε ο υπηρέτης. «Για ποιο πράγμα ντρέπεσαι;»
«Αυτά τα δυο χρόνια κατάφερα να μεταφέρω μόνο το μισό από το
φορτίο μου, γιατί το ράγισμα στο πλευρό μου κάνει το νερό να αδειάζει
κατά την διάρκεια της διαδρομής μέχρι το σπίτι του
αφεντικού. Εξαιτίας της ατέλειάς μου αυτής, αναγκά-
ζεσαι να κάνεις όλο αυτό τον κόπο χωρίς να αντα-
μείβεσαι όσο θα ‘πρεπε για τις προσπάθειές σου»,
είπε το δοχείο.
Ο νεροκουβαλητής λυπήθηκε για το γέρικο,
ραγισμένο δοχείο και με συμπόνια του είπε: «Την
ώρα που θα γυρίζουμε στο σπίτι, θέλω να προσέξεις
τα όμορφα λουλούδια κατά μήκος του μονοπατιού».
Πραγματικά , καθώς ανέβαιναν τον λόφο, το
γέρικο δοχείο παρατηρούσε τα αγριολούλουδα στη
μια μεριά του μονοπατιού που τα ζέσταινε ο ήλιος
και αυτό του έδωσε λίγη χαρά. Στο τέλος της δια-
δρομής, όμως ένιωσε πάλι άσχημα γιατί το μισό νερό είχε χυθεί, και για
άλλη μια φορά ζήτησε συγνώμη από τον υπηρέτη. Ο νεροκουβαλητής του
απάντησε:
«Πρόσεξες ότι υπάρχουν λουλούδια μόνο στη μία μεριά του μονοπα-
τιού και όχι στη άλλη; Αυτό συνέβη γιατί ήξερα πάντα την ατέλειά σου και
φρόντισα να την αξιοποιήσω. Φύτεψα σπόρους λουλουδιών προς την
δική σου μεριά του μονοπατιού και κάθε μέρα επιστρέφοντας από το
ποτάμι τα πότιζες χωρίς να το ξέρεις. Γι δυο χρόνια λοιπόν, μάζευα αυτά
τα όμορφα λουλούδια και στόλιζα το σπίτι του αφεντικού μας. Αν δεν
είχες αυτό το ελάττωμα , το σπίτι δεν θα ήταν στολισμένο με τόση χάρη».
11Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2019 ΓΕΦΥΡΑ 11
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα Be Right συνδιοργανώθηκε
και υλοποιήθηκε από φορείς εκπαίδευσης και ψυχοκοινωνι-
κής φροντίδας από Ελλάδα, Λιθουανία, Αυστρία, Βέλγιο και
Ισπανία . Η Εταιρία Κοινωνικής Ψυχιατρικής και Ψυχικής Υγεί-
ας είναι ένας από τους εταίρους του προγράμματος.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα BE RIGHT απευθύνθηκε
κυρίως σε επαγγελματίες υπηρεσιών υγείας και κοινωνικών
υπηρεσιών, οι οποίοι εργάζονται με άτομα που αντιμετωπί-
ζουν προβλήματα ψυχικής υγείας.
Το εκπαιδευτικό υλικό διαμορφώθηκε, με τη συγχρημα-
τοδότηση του προγράμματος Erasmus+ της Ευρωπαϊκής
Ένωσης. Το εκπαιδευτικό υλικό σχεδιάστηκε από κοινού, από
λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και επαγγελματίες υπηρε-
σιών υγείας και κοινωνικών επιστημών, οι οποίοι εργάζονται
στον τομέα της ψυχικής υγείας.
Στόχος του προγράμματος ήταν η παρεχόμενη εκπαίδευ-
ση να προσφέρει μια ολοκληρωμένη εισαγωγή σε βασικά
θέματα και έννοιες γύρω από την παροχή υπηρεσιών υγείας
και κοινωνικών υπηρεσιών με βάση τα ανθρώπινα δικαιώμα-
τα.
Μετά την ολοκλήρωση αυτού του εκπαιδευτικού, οι επαγ-
γελματίες θα έχουν αποκτήσει βασικές γνώσεις σχετικά με
την εφαρμογή της προσέγγισης των ανθρωπίνων δικαιωμά-
των στο πλαίσιο της παροχής υπηρεσιών σε άτομα με προ-
βλήματα ψυχικής υγείας και θα είναι σε θέση να αναγνωρί-
σουν ποια δικαιώματα προσβάλλονται/θίγονται πιο συχνά.
• Στίγμα, διακρίσεις και ανθρώπινα δικαιώματα στην
ψυχική υγεία
• Εξέλιξη της έννοιας της αναπηρίας
• Παραβιάσεις δικαιωμάτων στην ψυχική υγεία
• Μέτρα και μέθοδοι για την προστασία των δικαιωμάτων
στην ψυχική υγεία
EFHM GEFYRA TEYXOS 12_9 11/05/2020 12:53 μ.μ. Page 11