2. DEFINICIÓN DE MAPA
TOPOGRÁFICO
O mapa
topográfico é
unha
representación da
superficie
terrestre
mediante curvas
de nivel que
teñen como
finalidade
mostrar as
variacións do
relevo da Terra.
Ademais das
curvas de nivel,
soen incluirse
outras variables
xeográficas como
a vexetación, os
solos, a rede
hidrográfica, as
localidades...,
todas elas coa
súa
correspondente
cor e símbolo.
3. AS CURVAS DE NIVEL
Unha curva de nivel
é unha liña
debuxada nun mapa
que une puntos que
representan os
lugares que están á
mesma altitude ou
altura sobre o nivel
do mar.
As curvas de nivel
son pechadas,
equidistantes e non
poden cortarse entre
elas.
Unha de cada catro
ou cinco curvas
debúxase cun maior
grosor e rotúlase a
súa altitude
correspondente; son
as chamadas curvas
mestras e, entre
elas, describen as
curvas de nivel
intermedias
4.
5. A ESCALA CARTOGRÁFICA
As escalas escríbense en forma de fracción
onde o numerador indica o valor do plano e o
denominador o valor da realidade. Por
exemplo, a escala 1:500 significa que un cm
do plano equivale a 500 cm na realidade.
Exemplos: 1:1 , 1:10 , 1:500 , 5:1 , 50:1
6. Escala gráfica
Nos mapas soe aparecer unha escala gráfica,
que é un pequeno rótulo representando unha
regra graduada, coa equivalencia da
distancia. Para calcular a distancia real
debemos medir a distancia no mapa e
multiplicala pola escala. Para pasar da
distancia real á representación sobre o mapa
debemos dividila pola escala. Hai que ter en
conta que sempre acadaremos resultados nas
unidades nas que teñamos tomado as
medidas
7. Canto maior sexa o denominador, máis
pequeno será o mapa final resultante:
decimos que unha escala é pequena cando
acadamos un mapa pequeno, e grande cando
conseguimos mapas grandes para a
representación do mesmo elemento.
8. As diferentes escalas permítenos estudar
fenómenos diferentes. A unha escala de 1:50
e 1:100 pódense estudar fenómenos de moito
detalle (pódese debuxar un edificio, por
exemplo).
Esas representacións chámanse
específicamente planos.
9. Con escalas entre 1:500 e 1:20.000 podemos
representar rueiros das cidades.
Entre 1:20.000 e 1:50.000 podemos estudar
comarcas e municipios.
Entre 1:50.000 e 1:200.000 podemos estudar
as rexións e estradas.
Entre 1:200.000 e 1:1.000.000 podemos ver
os países e as súas división.
A escalas inferiores a 1:1.000.000 podemos
ver continentes e até o mundo enteiro
10. O PERFIL TOPOGRÁFICO
Mediante o
debuxo dun
gráfico, coas
distancias no
eixe das x e
as altitudes no
eixe das y,
pódese trazar
o perfil dunha
sección
transversal do
terreo que
mostre a súa
elevación. Se
se esaxera a
escala das
altitudes,
poderase
observar con
claridade as
formas das
montañas e
dos vales
11. 1. MAPA TOPOGRÁFICO CON CURVAS
DE NIVEL
Para levantar o perfil ou
corte da superficie
terrestre débese
empregar parte da
informcaicón que
proporciona un mapa
topográfico: as curvas de
nivel e a escala.
Os datos das curvas de
nivel que aparecen nun
mapa topográfico
trasládanse a una un
gráfico baseado no
sistema de coordenadas:
o eixe vertical reflicte as
altitudes e o horizontal a
distancia.
Como a finalidade é
representar as formas do
relevo máis
características da zona
elexida coa menor
deformación posible, o
corte debe ser
perpendicular ás curvas
de nivel, pois de outra
maneira falsearíanse e
transformaríanse as
pendentes.
12. 2. SINALAR NUNHA TIRA AS
CURVAS DE NIVEL
A elaboración dun
corte topográfico
sen o uso dun
ordenador require
varios materiais:
lápiz, mapa
topográfico da
zona elexida a
escala apropiada,
papel milimetrado
ou cadriculado
para facilitar o
trazado das liñas,
e papel
transparente
(vexetal ou
similar) que se
colocará sobre a
zona escollida
para realizar o
perfil e sobre o
que se traballará
para non
estropear o mapa
13. 3. TRAZAR EN PAPEL
MILIMETRADO
UN EIXE DE ORDENADAS E
ABCISAS
Tras seleccionar no
mapa a zona a
perfilar, trázase unha
liña recta para unir
dous puntos (X e X´)
sobre o papel
transparente, tendo
en conta que debe
cortar
perpendicularmente
as curvas de nivel.
Sobre esa liña
márcanse cada unha
das curvas de nivel
do mapa que se
cruzan con ela e
anótase en cada
sinal a altitude da
curva cun lápiz para
que despois de
poida borrar.
É convinte marcar só
as curvas mestras se
as curvas de nivel
están moi xuntas, é
dicir, se o relevo é
moi accidentado.
14. 4. LEVAR OS PUNTOS DA TIRA AO
EIXE
No papel milimetrado
debúxase un eixe de
coordenadas tendo
en conta as escalas
decididas.
O eixe horizontal
debe ter a mesma
escala do mapa
topográfico.
O eixe vertical, que
presenta a altitude
ou elevación do
terreo, non debe ter
unha escala
demasiado
esaxerada e esta
decidirase en función
da topografía da
zona (convén
observar cales son
as curvas de nivel
maior e menor); por
exemplo, para un
mapa de escala
1:50.000 podería ser
1:25.000, sabendo
que 1 cm no mapa
son 100 m de
altitude na realidade.
15. 5. LEVANTAR O PERFIL
TOPOGRÁFICO
A recta X-X´ trazada
sobre o papel
transparente faise
coincidir co eixe
horizontal do papel
milimetrado,
evitando que se
mova.
Coa información de
altitude de cada
curva de nivel
apuntada a lápiz,
levántase cada
punto do eixe
horizontal cara arriba
até alcanzar a
altitude
correspondente no
eixe vertical,
marcando os novos
puntos.
Unha vez sinalizados
todos, únense cunha
liña. Esta liña mostra
o perfil do relevo en
liña recta entre os
dous puntos
seleccionados X e X
´
