PAGSULAT
NG
SANAYSAY

ANO BA ANG SANAYSAY?
• Ito ay isang sulating gawain na kung saan ito’y kadalasang
naglalaman ng mga pananaw, kuro-kuro, o opinyon ng
isang awtor o akda. Maipapahayag ng may akda ang
kanyang damdamin sa mga mambabasa, Ito rin ay isang
uri ng pakikipag-komunikasyon na ang ukol nito ay
maipabatid ang inyong saloobin sa isang paksa o isyu.

SANAYSAY

DALAWANG URI
NG SANAYSAY

PORMAL AT DI-PORMAL NA SANAYSAY
• Pormal – Ang talakayin ng uri nito ay ang mga seryosong mga paksa na
nagtataglay ng masusi at masusuri na pananaliksik ng taong sumulat.
Ito ay kadalasang nagbibigay ng impormasyon ukol sa isang tao, hayop, bagay,
lugar, o pangyayari. Ang halimbawa nito ay ang pahayagang editoryal.
• Di-Pormal – Tumatalakay naman nito sa mga paksang karaniwan,
personal, at pang araw-araw na kasiya-siya or mapang-aliw para sa mga
mambabasa. Ito ay binigyan din ng mga bagay-bagay at karanasan ng akda sa
isang paksa kung saan maipakita niya ang kanyang personalidad na parang
nakikipag-usap siya sa isang kaibigan.

BAHAGI NG
SANAYSAY

SIMULA/PANIMULA
• Ito ang pinakamahalaga na bahagi dahil dito inaasahan
kung ipagpatuloy ng mambabasa ang kanyang binabasang
sulatin. Dapat makuha ng may akda ang atensyon at
damdamin ng mambabasa. Sa bahaging ito madalas na
inilalahad ang pangunahing kaisipan o pananaw ng
may-akda at kung bakit mahalaga ang paksang
tinatalakay.

Gitna / Katawan
• Dito naman sa bahaging ito mababasa ang mga
mahalagang punto o ideya ukol sa paksang pinili at
sinulat ng may-akda. Inilalahad sa bahaging ito ang iba
pang karagdagang kaisipan o pananaw kaugnay ng
tinalakay na paksa upang patunayan, o suportahan
ang inilahad na pangunahing kaisipan.

Wakas
• Sa bahaging ito isinasara ng akda ang paksang nagaganap sa
gitna o katawan ng isinulat niya. Dito rin naghahamon ang
akda sa mga isip ng mga mambabasa na maisakatuparan ang
mga isyung tinalakay niya. Nakapaloob sa bahaging ito ang
kabuuan ng sanaysay, ang pangkalahatang palagay o pasya
tungkol sa paksa batay sa mga katibayan at katuwirang
inisa-isa sa katawan ng akda.

Elemento ng
Pormal na Sanaysay

•Tema at Nilalaman - anuman ang
nilalaman ng isang sanaysay ay itinuturing
na paksa dahil sa layunin ng pagkakasulat
nito at kaisipang ibinahagi.

• Anyo at Istruktura - ang anyo at istruktura ng
sanaysay ay isang mahalagang sangkap sapagkat
nakaaapekto ito sa pagkaunawa ng mga
mambabasa, ang maayos na pagkakasunud-sunod
ng edeya o pangyayari ay makatututlong sa
mambabasa sa pagkaunawa sa sanaysay.

• Kaisipan- Mga ideyang nabanggit na kaugnay o
panlinaw sa tema.
Hal.
Dapat mulat ka sa nagaganap sa iyong kapaligiran.

•Wika at Istilo - ang uri at antas ng wika at
istilo ng pagkakagamit nito ay nakaapekto rin
sa pagkaunawa ng mambabasa, higt na
mabuting gumamit ng simple, natural at
matapat na mga pahayag.

• Larawan ng Buhay - Nilalarawan ang
buhay sa isang makatotohanang salaysay,
masining na paglalahad na gumagamit ng
sariling himig ang may akda.

•Damdamin -Naipapahayag ang isang
magaling na may-akda ang kaniyang
damdamin nang may kaangkupan at
kawastuhan sa paraang may kalawakan at
kaganapan.

•Himig - naipapahiwatig ng kulay o
kalikasan ng damdamin. Maaaring
masaya, malungkot, mapanudyo at iba
pa.

PAGSULAT NG SANAYSAY

PAGSULAT NG INTRODUKSIYON
Sa bahaging ito ang pinakatesis o pokus ng pag-aaral
o paksa. May gustong patunayan ang paksa at
makatutulong kung sa bahaging ito ay nalilinaw na
ang nais patunayan sa pamamagitan ng paksang
pangungusap.

A. Atensiyon sa Simula- Upang makuha ang atensiyon ng
mambabasa at patuloy na basahin ang iyong sanaysay.
1. Tanong
Hal. Bakit kailangang ipagtuloy ang pag-aaral ng Filipino sa
kolehiyo sa ilalim ng Programang K to 12?
2. Impormasyon, Pigura
Hal. Pinatunayan ng estadistika ng NEDA na 13 sa 17 rehiyon sa
buong bansa ang nakaranas ng kabawasan ng kahirapan noong
2012 kompara sa 2009.

3. Depinisyon
Hal. Ang terminong malinaw na ikinakabit sa pagkalalaki ay ang
machismo (mula sa Espanyol , ginagamit upang bawasan ang
pangangailangang ipagyabang ang pagkalalaki ,) na karaniwang
umiiral sa mga bansang Latino-Amerikano, lalo na sa Mexico.
4. Sipi
Hal. “Di gaya ng istorya sa bibliya ng mga Ebreo kung saan ang
lalaki ang unang nilikha kay kaysa sa babae, at ang babae ay
nilikha mula sa kaniyang tadyang.... “ -Salin, Florentino
Hornedo,”Pagmamahal and Pagmumura,” Essays. 1997)

B. Paksang Pangungusap -Ang pagkakaroon ng malakas na
paksang pangungusap o tesis na pangungusap ang magpapalakas
din ng mga argumento at batayan o datos. Mahalaga ring ilahad
ang layunin , rasyonal o kahalagahan ng paksa, at pamamaraan at
datos na ginamit bilang overview.

1. Pagpapatunay bilang paksang pangungusap
Hal. Fact o Opinyon
Ang global warming ay penomenang pang-Asya.
2. Sanhi at Bunga bilang bilang paksang pangungusap.
Hal. Ang popularidad ng SUV ay nagpalala sa polusyon sa bansa.
3. Halaga bilang bilang paksang pangungusap
Hal. Mahalagang kasangkapan sa pagkatuto ang unang wika ng
bata.
4. Solusyon at Patakaran bilang bilang paksang pangungusap
Hal. Sa halip na K to 12, ang kahirapan muna ang dapat
pagkaalabahan ng gobyerno.

PAGSULAT NG KATAWAN
Sa bahaging ito pinauunlad ang sanaysay at nagsusulat ng
mga talata na magbibigay diin sa mga nais talakayin sa
sanaysay. Mahalaga rito ang tuloy-tuloy organisado, maayos
at makinis na daloy ng ideya kung saan:
1. Ang unang pangungusap ng talata ay kaugnay ng naunang talata.
2. Ang mga sumusuportang ideya ay magkakasama sa loob ng talata.
3. Malinaw at lohikal ang talata upang suportahan ang tesis.

A. Pagpapaunlad ng talata
1. Ebidensiya
Pangunahin- interbyu, karanasan, sarbey, anekdota,
eksperimento
Di-Pangunahin- mga teksto, libro, artikulo, pahayagan,
website
2. Argumento
Halimbawa at Ilustrasyon
Datos- estadistika, detalye, impormasyon
Depinisyon-pagkokompara, sanhi at bunga at iba pa.

B. Pagbubuo
1. Pagsisimula ng talata
-Isinasagawa ito kapag may bagong ideya o
punto
-kapag magkokompara ng impormasyon o ideya
-bilang pahinga para sa mambabasa kung
masyadong mahaba na ang talata at
-Kapag tatapusin ang Introduksiyon o sisimulan ang
konklungsyon

2. Iba ibahin ang uri ng pangungusap upang bigyang- tuon
ang ideya at hindi maging kabagot bagot ang pagbabasa.
-Pagsalit-salitin ang maikli at mahabang pangungusap
-Maglagay ng biglang maigsing pangungusap?
-Iba-ibahin ang simula ng pangungusap.
3. Paggamit ng iba't ibang uri ng pangungusap (payak,
tambalan,hugnayan at iba pa. )
- Iwasan ang maraming maiikli at putol-putol na pangungusap,
gumamit ng mga pantukoy.
- Iwasan ang paulit ulit na pagtukoy sa paksa o tao, gumamit
ng mga panghalip

4. Paggamit ng angkop na salita
-Lebel ng Pormalidad - Pormal ang wikang ginagamit kaya't
iniiwasan dito ang balbal na salita o kataga.
-Iwasan ang pagpapaikli o pagdadaglat ng mga salita.
-Hindi nakasasakit sa kalagayan ng kapuwa, lahi, bayan, bansa,
pisikal na kalagayan, kultura, relihiyon, kasarian, trabaho, pinag-
aralan, pamilya at iba pa.
-Gumagamit ng mga salitang naiintindihan ng mambaba-sa.
-Umiiiwas sa yupemismo o pailalim na gamit ng salita
upang itago ang katotohanan.

PAGSULAT NG KONKLUSYON
-isinasagawa ito sa pamamagitan ng
pagbubuod, pagrerebyu ng mga tinalakay ,
paghahawig , o kaya'y paghamon ,
pagmungkahi o resolusyon.