4. Risk faktorları
Dəyişdirilə bilən faktorlar
I. Siqaret çəkmə
II. Alkohol qəulu
III. Hipertenziya
IV. Obesitə
V. Dislipidemiya
VI. Diabetes mellitus
Dəyişdirilə bilməyən faktorlar
I. Yaş
II. Kişi cinsi
III. Ailə anamnezi
IV. ACE geni polimorizmi
8. Anatomik lokalizasiyasına görə
Ön septal
Ön zirvə
Ön yan
Ön bazal
Yayılmış ön
Arxa diafraqmal
Arxa yan
Arxa yayılmış
Arxa bazal
Sağ mədəciyin Mİ
9. Xəstəliyin gedişinə görə
Birincili
• Əvvəllər Mİ keçirməyənlərdə
Təkrari
• Mİ keçirdikdən 28 gün sonra yeni
işemik ocaqların yaranması
Residivləşən
• Mİ – nin 3 – 28 – ci günü yenidən
işemik ocaqların yaranması
13. Kliniki simptomlar – angioz və ya tipik formada
Döş qəfəsində 10 dəqiqədən artıq davam edən sıxıcı ağrı
Ağrının sol qola , boyuna və çənəyə yayılması
Xəstələrin üzlərində ölüm qorxusu
Dəri soyuq və tərlidir
Ürək bulanma
Qusma
Baş ağrısı
Boğulma
16. Aritmik forma
Çox vaxt mədəcik və mədəciküstü paroksizmal taxikardiya və
həmçinin AV blokada olur . Az hallarda isə səyirici aritmiya və yeksək
dərəcədə aydın mədəcik bradisistoliyası ilə gedən nataman AV blokada
18. Abdominal forma
Epiqastral ağrı
Dispeptik pozğunluqlar
A ) ürək bulanma
B ) yüngülləşmə gətirməyən qusma
C ) hiçqırma
D ) Havalı gəyirmə
Qarnın köpməsi ilə gedən mədə - bağırsaq parezi
Təkrari defekasiya
Diaraqmanın qalxması
Mİ – nin 2 – 3 günü meydana çıxan xoralar
19. Az simptomlu forma
Az intensivli ağrı
Qısa müddətli paroksizmal təngnəfəslik
Və davamsız əlamətlər
21. EKQ – də dəyişikliklər
• Xroniki
fazada ( 6 – 8
hətələrdə )
• Yarımkəskin
fazada ( 1 – 8
həftələrdə )
• Kəskin
fazada ( 1 – 7
gün )
• Ən kəskin
fazada ( ilk 6
– 24 saat )
ST
seqmentiyüksəlir
və T dişi
sivriləşir ( Pardy
dişi )
ST seqmenti
konveksdir və T
dişi hamarlaşır
Sadəcə patoloji Q
dişi qalır
Patoloji Q dişi
formalaşır və T
dişi mənfidir
23. Laborator dəyişikliklər
ASAT- 12saat
sonra yüksəlir
və 72-96 saata
normallaşır
LDH1-24saat
sonra yüksəlir
və 7 günə
normallaşır
Troponin T və
İ-2-4 saata
yüksəlir və 7-
10 günə
normallaşır
Mioqloin ilk 1
saata yüksəlir (
sensibildir ,
lakin spesifik
deyil )
CRK–MB–
infarktdan 4-6
saat sonra
yüksəlir və 48-
72 saat yüksək
olaraq qalır
26. Ağciyər arteriyasının
tromboemboliyası ilə Mİ
AATE – də Mİ – dan fərqlənir
1. Xəstəliyin başlanma şəraiti ilə
2. Ağciyər infarktının klinik və rentgenoloji simptomlarının meydana
çıxması plevranın sürtünmə küyünün daha aydın eşidilməsi ,
xəstəliyin əvvəlində daha güclü sianozun olması və « klassik «
üçbucağın olması
3. EKQ – də Mİ – a məxsus dəyişikliklərin olmaması
4. LDH1 , aqlütamatdehidrogenazanın və troponin çox da yüksək
olmaması
5. Ağciyər arteriyasında kifayət qədər yüksək təzyiqin olması
6. Ağciyərlərin angioqrafiyasında və radiozotor müayinədə xarakterik
əlamətlər
27. Aortanın laylanan anevrizması ilə
Mİ
ALA fərqlənir
1. Ağrı dərhal meydana çıxır və qüvvətli olur
2. Ağrı geniş yayılır - Hər iki qola , kürəyə , bel nahiyəsinə , aşağı
ətraflara ötrülür
3. Təkrari narkotik inyeksiyalara rezistent olur
4. Aorta qövsünün qan dövranı pozulur
5. Baş beyin işemiyası simptomları meydana çıxır
6. Mil arteriyasında nəbz itir
7. Alin ovuc sıthi sianotik olur
8. Mİ – a məxsus fermentlərin səviyyəsi az dəyişir
9. Qanda bilirubinin miqdarı arta bilər
28. Kəskin perikardit ilə Mİ
KP də Mİ – dan fərqli olaraq
1. Ağrı xsətənin hərəkəti və vəziyyəti ilə bağlı olur , bəzən dərin
tənəffüs və öskürək zamanı yaranır
2. Perikardın sürtünmə küyü daha çox və uzun müddətə eşidilir
3. Exo – KQ – da perikard boşluğunda mayenin olması aşkarlanır
4. EKQ – də bütün aparmalarda ST seqmenti aşkar edilir
5. Hiperfermentemiya zəif olur
29. İdiopatik hipertrofik kardiomiopatiya ilə Mİ
İHKM- da Mİ – dan fərqli olaraq
1. Nisbətən cavan yaşlı şəxslərdə olur
2. Mİ – na məxsus kliniki əlamətlərin , laborator göstəricilərin və EKQ
dinamikanın olmaması
3. Exo – KQ - də idiopatik obstruktiv hipertrofik kardiomiopatiyanın
və yaxud onun qeyri – obstruktiv variantının olmasının təsdiqi
30. 12barmaq bağırsağın deşilmiş xorası ilə Mİ
–nin abdominal forması
1. 12barmaq bağırsaq xorasının deşilməsində rentgenoloji olaraq qarnın
yuxarı hissəsində qaraciyər və diafraqma arasında sərbəst havanın
olması aşkar edilir
2. Mİ – a məxsus fermentlərin artması müşahidə edilmir
3. EKQ – də T dişciyində zəif dəyişikliklər qeyd edilir
31. Kəskin pankreatit ilə Mİ
Kəskin pankreatdə Mİ – dan fərqli olaraq
1. Kəmərləyici və davamlı ağrı
2. Mədəaltı vəzin palpasiyası zamanı çox ağrılı olması
3. Qanda və sidikdə diastazanın aktivliyinin artması
4. MBK fraksiyasının norma daxilində olması
32. Sol tərəli quru plevrit ilə Mİ
1. Kəskin meydana çıxan güclü ağrı
2. Respirator infeksiya simptomları
3. Bədən temperaturunun tez və çox yüksəlməsi
4. Ağrının öskürəklə bağlı olması
5. Fizikal simptomları
a) plevranın sürtünmə küyü
b) xarakterik dəyişikliklər
c) kiçik qabarıqlı xırıltılar
d) perkutor səsin kütləşməsi və s .
6 . Qanda iltihabi göstəricilərin artması
37. Balon angioplastikası
Incə , uzun və elastik kateterlə tıxanmış damara daxil olunur . Daha
sonra həkim klavuz telini kateter yolu ilə həmin damara yeridir . Balon
klavuz teli üzərindən tıxanmış damara yerləşdirilir və nəzaərt altında
şişirdilir .balon şişərək tıxanmış hissəni açır və qan axını yenidən bərpa
edilir
38. Stent yerləşdirmə
Stentlər balon angioplastikası yetərsiz olduqda icra edilir . Balon
üzərində damara yeridlir və balon damarda şişirdilməsi ilə açılır və
damarın daxili qatına bərkidilir
39. AKŞ
Əməliyyatın mahiyyəti damar transplamtatı ilə tac arterial damarların
damarlanmadan aşağı hissəsi ilə qalxan aorta arasında şuntun
yaradılmasıdır . Əksər hallarda transplant kimi budun böyük dərialtı
venasından istifadə edilir .
40. Ağırlaşmalar
Erkən ağırlaşmalar
• Kəskin ürək çatışmazlığı
• Ürək astması
• Ağciyər ödemi
• Kardiogen şok
• Ürəyin ritm və keçiriciliyinin
pozğunluqları
Gecikmiş ağırlaşmalar
• Dressler sindromu
• Tromboemboliya
• Xroniki ürək çatışmazlığı
41. Profilaktika
a) Balanslaşdırılmış qidalanma
b) Siqaret çəkmədən və alkohol qəbbulundan imtina etmə
c) Təzyiqi eyni səviyyədə saxlamaq ( dərman preparatları ilə )
d) Aktiv həyat tərzi
e) Bədən çəkisinə diqqət yetirmək ( daha yaxşı olar ki , eyni çəkidə
bədəni saxlamaq )