World Think Tank Monitor ฉบับที่ 23 ประจำเดือนมิถุนายน 2560
1. WORLD THINK TANK Monitor JUNE 2017 | i
ปี ที่ 3 ฉบับที่ 5 มิถุนายน 2560
วิกฤติการณ์ ซาอุฯ—กาต้าร์:
ใครจะเป็นคนกลางในการเจรจา?
WORLD
MONITOR
เมื่อเอเชียกลาง
รวมตัวกัน
อาเซียนกับ
OBOR
THINKTANK
3. WORLD THINK TANK Monitor JUNE 2017 | ii
หน้า
วิกฤติการณ์ ซาอุฯ - กาต้าร์: 1
ใครจะเป็นคนกลางในการเจรจา ?
เมื่อเอเชียกลางรวมตัวกัน… 4
อาเซียนกับ OBOR ไปกันได้ไหม 8
สารบัญ
4. iii | WORLD THINK TANK Monitor FEBUARY 2017
วิกฤติการณ์ทางความสัมพันธ์ระหว่างประเทศที่ถูกจับตามองมากที่สุดในปัจจุบันคงหนีไม่พ้น
ความขัดแย้งระหว่างซาอุดิอาระเบียที่ร่วมกับชาติพันธมิตรในการตัดความสัมพันธ์กับกาต้าร์ วิกฤตินี้
ได้ส่งผลกระทบต่อชาติในกลุ่มอ่าวอาหรับพอสมควร และหลายฝ่ายคาดหวังว่าปัญหานี้จะยุติลงได้บน
โต๊ะเจรจา ซึ่งจาเป็นอย่างยิ่งที่ต้องมีชาติที่เป็นคนกลางในการเจรจาที่เหมาะสม ส่วนชาติที่เหมาะสมจะ
มีคุณสมบัติเช่นใดสามารถติดตามได้จากวารสารฉบับนี้
ในส่วนเรื่องราวในเชิงความร่วมมือก็มีอยู่เช่นกัน เช่นความพยายามของจีนที่จะเชื่อมเศรษฐกิจ
ของตนเข้ากับประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้และเอเชียกลาง ซึ่งเป็นส่วนสาคัญของ
ยุทธศาสตร์ Belt & Road โดยผู้อ่านสามารถติดตามความคืบหน้าได้จากวารสารนี้เช่นกันค่ะ
ยุวดี คาดการณ์ไกล
บรรณาธิการ
บทบรรณาธิการ
11. WORLD THINK TANK Monitor JUNE 2017 | 7
ส่วนที่เหลือของเอเชียกลาง และสัญญาณที่
เอเชียกลางกาลังเชื่อมโยงตัวเองกับ
อัฟกานิสถานมากขึ้นก็เป็นปัจจัยหนึ่งที่แสดงให้
เห็นถึงอารมณ์ของภูมิภาคนิยมที่กาลังกลับมาก่อ
ตัวในเอเชียกลาง เพียงในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา
ประธานาธิบดีคาซัคสถานและ อุซเบกิสถาน
สองประเทศใหญ่สุดของเอเชียกลาง ไปเยือน
อัฟกานิสถาน และประธานาธิบดี Ashraf Ghani
แห่งอัฟกานิสถานก็บินขึ้นมาเยี่ยมเพื่อนบ้านทาง
เหนือของตนครบทั้ง 5 ประเทศ ในทางเศรษฐกิจ
เติร์กเมนิสถานกาลังเป็นหัวหอกในการทา
โครงการสาคัญอันหนึ่งที่จะเชื่อมเอเชียกลางเข้า
กับอัฟกานิสถานและภูมิภาคใกล้เคียง คือ
โค ร งกา รว า งท่อ ก๊ าซ ธ รร มชา ติ TAPI
(Turkmenistan-Afghanistan-Pakistan-India
gas pipeline) ขณะที่อุซเบกิสถาน ซึ่งส่งออก
กระแสไฟฟ้าให้อัฟกานิสถานอยู่แล้ว ก็กาลัง
วางแผนสร้างทางรถไฟในอัฟกานิสถาน ขณะที่
ธนาคารโลกก็กาลังดาเนินโครงการ CASA-1000
ที่จะส่งกระแสไฟฟ้าจากเคอร์กีซสถานและ
ทาจิกิสถานมายังอัฟกานิสถานและปากีสถาน
โดยสรุป ทุกวันนี้จิตวิญญาณที่จะสร้าง
การรวมกลุ่มภายในภูมิภาคได้เกิดขึ้นแล้วใน
ประเทศต่างๆ ของเอเชียกลาง ก้าวต่อไปคือการ
พูดคุยถึงการสร้างการรวมกลุ่มนั้นขึ้นมาอย่าง
เป็นทางการ เร็วๆนี้ เหล่ารัฐมนตรีต่างประเทศ
ของเอเชียกลางได้พบกันเพื่อเตรียมการประชุม
สาหรับเหล่าประธานาธิบดีของพวกเขาเพื่อหารือ
แนวทางการจัดตั้งการรวมกลุ่มภูมิภาคภายใน
ของเอเชียกลางต่อไป โดยพวกเขากาลังศึกษา
ตัวอย่างของการรวมกลุ่มระดับภูมิภาคอื่นของ
โลก หนึ่งในนั้น คือ อาเซียน Nordic Council
และ Arab-Maghreb Union เป็นต้น
แม้สิ่งที่เกิดขึ้นในปัจจุบันจะเป็นเพียง
จุดเริ่มต้นที่ยังห่างไกลจากความสาเร็จ แต่เมื่อ
คานึงว่าประเทศเอเชียกลางนั้นล้วนเป็น
“ประเทศ” มาเพียง 25 ปีในปัจจุบัน การก่อตัว
ของกระแสที่ต้องการสร้างการรวมกลุ่มภายใน
ภูมิภาคของตนเองก็อาจจะไม่ได้มาช้าเลยสาหรับ
พัฒนาการของพวกเขา บทความนี้ตั้งข้อสังเกต
ว่า คาซัคสถานและอุซเบกิสถานอาจเป็นหัวเรี่ยว
หัวแรงในการสร้างกลุ่มภูมิภาคของเอเชียกลาง
ได้ เช่นเดียวกับที่เยอรมันและฝรั่งเศสเป็นกาลัง
และจิตวิญญาณหลักในการสรรค์สร้างสหภาพ
ยุโรป และเมื่ออัฟกานิสถานมีเสถียรภาพ ก็ไม่แน่
ว่าเราอาจจะได้เห็นการเข้าร่วมของอัฟกานิสถาน
ในเอเชียกลาง ในทานองเดียวกับที่ประเทศอินโด
จีนเข้าร่วมอาเซียนเมื่อสงครามเย็นสงบก็เป็นได้
และเมื่อมีกลุ่มภูมิภาคของตนเอง เอเชียกลางก็
จะมีสิทธิมีเสียงในการกาหนดชะตากรรมของตน
ได้มากขึ้น ในวันที่อานาจภายนอกต่างรุมกันเข้า
อ้างอิง
Bilahari Kausikan, S. Frederick Starr and Yang
Cheng. Central Asia: All Together Now. The
American Interest. ออนไลน์ https://www.the-
american-interest.com/2017/06/16/central-asia-all-
together-now/.
12. 8 | WORLD THINK TANK Monitor FEBUARY 2017
Lucio Blanco Pitlo III สมาชิกสมาคม
จีนศึกษาแห่งประเทศฟิลิปปินส์ ได้เขียน
บทความเรื่อง ASEAN Connectivity and
China’s ‘One Belt, One Road’ Could there
be a convergence of interests between
these two grand projects? ซึ่งในเนื้อหาได้
กล่าวถึงแผนแม่บทการเชื่อมโยงอาเซียน
(ASEAN Master Plan for Connectivity :
AMPC) และโครงการ One Belt, One Road
(OBOR) ของจีนว่ามีลักษณะที่คล้ายคลึงกันมาก
ทั้งสองโครงการต้องการที่จะเชื่อมโยงการ
คมนาคมขนส่งในอาเซียน เพื่อที่จะทาให้ประเทศ
สมาชิกอาเซียนใกล้ชิดกัน มีความสะดวกในการ
เข้าถึงการค้า การลงทุน การท่องเที่ยว และเกิด
การแลกเปลี่ยนระหว่างผู้คนมากขึ้น ทั้งโครงการ
OBOR และแผนแม่บทการเชื่อมโยงอาเซียน
ต่างต้องการให้มีระบบถนนและราง รวมไปถึง
ท่าเรือต่างๆ เพื่อเชื่อมประเทศอาเซียนทางบก
และทางทะเล ซึ่งการที่ทั้งสองโครงการมี
จุดมุ่งหมายที่คล้ายกัน จะทาให้ทั้งสองโครงการ
ส่งเสริมกันได้ในหลายๆ ทาง พร้อมกันนั้น อาจมี
บางประเด็นที่เป็นอุปสรรคหรือความท้าทายต่อ
กันได้
อาเซียนกับ OBOR ไปกันได้ไหม
ที่มาภาพ: httpswww.shutterstock.comimage-photoshanghai-container-terminal
-twilight-ablaze-lights-166070336src=N-duGVRLFKlKvnMFCLmTOw-1-1