1. Welkom @
Instructie literatuuronderzoek
Dinsdag 23 september 2014

2. Leen Liefsoens
Informatiespecialist
De Haagse Hogeschool
Bibliotheek
hhs.nl/bibliotheek

3. Literatuuronderzoek
Literatuuronderzoek is het doen van een
systematische studie op basis van
wetenschappelijke literatuur om een
wetenschappelijke vraagstelling te
beantwoorden.
Wat zoek je?
Hoe zoek je?
Waar zoek je?
Wat heb je?

4. Think before you search!
Wat
zoek je?
• Zoekvraag
– Wat is het onderwerp van je profielwerkstuk?
– Naar welke literatuur moet je dan op zoek?
• Zoektermen
• Afbakening op
– Taal
– Periode
– Regio

5. Hoe Zoek slim!
zoek je?
• Zoektermen combineren
– internet AND onderwijs
– internet OR onderwijs
– internet NOT onderwijs

6. Soorten zoeksystemen
Waar
zoek je?
Catalogus
• Bezit van
bibliotheek
• Meestal
verwijzingen,
soms
full-tekst
Databank
• Bezit van
uitgever of
per
onderwerp
• Verwijzingen
en full-tekst
Zoekmachine
• Geen bezit
• Meestal
full-tekst,
soms
verwijzingen

7. Hoe Zoek slimmer!
zoek je?
• Globaal versus specifiek zoeken
– Globaal zoeken =
• Zoeken met algemene termen
• Zoeken met weinig termen
• Zoeken in kleine systemen waarin je niet full-tekst kunt
zoeken
– Specifiek zoeken =
• Zoeken met specifieke termen
• Zoeken met veel termen
• Zoeken in grote systemen waarin je wel full-tekst kunt
zoeken
https://flic.kr/p/cvQtbW

8. Catalogus van de
Koninklijke Bibliotheek
Waar
zoek je?
Nationale bibliotheek van Nederland. Via de KB vind je:
• Alles gepubliceerd in en over Nederland
• Collectie Nederlandse geschiedenis, taal en cultuur
• Wetenschappelijke literatuur (binnen- en buitenland)
Via http://www.kb.nl
https://flic.kr/p/daCgYw

9. LexisNexis
de krantendatabank
Waar
zoek je?
Nieuwsdatabank met artikelen en berichten uit (regionale) kranten en
dagbladen.
De artikelen zijn direct full-text te raadplegen en te downloaden.
Via de KB of OB

10. Google
de “dubbele” zoekmachine
Waar
zoek je?
Google geavanceerd zoeken (uitgebreid zoeken)
Deze manier van zoeken is mogelijk bij de meeste
zoekmachines. Met deze methode is het mogelijk jouw
zoekopdracht te specificeren. In Google is het onder
andere mogelijk om aan te geven dat je bijvoorbeeld
alleen zoekt naar informatie die in 2014 gepubliceerd is
of je kunt er jouw zoektermen in combineren.
Met Google Scholar kun je eenvoudig wereldwijd
wetenschappelijke literatuur zoeken: artikelen,
proefschriften, boeken, samenvattingen en artikelen van
academische uitgeverijen, professionele organisaties,
voorpublicaties, universiteiten en andere
wetenschappelijk organisaties.
Via http://www.google.nl
Instellingen > Geavanceerd zoeken
Via http://scholar.google.nl
https://flic.kr/p/6awutw
Hoe vaker een bron
geciteerd is, hoe
belangrijker de bron!

11. Hoe Zoek slimst!
zoek je?
• Gebruik trucjes
• Meer zoektips…
https://flic.kr/p/8BdNSR

12. Vastleggen van je
zoekresultaten = tijdwinst
Wat
heb je?
https://flic.kr/p/7dAyAY

13. Wat Literatuur beoordelen
heb je?
• Bij het beoordelen van bronnen op kwaliteit
kun je letten op de volgende zaken:
– Uitgever en auteur
– Jaar van uitgave
– Schrijfstijl, soort informatie en inhoud
– Wat anderen zeggen
• Bij het beoordelen van internetbronnen kun je
nog op extra zaken letten als URL, eigenaar,
sponsor, etc…
https://flic.kr/p/7GYFCy

14. Wat Uitgever en auteur
heb je?
• Vragen die je jezelf kan stellen:
– Is de auteur een hedendaagse deskundige?
– Is de auteur te benaderen?
– Is de organisatie of uitgever bekend?
– Heeft deze auteur nog ander werk over dit
onderwerp geschreven?
– Welke opleiding heeft de auteur gehad?
– Wat geeft de uitgever nog uit?
– Wat is het doelpubliek van de uitgever?

15. Wat Jaar van uitgave
heb je?
• Vragen die je jezelf kan stellen:
– Is de datum vermeld?
– Is de informatie nog geldig?
– Wanneer is het materiaal uitgegeven? Is de
inhoud daarmee verouderd?
– Is deze informatie nog juist? Komt het overeen
met andere bronnen?

16. Schrijfstijl, soort informatie
en inhoud
Wat
heb je?
• Vragen die je jezelf kan stellen:
– Wat is het doel van de informatiebron?
– Bevat de bron feiten of meningen?
– Worden meningen onderbouwd?
– Is de bron toepasbaar?
– Is er een overzicht van gebruikte bronnen
(literatuurlijst)?
– Ontbreken relevante bronnen of informatie?
– Worden alle invalshoeken benaderd?
– Vind je spelling & grammatica fouten?

17. Wat Wat anderen zeggen
heb je?
• Vragen die je jezelf kan stellen:
– Is de informatie gevonden via bibliotheken,
overheden of universiteiten?
– Kun je een recensie vinden?
– Is de bron geciteerd? Zo ja, hoe vaak en door wie?
• Hulpmiddelen: Google Scholar Citaties en Web of
Knowledge
– Gaat het om een peer reviewed tijdschrift?
• Hulpmiddel: Web of Knowledge

18. Beoordelen van
internetbronnen
• Voorgaande geldt ook voor internetbronnen
• Extra vragen die je jezelf kan stellen bij het beoordelen van
internetbronnen:
– Om wat voor URL gaat het (.edu, .com, .org, .nlm etc.)?
– Wie is de eigenaar van de website (privé persoon, instelling, organisatie,
overheid, etc. te vinden op http://whois.domaintools.com)?
– Wordt de website gesponsord? Zo ja, door wie?
– Werken de links?
– Is de website recent bijgewerkt?
• Let op: sommige sites laten de datum van de pagina automatisch aanpassen, de
informatie hoeft dan niet up-to-date te zijn
– Wordt er door andere websites verwezen naar deze site? Zo ja, hoe vaak en
door wie?
• In Google kun je hier naar zoeken door onder 'Geavanceerd zoeken' bij 'Zoek pagina's
met koppelingen naar de pagina' de url in te vullen
– Zijn de gebruikte bronnen (literatuurlijst) links naar andere websites of
verwijzingen naar gepubliceerd werk (boeken, artikelen, etc)?
Wat
heb je?
https://flic.kr/p/oR4LLc

19. Wat Literatuurverwijzing
heb je?
• Citeren en parafraseren
• Refereren
Tip en voorbeelden
• http://worldcat.org
• http://specials.han.nl/themasites/stud
iecentra/verwerken-en-delen/
bronnen-vermelden/apa-normen/
Let op
Het format hangt af van het soort publicatie (boek, artikel, rapport, website,
etc…)
Format
<Auteur, quote of A. parafrase> (jaar van uitgave). (achternaam Titel van auteur, het artikel. jaar van Naam uitgave)
tijdschrift,
jaargang (nummer), xx-xx.
Voorbeeld
Uit de literatuur blijkt dat het beloven van bonussen niet effectief is om
de kans op slagen bij studenten te verhogen. (Klaauw, Leuven &
Oosterbeek, 2004)
Voorbeeld
Klaauw, B., Leuven, E., & Oosterbeek, H. (2004, 2 april). Financiële prikkels
voor studenten. Economische Statistische Berichten, 89 (4430), 159.
https://flic.kr/p/4jQ9YT

20. EINDE Succes met je
profielwerkstuk!
Presentatie online: bit.ly/SegbroekHHs2014