SlideShare a Scribd company logo
1 of 19
WTA - Wielojęzyczna
Terminologia Archiwalna
Projekt Międzynarodowej Rady Archiwalnej
i zespołu InterPARES
Leszek Pudłowski • VII IFAR • Szczecin 18 X 2013
2

Zastrzeżenie
 Poglądy wyrażone w niniejszej prezentacji są poglądami
autora i nie muszą odzwierciedlać poglądów
Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.
 The views expressed herein are those of the author and
should not necessarily be attributed to the IAEA.
3

Międzynarodowa Rada Archiwalna
Sekcja Edukacji Archiwalnej
i Szkolenia

4
5

2010
W roku 2010 Sekcja Edukacji Archiwalnej i Szkolenia
postanowiła stworzyć w bazę danych gromadzącą
terminologię archiwalną w wielu językach świata.
6

Projekt InterPARES
7

InterPARES
The International Research on Permanent
Authentic Records in Electronic Systems
8

InterPARES 2 Terminology
Database (ITD)
 Glosariusz (Glossary) – podaje definicje normatywne
 Słownik (Dictionary) – dla jednego terminu może zawierać
wiele definicji
9

Struktura hasła
 Termin (szary)
 Część mowy (różowy)
 Definicja (zielony)
 Dziedzina (żółty)
 Źródło (fioletowy)
10

Prof. Luciana Duranti z autorem
11

Multilingual Archival Terminology
 http://icarchives.webbler.co.uk/14282/ica-multilingual-archivalterminology/ica-multilingual-archival-terminology.html
12

16 jęzków
angielski
chiński
fiński
francuski
grecki
hiszpański
holenderski
japoński

kataloński
niemiecki
pendżabski
polski
portugalski
rosyjski
szwedzki
włoski
Wielojęzyczna
Terminologia Archiwalna

13
14

Wkrótce
angielski afrykanerski
arabski
bułgarski
chorwacki
hebrajski
ukraiński
15

Część polska
 http://www.ciscra.org/mat/termdb/termlist/l/Polish
16

Rok 2012 – 278 terminów
Roland Kiper, doktorant Uniwersytetu
Wrocławskiego
Część większego projektu typu Wiki
Doktorat o teoretycznych podstawach
tworzenia słowników terminologicznych
17

Struktura hasła
18

Reaktywacja
 https://sites.google.com/site/leszekpudlowski/?pli=1
19

Dziękuję
 Leszek Pudłowski
 Head of the Archives and Records Management Section
IAEA - International Atomic Energy Agency
Vienna, Austria - http://www.iaea.org/
 leszek.pudlowski@gmail.com

More Related Content

Featured

Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsKurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summarySpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentLily Ray
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best PracticesVit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementMindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at WorkGetSmarter
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationErica Santiago
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellSaba Software
 

Featured (20)

Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
 

WTA - Wielojęzyczna Terminologia Archiwalna - IFAR Szczecin 2013 + txt

Editor's Notes

  1. Obszernyartykuł oparty na tej prezentacji ukaże się niebawem [1 kwartał 2014?] w piśmie „Archiwista Polski”, zob.: http://www.slideshare.net/Leszek_Pudlowski/1-lrp-wta-wielojzyczna-terminologia-archiwalna-ifar-archiwista-pl [dostęp 2014-01-03].
  2. 2Zastrzeżenie - jako pracownik ONZ jestem zobligowany do poczynienia takiego zastrzeżenia. Prezentację projektu zwanego Wielojęzyczną Terminologią Archiwalną należy zacząć od krótkiego przedstawienia dwu instytucji wymienionych w podtytule prezentacji.
  3. 3Pierwsza to Międzynarodowa Rada Archiwalna (MRA) i tej zebranemu w Szczecinie gronu miłośników IFAR-u bliżej przedstawiać nie trzeba. Powstała ona w 1948 roku i jest największą organizacją zrzeszającą archiwistów z całego świata.
  4. 4W omawianym tu kontekście interesuje nas głównie Sekcja Edukacji Archiwalnej i Szkolenia MRA
  5. 5która w 2010 roku postanowiła stworzyć w Internecie interaktywną bazę danych gromadzącą terminologię archiwalną w wielu językach świata.
  6. 6Podobną bazę gromadzili również badacze skupieni wokół projektu InterPARES.
  7. 7InterPARES to skrót pochodzący od nazwy International Research on Permanent Authentic Records in Electronic Systems, która w wolnym tłumaczeniu oznacza projekt poświęcony międzynarodowym badaniom autentycznych akt wieczystych w systemach elektronicznych. Projekt ten powstał w 1999 roku i od samego początku, aż do dzisiaj kierowany jest przez prof. Lucianę Duranti. Realizacją projektu zajmuje się duży międzynarodowy zespół, który ma na celu zdobywanie wiedzy niezbędnej do trwałego zachowania w autentycznej formie akt powstałych, lub przechowywanych w formie elektronicznej.
  8. 8Baza danych tego zespołu nazywa się InterPARES 2 Terminology Database czyli w skrócie ITD. Składają się na nią właściwie dwie bazy:1. Glosariusz (Glossary) który podaje definicje normatywne;2. Słownik (Dictionary), który dla jednego terminu może zawierać wiele definicji.
  9. 9W bazie danych zastosowano następująca strukturę:Termin (szary)Część mowy (różowy)Definicja (zielony)Dziedzina (żółty)Źródło (fioletowy).Mieliśmy, zatem dwa projekty (MRA i InterPARES), które w całość połączyła jedna osoba.
  10. 10Tym wspólnym projektem kieruje prof. Luciana Duranti z Uniwersytetu Kolumbii Brytyjskiej w Vancouverw Kanadzie. Ta znakomita włoska uczona połączyła w swym warsztacie tradycyjne, sięgające czasów średniowiecza, narzędzia dyplomatyki z najnowszymi zdobyczami technik komputerowych. Na zdjęciu, prof. Luciana Duranti z autorem podczas rozmów o terminologicznych zawiłościach archiwistyki. Brisbane, sierpień 2012 r.
  11. 11Stworzona przez nią baza nosi nazwę ICA MultilingualArchivalTerminology (ICA MAT) [MRA Wielojęzyczna Terminologia Archiwalna (MRA WTA)] i znajduje się pod adresem ukazanym na ekranie: http://icarchives.webbler.co.uk/14282/ica-multilingual-archival-terminology/ica-multilingual-archival-terminology.html.
  12. 12Jak dotąd obejmuje ona 16 języków: angielski, chiński, fiński, francuski, grecki, hiszpański, holenderski, japoński, kataloński, niemiecki, pendżabski, polski, portugalski, rosyjski, szwedzki i włoski. [W styczniu 2014 jest to już 20 języków, gdyż przybył język białoruski, chorwacki, koreański i rumuński.]
  13. 13Wygląda to tak:
  14. 14Wkrótce dodane zostaną jeszcze języki: angielski afrykanerski, arabski, bułgarski, chorwacki, hebrajski i ukraiński.
  15. 15Część polska znajduje się pod adresem podanym na ekranie: http://www.ciscra.org/mat/termdb/termlist/l/Polish.
  16. 16Istniejącą obecnie partię polską bazy danych MRA opracował wraz ze studentami w roku 2012 p. Roland Kiper z Uniwersytetu Wrocławskiego, jako część szerszego projektu typu Wiki. Pan Kiper przygotowuje doktorat o teoretycznych podstawach tworzenia słowników terminologicznych. Pierwszy etap polegający na tłumaczeniu podstawowych terminów angielskich obejmował około 350 haseł. Aktualnie w polskiej bazie znajduje się 278 terminów (nie zawsze mających odpowiedniki w części angielskiej).
  17. 17Struktura hasła podobna do tej z projektu InterPARES. Pominięto pole dziedzina, gdyż wszystkie hasła dotyczą archiwistyki. Za to strukturę wzbogacono o dodatkowe pola: region (gdy termin jest specyficzny dla jakiegoś regionu, czy kraju)Related (nadużywane)Added By: archi725 (dodaneprzez)LastMod By: archi725 on 25 Feb 2012 (ostatnie zmienione (sprawdzone) + data).
  18. 18ReaktywacjaW sierpniu 2013 roku, prof. Duranti zaproponowała autorowi nadzorowanie (monitoring) części polskiej projektu. Autor założył w związku z tym stosownąstronę: https://sites.google.com/site/leszekpudlowski/?pli=1.WTA nie stawia sobie zadań normatywnych, lecz rejestracyjne i dlatego gromadzi cytaty z miarodajnych źródeł ukazujące jak terminy archiwalne funkcjonują codziennej praktyce. Z punktu widzenia leksykografii terminologicznej można wydzielić słowniki normatywne i rejestracyjne. Pierwsze, takie jak „Polski słownik archiwalny”, gromadzą słownictwo z danej dziedziny wiedzy wraz z ustaleniem poprawności tego słownictwa na podstawie norm terminologicznych, natomiast drugie rejestrują dla celów informacyjnych słownictwo funkcjonujące w określonym zakresie. W projekcie prof. Duranti powstaje baza danych drugiego typu, która gromadzi cytaty z wiarygodnych źródeł i ukazuje jak terminy archiwalne funkcjonują w codziennej praktyce w swym oryginalnym kontekście.Projekt miał zostać reaktywowany pod koniec września, lecz niestety prace kanadyjskich informatyków opóźniają się. I na koniec wiadomość z ostatniej chwili (przesłana dzisiaj o 7 rano): Prof. Luciana Duranti napisała, że jej zespół rejestruje przykłady użycia terminów i nie stara się tworzyć autorytatywnych (normujących) definicji. Wierzy jednak, że nieuchronnie, wraz z dodawaniem kolejnych definicji, jej projekt stanie się zapewne Oxford Dictionary of Archival Science. Przestrzega jednak, że mogą być pewne opóźnienia, ponieważ teraz ich informatyk pracuje nad zmianami, które pozwolą na wprowadzanie danych z zewnątrz. W czasie rozmów i korespondencji namawiałem Lucianę, które umożliwiłyby grupowy import/export danych.Pozostaję, zatem optymistą i wierzę, że prace ruszą niebawem pełną parą.