1. Politika financiare dhe parashikimi
financiar në ndërmarrje
Politika financiare definohet si: vendosje mbi qëllimet kryesore
financiare.
Politika financiare është aplikim i shkencës mbi financat për të
arritur qellimet financiare, ekonomike dhe të tjera në ndermarrje.
Qellimet e politikes financiare kryesisht i veshtroim në aspektin
sasior-(vellimi i mjeteve financiare) dhe aspektin cilësor:
- Aftësina e përhershme e pagesës;
-Aftësina e përhershme e financimit;
- Ruajtjen e pasurisë dhe
- Rritjen e pasurisë
2. Aritja e ketyre qëllimeve financiare mvaret nga faktoret të cilët
janë jasht ndermarrjës por kanë ndikim:
- tregu dhe
- politika ekonomike e vendit,
ose gjinden brenda ndërmarrjes, dmth. janë faktorë të
brendëshem, si:
-faktorë që dalin nga planet afariste
-faktorë që dalin nga organizimi i punës
-faktorë që dalin nga struktura e kolektivit punuës dhe
-faktorë që dalin nga çregullimet në kryrjen e planeve.
3. Fuqia financiare e ndërmarrjes apo qëllimet e politikës
financiare mund të arihen nëse i respektojm parimet e politikës
financiare. Këto parime janë:
•parimi i likuiditetit
•parimi i sigurisë financiare (stabiliteti financiar) dhe
•parimi i rentabilitetit
Politika financiare konkretizohet më plan financiar.
Plani financiar përmban të gjitha të ardhurat dhe shpenzimet e
parashikuara të ndërmarrjes për çdo moment të rëndësishem
të aktivitetit të sajë.
4. Parashikimi Financiar
Ndërmarrja ka nevojë për aktive (shuma e pjesëve pasurore të
ndërrm. të renditura në anën a majt të bilansit e cila përbehet nga
pasurit e lujtshme dhe të palujtshme). Në qoftë se shitjet duhen të
rriten, e njëjta gjë duhet të ndodhë edhe më aktivet, kjo tregon se si
një ndërmarrje në fillim mund të ketë problem rrjedhat e arkës.
Përcaktuesi më i rëndësishem i nevojave financiare është vëllimi i
parashikuar i shitjeve.
5. Parashikimi financiar,
- ka te beje me planet financiare afat-gjata (strategjike) dhe ato afat-
shkurtra (operative)
- të diskutojmë parashikimin e arkës, parashikimin e shitjeve dhe
procedurat për përgatitjen e buxhetit të arkës.
- përgatitjen e një pasqyre pro-forma të të ardhurave dhe
shpenzimeve duke përdorur metodën e përqindjes mbi shitjet.
Një parashikim i mire i shitjeve është një bazë për parashikim
të nevojave financiare.
Dy metoda kryesore për parashikim financiar janë:
•Metoda e përqindjes mbi shitjet, dhe
•Metoda e regresionit
6. E para është e thjeshtë. Këtu llogarisim lidhjet e kaluara midis
zërave të aktivit, pasivit dhe shitjeve, mbetet supozimi se lidhjet
vazhdojnë për të bë parashikimin e rri të shitjeve për vlersim të
nevojave financiare.
Kur bëhen parashikimet afatgjata, preferohet metoda e regresionit
të shumëfishet i cili konsideron shitjet si funksion i disa variableve.
7. Parashikimi financiar është parashikim i nëvojave për
financim afatshkurtër dhe afatgjatë të ndërmarrjes dhe
është pjesë përbërse e punas së drejtuesit financiar.
8. Buxheti dhe kuptimi i proçesit të buxhetimit
Buxheti është një plan financiar. Ai është instrument drejtimi(i
menaxhmentit) që përdoret për planifikimin dhe kontrollin e një
njësie ekonomike. Buxheti është një plan i aksioneve të shprehura
në terma sasior. Buxheti është pasqyrë e të hyrave dhe të dalurave
të pritshme nga aktivitetet ekonomike për një përiudhë kohore.
Për të njohur më mirë dhe më saktë gjendjen e aktiveve monetare
të ndërmarrjes dhe të parashikoj gjendjen e tyre në të ardhmen
drejtuesi financiar harton buxhetin e arkës. Buxheti i arkës është
pjesë themelore e proçesit të planifikimit financiar afatshkurtër.
Buxhetet e arkës ndryshoin duke mare parasysh faktorin pasiguri
në rrjedhat e arkës.
9. Buxheti i arkës ka tre pjesë:
arkëtimet; pagesat dhe financimi(tepricat apo mungesat e arkë).
Behet fjale per nje periudhe te ardhshme e per nje
parashikim, drejtuesi financiar ne hartimin e buxhetit duhet te
marrë parasyshe edhe faktorin pasiguri(ndryshueshmerinë e
rrjedhjeve të arkës ne varesi te situatave te ndryshme ekonomike.
Zakonisht pergaditen tre buxhete te arkes: parashikim optimist i
shitjeve, parashikim i nje periudhe normale dhe nje parashikim i
bazuar ne parashikim pesimist.
Ndryshueshmeria e rrjedhjeve te arkes ndikohet nga faktoret e
jashtem(gjendja e ekonomise ne pergjithsei) dhe nga faktor te
brendshem (eficienca administrative e ekipit shites, politika e
marketingut etj).
10. Parashikimi i Arkës
Buxheti i arkës është një pasqyrë e të hyrave dhe të dalave të
parashikuara për firmën. Përdoret për të vlerësuar kërkesat për
para, ku vemendja kryesore përqëndrohet tek deficitet dhe
tepricat e arkës. Tepricat duhen investuar ndërsa deficitet duhen
financuar. Buxhetet e arkës janë të dobishme për përcaktimin e
kohës së ndodhjes së të hyrave dhe të dalave të arkës gjatë një
periudhe të dhënë.
Teprica / mungesa e parave = gjendja e parave ne fund + rezerva
e parave.
Gjendja në fund e parave = Rrjellat neto të arkës + gjendja në
fillim.
Rrjedhat neto te arkës = hyrje - pagesa
11. Procesi i Parashikimit Financiar
Planet Financiare Afat-Gjata (Strategjike)
Paraqesin veprimet financiare të parashikuara nga kompania
dhe ndikimin e pritshëm të këtyre veprimeve gjatë një periudhe
2 deri 10 vjecare.
Firmat që janë të ekspozuara ndaj një shkalle të lartë pasigurie
operative tentojnë te përdorin plane më afatshkurtra.
Këto plane janë një komponent i planeve strategjike të
kompanisë (së bashku me planet e prodhimit dhe marketingut)
që e udhëheqin kompaninë drejt arritjes së qëllimeve të saj.
12. Planet financiare afat-gjata marrin parasysh një numër
aktivitetesh financiare, përfshirë:
- Investimet e propozuara në aktive fikse
- Aktivitetet e kërkimit dhe zhvillimit
- Zhvillimi i produktit dhe marketingut
- Struktura e kapitalit
- Burimet e financimit
Këto plane përgjithësisht mbështeten nga një sërë buxhetesh
vjetore.
13. Planet Financiare Afat-Shkurtra (Operative)
Specifikojnë veprimet afat-shkurtra financiare dhe ndikimin e
parashikuar e këtyre veprimeve dhe përgjithësisht mbulojnë
një periudhë operative 1-2 vjet. Parametrat kryesorë përfshijnë
parashikimin e shitjeve dhe të dhëna të tjera operacionale apo
financiare. Produktet kryesore janë buxhetet
operative, buxhetet e arkës dhe pasqyrat financiare pro-forma.
Parashikimi financiar, afat-shkurtër fillon me parashikimin e
shitjeve. Nga ky parashikim i shitjeve, zhvillohen planet e
prodhimit që marrin në konsideratë ciklin e prodhimit dhe
kërkesat për lëndë të parë.
14. Nga planet e prodhimit, zhvillohen parashikimet lidhur me
punën direkte, shpenzimet e përgjithshme të prodhimit dhe
shpenzimet operative.
Nga ky informacion, përgatiten pasqyrat pro-forma të të
ardhurave dhe shpenzimeve dhe buxhetit të arkës – që
përdoren për përgatitjen e pasqyrës pro-forma të bilancit.
15. Pasqyra Financiare Pro Forma, janë pasqyra financiare të
projektuara, të parashikuara të pasqyrës së të ardhurave dhe
shpenzimeve dhe të bilancit. Inputet e nevojshme për pasqyrën
financiare pro forma duke përdorur metoda nga më të zakonshme
përfshijnë :
- Pasqyrën financiare të vitit të mëparshëm
- Parashikimin e shitjeve të vitit që vjen
- Supozime bazë për disa faktorë
Përcaktuesi më i rëndësishem i nevojave financiare është vëllimi i
parashikuar i shitjeve.
16. Pasqyrat financiare Pro –Forma përdoren për qellime:
Të vërtetohet së këto pasqyra a janë në harmoni me
përformancat e pritura teë firmeës rreth qellimeve te
pergjithshme dhe me pritjet e investitorve.
Perdoren per te vlersuar efektet e ndryshme operative.
Per te parashikuar nevojat e ardhshem te financiare.
Per te vlersuar rrjedhen e ardhshme te parase me te cilen
percaktohet vlera e pergjithshme e firmes.
17. Menyra si te riten nevojat per fondet shtese, perkatesisht
fondet e jashtme ne firma –ndermarrje behet permes:
•Huazimit afatshkurter(diftesat e pagueshme),
•Huazimi afatgjate (huazimi afatgjate)
•Perdorimi i pasurise(aksionet e zakonshme)
•Kombinimi i burimeve te mesiperme.
18. Mënyra më e mirë për të gjeneruar një PASH pro forma më
realiste është ndarja e shpenzimeve në variabile dhe fikse.
Ndoshta mënyra më e mirë për të hartuar bilancin pro
forma është ajo e bazuar në gjykim. Duke përdorur këtë
metodë, disa vlera të bilancit janë të parashikuara dhe disa
të llogaritura.
Kur bëhen parashikimet afatgjata, preferohet metoda e
regresionit të shumëfishet i cili konsideron shitjet si
funksion i disa variableve. Financimi i jashtëm i kompanisë
(i detyrueshëm) përdoret si llogaria ekulibruese.
19. Cilat jane qellimet kryesore te planifikimimit dhe
kontrollit financiar?
Vlersimi i nevojave te ardhshme financiare, vendimi si te
financohet ,percaktimi i burimeve dhe perdorimeve te
fondeve si dhe kryerja e veprimeve te drejta per perdorimin
e fondeve.
Hartimi i buxheteve përbëne një nga hallkat më të
rëndësishme të kontrollit financiar.
Si përcaktohet financimi i jashtem me metoden e
përqindjes mbi shitjet?
EFN = A/S x ∆S – L/S x ∆S - rS