SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 16
Descargar para leer sin conexión
RINAWMIN AWM RAWH
   Chang chhiar tur : Thupuan 2:10; Hebrai 10:23-25


I. RINAWMNA AWMZIA : Rinawmna tih chu innghahna
   tlak te, rin tlak te, thutiama ding nghet te, tih tur ti te; awm
   na tura awmte a tih theih awm e.
        Kan tehna a zirin rinawm kan tih chu a inanglo nuk
    awm e. Khawvel tehna aang chuan rinawm taka kan
    ngaihte kha lehlamah chuan rinawm lo tawpkhawk an lo
    ni leh hin a; chuvangin kan tehna pawimawh ber tur chu
    Pathian aangin a ni tur a ni ang.
II. TUTE NGE MI RINAWM CHU ?
    1. Pathian lak mi rinawmte hi mi rinawm chu an ni :
       Mi Pathian laka a rinawm phawt chuan thil dang reng
       rengah rinawm loh theih a ni tawh lo. Mi min ngaih
       dan te, min sawi dan te, min hmuh dante a pawimawh
       ber lo va, Pathian laka ka rinawm leh rinawm loh hi
       kan tehna pawimawh ber tur a ni.
               Gen.39:7 aanga kan chhiar chuan Pathian laka
       mi rinawm Josefa chanchin kan hmu a, A pu Potiphara
       nupuiin mutpui turin a thlem a, ‘Engtinnge he sual lian
       tak hi tiin Pathian chunga thil ka tihsual theih ang?”
       (Gen.39:9)tiin a chhang thei a ni. Keini’n rinawm kan
       tum dan ni fo chu - mi min ngaih dana mualpho hlauhna
       te, mi min hmuh atan hat loh hlauhna te, keimahniin
       kan ngaihtuaha ha dawn lo va kan hriat avangte a ni
       fo hin a ni.
               Josefa rinawmna ang hian min hmu rengtu kan
       ngaihtuahna leh awm dan, awng dan zawng zawng
       hretu lakah i rinawm ang u.
2. Pathian tana mi rinawmte hi mi rinawm an ni :
   Hebrai sal tlangval pathum- Sadraka, Mesaka,
   Abednegoa te chanchin kan hria a. Lal Nebukad-
   nezzara’n milim chibai buk turin thu a pe a, thupek
   zawm lohte chu meipuia paih a tum a ni. Mahse anni
   thianzaho chuan chibai an buk duh ve tlat lo. Lal chuan
   rawhtuina mei a let sariha ti sa turin thu a pe a. Engtiang
   pawhin vau mah se an rilru a danglam chuang lo.
   Pathian tan an rinawm tlat avangin thih pawh an hlau
   lo a ni. Mi, Pathian tan a rinawm tawh chuan he
   khawvelah hian retheih hlauhna te, mi phak loh hlauhna
   te, mi hmuhsit hlauhnate engmah lo mai a lo ni tawh a.
   Pathian tan kan rinawm tawh chuan sual tilui turin kan
   huaisen lo va, kan nun a control tawh zawk a ni.
3. Pathian vanga rinawmte hi mi rinawm chu an ni :
   ‘Daniala lehkhabu kan chhiar chuan, Lal Daria’n ni
   sawmthum chhung ama hnenah chauh thil dil tur leh
   chumi ti duh lo chu sakeibaknei puka paih tur a ni ang’
   tiin thupek a siam a(Dan.6:7). Mahse, Daniala chu
   Pathian avangin a rinawm fan a, Jerusalem lam hawia
   awngai chu a bang duh ta chuang lo. Tichuan,
   Sakeibaknei pukah paih a lo ni ta a ni. Heta lang chiang
   tak chu - ‘Pathian avanga mi a rinawm tawh chuan
   thih te, nat te, tuarte a hlauhawm tawh lo’ tih hi a ni.
4. Pathian ringtute hi mi rinawm chu an ni : Miin
   Pathian a rin a, Amaha a innghah a, Pathian chu a tana
   tling tawk nia a ngaih phawt chuan rinawm lohna sual
   chu a hneh a ni.
             Kan ni tin nun, thiltihna kawng hrang hrangah
   hian mimal, chhungkuate hi rinawm lohnain min run
   mek a: Sum leh pai tlakchham kan hlau va, kan neih
   chhun hmanga Lalpan min enkawl theih lohte kan hlau
   a, sual tinreng tih kan duh phah a ni. “Kan awngainaah
   ‘Nitin kan eikhawpin chaw min pe ang che” kan ti ve
   hluam hluam na a, khawl tam loh hlauin kan phe leh
   si a ni ti r’u.
5. Pathian thua innghatte hi mi rinawm chu an ni :
      Nova chanchinah hei hi a lo lang a. Pathianin lawng
      tuk turin a ti a; khawvel thlirin lawng tuk a ulna a
      lang lem lo. Mahse a tiamtu chu a hrechiang a, lan dan
      lam ai chuan thupetu chu a ring zawk a. A vela miten
      hmusitin nuihzat hle mah se nuihzattute ai chuan hmuh
      theih loha thupetu chu a rintlak zawk tih a hrechiang
      hle a ni.
               Keini ho hi chu han inen ila: Pawlna hlimawm
       tak dawn loh hleka thupek leh thupetu ringhlel mai
       hin, hrilh nawn fo chung pawha thupeka rinawm lova
       petek hman zel kan ni lo maw? Nova hi chuan a vela
       mite khawsak dan te, thil ul lo va buai bik anga miten
       an ngaihna a thlirsan veng veng mai hi a ni.


III. RINAWM PAWIMAWHNA:
     Kan ram dinhmun ngun taka han thlir hian mi rinawm
    lote vanneihna han hmuh chang te, fel lo taka ti duhtute
    pawh mi vanneia kan chhiar tawhna ramah, nei leh nei lo
    chung pawha mi tih duh, tih ve duh loh avanga rethei nia
    kan inhriatna te, mite tih anga tih ve mai chu malsawm
    dawnna nia rinna te, vanneihna leh mi ngaihsan hlawh zawk
    dawn nia rinnate a lo lian hle hin.
       He thil hi chu Davida meuh pawhin hriatthiam harsa a
   ti a ni ang : Nimahsela kei zawngin ka rap pelh helh
   helh a; Ka ke pente hi a tleu lek lek a ni.Mi suaksualte
   vanneihzia ka hmuhin, Mi uangthuangte chu ka awt si a
   (Sam 73 : 2,3) a ti hial a ni.
       Zawlnei Habakuka Lehkhabu kan chhiar chuan ‘Engati
   nge Pathianin mi fel lote chu a en theih em em a, mi dik lo
   tak maite chu hetianga awm reng a phal mai chu ni le? tiin
   Pathian a chhuahchhal hial a ni (Hab 1 : 13).
Miin dik lo taka a tih hmanga dinhmun ha taka ding si
te, amah ringtu nia hriat zawkte kan tla chhe fe zawk bawk
si. Hriat thiam a har a ni ti r’u.
     Mi tuarchhel Joba meuh pawh kha mi felte chanvo tur
nia a hriatte misualten an chang a, misualte chanvo tur nia
a hriat kha ama chunga a lo thlen ni chuan Pathian hnenah
zawhna chhiar sen loh a nei a nih kha.
     Mahse chutiang karah tak chuan a ni Kohhranhote
Lalpa tana kan din a, kan rinawm a ulna lai tak chu ni.
     Kristian nih hi eng nge a sawtna tih te, inkhawm hi
eng nge a sawtna tihte, awngai hi eng nge a sawtna tihna
khawvelin min hual mek reng a, chutah chuan a ni
Kristiante rinawm taka kan awm tlatna tur chu ni. Kan
ram hian Missionary kan thawn chhuak hnem kan ti a, a
chhuan pawh kan chhuang viau a, chhuan tlak pawh a ni
ve reng a ni. Nimahsela, Chanchin |ha kan hril mekna
hian rah ha a chhuah hlei thei lo va, hei hi a chhan chu a
tirtute kan rinawm tawk loh vang a ni. A tirtu ram chanchin
an hria a, kan khawsak phung zawng zawng an hria a,
Kristian nih a, Lalpa zuitu nih a nawm bikna an pawh phak
ta hin lo a ni lo maw?
     Ezekiela 30 : 20-23 kan chhiar chuan : An va kalna
hnamte hnên an thlenin ka hming thianghlim an
tibawrhbang a, miten,"Hêngte hi LALPA mite an ni a, ram
ata an lo chhuak a nih hi,' an lo tih hinah hian. Mahse
Israel chhûngten an va kalna hnamte zinga an
tihbawrhban, ka hming thianghlim chu ka lainat a ni.
Chuvangin Israel chhûngte hnênah , LALPA PATHIAN
chuan heti hian a ti a ni: Aw Israel chhûngte u, nangmahni
ka lainat avâng ni lovin, i va kalna hnamte zinga in
tihbawrhban, ka hming thianghlim ka lainat avâng zawkin
hei hi ka ti a ni. Ka hming ropui tak, hnamte zînga
bawrhbang, an zinga nangmahni ngeia tihbawrhbân chu
ka tithianghlim dawn a ni; tichuan an mithmuha
    nangmahnia tihthianghlima ka awm hunah chuan LALPA
    ka ni tih an hria ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak
    a ni.
        Lalpa chu Pathian a ni tih miten an hriat theih nan
    rinawm hi a ul takzet a ni. Rinawmna avanga miten Pathian
    an chawimawi hin dan chu Josefa nunah te, Daniala nunah
    te, Sadraka te nunah te khan a chiang a, Rinawmna tlang
    an lawn chhuah meuh chuan anmahni sawisatute pawhin
    ‘Lalpa chu Pathian a lo ni ngei mai’ an ti mai a ni.
         Sodom khua tihboral tur chungchangah khan Pathian
     chuan, “He khaw ropuiah hian mi fel sawm an awm chuan
     he khua hi ka tiboral lo vang’ a ti a (Gen 18:32). Mi tam tak
     hian ‘Mi sual tam tak dam chhan te, zuah an nihna chhan te
     hi an hrisel vang te, Pathianin sual a huat tawk loh vangte,
     Pathianin sual a pawisak tawk loh avangte niin an ngai a.
     Mahse, chu chu a ni ngawt lo, mi rinawmte avang hian mi
     sual tam takte hian tihboralna lak aangin chhandamna an
     chang a lo ni zawk a ni. Khawvel hian mi rinawm a mamawh
     em avang hian rinawm a ul takzet a, a pawimawh a ni.
III. ENGAHTE NGE KAN RINAWM ANG?
    Kan rinawmna tùr kawng hnihin lo sawi dawn ila
    1. Ni tin hna-ah : Atir ata Pathianin min din danah, Eden
       huana mihring a dah ni aang khan hna thawk tura ruat
       kan ni (Gen 2 :15). Pathianin Evi leh Adama chu Eden
       huan enkawl leh veng turin a ti a; mahse an hna-ah an
       rinawm lo va, an chanpual tura pek an nih bak an awt
       a, sualah an tluk phah ta a ni.
               Matthaia 5:16- Chutiang bawkin in êng chu mi
       mit hmuhin êng rawh se, chutichuan in thil tih hatte
       an hmu ang a, in Pa vana mi an chawimawi thei ang.
       tih kan hmu a. Heta kan hmuh ‘thiltih hat’ tih hi ‘In
hnathawh hat te, ni tin hnaa in rinawmnate kha miin
an hmu ang a, chu chu khawvela in ên dan tur a ni’
tihna tluk a ni àwm e.
         Kristian dik tak chuan ni tin hna emaw, a tih
tur apiang kha rinawm taka a thawh loh chuan Pathian
khawnvara chhiar tel tùr a ni dawn lo a ni. Ni tina kan
thawh tur kan thawhnaah hian kan rinawm loh chuan
Pathian ngaihah mi rinawm a nih theih loh a ni.
Ni tin hnaa rinawm tur chuan kawng hrang hrang
pawimawh a awm ta a-
1) Mahni hna thawkin kan rinawm tùr a ni: Tun
    lai hian hna thawk lova awm theih te, hna thawk
    mang lova ei theihte hi malsawmna-ah kan ngai
    ringawt mai. Thawhtir thei, mi chhawr thei nih hi
    kan intih hmuh bawk a. Kan tih ve theih reng mi
    dangten an thawh avanga sum leh pai luan ral hnem
    dante ngaihtuahna chang kan hriat a ha hle.Pathian
    hian kan thawh tawk bak hna min pe hran lo va,
    kan thawh sen loh khawp a awm a nih chuan
    rualawhna sualah kan tlu lut a lo ni a, mi dang
    chhawrte a lo ngai a, chutah chiah chuan rilru ngil
    put a lo harsa tawh hin a ni. Chuvangin keimahni
    hna ngei hi i thawk ang u.
2) Mahni tán kan rinawm tùr a ni: Mahni inhneh chu
    khawvel hnehna a ni tih thufing chu kan hre awm e.
    Mahni leh mahni tana kan rinawm phawt loh chuan
    mi dang tana rinawm tura beisei theih kan ni lo.
         Hun hman chungchangah : A hun taka thil ti
    chat chat hin halaite zingah hian inzawng ta ila,
    kan tlem pharhin ka ring. Committee, Inkhawmah
    te an dawn ruaiah kan lut a, hmasawn kan mamawh
    a ni.Hun bi ruat a awm a nih ngai chuan chu chu
kan zawm tur a ni dawn lo’m ni? Mi, hun vawn
   dik thu-ah mahni leh mahni a in-control zawh tawh
   loh chuan thil dang tam takah rinawm angin lang
   mah se a tih tur ti zo tak tak turin Pathian hma-ah
   mi rinawm a nih theih loh.
       Mahni inthununna (Self Control) : Mizo
   Kristiante kan rinawm theih lohna ber nia an sawi
   hin chu keimahni taksa tichhe thei thil- zuk leh
   hmuamah hian a ni a. Keima taksa tichhe thei thil
   sual tinreng lakah hian inthiarfihlim turin kan taksa
   ngei hi ama chungah a rinawm phawt a ûl a ni.
3) Ni tin hnaa kan rinawm leh rinawm loh hi
   Pathian laka kan dinhmun teh nan Pathianin a
   hmang : Luka ziak kan chhiar chuan tlemte chunga
   rinawm lo chu tam tak chungah a rinawm thei lo
   tih kan hmu a. Pathian thu chuan ni tin hnaa kan
   rinawm leh rinawm loh hi kan thlarau mi leh mi
   loh teh nan te, Amah kan rin leh rin loh teh nan te,
   a lo hmang a ni.
       Rev.Vanlalbela chuan, ”Josefa kha Aigupta
   ram humhimtu-a a itna chhan kha, a ni tin hna-ah a
   rinawm vang niin min an ring a. Bel a nawh leh
   Chakma bel nawhin a pawp ang tih hlauhawm
   khawpa fai khan a nawt a ni. Puan a’n sûk leh a bal
   lo zawng zawng pawh suktir atana itawm khawpa
   fai zel khan a su a, a ti a. A promotion chakzia
   pawh kan hria a ni.
       Davida pawh tuma hmuh lohna hmunah pawh
   rinawm takin Beram a veng a, Israel-te lal atan
   chawisan a ni daih a ni.
       Ni tinah kan hnate hi Pathian min pekah kan
   pawm em? Kan missionary-na hmun a ni tih kan
   pawm ngam em?
Kolossa 3:22-24-ah chuan:Bawihte u, tisaa in
   hotute thu hi engkimah zawm rawh u, mihring
   tilawmtute mai anga mit rawng bawl lovin, thinlung
   sakhat vuaa Lalpa ih dek chungin zawm zawk rawh
   u. A rulhna roluah tur chu Lalpa hnen ata in hmu
   dawn tih hriain, in tih apiang chu mihring tan anga
   ti lovin, Lalpa tan anga ti zawkin, chak takin ti
   rawh u; Lalpa Krista rawng in bawl a nih hi.” tih
   ziak a ni.
4) Thu dik sawi leh ziakah kan rinawm tùr a ni :
   Thufing 19:5-ah chuan Hretu der chu hrem lohvin
   a awm lo vang a, Dawt sawi chu a chhuak lo vang,”
   tih kan hmu a. Chang 9-ah chuan Hretu der chu
   hrem lohvin a awm lo vang a, Dawt sawi chu a
   boral ang,” tih ziak kan hmu leh a ni.
        Thuthlung Hlui hunah dawt hmang zawlneite
   Pathianin a huatzia kan hmu thei a,Thuthlung
   Tharah pawh Lal Isuan “Dawt hmangte chuan
   vanram an lut lo vang (Thup 21:27)” a lo ti lehzel
   a ni.
        Beroia khuaa mite hi an fakawm ka ti : Paula
   leh Sila he khuaah hian rawngbawlin an awm a, an
   thusawite chu rilru lawm takin thu chu an pawm a,
   an thusawi chu a dik leh dik loh hriat nan ni tin
   Pathian Lehkhaah an zawng hin a ni (Tirh 17:11).
   Keini chuan a dik leh dik lo pawh kan fiah hman lo
   va, kan peih hek lo ti rawh u.
        Thu dik ziak leh thu dik sawi tura kan rinawm
   a pawimawh a ni.
5) Thawh hlawh dik tak la tùrin kan rinawm tùr a
   ni : Kan thawh hlawh dik tak la turin inbuatsaih
   ila, a bak kan beisei a awm hin hian sual a lo ni ta
hin a ni. Mahni chanvo heuh tura min ruatsakah
   hian kristiante chuan rinawm taka lungawi taka kan
   pawm mai hi a ul a ni. Tin, a hminga thawk anga
   lang ve siin, mite thlazar hnuaiah hna kan thawk
   mai mai tur a ni lo. Thatchhe taka thawk, hlawh
   lak phur em em kan awm nual mai. Inthiam hliah
   hliah chunga hlawh kan lak theih nan kan
   hnathawhnaah pawh rinawm tak, tling taka kan
   thawh a ngai a ni.
6) Tehna dik hmangin kan rinawm tùr a ni :
   “Bûkna dik lo hi LALPA mithmuhin thil tenawm a
   ni a,Khin dik chiah erawh chu a lawmzawng a ni
   (Thufing 11:1) tih te, Thufing 20:10 Bukna dang
   dang te, tehna dang dangte hi LALPA mithmuhah
   angkhat rengin thil tenawm a ni ve ve,” tih ziak a
   ni bawk a.
       Pathianin a ten awmchhun chu Bukna leh tehna
   dik lo hi a ni mai awm e. A chhan chu inbumna
   sual a ni a, ruk rukna sual a ni bawk a, awhna leh
   duhamna suala tlukna a a nih bawk avang pawh a
   ni mahna.
7) Rorelna dik nei turin kan rinawm tùr a ni :
   Rorelna dik nei thei turin roreltute hian an chungah
   roreltu (Pathian) a awm a ni tih an hriat a pawimawh
   hle a. Mahni dinhmun sawhngheh mai nan te , mahni
   ram tihzauh nan te, mahni chhungkaw duhsak vak
   nana hmang leh mahni hamhai vak ching roreltute
   chu Pathianin a la hrem dawn chiang.
       Chutih lai chuan mipuite pawh hi kan pamham
   lutuk a, roreltute dik taka ro rel thei lo turin kan
   nawr a, kan vote hmang te, kan party nihna hmang
   te, sum leh pai hmangte pawhin roreltute ro kan
   rel diktir thin lo a ni.
2. Rawngbawlnaah-ah:
   Tirhkoh Paula chuan, “Rawngbawl hna kan tih” hi
   khawngaihna ropui tak, kan chanvo atana Pathian min pek
   niin a sawi a (            ) Rawngbawl hna hi chhiahhlawh
   angin, bawi angin Lalpa rawng bawlsak turin min sawm a
   ni. Rawngbawl hnaa rinawm tur chuan Pathian hriat dan
   dik a pawimawh hle a ni. Pathian chu tu nge nia kan hriat
   tih khan kan rawngbawl dan tur te, kan nun dan tur te, kan
   thawh dan turte a rawn siam hin.
        Kan mi zah leh ngaih ropui tak bulah engtia awm tur nge
   tih zirtir kan ngai vak lo. Thut dan tur leh awm dan tur chu
   kan mi zahtak khan min zirtir mai a ni. Kan awng dan tur
   thlengin min control vel hin a ni. Chief Minister bulah awm
   ta la, ani chuan i awm dan tur chu a control vek mai ang.
        Pathian chu tu nge ni tih miin a hriat fuh/ chian tawh
   chuan, Davida pawhin Pathian ropuizia, fak tlak a nihzia a
   hriat chuan amah maia fak mai a duh tawk lova, tlang te,
   mual te, luite, kawr te thil siam zawng zawngte chu Lalpa
   fak turin a sawm a ni.
        Kan rawngbawl dan tur hi Lal Isua rawngbawl dan zia
   ang kha a ni tur a ni a. Joh 4:34-ah “Mi tirtu duhzawng tih
   kha a hnathawh zawh tur hi ka chaw a ni. ‘Lal Isuan a ti a.
   ka tuina ber chu ka Lalpa, ka Pathian, a rawng ka bawlsaka
   duhzawng tak hi a ni tihna tluk a ni awm e.
        Kan tuina ber kan tih chuan hrehawm kan hrechang
   ngai lova, kan tuina ber kan tih theihna a nih dawn phawt
   chuan tuar pawh kan huam a, thil dang chan pawh kan
   huam hin.
        Pathian rawngbawl hna chu a hrehawmin hahthlak em
   mai kan tih chuan rah pelh kan lo nei a ni hin a, Pathian
   duhzawng tih kha kan tuina ber, chak ber leh hlimna ber a
   nih phawt chuan Lal Isua hnung kan zui a ni. Rawngbawlna-
   ah hah nia i inhriat chuan inenfiah i ul tihna a ni.
Kan rawngbawlna hi keimahni hna a ni chiah lo;
   Pathian hna a ni. Keini hi a rawngbawltu, hna atana
   chhawrte kan ni. He hna thawk tura rawih kan nihna hi
   sum leh pai a ni mai lo va, Lal Isua thisen hmanga
   rawngbawl tura rawih leh koh kan ni. Hlawhfa chhawrtu
   chuan a mi rawihte a duh dana thawk turin a beisei hin. A
   duh hun hmaah kalin, bang mai sela, a ruaitu tan pawm
   theih a ni ngai lovang.
        Tui chang, phur chang chauha thawh hi rawngbawlna
   ang chi hi a niblo.Mahni tui tawk chauhva thawh a ni lo va
   : kan duh ang tawk ni lovin, min tirtu, min hruaitu duh dan
   anga thawh kha Lal Isuan rawngbawl hna min buatsaih
   sak dan hi a ni.
        ‘S.S Zirtirtu, KTP Commt. ka ni ve si a’ tih rilru nena
   rawngbawl hi a awl khawp mai. |henkhat phei chuan
   mualpho hliah khuh nante pawh a ni awm e. Kan
   rawngbawlsak te, rawngbawl tura koh kan nih chhan,
   ‘khawngaihna leh lainatna hmangaihna tak taka rawngbawl
   si lova, rawngbawl a awl hle.’ Lal Isua kawr hak tak erawh
   chu - khawngaihna leh lainatna a ni a, hemi hmang hian
   khawvel mipui rawng a bawlsak a ni.

Rawngbawl hnaa kan rinawmna tur kawng hrang hrang te :
   i) Takna hmangin : Takna hmangin rawngbawl hna hi i
      thawk ang u. Johana 1:24-ah chuan “Pathian chu
      Thlarau a ni a, A chibai buktuten thlarau leh tihtakzetin
      a chibai an buk tur a ni” tih kan hmu. Josua chuan
      ‘tihtak zet leh dik takin Lalpa rawng bawl rawh u
      (24:14) a ti a. I Samuela 16:7 kan chhiar chuan ‘Lalpa
      chuan pawn lam lan dan hi a en lo va, chhungril lam a
      en zawk hin a ni,” tih kan hmu bawk. Lal Isuan thupek
      ropui ber a tih chu “Lalpa i Pathian chu i thinlung zawng
      zawnhgin, i chakna zawng zawngin i hmangaih tur a
ni (Deut 6:5) a tih hi a ni a, chutiang chuan rawng i
bawlsak tur a ni tih a lang bawk.
         Israel hnamte kha Kanan ram an luah chhoh
kum zabi 8-na velaah khan an hnam nun lo a lo sang
zel a, malsawmna a lo pung zel a, inthawina leh thilpek
lam pawhin hma an sawn zel a, an inkhawmpui te a lo
lian a, inah te an leng ta lo va, Pathian biakna thil hlan
beram leh kelte pawh chhiarsen rual loh a ni a, rimawi
leh Pathian biakna pawh a pung tual tual a; mahse
chutih lai chuan rawngbawltute nunah chuan takna an
tlachham ta tlat mai.
         Chhungrila takna awm si lo chu Lalpa ngaihin
engmah a nih lohzia Zawlneiten an auchhuahpui a :
Isaia chuan “Heng mite-ho hian an ká chuan min
chawimawi a, an thinlung erawh chuan min hlat si
(Isaia 29:3) a ti a. Amosa pawhin, “ In kûtte ka huain
ka hmusit a, in inkhawmpui urhsunahte chuan ka lawm
hek lovang a, a ni, i ingang rimawi chu ka ngaithla lo
vang. Chuvangin, ka lakah i hla bengchheng chu la bo
rawh (5:21-23)” a ti a ni.
         Chu tak chu Israel-ten an tlukchhiatpui tur a la
nih avangin Zawlnei-ho hmangin Pathianin a au va, an
harh zawh tak loh avangin bawihah an lut leh ta a ni.
         Thuthlung Thar kan thlir pawhin Pharisaite
dinhmun kan hria a : An lan danah chuan thianghlim
famkim an ni a, sawisel bovin an awm, sawma pakhat
pawh Pudina leh Pardi nen lam an pe a nih kha. Mahse
Lal Isua chuan an biak dan kha a pawm lo a ni ti r’u.
         An dinhmun ang hi kan ram dinhmun pawh a
ni mai lo maw? Lalpa rawng kan bawl hian khawii
aangin nge kan thawh le? Pawn lam lan dan mai hi
chu Lalpan tawk a ti hauh lo tih hi i hre reng ang u.
ii) Thianghlimna: Johana chuan, “Kan rilruin thiam loh
    min chantir loh chuan Kristian lamah kan huai a ni,” a
    ti a( 1 Joh 3:11). Rawngbawltute nunah hian anmahniah
    thianghlimna a awm tawh loh hnu-ah chuan rawngbawl
    hnain awmzia a nei tawh lo. Mite va hrilh ila, “Nang
    pawh chuti ve bawk” “Ani pawh chuti ve bawk” min
    ti zel alawm. Keimahni-ah takna leh thianghlimna kan
    tlakchham vang a ni. Kan sawi ngam mualah pàwr takin
    kan sawi a; nimahsela, lehlam awngah miin min rawn
    bih avangin kan thusawiin awmzia a nei thei hin lo a
    ni. Rawngbawltute nunah Thianghlimna duhawm, mite
    nun chhu keh hin, Pathian hmanraw ropui ber kha
    tlakchhama a awm phawt chuan rawngbawlnain
    awmzia a nei thei tak tak lo a ni.
              Sam 96 : 9-ah chuan, “Aw thianghlim mawina
    inbelin Lalpa chu chibai bûk ula; Leilung luah zawng
    zawngte u, a hmaah khur rawh u,” tih ziak a ni a. I
    Petera 1 : 15,16 kan chhiar chuan rawngbawltute hnena
    thuchah pawimawh tak kan hmuh chu - “A kotu che u
    a thianghlim angin nangni pawh in chetzia zawng
    zawngah lo thianghlim zawk rawh u” tih te, “Nangni
    in thianghlim tur a ni, kei ka thianghlim si a” tih a ni.
              Rawngbawltute kan hlawhchhamna tam ber
    chu Thianghlimna kawngah Lalpa tan kan rinawm loh
    vang a ni fo.
              Nulat tlangvalna kawnga thianghlimna
    chungchanga Rev.Vanlalbela thusawi dik ka tih deuh
    mai chu, “Vawiina hangtharten kan chaltauh chiah hi
    kan hmaa kan nu leh pa kal tate sualna leh
    bawlhhlawhna kha kan chaltauh a ni. Tunah pawh hian
    chu chu kan sim loh phawt chuan kan fate lo awm zel
    turte hian chu chiah chu an chaltauh dawn a ni,” a ti a.
    Hemi kawnga kan thianghlim hi huai taka rawng kan
    bawl zel theihna tura kawng pawimawh tak a ni.
iii) |awngaia Pathian biakah : |awngai awmzia tak
     chu Kan Pathian chu Lalah kan pawm a, kan bia tihna
     te, Amah chu kan Pathian a ni tih kan puanchhuahna
     te, A rawngbawltu kan nih avanga Amah kan zah
     avanga A hmaa kan kunnate leh kawng dangte pawh a
     entir a ni.
           |halai tam tak, chawei dawn leh mut dawn takngial
    pawha awngai lo kan kat nuk mai. Chutih lai chuan rui
    chung chung pawha awngai lova muhil ngam miah lo an
    awm ve leh bawk a. Mahse takna tel lo chu Pathianin a
    pawm chuang lo. |awngai tam turin kan rinawm ava ngai
    em! Ringtute chuan awngai hi kan chakna hnar a ni. Lal
    Isua pawhin a zirtirte hnenah, “Thlemnaa in luh loh nan
    awngai rawh u,” (Luka 22:40) a tih kha hre reng ila.
iv) Bible chhiara rinawm : Hebrai 4 : 12 kan chhiar chuan
    “Pathian thu hi a nung a, thil a ti thei a, khandaih hriam
    tawn eng ang ai pawhin a hriam a, nunna leh thlarau,
    ruhtuah leh thling phel hrang khawp hialin a chhun
    thei a, thinlunga ngaihtuah leh tumte hi a hre nghal
    thei a ni” tih a ni a. Kan ramah hian Piangthar Bible
    chhiar peih lo; Pathian thu sawi hin Bible pawh la
    chhiar chhuak lo kan kat nuk niawm a ni a. Piangthar
    kan chak lohna pawh hi Bible chhiar kan thlahthlam
    vang a ni fo hin. Pathian thu duh ve tak, mi sawi apiang
    pawm ringawt maia awm chu a him tawk lo hin; mahni
    awmna kohhran chhuahsan phah hialte pawh kan awm
    hi maw! Paula leh Sila te rawngbawlna khaw pakhat
    ‘Beroia’ khua hi an fakawmin an entawn tlak hle mai.
    ‘....an thusawi chu a dik leh dik lo hriat nan ni tin
    Pathian Lehkha-ah an zawng hin a (Tirh 17 :11c).
             Ringtute hi mi thusawi apianga thle mai mai
    tur kan ni lo va, kan innghahna leh nunkawng chaw
    (Bible) taima takin kan chhiar tur a ni.
v) Inkhawmah: (See hagaia 1) Israel-hote chu an thiltih
       tinrengah an hlawhchham a. Tam tak an ching a, tlemte
       an hmu a, an buh inte a lo ruak a. An mangang em em
       mai a. Chutih lai chuan Hagaia chuan, “Pathian Biak
       In chu a ram reng lai a, nangmahni ina in awm hup
       avang hian alawm, heng vanduaina chhiarsen loh hi in
       chungah a lo thlen ni. Ka in chu buatsaih ula, chu chu
       sa puitling ula, chutah chuan min bia ula, ‘tichuan
       malsawmna tinrengin ka vur ang che u, tiin Pathian
       thu a puang asin.
              Pathian hian a biak buk thianghlima Amah biak
       hi a ngaipawimawh em em a, Israel-hote Aigupta
       aanga hruai chhuah an nih pawh khan, “Ka chenna
       tur hmun min buatsaihsak rawh u” (       ) a ti a ni.
               Inkhawm thlahdahte hi a lo va pawi em!
       Inkhawm kan inthlahdah avang hian eng nge kan
       chungah lo thleng dawn kan hre hauh lo. Kan inkhawm
       loh chhante hi han ngaihtuah ila, keimahni nawmsip
       bawl duhna mai maite a ni lo maw? Biak Inah kher lo
       pawh Pathian chu a biak theih alawm kan ti a ni mai
       thei. Nimahsela, inkhawm thei reng si inkhawm ngai
       lote tan hian vanduaina chhiarsen loh kan chungah a
       lo thleng ve palh ang e. In khawmah i rinawm ang u.

V. TLANGKAWMNA : Pathian thu kan chhiar Thupuan
   2 : 10 kha lo sawi zui ila: Smurna Kohhran hnena thuchah
   a ni a, Smurna tih hi ‘Khà’ tihna a ni a, tunah hian he khua
   hi a la awm reng a, ‘Izmir’ an ti tawh a, boral ve lo
   awmchhun a ni.
        ‘Ni sawm hrehawm in tuar ang’ tih hi ni sawm tak tak
   lam ni lovin, ‘ni rei lo te’ sawina-ah ngai ila, Hrehawm
   tawrh chu eng anga rei pawh ni se, hrehawm tuarchhuaktute
lawmman ropui turzia nen chuan tehkhin tham pawh a ni
dawn lo a ni.
    Smurna Kohhrante hian taksa-ah tihduhdahna an tuar
nasa hle a. An khaw Bishop Polycarp-a chu Rome roreltu
chuan Lal Isua phatsana Kaisara chu Lalpaa vuan tura a
hrilh chuan, “Ka Lalpa hi kum 86 a rawng ka bawl tawh a,
ka chungah a hat lohna ka la hmu ngai lo va, ka Lalpa leh
ka Pathian chu engtin nge ka phatsan theih ang,” a ti a, an
halhlum ta a ni. An tuarna hi a rapthlak a nia.
    Kraws lo chuan lallukhum a awm thei lo va; Lal Isua
chuan a hming avanga tuarte hnenah thutiam ropui tak a
nei a, tawrhna reng reng hi a thlawn dawn lo a ni.
    Keini hian tisaa tawrhna kan hmachhawn kher lo pawh
a ni thei. Setana hian Krista laka kan rinawm lohna turin
nuam kan tihzawng tak pawhin min thlem a ni thei. Kan ni
tin hna leh a rawng kan bawlnaah pawh kawng hrang
hrangin min bei reng dawn. Rinhlelhnatea min thlem chang
pawh a awm ang; harsatna pawh kan la tawk ngei ang.
Krista avanga tuarna leh channa te, mualphonate kan la
tawk ngei dawn a ni. Chutih hunah chuan chau mai lovin,
a puihna nghaka kan awm reng a, Amaha nghet taka
rinawm taka awm kan tum tlat tur a ni. Hmana A tana kan
rinawmna te, kan thawh vete a tawk mai lo va, tunah leh
hun lo la awm zelh turah, thih thlenga rinawm tur kan ni.
    Thih thlenga rinawma tuar hram hramte tan Nunna
Lalukhum tiamsa a ni si a. Chumi chu kan chan ngei theih
nan
    Lalpan kan za atan mal min sawmsak rawh se.
    Amen.
                13082005& 8.2.2010

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

дундад зуун
дундад зуундундад зуун
дундад зуунochirjav
 
олон улсын харилцаа хэрэглэгдэхүүн
олон улсын харилцаа хэрэглэгдэхүүнолон улсын харилцаа хэрэглэгдэхүүн
олон улсын харилцаа хэрэглэгдэхүүнtulgaa14
 
тасалгааны ургамал 2
тасалгааны ургамал 2тасалгааны ургамал 2
тасалгааны ургамал 2baigalpurev53
 
монгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралмонгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралBaterdene Tserendash
 
Sum vawn dan inzirtirna (account training)
Sum vawn dan inzirtirna (account training)Sum vawn dan inzirtirna (account training)
Sum vawn dan inzirtirna (account training)Ellis Pachuau
 
5 монгол угсааны хаант улсууд
5 монгол угсааны хаант улсууд5 монгол угсааны хаант улсууд
5 монгол угсааны хаант улсуудAriuntulga Byambadorj
 
Lekz 8 манж чин гүрний үеийн монгол
Lekz 8 манж чин гүрний үеийн монголLekz 8 манж чин гүрний үеийн монгол
Lekz 8 манж чин гүрний үеийн монголAriuntulga Byambadorj
 
монголын банкуудын жагсаалт
монголын банкуудын жагсаалтмонголын банкуудын жагсаалт
монголын банкуудын жагсаалтLuck Naraa
 
манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэл
манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэлманжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэл
манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэлtuul1420
 
(Ger bulin hariltsaa)
(Ger bulin hariltsaa)(Ger bulin hariltsaa)
(Ger bulin hariltsaa)azora14
 
лекц №9
лекц №9лекц №9
лекц №9azora14
 
тасалгааны ургамал
тасалгааны ургамалтасалгааны ургамал
тасалгааны ургамалdavaa627
 

La actualidad más candente (20)

Mongolchuudiin ugsaa garval
Mongolchuudiin ugsaa garvalMongolchuudiin ugsaa garval
Mongolchuudiin ugsaa garval
 
дундад зуун
дундад зуундундад зуун
дундад зуун
 
ЦЭЦГИЙН ТАЛААРХ СУДАЛГАА
ЦЭЦГИЙН ТАЛААРХ СУДАЛГААЦЭЦГИЙН ТАЛААРХ СУДАЛГАА
ЦЭЦГИЙН ТАЛААРХ СУДАЛГАА
 
олон улсын харилцаа хэрэглэгдэхүүн
олон улсын харилцаа хэрэглэгдэхүүнолон улсын харилцаа хэрэглэгдэхүүн
олон улсын харилцаа хэрэглэгдэхүүн
 
тасалгааны ургамал 2
тасалгааны ургамал 2тасалгааны ургамал 2
тасалгааны ургамал 2
 
монгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутралмонгол дахь улс төрийн бутрал
монгол дахь улс төрийн бутрал
 
Sum vawn dan inzirtirna (account training)
Sum vawn dan inzirtirna (account training)Sum vawn dan inzirtirna (account training)
Sum vawn dan inzirtirna (account training)
 
Lecture 1 ie211 econometrics
Lecture 1 ie211 econometricsLecture 1 ie211 econometrics
Lecture 1 ie211 econometrics
 
Хятадын философи ба орчин үеийн
Хятадын философи ба орчин үеийн Хятадын философи ба орчин үеийн
Хятадын философи ба орчин үеийн
 
Лекц 7
Лекц 7Лекц 7
Лекц 7
 
5 монгол угсааны хаант улсууд
5 монгол угсааны хаант улсууд5 монгол угсааны хаант улсууд
5 монгол угсааны хаант улсууд
 
Lekz 8 манж чин гүрний үеийн монгол
Lekz 8 манж чин гүрний үеийн монголLekz 8 манж чин гүрний үеийн монгол
Lekz 8 манж чин гүрний үеийн монгол
 
бие даалт
бие даалтбие даалт
бие даалт
 
монголын банкуудын жагсаалт
монголын банкуудын жагсаалтмонголын банкуудын жагсаалт
монголын банкуудын жагсаалт
 
манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэл
манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэлманжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэл
манжийг эсэргүүцсэн монголчуудын тэмцэл
 
Mongol
MongolMongol
Mongol
 
(Ger bulin hariltsaa)
(Ger bulin hariltsaa)(Ger bulin hariltsaa)
(Ger bulin hariltsaa)
 
лекц №9
лекц №9лекц №9
лекц №9
 
тасалгааны ургамал
тасалгааны ургамалтасалгааны ургамал
тасалгааны ургамал
 
Leg5
Leg5Leg5
Leg5
 

Destacado

R I N G T U N U N T H A N L E N N A
R I N G T U  N U N  T H A N L E N N AR I N G T U  N U N  T H A N L E N N A
R I N G T U N U N T H A N L E N N AEllis Pachuau
 
Bengvarna 10 october 2010
Bengvarna 10 october 2010Bengvarna 10 october 2010
Bengvarna 10 october 2010lalnunsanga
 
Blue Rubicon's digital inspiration July 2010
Blue Rubicon's digital inspiration July 2010Blue Rubicon's digital inspiration July 2010
Blue Rubicon's digital inspiration July 2010Blue Rubicon
 
отраслевой доклад Телевидение в России2012
отраслевой доклад Телевидение в России2012отраслевой доклад Телевидение в России2012
отраслевой доклад Телевидение в России2012Олег Муковозов
 
Ka lehkhabu 2 nun hluiten kir an rel lo
Ka lehkhabu 2 nun hluiten kir an rel loKa lehkhabu 2 nun hluiten kir an rel lo
Ka lehkhabu 2 nun hluiten kir an rel loEllis Pachuau
 
отраслевой доклад 2013. книжный рынок россии
отраслевой доклад 2013. книжный рынок россииотраслевой доклад 2013. книжный рынок россии
отраслевой доклад 2013. книжный рынок россииОлег Муковозов
 
TMK.edu Mobile Presentation: August 2015
TMK.edu Mobile Presentation: August 2015TMK.edu Mobile Presentation: August 2015
TMK.edu Mobile Presentation: August 2015The Media Kitchen
 
Venglai 19. 12. 2010
Venglai  19. 12. 2010Venglai  19. 12. 2010
Venglai 19. 12. 2010Ellis Pachuau
 
Ka Lehkhabu 2 Nun Hluiten Kir An Rel Lo
Ka Lehkhabu 2 Nun Hluiten Kir An Rel LoKa Lehkhabu 2 Nun Hluiten Kir An Rel Lo
Ka Lehkhabu 2 Nun Hluiten Kir An Rel LoEllis Pachuau
 
Lemchan TãWi Ngaituah Chiang Teh ( Pre Christmas Drama )
Lemchan TãWi  Ngaituah Chiang Teh (  Pre   Christmas  Drama )Lemchan TãWi  Ngaituah Chiang Teh (  Pre   Christmas  Drama )
Lemchan TãWi Ngaituah Chiang Teh ( Pre Christmas Drama )Ellis Pachuau
 
Mizo Tawng Hman Dan Dik Kohhran Huang Chhungah
Mizo Tawng Hman Dan Dik    Kohhran Huang ChhungahMizo Tawng Hman Dan Dik    Kohhran Huang Chhungah
Mizo Tawng Hman Dan Dik Kohhran Huang ChhungahEllis Pachuau
 
V E N G L A I 03.10. 2010
V E N G L A I 03.10. 2010V E N G L A I 03.10. 2010
V E N G L A I 03.10. 2010Ellis Pachuau
 
Learn2 Earn Site Walkthrough
Learn2 Earn Site WalkthroughLearn2 Earn Site Walkthrough
Learn2 Earn Site Walkthroughcpalomino
 
Belajar dan pengkondisian,pengingatan,pikiran dan bahasa
Belajar dan pengkondisian,pengingatan,pikiran dan bahasaBelajar dan pengkondisian,pengingatan,pikiran dan bahasa
Belajar dan pengkondisian,pengingatan,pikiran dan bahasaAngel Purwanti
 
Marta Leo Smau16
Marta Leo Smau16Marta Leo Smau16
Marta Leo Smau16Marta Leo
 
Venglai 26. 12. 2010
Venglai  26. 12. 2010Venglai  26. 12. 2010
Venglai 26. 12. 2010Ellis Pachuau
 
V E N G L A I 05. 12. 2010
V E N G L A I  05. 12. 2010V E N G L A I  05. 12. 2010
V E N G L A I 05. 12. 2010Ellis Pachuau
 

Destacado (20)

R I N G T U N U N T H A N L E N N A
R I N G T U  N U N  T H A N L E N N AR I N G T U  N U N  T H A N L E N N A
R I N G T U N U N T H A N L E N N A
 
Bengvarna 10 october 2010
Bengvarna 10 october 2010Bengvarna 10 october 2010
Bengvarna 10 october 2010
 
20141213 jpsps
20141213 jpsps20141213 jpsps
20141213 jpsps
 
Blue Rubicon's digital inspiration July 2010
Blue Rubicon's digital inspiration July 2010Blue Rubicon's digital inspiration July 2010
Blue Rubicon's digital inspiration July 2010
 
отраслевой доклад Телевидение в России2012
отраслевой доклад Телевидение в России2012отраслевой доклад Телевидение в России2012
отраслевой доклад Телевидение в России2012
 
Ka lehkhabu 2 nun hluiten kir an rel lo
Ka lehkhabu 2 nun hluiten kir an rel loKa lehkhabu 2 nun hluiten kir an rel lo
Ka lehkhabu 2 nun hluiten kir an rel lo
 
отраслевой доклад 2013. книжный рынок россии
отраслевой доклад 2013. книжный рынок россииотраслевой доклад 2013. книжный рынок россии
отраслевой доклад 2013. книжный рынок россии
 
TMK.edu Mobile Presentation: August 2015
TMK.edu Mobile Presentation: August 2015TMK.edu Mobile Presentation: August 2015
TMK.edu Mobile Presentation: August 2015
 
Venglai 19. 12. 2010
Venglai  19. 12. 2010Venglai  19. 12. 2010
Venglai 19. 12. 2010
 
Ka Lehkhabu 2 Nun Hluiten Kir An Rel Lo
Ka Lehkhabu 2 Nun Hluiten Kir An Rel LoKa Lehkhabu 2 Nun Hluiten Kir An Rel Lo
Ka Lehkhabu 2 Nun Hluiten Kir An Rel Lo
 
Lemchan TãWi Ngaituah Chiang Teh ( Pre Christmas Drama )
Lemchan TãWi  Ngaituah Chiang Teh (  Pre   Christmas  Drama )Lemchan TãWi  Ngaituah Chiang Teh (  Pre   Christmas  Drama )
Lemchan TãWi Ngaituah Chiang Teh ( Pre Christmas Drama )
 
Mizo Tawng Hman Dan Dik Kohhran Huang Chhungah
Mizo Tawng Hman Dan Dik    Kohhran Huang ChhungahMizo Tawng Hman Dan Dik    Kohhran Huang Chhungah
Mizo Tawng Hman Dan Dik Kohhran Huang Chhungah
 
V E N G L A I 03.10. 2010
V E N G L A I 03.10. 2010V E N G L A I 03.10. 2010
V E N G L A I 03.10. 2010
 
Learn2 Earn Site Walkthrough
Learn2 Earn Site WalkthroughLearn2 Earn Site Walkthrough
Learn2 Earn Site Walkthrough
 
Belajar dan pengkondisian,pengingatan,pikiran dan bahasa
Belajar dan pengkondisian,pengingatan,pikiran dan bahasaBelajar dan pengkondisian,pengingatan,pikiran dan bahasa
Belajar dan pengkondisian,pengingatan,pikiran dan bahasa
 
Marta Leo Smau16
Marta Leo Smau16Marta Leo Smau16
Marta Leo Smau16
 
Venglai 12.12. 2010
Venglai  12.12. 2010Venglai  12.12. 2010
Venglai 12.12. 2010
 
Venglai 26. 12. 2010
Venglai  26. 12. 2010Venglai  26. 12. 2010
Venglai 26. 12. 2010
 
Hội chứng tắc ruột_Trần Nguyễn Quốc Anh_Y09A
Hội chứng tắc ruột_Trần Nguyễn Quốc Anh_Y09AHội chứng tắc ruột_Trần Nguyễn Quốc Anh_Y09A
Hội chứng tắc ruột_Trần Nguyễn Quốc Anh_Y09A
 
V E N G L A I 05. 12. 2010
V E N G L A I  05. 12. 2010V E N G L A I  05. 12. 2010
V E N G L A I 05. 12. 2010
 

Más de Ellis Pachuau

Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Ellis Pachuau
 
Aizawl east zone football association season opening tournament 2011
Aizawl east zone football association season opening tournament 2011Aizawl east zone football association season opening tournament 2011
Aizawl east zone football association season opening tournament 2011Ellis Pachuau
 
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Ellis Pachuau
 
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Ellis Pachuau
 
Venglai 02. 01. 2011
Venglai  02. 01. 2011Venglai  02. 01. 2011
Venglai 02. 01. 2011Ellis Pachuau
 
Venglai christmas issue 2010
Venglai  christmas issue 2010Venglai  christmas issue 2010
Venglai christmas issue 2010Ellis Pachuau
 
Venglai Christmas Issue 2010
Venglai  Christmas Issue 2010Venglai  Christmas Issue 2010
Venglai Christmas Issue 2010Ellis Pachuau
 
Venglai christmas issue 2010
Venglai  christmas issue 2010Venglai  christmas issue 2010
Venglai christmas issue 2010Ellis Pachuau
 
Ka lehkhabu 5 na-thinlai a thar leh thin
Ka lehkhabu 5 na-thinlai a thar leh thinKa lehkhabu 5 na-thinlai a thar leh thin
Ka lehkhabu 5 na-thinlai a thar leh thinEllis Pachuau
 
Venglai 28. 11. 2010
Venglai  28. 11. 2010Venglai  28. 11. 2010
Venglai 28. 11. 2010Ellis Pachuau
 
V E N G L A I 28. 11. 2010
V E N G L A I  28. 11. 2010V E N G L A I  28. 11. 2010
V E N G L A I 28. 11. 2010Ellis Pachuau
 
V E N G L A I 21. 11. 2010
V E N G L A I  21. 11. 2010V E N G L A I  21. 11. 2010
V E N G L A I 21. 11. 2010Ellis Pachuau
 
V E N G L A I 07. 11. 2010
V E N G L A I  07. 11. 2010V E N G L A I  07. 11. 2010
V E N G L A I 07. 11. 2010Ellis Pachuau
 
V E N G L A I C H A N C H I N B U 31.10. 2010
V E N G L A I  C H A N C H I N  B U  31.10. 2010V E N G L A I  C H A N C H I N  B U  31.10. 2010
V E N G L A I C H A N C H I N B U 31.10. 2010Ellis Pachuau
 
V E N G L A I 10.10. 2010
V E N G L A I 10.10. 2010V E N G L A I 10.10. 2010
V E N G L A I 10.10. 2010Ellis Pachuau
 
V E N G L A I 26.9.2010
V E N G L A I 26.9.2010V E N G L A I 26.9.2010
V E N G L A I 26.9.2010Ellis Pachuau
 
Mualthuam North Bulletin
Mualthuam  North  BulletinMualthuam  North  Bulletin
Mualthuam North BulletinEllis Pachuau
 
V E N G L A I 12.9.2010
V E N G L A I 12.9.2010V E N G L A I 12.9.2010
V E N G L A I 12.9.2010Ellis Pachuau
 

Más de Ellis Pachuau (20)

Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
 
Aizawl east zone football association season opening tournament 2011
Aizawl east zone football association season opening tournament 2011Aizawl east zone football association season opening tournament 2011
Aizawl east zone football association season opening tournament 2011
 
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
 
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
Aizawl East Zone Football Association Season Opening Tournament 2011
 
Venglai 09.01.2011
Venglai  09.01.2011Venglai  09.01.2011
Venglai 09.01.2011
 
Venglai 02. 01. 2011
Venglai  02. 01. 2011Venglai  02. 01. 2011
Venglai 02. 01. 2011
 
Venglai christmas issue 2010
Venglai  christmas issue 2010Venglai  christmas issue 2010
Venglai christmas issue 2010
 
Venglai Christmas Issue 2010
Venglai  Christmas Issue 2010Venglai  Christmas Issue 2010
Venglai Christmas Issue 2010
 
Venglai christmas issue 2010
Venglai  christmas issue 2010Venglai  christmas issue 2010
Venglai christmas issue 2010
 
Ka lehkhabu 5 na-thinlai a thar leh thin
Ka lehkhabu 5 na-thinlai a thar leh thinKa lehkhabu 5 na-thinlai a thar leh thin
Ka lehkhabu 5 na-thinlai a thar leh thin
 
Venglai 28. 11. 2010
Venglai  28. 11. 2010Venglai  28. 11. 2010
Venglai 28. 11. 2010
 
V E N G L A I 28. 11. 2010
V E N G L A I  28. 11. 2010V E N G L A I  28. 11. 2010
V E N G L A I 28. 11. 2010
 
V E N G L A I 21. 11. 2010
V E N G L A I  21. 11. 2010V E N G L A I  21. 11. 2010
V E N G L A I 21. 11. 2010
 
V E N G L A I 07. 11. 2010
V E N G L A I  07. 11. 2010V E N G L A I  07. 11. 2010
V E N G L A I 07. 11. 2010
 
V E N G L A I C H A N C H I N B U 31.10. 2010
V E N G L A I  C H A N C H I N  B U  31.10. 2010V E N G L A I  C H A N C H I N  B U  31.10. 2010
V E N G L A I C H A N C H I N B U 31.10. 2010
 
Enchimlohpari
EnchimlohpariEnchimlohpari
Enchimlohpari
 
V E N G L A I 10.10. 2010
V E N G L A I 10.10. 2010V E N G L A I 10.10. 2010
V E N G L A I 10.10. 2010
 
V E N G L A I 26.9.2010
V E N G L A I 26.9.2010V E N G L A I 26.9.2010
V E N G L A I 26.9.2010
 
Mualthuam North Bulletin
Mualthuam  North  BulletinMualthuam  North  Bulletin
Mualthuam North Bulletin
 
V E N G L A I 12.9.2010
V E N G L A I 12.9.2010V E N G L A I 12.9.2010
V E N G L A I 12.9.2010
 

Sermon For R I N A W M I N A W M R A W H

  • 1. RINAWMIN AWM RAWH Chang chhiar tur : Thupuan 2:10; Hebrai 10:23-25 I. RINAWMNA AWMZIA : Rinawmna tih chu innghahna tlak te, rin tlak te, thutiama ding nghet te, tih tur ti te; awm na tura awmte a tih theih awm e. Kan tehna a zirin rinawm kan tih chu a inanglo nuk awm e. Khawvel tehna aang chuan rinawm taka kan ngaihte kha lehlamah chuan rinawm lo tawpkhawk an lo ni leh hin a; chuvangin kan tehna pawimawh ber tur chu Pathian aangin a ni tur a ni ang. II. TUTE NGE MI RINAWM CHU ? 1. Pathian lak mi rinawmte hi mi rinawm chu an ni : Mi Pathian laka a rinawm phawt chuan thil dang reng rengah rinawm loh theih a ni tawh lo. Mi min ngaih dan te, min sawi dan te, min hmuh dante a pawimawh ber lo va, Pathian laka ka rinawm leh rinawm loh hi kan tehna pawimawh ber tur a ni. Gen.39:7 aanga kan chhiar chuan Pathian laka mi rinawm Josefa chanchin kan hmu a, A pu Potiphara nupuiin mutpui turin a thlem a, ‘Engtinnge he sual lian tak hi tiin Pathian chunga thil ka tihsual theih ang?” (Gen.39:9)tiin a chhang thei a ni. Keini’n rinawm kan tum dan ni fo chu - mi min ngaih dana mualpho hlauhna te, mi min hmuh atan hat loh hlauhna te, keimahniin kan ngaihtuaha ha dawn lo va kan hriat avangte a ni fo hin a ni. Josefa rinawmna ang hian min hmu rengtu kan ngaihtuahna leh awm dan, awng dan zawng zawng hretu lakah i rinawm ang u.
  • 2. 2. Pathian tana mi rinawmte hi mi rinawm an ni : Hebrai sal tlangval pathum- Sadraka, Mesaka, Abednegoa te chanchin kan hria a. Lal Nebukad- nezzara’n milim chibai buk turin thu a pe a, thupek zawm lohte chu meipuia paih a tum a ni. Mahse anni thianzaho chuan chibai an buk duh ve tlat lo. Lal chuan rawhtuina mei a let sariha ti sa turin thu a pe a. Engtiang pawhin vau mah se an rilru a danglam chuang lo. Pathian tan an rinawm tlat avangin thih pawh an hlau lo a ni. Mi, Pathian tan a rinawm tawh chuan he khawvelah hian retheih hlauhna te, mi phak loh hlauhna te, mi hmuhsit hlauhnate engmah lo mai a lo ni tawh a. Pathian tan kan rinawm tawh chuan sual tilui turin kan huaisen lo va, kan nun a control tawh zawk a ni. 3. Pathian vanga rinawmte hi mi rinawm chu an ni : ‘Daniala lehkhabu kan chhiar chuan, Lal Daria’n ni sawmthum chhung ama hnenah chauh thil dil tur leh chumi ti duh lo chu sakeibaknei puka paih tur a ni ang’ tiin thupek a siam a(Dan.6:7). Mahse, Daniala chu Pathian avangin a rinawm fan a, Jerusalem lam hawia awngai chu a bang duh ta chuang lo. Tichuan, Sakeibaknei pukah paih a lo ni ta a ni. Heta lang chiang tak chu - ‘Pathian avanga mi a rinawm tawh chuan thih te, nat te, tuarte a hlauhawm tawh lo’ tih hi a ni. 4. Pathian ringtute hi mi rinawm chu an ni : Miin Pathian a rin a, Amaha a innghah a, Pathian chu a tana tling tawk nia a ngaih phawt chuan rinawm lohna sual chu a hneh a ni. Kan ni tin nun, thiltihna kawng hrang hrangah hian mimal, chhungkuate hi rinawm lohnain min run mek a: Sum leh pai tlakchham kan hlau va, kan neih chhun hmanga Lalpan min enkawl theih lohte kan hlau a, sual tinreng tih kan duh phah a ni. “Kan awngainaah ‘Nitin kan eikhawpin chaw min pe ang che” kan ti ve hluam hluam na a, khawl tam loh hlauin kan phe leh si a ni ti r’u.
  • 3. 5. Pathian thua innghatte hi mi rinawm chu an ni : Nova chanchinah hei hi a lo lang a. Pathianin lawng tuk turin a ti a; khawvel thlirin lawng tuk a ulna a lang lem lo. Mahse a tiamtu chu a hrechiang a, lan dan lam ai chuan thupetu chu a ring zawk a. A vela miten hmusitin nuihzat hle mah se nuihzattute ai chuan hmuh theih loha thupetu chu a rintlak zawk tih a hrechiang hle a ni. Keini ho hi chu han inen ila: Pawlna hlimawm tak dawn loh hleka thupek leh thupetu ringhlel mai hin, hrilh nawn fo chung pawha thupeka rinawm lova petek hman zel kan ni lo maw? Nova hi chuan a vela mite khawsak dan te, thil ul lo va buai bik anga miten an ngaihna a thlirsan veng veng mai hi a ni. III. RINAWM PAWIMAWHNA: Kan ram dinhmun ngun taka han thlir hian mi rinawm lote vanneihna han hmuh chang te, fel lo taka ti duhtute pawh mi vanneia kan chhiar tawhna ramah, nei leh nei lo chung pawha mi tih duh, tih ve duh loh avanga rethei nia kan inhriatna te, mite tih anga tih ve mai chu malsawm dawnna nia rinna te, vanneihna leh mi ngaihsan hlawh zawk dawn nia rinnate a lo lian hle hin. He thil hi chu Davida meuh pawhin hriatthiam harsa a ti a ni ang : Nimahsela kei zawngin ka rap pelh helh helh a; Ka ke pente hi a tleu lek lek a ni.Mi suaksualte vanneihzia ka hmuhin, Mi uangthuangte chu ka awt si a (Sam 73 : 2,3) a ti hial a ni. Zawlnei Habakuka Lehkhabu kan chhiar chuan ‘Engati nge Pathianin mi fel lote chu a en theih em em a, mi dik lo tak maite chu hetianga awm reng a phal mai chu ni le? tiin Pathian a chhuahchhal hial a ni (Hab 1 : 13).
  • 4. Miin dik lo taka a tih hmanga dinhmun ha taka ding si te, amah ringtu nia hriat zawkte kan tla chhe fe zawk bawk si. Hriat thiam a har a ni ti r’u. Mi tuarchhel Joba meuh pawh kha mi felte chanvo tur nia a hriatte misualten an chang a, misualte chanvo tur nia a hriat kha ama chunga a lo thlen ni chuan Pathian hnenah zawhna chhiar sen loh a nei a nih kha. Mahse chutiang karah tak chuan a ni Kohhranhote Lalpa tana kan din a, kan rinawm a ulna lai tak chu ni. Kristian nih hi eng nge a sawtna tih te, inkhawm hi eng nge a sawtna tihte, awngai hi eng nge a sawtna tihna khawvelin min hual mek reng a, chutah chuan a ni Kristiante rinawm taka kan awm tlatna tur chu ni. Kan ram hian Missionary kan thawn chhuak hnem kan ti a, a chhuan pawh kan chhuang viau a, chhuan tlak pawh a ni ve reng a ni. Nimahsela, Chanchin |ha kan hril mekna hian rah ha a chhuah hlei thei lo va, hei hi a chhan chu a tirtute kan rinawm tawk loh vang a ni. A tirtu ram chanchin an hria a, kan khawsak phung zawng zawng an hria a, Kristian nih a, Lalpa zuitu nih a nawm bikna an pawh phak ta hin lo a ni lo maw? Ezekiela 30 : 20-23 kan chhiar chuan : An va kalna hnamte hnên an thlenin ka hming thianghlim an tibawrhbang a, miten,"Hêngte hi LALPA mite an ni a, ram ata an lo chhuak a nih hi,' an lo tih hinah hian. Mahse Israel chhûngten an va kalna hnamte zinga an tihbawrhban, ka hming thianghlim chu ka lainat a ni. Chuvangin Israel chhûngte hnênah , LALPA PATHIAN chuan heti hian a ti a ni: Aw Israel chhûngte u, nangmahni ka lainat avâng ni lovin, i va kalna hnamte zinga in tihbawrhban, ka hming thianghlim ka lainat avâng zawkin hei hi ka ti a ni. Ka hming ropui tak, hnamte zînga bawrhbang, an zinga nangmahni ngeia tihbawrhbân chu
  • 5. ka tithianghlim dawn a ni; tichuan an mithmuha nangmahnia tihthianghlima ka awm hunah chuan LALPA ka ni tih an hria ang, tih hi LALPA PATHIAN thu chhuak a ni. Lalpa chu Pathian a ni tih miten an hriat theih nan rinawm hi a ul takzet a ni. Rinawmna avanga miten Pathian an chawimawi hin dan chu Josefa nunah te, Daniala nunah te, Sadraka te nunah te khan a chiang a, Rinawmna tlang an lawn chhuah meuh chuan anmahni sawisatute pawhin ‘Lalpa chu Pathian a lo ni ngei mai’ an ti mai a ni. Sodom khua tihboral tur chungchangah khan Pathian chuan, “He khaw ropuiah hian mi fel sawm an awm chuan he khua hi ka tiboral lo vang’ a ti a (Gen 18:32). Mi tam tak hian ‘Mi sual tam tak dam chhan te, zuah an nihna chhan te hi an hrisel vang te, Pathianin sual a huat tawk loh vangte, Pathianin sual a pawisak tawk loh avangte niin an ngai a. Mahse, chu chu a ni ngawt lo, mi rinawmte avang hian mi sual tam takte hian tihboralna lak aangin chhandamna an chang a lo ni zawk a ni. Khawvel hian mi rinawm a mamawh em avang hian rinawm a ul takzet a, a pawimawh a ni. III. ENGAHTE NGE KAN RINAWM ANG? Kan rinawmna tùr kawng hnihin lo sawi dawn ila 1. Ni tin hna-ah : Atir ata Pathianin min din danah, Eden huana mihring a dah ni aang khan hna thawk tura ruat kan ni (Gen 2 :15). Pathianin Evi leh Adama chu Eden huan enkawl leh veng turin a ti a; mahse an hna-ah an rinawm lo va, an chanpual tura pek an nih bak an awt a, sualah an tluk phah ta a ni. Matthaia 5:16- Chutiang bawkin in êng chu mi mit hmuhin êng rawh se, chutichuan in thil tih hatte an hmu ang a, in Pa vana mi an chawimawi thei ang. tih kan hmu a. Heta kan hmuh ‘thiltih hat’ tih hi ‘In
  • 6. hnathawh hat te, ni tin hnaa in rinawmnate kha miin an hmu ang a, chu chu khawvela in ên dan tur a ni’ tihna tluk a ni àwm e. Kristian dik tak chuan ni tin hna emaw, a tih tur apiang kha rinawm taka a thawh loh chuan Pathian khawnvara chhiar tel tùr a ni dawn lo a ni. Ni tina kan thawh tur kan thawhnaah hian kan rinawm loh chuan Pathian ngaihah mi rinawm a nih theih loh a ni. Ni tin hnaa rinawm tur chuan kawng hrang hrang pawimawh a awm ta a- 1) Mahni hna thawkin kan rinawm tùr a ni: Tun lai hian hna thawk lova awm theih te, hna thawk mang lova ei theihte hi malsawmna-ah kan ngai ringawt mai. Thawhtir thei, mi chhawr thei nih hi kan intih hmuh bawk a. Kan tih ve theih reng mi dangten an thawh avanga sum leh pai luan ral hnem dante ngaihtuahna chang kan hriat a ha hle.Pathian hian kan thawh tawk bak hna min pe hran lo va, kan thawh sen loh khawp a awm a nih chuan rualawhna sualah kan tlu lut a lo ni a, mi dang chhawrte a lo ngai a, chutah chiah chuan rilru ngil put a lo harsa tawh hin a ni. Chuvangin keimahni hna ngei hi i thawk ang u. 2) Mahni tán kan rinawm tùr a ni: Mahni inhneh chu khawvel hnehna a ni tih thufing chu kan hre awm e. Mahni leh mahni tana kan rinawm phawt loh chuan mi dang tana rinawm tura beisei theih kan ni lo. Hun hman chungchangah : A hun taka thil ti chat chat hin halaite zingah hian inzawng ta ila, kan tlem pharhin ka ring. Committee, Inkhawmah te an dawn ruaiah kan lut a, hmasawn kan mamawh a ni.Hun bi ruat a awm a nih ngai chuan chu chu
  • 7. kan zawm tur a ni dawn lo’m ni? Mi, hun vawn dik thu-ah mahni leh mahni a in-control zawh tawh loh chuan thil dang tam takah rinawm angin lang mah se a tih tur ti zo tak tak turin Pathian hma-ah mi rinawm a nih theih loh. Mahni inthununna (Self Control) : Mizo Kristiante kan rinawm theih lohna ber nia an sawi hin chu keimahni taksa tichhe thei thil- zuk leh hmuamah hian a ni a. Keima taksa tichhe thei thil sual tinreng lakah hian inthiarfihlim turin kan taksa ngei hi ama chungah a rinawm phawt a ûl a ni. 3) Ni tin hnaa kan rinawm leh rinawm loh hi Pathian laka kan dinhmun teh nan Pathianin a hmang : Luka ziak kan chhiar chuan tlemte chunga rinawm lo chu tam tak chungah a rinawm thei lo tih kan hmu a. Pathian thu chuan ni tin hnaa kan rinawm leh rinawm loh hi kan thlarau mi leh mi loh teh nan te, Amah kan rin leh rin loh teh nan te, a lo hmang a ni. Rev.Vanlalbela chuan, ”Josefa kha Aigupta ram humhimtu-a a itna chhan kha, a ni tin hna-ah a rinawm vang niin min an ring a. Bel a nawh leh Chakma bel nawhin a pawp ang tih hlauhawm khawpa fai khan a nawt a ni. Puan a’n sûk leh a bal lo zawng zawng pawh suktir atana itawm khawpa fai zel khan a su a, a ti a. A promotion chakzia pawh kan hria a ni. Davida pawh tuma hmuh lohna hmunah pawh rinawm takin Beram a veng a, Israel-te lal atan chawisan a ni daih a ni. Ni tinah kan hnate hi Pathian min pekah kan pawm em? Kan missionary-na hmun a ni tih kan pawm ngam em?
  • 8. Kolossa 3:22-24-ah chuan:Bawihte u, tisaa in hotute thu hi engkimah zawm rawh u, mihring tilawmtute mai anga mit rawng bawl lovin, thinlung sakhat vuaa Lalpa ih dek chungin zawm zawk rawh u. A rulhna roluah tur chu Lalpa hnen ata in hmu dawn tih hriain, in tih apiang chu mihring tan anga ti lovin, Lalpa tan anga ti zawkin, chak takin ti rawh u; Lalpa Krista rawng in bawl a nih hi.” tih ziak a ni. 4) Thu dik sawi leh ziakah kan rinawm tùr a ni : Thufing 19:5-ah chuan Hretu der chu hrem lohvin a awm lo vang a, Dawt sawi chu a chhuak lo vang,” tih kan hmu a. Chang 9-ah chuan Hretu der chu hrem lohvin a awm lo vang a, Dawt sawi chu a boral ang,” tih ziak kan hmu leh a ni. Thuthlung Hlui hunah dawt hmang zawlneite Pathianin a huatzia kan hmu thei a,Thuthlung Tharah pawh Lal Isuan “Dawt hmangte chuan vanram an lut lo vang (Thup 21:27)” a lo ti lehzel a ni. Beroia khuaa mite hi an fakawm ka ti : Paula leh Sila he khuaah hian rawngbawlin an awm a, an thusawite chu rilru lawm takin thu chu an pawm a, an thusawi chu a dik leh dik loh hriat nan ni tin Pathian Lehkhaah an zawng hin a ni (Tirh 17:11). Keini chuan a dik leh dik lo pawh kan fiah hman lo va, kan peih hek lo ti rawh u. Thu dik ziak leh thu dik sawi tura kan rinawm a pawimawh a ni. 5) Thawh hlawh dik tak la tùrin kan rinawm tùr a ni : Kan thawh hlawh dik tak la turin inbuatsaih ila, a bak kan beisei a awm hin hian sual a lo ni ta
  • 9. hin a ni. Mahni chanvo heuh tura min ruatsakah hian kristiante chuan rinawm taka lungawi taka kan pawm mai hi a ul a ni. Tin, a hminga thawk anga lang ve siin, mite thlazar hnuaiah hna kan thawk mai mai tur a ni lo. Thatchhe taka thawk, hlawh lak phur em em kan awm nual mai. Inthiam hliah hliah chunga hlawh kan lak theih nan kan hnathawhnaah pawh rinawm tak, tling taka kan thawh a ngai a ni. 6) Tehna dik hmangin kan rinawm tùr a ni : “Bûkna dik lo hi LALPA mithmuhin thil tenawm a ni a,Khin dik chiah erawh chu a lawmzawng a ni (Thufing 11:1) tih te, Thufing 20:10 Bukna dang dang te, tehna dang dangte hi LALPA mithmuhah angkhat rengin thil tenawm a ni ve ve,” tih ziak a ni bawk a. Pathianin a ten awmchhun chu Bukna leh tehna dik lo hi a ni mai awm e. A chhan chu inbumna sual a ni a, ruk rukna sual a ni bawk a, awhna leh duhamna suala tlukna a a nih bawk avang pawh a ni mahna. 7) Rorelna dik nei turin kan rinawm tùr a ni : Rorelna dik nei thei turin roreltute hian an chungah roreltu (Pathian) a awm a ni tih an hriat a pawimawh hle a. Mahni dinhmun sawhngheh mai nan te , mahni ram tihzauh nan te, mahni chhungkaw duhsak vak nana hmang leh mahni hamhai vak ching roreltute chu Pathianin a la hrem dawn chiang. Chutih lai chuan mipuite pawh hi kan pamham lutuk a, roreltute dik taka ro rel thei lo turin kan nawr a, kan vote hmang te, kan party nihna hmang te, sum leh pai hmangte pawhin roreltute ro kan rel diktir thin lo a ni.
  • 10. 2. Rawngbawlnaah-ah: Tirhkoh Paula chuan, “Rawngbawl hna kan tih” hi khawngaihna ropui tak, kan chanvo atana Pathian min pek niin a sawi a ( ) Rawngbawl hna hi chhiahhlawh angin, bawi angin Lalpa rawng bawlsak turin min sawm a ni. Rawngbawl hnaa rinawm tur chuan Pathian hriat dan dik a pawimawh hle a ni. Pathian chu tu nge nia kan hriat tih khan kan rawngbawl dan tur te, kan nun dan tur te, kan thawh dan turte a rawn siam hin. Kan mi zah leh ngaih ropui tak bulah engtia awm tur nge tih zirtir kan ngai vak lo. Thut dan tur leh awm dan tur chu kan mi zahtak khan min zirtir mai a ni. Kan awng dan tur thlengin min control vel hin a ni. Chief Minister bulah awm ta la, ani chuan i awm dan tur chu a control vek mai ang. Pathian chu tu nge ni tih miin a hriat fuh/ chian tawh chuan, Davida pawhin Pathian ropuizia, fak tlak a nihzia a hriat chuan amah maia fak mai a duh tawk lova, tlang te, mual te, luite, kawr te thil siam zawng zawngte chu Lalpa fak turin a sawm a ni. Kan rawngbawl dan tur hi Lal Isua rawngbawl dan zia ang kha a ni tur a ni a. Joh 4:34-ah “Mi tirtu duhzawng tih kha a hnathawh zawh tur hi ka chaw a ni. ‘Lal Isuan a ti a. ka tuina ber chu ka Lalpa, ka Pathian, a rawng ka bawlsaka duhzawng tak hi a ni tihna tluk a ni awm e. Kan tuina ber kan tih chuan hrehawm kan hrechang ngai lova, kan tuina ber kan tih theihna a nih dawn phawt chuan tuar pawh kan huam a, thil dang chan pawh kan huam hin. Pathian rawngbawl hna chu a hrehawmin hahthlak em mai kan tih chuan rah pelh kan lo nei a ni hin a, Pathian duhzawng tih kha kan tuina ber, chak ber leh hlimna ber a nih phawt chuan Lal Isua hnung kan zui a ni. Rawngbawlna- ah hah nia i inhriat chuan inenfiah i ul tihna a ni.
  • 11. Kan rawngbawlna hi keimahni hna a ni chiah lo; Pathian hna a ni. Keini hi a rawngbawltu, hna atana chhawrte kan ni. He hna thawk tura rawih kan nihna hi sum leh pai a ni mai lo va, Lal Isua thisen hmanga rawngbawl tura rawih leh koh kan ni. Hlawhfa chhawrtu chuan a mi rawihte a duh dana thawk turin a beisei hin. A duh hun hmaah kalin, bang mai sela, a ruaitu tan pawm theih a ni ngai lovang. Tui chang, phur chang chauha thawh hi rawngbawlna ang chi hi a niblo.Mahni tui tawk chauhva thawh a ni lo va : kan duh ang tawk ni lovin, min tirtu, min hruaitu duh dan anga thawh kha Lal Isuan rawngbawl hna min buatsaih sak dan hi a ni. ‘S.S Zirtirtu, KTP Commt. ka ni ve si a’ tih rilru nena rawngbawl hi a awl khawp mai. |henkhat phei chuan mualpho hliah khuh nante pawh a ni awm e. Kan rawngbawlsak te, rawngbawl tura koh kan nih chhan, ‘khawngaihna leh lainatna hmangaihna tak taka rawngbawl si lova, rawngbawl a awl hle.’ Lal Isua kawr hak tak erawh chu - khawngaihna leh lainatna a ni a, hemi hmang hian khawvel mipui rawng a bawlsak a ni. Rawngbawl hnaa kan rinawmna tur kawng hrang hrang te : i) Takna hmangin : Takna hmangin rawngbawl hna hi i thawk ang u. Johana 1:24-ah chuan “Pathian chu Thlarau a ni a, A chibai buktuten thlarau leh tihtakzetin a chibai an buk tur a ni” tih kan hmu. Josua chuan ‘tihtak zet leh dik takin Lalpa rawng bawl rawh u (24:14) a ti a. I Samuela 16:7 kan chhiar chuan ‘Lalpa chuan pawn lam lan dan hi a en lo va, chhungril lam a en zawk hin a ni,” tih kan hmu bawk. Lal Isuan thupek ropui ber a tih chu “Lalpa i Pathian chu i thinlung zawng zawnhgin, i chakna zawng zawngin i hmangaih tur a
  • 12. ni (Deut 6:5) a tih hi a ni a, chutiang chuan rawng i bawlsak tur a ni tih a lang bawk. Israel hnamte kha Kanan ram an luah chhoh kum zabi 8-na velaah khan an hnam nun lo a lo sang zel a, malsawmna a lo pung zel a, inthawina leh thilpek lam pawhin hma an sawn zel a, an inkhawmpui te a lo lian a, inah te an leng ta lo va, Pathian biakna thil hlan beram leh kelte pawh chhiarsen rual loh a ni a, rimawi leh Pathian biakna pawh a pung tual tual a; mahse chutih lai chuan rawngbawltute nunah chuan takna an tlachham ta tlat mai. Chhungrila takna awm si lo chu Lalpa ngaihin engmah a nih lohzia Zawlneiten an auchhuahpui a : Isaia chuan “Heng mite-ho hian an ká chuan min chawimawi a, an thinlung erawh chuan min hlat si (Isaia 29:3) a ti a. Amosa pawhin, “ In kûtte ka huain ka hmusit a, in inkhawmpui urhsunahte chuan ka lawm hek lovang a, a ni, i ingang rimawi chu ka ngaithla lo vang. Chuvangin, ka lakah i hla bengchheng chu la bo rawh (5:21-23)” a ti a ni. Chu tak chu Israel-ten an tlukchhiatpui tur a la nih avangin Zawlnei-ho hmangin Pathianin a au va, an harh zawh tak loh avangin bawihah an lut leh ta a ni. Thuthlung Thar kan thlir pawhin Pharisaite dinhmun kan hria a : An lan danah chuan thianghlim famkim an ni a, sawisel bovin an awm, sawma pakhat pawh Pudina leh Pardi nen lam an pe a nih kha. Mahse Lal Isua chuan an biak dan kha a pawm lo a ni ti r’u. An dinhmun ang hi kan ram dinhmun pawh a ni mai lo maw? Lalpa rawng kan bawl hian khawii aangin nge kan thawh le? Pawn lam lan dan mai hi chu Lalpan tawk a ti hauh lo tih hi i hre reng ang u.
  • 13. ii) Thianghlimna: Johana chuan, “Kan rilruin thiam loh min chantir loh chuan Kristian lamah kan huai a ni,” a ti a( 1 Joh 3:11). Rawngbawltute nunah hian anmahniah thianghlimna a awm tawh loh hnu-ah chuan rawngbawl hnain awmzia a nei tawh lo. Mite va hrilh ila, “Nang pawh chuti ve bawk” “Ani pawh chuti ve bawk” min ti zel alawm. Keimahni-ah takna leh thianghlimna kan tlakchham vang a ni. Kan sawi ngam mualah pàwr takin kan sawi a; nimahsela, lehlam awngah miin min rawn bih avangin kan thusawiin awmzia a nei thei hin lo a ni. Rawngbawltute nunah Thianghlimna duhawm, mite nun chhu keh hin, Pathian hmanraw ropui ber kha tlakchhama a awm phawt chuan rawngbawlnain awmzia a nei thei tak tak lo a ni. Sam 96 : 9-ah chuan, “Aw thianghlim mawina inbelin Lalpa chu chibai bûk ula; Leilung luah zawng zawngte u, a hmaah khur rawh u,” tih ziak a ni a. I Petera 1 : 15,16 kan chhiar chuan rawngbawltute hnena thuchah pawimawh tak kan hmuh chu - “A kotu che u a thianghlim angin nangni pawh in chetzia zawng zawngah lo thianghlim zawk rawh u” tih te, “Nangni in thianghlim tur a ni, kei ka thianghlim si a” tih a ni. Rawngbawltute kan hlawhchhamna tam ber chu Thianghlimna kawngah Lalpa tan kan rinawm loh vang a ni fo. Nulat tlangvalna kawnga thianghlimna chungchanga Rev.Vanlalbela thusawi dik ka tih deuh mai chu, “Vawiina hangtharten kan chaltauh chiah hi kan hmaa kan nu leh pa kal tate sualna leh bawlhhlawhna kha kan chaltauh a ni. Tunah pawh hian chu chu kan sim loh phawt chuan kan fate lo awm zel turte hian chu chiah chu an chaltauh dawn a ni,” a ti a. Hemi kawnga kan thianghlim hi huai taka rawng kan bawl zel theihna tura kawng pawimawh tak a ni.
  • 14. iii) |awngaia Pathian biakah : |awngai awmzia tak chu Kan Pathian chu Lalah kan pawm a, kan bia tihna te, Amah chu kan Pathian a ni tih kan puanchhuahna te, A rawngbawltu kan nih avanga Amah kan zah avanga A hmaa kan kunnate leh kawng dangte pawh a entir a ni. |halai tam tak, chawei dawn leh mut dawn takngial pawha awngai lo kan kat nuk mai. Chutih lai chuan rui chung chung pawha awngai lova muhil ngam miah lo an awm ve leh bawk a. Mahse takna tel lo chu Pathianin a pawm chuang lo. |awngai tam turin kan rinawm ava ngai em! Ringtute chuan awngai hi kan chakna hnar a ni. Lal Isua pawhin a zirtirte hnenah, “Thlemnaa in luh loh nan awngai rawh u,” (Luka 22:40) a tih kha hre reng ila. iv) Bible chhiara rinawm : Hebrai 4 : 12 kan chhiar chuan “Pathian thu hi a nung a, thil a ti thei a, khandaih hriam tawn eng ang ai pawhin a hriam a, nunna leh thlarau, ruhtuah leh thling phel hrang khawp hialin a chhun thei a, thinlunga ngaihtuah leh tumte hi a hre nghal thei a ni” tih a ni a. Kan ramah hian Piangthar Bible chhiar peih lo; Pathian thu sawi hin Bible pawh la chhiar chhuak lo kan kat nuk niawm a ni a. Piangthar kan chak lohna pawh hi Bible chhiar kan thlahthlam vang a ni fo hin. Pathian thu duh ve tak, mi sawi apiang pawm ringawt maia awm chu a him tawk lo hin; mahni awmna kohhran chhuahsan phah hialte pawh kan awm hi maw! Paula leh Sila te rawngbawlna khaw pakhat ‘Beroia’ khua hi an fakawmin an entawn tlak hle mai. ‘....an thusawi chu a dik leh dik lo hriat nan ni tin Pathian Lehkha-ah an zawng hin a (Tirh 17 :11c). Ringtute hi mi thusawi apianga thle mai mai tur kan ni lo va, kan innghahna leh nunkawng chaw (Bible) taima takin kan chhiar tur a ni.
  • 15. v) Inkhawmah: (See hagaia 1) Israel-hote chu an thiltih tinrengah an hlawhchham a. Tam tak an ching a, tlemte an hmu a, an buh inte a lo ruak a. An mangang em em mai a. Chutih lai chuan Hagaia chuan, “Pathian Biak In chu a ram reng lai a, nangmahni ina in awm hup avang hian alawm, heng vanduaina chhiarsen loh hi in chungah a lo thlen ni. Ka in chu buatsaih ula, chu chu sa puitling ula, chutah chuan min bia ula, ‘tichuan malsawmna tinrengin ka vur ang che u, tiin Pathian thu a puang asin. Pathian hian a biak buk thianghlima Amah biak hi a ngaipawimawh em em a, Israel-hote Aigupta aanga hruai chhuah an nih pawh khan, “Ka chenna tur hmun min buatsaihsak rawh u” ( ) a ti a ni. Inkhawm thlahdahte hi a lo va pawi em! Inkhawm kan inthlahdah avang hian eng nge kan chungah lo thleng dawn kan hre hauh lo. Kan inkhawm loh chhante hi han ngaihtuah ila, keimahni nawmsip bawl duhna mai maite a ni lo maw? Biak Inah kher lo pawh Pathian chu a biak theih alawm kan ti a ni mai thei. Nimahsela, inkhawm thei reng si inkhawm ngai lote tan hian vanduaina chhiarsen loh kan chungah a lo thleng ve palh ang e. In khawmah i rinawm ang u. V. TLANGKAWMNA : Pathian thu kan chhiar Thupuan 2 : 10 kha lo sawi zui ila: Smurna Kohhran hnena thuchah a ni a, Smurna tih hi ‘Khà’ tihna a ni a, tunah hian he khua hi a la awm reng a, ‘Izmir’ an ti tawh a, boral ve lo awmchhun a ni. ‘Ni sawm hrehawm in tuar ang’ tih hi ni sawm tak tak lam ni lovin, ‘ni rei lo te’ sawina-ah ngai ila, Hrehawm tawrh chu eng anga rei pawh ni se, hrehawm tuarchhuaktute
  • 16. lawmman ropui turzia nen chuan tehkhin tham pawh a ni dawn lo a ni. Smurna Kohhrante hian taksa-ah tihduhdahna an tuar nasa hle a. An khaw Bishop Polycarp-a chu Rome roreltu chuan Lal Isua phatsana Kaisara chu Lalpaa vuan tura a hrilh chuan, “Ka Lalpa hi kum 86 a rawng ka bawl tawh a, ka chungah a hat lohna ka la hmu ngai lo va, ka Lalpa leh ka Pathian chu engtin nge ka phatsan theih ang,” a ti a, an halhlum ta a ni. An tuarna hi a rapthlak a nia. Kraws lo chuan lallukhum a awm thei lo va; Lal Isua chuan a hming avanga tuarte hnenah thutiam ropui tak a nei a, tawrhna reng reng hi a thlawn dawn lo a ni. Keini hian tisaa tawrhna kan hmachhawn kher lo pawh a ni thei. Setana hian Krista laka kan rinawm lohna turin nuam kan tihzawng tak pawhin min thlem a ni thei. Kan ni tin hna leh a rawng kan bawlnaah pawh kawng hrang hrangin min bei reng dawn. Rinhlelhnatea min thlem chang pawh a awm ang; harsatna pawh kan la tawk ngei ang. Krista avanga tuarna leh channa te, mualphonate kan la tawk ngei dawn a ni. Chutih hunah chuan chau mai lovin, a puihna nghaka kan awm reng a, Amaha nghet taka rinawm taka awm kan tum tlat tur a ni. Hmana A tana kan rinawmna te, kan thawh vete a tawk mai lo va, tunah leh hun lo la awm zelh turah, thih thlenga rinawm tur kan ni. Thih thlenga rinawma tuar hram hramte tan Nunna Lalukhum tiamsa a ni si a. Chumi chu kan chan ngei theih nan Lalpan kan za atan mal min sawmsak rawh se. Amen. 13082005& 8.2.2010