Format kịch bản phim điện ảnh hấp dẫn là một giáo trình do Linh mục An Thanh, CSsR biên soạn dựa trên tác phẩm Save the Cat của Blake Snyder. Giáo trình dùng trong các khóa huấn luyện làm phim nhanh do Việt Cinema thực hiện

1. FORMAT KỊCH BẢN HẤPDẪN
An Thanh, CSsR - biên so n theo SAVE THE CAT by BLAKE SNYDER cho phim đi n nh dài (trên 90 phút)ạ ệ ả

3. Opening Image - Hình ảnh mở đầu (1phút)
Màn phóng xe mô tô bất cần và bạt mạng xuyên qua
vùng nông thôn Anh quốc dẫn đến cái chết của
Lawrence of Arabia, rồi cánh cổng đóng kín, toà lâu
đài lờ mờ ẩn hiện che giấu bí ẩn của Citizen Kane.
Những hình ảnh đầu tiên khán giả được thấy từ phim
của bạn

5. Opening Image - Hình ảnh mở đầu
Ấn tượng đầu tiên về một bộ phim – bao gồm:
tông của phim (tone),
không khí trong phim (mood),
thể loại phim (genre),
phạm vi của phim (scope),
Nhân vật chính (hero)

6. Opening Image - Hình ảnh mở đầu
Opening Image thường đối nghịch với Final Image
Opening Image và Final Image nên ở hai thái cực đối
lập đẩy thay đổi thành kịch tính nhất, và lưu giữ chuyển
biến xúc cảm trong phim

7. Tất cả những bộ phim hay đều có
Opening Image nổi bật

9. Theme Stated - Câu nói chủ đề (5 phút)
Một nhân vật (không phải chính) sẽ đặt câu hỏi
hoặc tuyên bố (với nhân vật chính) đ xác đ nhể ị
chủ đề của bộ phim.
“Hãy cẩn trọng với mơ tưởng”
“Kiêu ngạo sẽ thất bại”
“Gia đình qúy hơn của cải”

10. Theme Stated - Câu nói chủ đề (5 phút)
Câu nói này chính xác là l i m đ u v ch đờ ở ầ ề ủ ề
(thematic premise) c a b phimủ ộ

11. Theme Stated - Câu nói chủ đề (5 phút)
Kịch bản tốt là một luận điểm tri t h cế ọ , đó có thể là
những ưu – khuyết của một lối sống cụ thể nào đó.
Liệu cách hành xử, giấc mơ, hay mục tiêu ấy có xứng
đáng hay không?
Điều gì quan trọng hơn – là của cải hay hạnh phúc?
Người nào vĩ đại hơn trong tình huống ấy – cá nhân hay
tập thể?

12. Theme Stated - Câu nói chủ đề (5 phút)
Toàn b ph n còn l i c a phim s tri n khaiộ ầ ạ ủ ẽ ể
thematic premise

13. Set up - Cài đặt tình huống (1 - 10
phút)
Trong 10 phút đầu này, bạn phải “tóm lấy” khán giả,
không thì họ sẽ ra về và người thân của họ sẽ không
đến xem phim bạn làm
Tập trung xây dựng ngay: nhân vật, những cột mốc
chính, mục tiêu câu chuyện…

15. Hero - Nhân vật
Xây dựng từng tính cách, từng hành vi cần phải được thay đổi
sau này, và chỉ ra vì sao để đạt được mục tiêu cuối cùng.
Ví dụ: Cô ấy là một tác gia bị cô lập, sống trong thế giới tưởng
tượng của riêng mình (Romancing the Stone)
Ví dụ: Anh ấy là một gã nhập khẩu xe quái dị, bóng bẩy, có
hiểu biết, một kẻ vừa lươn lẹo vừa lạnh lùng (Rain Man)
Ví dụ: Cô ấy là một cô nàng đầu óc trên mây và thường bị xem
là “chân dài não ngắn” (Legally Blonde)

16. Những quả bom hẹn giờ
Thật ra đó là những khuyết điểm của nhân vật chính,
khi nó xuất hiện sẽ trở thành những trận cười liên hồi
(running gags) và đánh thức hồi ức (call–backs)

18. Khuyết điểm của hero
Nói nhanh hoặc khó nghe, nên người trợ giúp đẩy hero vào khó khăn
hơn
Người lùn, cao, ốm, ậm quá mức khiến khó vượt qua chướng ngại vật
Người từ chối tiếp nhận tình yêu của người khác, lúc cần chẳng có ai
Tập trung vào lý tưởng, tri thức quá nhiều nên xa lạ với thực tế cuộc
sống
….

19. Catalyst - Chất xúc tác (Phút 12)
Catalyst:
gói bưu kiện khiến cho Joan Wilder phải đến Nam Mỹ trong
Romancing the Stone
cuộc điện thoại thông báo về cái chết của cha Tom Cruise trong
Rain Man
chồng chưa cưới tuyên bố rằng sẽ đá Reese Witherspoon
trong Legally Blonde
những bức điện tín, bị sa thải, bắt gặp vợ ngoại tình, biết tin chỉ
còn sống ba ngày, tiếng gõ cửa, người đưa thư …

21. Catalyst
Những khoảnh khắc Catalyst là hiện thân của cuộc
sống
Những sự kiện thay đổi cuộc sống thường ngụy trang
bằng mấy tin tức xấu

22. Debate - Ph n bi n (Phút 12-25)ả ệ
Debate là cách ứng đáp lại Catalyst
“Mình nên đi không nhỉ? Dám đi không? Ngoài kia nguy
hiểm thật đó, nhưng lựa chọn của mình là gì? Không đi
ư?”
Debate là câu trả lời vượt qua thử thách của catalyst
Debate là đoạn ngắt chuyển hồi (the act break)

24. Break Into 2 – H i 2 (Phút 25)ồ
Nhân vật chính không thể bị dụ, bị lừa, hoặc vô
tình đến Hồi 2. Nhân vật chính phải là người ra
quyết định vào Hồi 2
Chính nhân vật chính tạo ra tình huống bước
vào hồi 2

25. B Story – Câu chuy n B (Phút 30)ệ
Thường B Story của các kịch bản đều là một “chuyện
tình” nó là chiếc hoả tiễn giúp ta lấp liếm đoạn ngắt
chuyển hồi siêu sốc ở A Story.
Câu chuyện B tuy xen vào nhưng luôn đi đôi với A
Story… nhưng theo một phạm vi/cấu trúc hoàn toàn
mới. B Story cho chúng ta một khoảng nghỉ.
B Story cũng thường cho thấy những tuyến nhân vật
hoàn toàn mới.

27. B Story
Hồi 2 là thế giới phản đề, nên các nhân vật này đảo
ngược với tuyến nhân vật sống trong thế giới của Hồi 1
B Story không chỉ là câu chuyện tình, mà nơi người ta
tự do thảo luận về chủ đề của bộ phim

28. Fun and Games - Vui và chơi trò
(Phút 30-55)
Đây là ph n c t lõi trên poster phim, là ph nầ ố ầ
chi m nhi u th i l ng c a trailer.ế ề ờ ượ ủ
Đây là ph n không c n quan tâm đ n bi nầ ầ ế ế
chuy n phim - không c n tăng k ch tính câuệ ầ ị
chuy n lên cho đ n ph n Midpoint - chúng ta chệ ế ầ ỉ
c n quan tâm đ n khía c nh “gi i trí”ầ ế ạ ả

30. Fun and Games
Fun and games giải đáp cho câu hỏi: Tại sao phải xem
phim này? Có gì hay trong chủ đề, poster, ý tưởng
phim này? Khi bị buộc phải thêm tình tiết vào kịch bản,
thì đây là phần mà bạn chèn thêm cảnh vào.
Fun and games là trái tim của bộ phim đấy.
Fun and games diễn ra nhẹ nhàng hơn các phần khác

31. Midpoint - Đi m gi a (phút 55)ể ữ
Midpoint của phim là khoảnh khắc nhân vật chính
“thăng hoa” hay “lụn bại” trong khi các nhân vật xung
quanh như sụp đổ hay tốt lên.

32. Midpoint
Ví dụ bạn đã tạo nên một “chiến thắng giả tạo” cho nhân vật.
Anh ta tưởng đã nhận được ma thuật khiến chiếm được điều
mình muốn ấy. Hoặc dường như anh ta bị sụp đổ, nhưng cũng
chỉ là sự lụn bại giả tạo. Vì nhân vật chính vẫn còn một chặng
đường dài phải đi trước khi anh ta học được điều bản thân thật
sự cần.
Tại Midpoint không bao giờ tốt như chúng ta thấy, cũng không
bao giờ tệ như chúng ta lo.

34. Bad Guys Close In - Nhân v t ph n di nậ ả ệ
(phút 55-75)
Bad Guys Close In là phần được đặt ngay sau khi
nhân vật chính tìm thấy được chính mình ở Midpoint.
Nhân vật phản diện đã tạm thời bị tiêu diệt – và đội ngũ
nhân vật chính dường như đang ở trong tình trạng tốt
nhất – thì phe phản diện tạo ra áp lực nặng nề hơn
Những bất đồng, nghi ngờ, ganh ghét nảy sinh trong
nội bộ của phe nhân vật chính

35. Tình hu ng ph n di nố ả ệ
Tấn công trực diện nhân vật chính, cả trong lẫn ngoài.
Nhân vật phản diện sẽ không ngừng lại và nhân vật
chính không biết cầu cứu nơi đâu. Anh ta chỉ có một
mình và phải tự gánh lấy tất cả. Anh ta đã đã bị đẩy tới
đường cùng

37. All is Lost - M t t t c (phút 75)ấ ấ ả
All Is Lost là nhịp đối lập của Midpoint, là “thăng hoa”
hoặc “lụn bại”
Cuộc đời của nhân vật chính rơi vào sự hỗn loạn trên
mọi phương diện

38. H i Th C a T Th n (The Whiff of death).ơ ở ủ ử ầ
Hơi Thở Của Tử Thần (The Whiff of death) là một kỹ thuật
xen vào để tạo ra nổi thương đau. Một sinh vật phải chết.
Phần All Is Lost chính là khoảnh khắc “Chúa Treo Mình Trên
Cây Thập Giá”. Đó là khi thế giới cũ, cá tính cũ chết đi. Nó
mở ra cho một tổng hợp giữa những luận điểm và phản đề -
nghịch lại với luận điểm đầu phim - và chúng kết hợp với
nhau, tạo nên một thế giới mới, một cuộc sống mới.

40. Dark Night of the Soul - Đêm t i c a tâmố ủ
h n (phút 75-85)ồ
Trước khi nhân vật chính tìm thấy lối đi và ngộ ra chân lý,
một cách sâu sắc, tìm ra cách hay nhất để cứu sống bản
thân anh ta và những người xung quanh, anh ta trãi qua
dark night of the soul
Đó là nhịp điệu khi nhân vật thốt lên “Chúa ơi, sao ngài lại
bỏ rơi con?”
Khi và chỉ khi thừa nhận sự hèn mọn và phận người của
mình,và phó thác cuộc đời mình cho số phận, chúng ta
mới tìm ra được hướng giải quyết cho riêng mình.

41. Break Into 3 - H i 3 (phút 85)ồ
Nhờ những nhân vật, những cuộc chuyện trò trong B
Story, và nhờ vào nỗ lực cuối cùng của nhân vật chính
đánh bại những gã phản diện - những gã đã chiếm thế
thượng phong ở A Story tạo ra hướng giải quyết
Cả hai câu chuyện: bên ngoài (A Story) và bên trong (B
Story) gặp gỡ và giao thoa với nhau, nhân vật chính đã
thắng thế, vượt qua các cuộc sát hạch,

42. Mối giao kết kinh điển của A Story và B Story là nhân
vật chính tìm thấy đầu mối ở nhân vật nữ - người giúp
anh nhận ra cách giải quyết cho cả hai vấn đề - xử lý
những gã xấu và chiếm lấy trái tim của người thương.
Hướng giải quyết vấn đề đã trồi lên bề mặt. Thế giới
tổng hợp đây rồi.

43. Final – Đo n k t (phút 85-110)ạ ế
Đây là lúc mọi thứ được gói ghém gọn gàng và là thời
điểm các bài học được áp dụng.
Đó là khi nhân vật đã làm chủ, A Story và B Story kết
thúc trong thắng lợi huy hoàng của nhân vật chính.
Final chuyển tiếp thế giới cũ thành trật tự mới - nhân
vật chính là người dẫn đường khai sáng dựa trên kinh
nghiệm thế sự đảo lộn - cái thế giới mâu thuẫn trong
Hồi 2

44. Final
Final kết liễu các nhân vật phản diện. Đàn em sẽ chết
trước, cuối cùng là tên trùm. Tất cả đều phải bị xóa sổ,
dọn đường cho trật tự mới của thế giới.
Final để cho nhân vật chính chiến thắng thôi là không
đủ, phải để cho anh ấy thay đổi thế giới. Trật tự mới
xảy ra phải thoả mãn và gây cảm xúc nơi người xem.

45. Final Image – Hình nh k t phim (phútả ế
110)
Final Image phải đối lập với Opening Image, đó là
bằng chứng của sự thay đổi đã diễn ra,
Nếu không có Final Image, hoặc không biết phải áp
dụng thế nào, thì bạn nên quay lại kiểm tra bài toán
kịch bản của mình - Hồi 2 của bạn hẳn còn thiếu yếu tố
gì đó.