1.
SİNİZM
MERVE BULUT YÜCELEN
ÇALIŞAN İLİŞKİLERİ YÖNETİMİ
TURIZM İŞLETMECILIĞI DOKTORA PROGRAMI

2.
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
SİNİZMİN TARİHÇESİ VE TANIMI
ÖRGÜTSEL SİNİZM ÖZELLİKLERİ
ÖRGÜTSEL SİNİZM KURAMLARI
ÖRGÜTSEL SİNİZM BOYUTLARI
ÖRGÜTSEL SİNİZM TÜRLERİ
ÖRGÜTSEL SİNİZM SONUÇLARI

3.
GİRİŞ
 Sinizm kavramı son yıllarda özellikle örgütsel davranış alanında dikkat çeken
konulardan birisidir.
 Sinizme ilişkin temel inanç; dürüstlük, adalet ve içtenlik ilkelerinin kişisel
çıkarlara kurban edildiği yönündedir (James, 2005).
 Sinizm, bireysel ya da örgütsel özelliklerden kaynaklanmaktadır. Bu doğrultuda
karşımıza örgütsel sinizm kavramı çıkmaktadır.

4.
SİNİZMİN TARİHÇESİ
 Sinizm kelimesi kökenlerini yaklaşık olarak M.Ö 400 yıllarında (Metzger, 2004)
ortaya çıkan Antik Yunan felsefi düşüncesi olan “sinik (kinik)” kelimesinden
almaktadır (Mantere ve Martinsuo, 2001).
 Antisthenes ve Diogenes en önemli siniklerden olduğu ve ilk sinik’in Sokrates’in
izinden giden Antisthenes olduğu tespit edilmiştir (Mantere ve Martinsuo, 2001).
 Onlara göre insan, hayatta en büyük mutluluğa,
ancak ihtiyaçlarını, ihtiraslarını azaltıp yok etmekle erişebilir.

5.
SİNİZMİN TANIMI
 Bateman vd. (1992: 768) sinizmi, “otorite ve kurumlara karşı olumsuz ve
güvensiz tutumlar” şeklinde tanımlamıştır.
 Sinizm, hüsran ve hayal kırıklığı ile şekillenen genel ve özel bir tavır kadar, bir
bireye, gruba, ideolojiye, sosyal sözleşmeye ya da kuruma karşı olan
güvensizlik ve olumsuz duygular olarak da tanımlanabilmektedir (Andersson,
Bateman, 1997: 450).

6.
ÖRGÜTSEL SİNİZM KAVRAMI
 Brandes (1997) sinizmi, ‘’örgütsel anlamda, birçok birey tarafından paylaşılan
şüpheler’’ şeklinde belirtmiştir.
 Dean ve ark. (1998) tarafından “örgütün bütünlükten ve dürüstlükten yoksun
olma düşüncesi” ve “bireyin örgütüne ilişkin olumsuz tutumu” olarak ifade
edilmiştir.
 Örgütsel sinizm, ‚bireylerin örgütlerinin ahlaki bütünlükten yoksun olduğu ve
hakkaniyet, dürüstlük ve samimiyet gibi ilkelerin örgütsel çıkarlar lehine
feda edildiği yönündeki inançları‛ dır (Bernerth vd., 2007:311)

7.
ÖRGÜTSEL SİNİZM ÖZELLİKLERİ
 Dean ve diğerleri (1998, s.347), yaptıkları çalışmada örgütsel sinizmin özelliklerini şu
şekilde belirlemişlerdir:
• Sinizm bir özellik değil, bir durum olarak görülmektedir.
• Sinizm belirli bir iş ya da meslekle sınırlı değildir.
• İnanç, duygu ve davranışı kapsayan yapıyı çevrelemektedir.
• Nesnel olarak geçerli ya da doğruluğu kanıtlanmış olabilir ya da olmayabilir,
fakat öznel olarak sinik bireyler için geçerlidir. Burada, sinizmin bireyler ve örgütler
için işlevsel olabileceği belirtilmiştir.
• Sinik bireyler, başkaları tarafından daha az kullanılmaktadır.
• Sinik bireyler, kişisel çıkarlara ve hileye karşı eğilimlerini kontrol etme
görevini üstlenmektedirler.

8.
ÖRGÜTSEL SİNİZM KURAMLARI
 Beklenti Kuramı; genelde her bir çalışanın göstermesi gereken çaba ve bu
çabanın istenilen sonuçlara ulaşma olasılığı,
 Atfetme Kuramı; insanların diğer insanların davranışlarının sebeplerini nasıl
değerlendirdiği ile ilgili düşünceleri,
 Tutum Kuramı; örgütsel sinizmin özellikleri tutumlar özellikle davranışlar,
 Sosyal Değişim Kuramı; hayatta kalmak için insan ilişkilerinin gerekli olduğu ve
kişilerin gereksinimlerini karşılamak için sürekli olarak birbirleriyle iletişimde
olmaları gerektiği,
 Duygusal Olaylar Kuramı; işte yaşanan olayların, iş tutumları üzerinde özellikle
duygusal durumlar (hayal kırıklığı, hüsran gibi) üzerindeki etkisi olarak
açıklanmıştır.

9.
ÖRGÜTSEL SİNİZM BOYUTLARI
 Bilişsel boyut, örgütsel sinizmin ilk boyutu olarak, örgütün dürüstlükten
yoksunluğu ile ilgili bir inançtır.
 Duygusal boyut, örgütsel sinizmin ikinci boyutu, negatif bir duygu olarak
duyuşsal tepki boyutudur.
 Davranışsal boyut, örgütsel sinizmin son boyutu olup, örgüte yönelik
aşağılayıcı/kötüleyici ve eleştirel davranışlar gösterme eğilimi anlamına geldiğini
ifade etmektedir.

10.
ÖRGÜTSEL SİNİZM TÜRLERİ
 Genel (kişilik) sinizm, doğuştan gelen ve genellikle insan davranışlarını olumsuz
olarak algılayan bir sinizm türüdür (Tokgöz, Yılmaz 2008).
 Toplumsal/kurumsal sinizm, Kanter ve Mirvis (1989)’ a göre bir ülkenin
vatandaşlarının kendi devletlerine ve kurumlarına güvenmemesi sonucu ortaya
çıkan bir örgütsel sinizm türüdür.
 Mesleki sinizm, otoriteye ve örgütlere karşı olumsuz ve güvensiz tutumdur
(Abraham,2000).
 Örgütsel değişim sinizmi, “örgütlerin başarıya ulaşmak için, yaptıkları değişim
sonucunda verdikleri emekler ve gösterdikleri çabalara ilişkin karamsar bir bakış
açısı” olarak tanımlanmıştır (Wanous vd., 2000).

11.
ÖRGÜTSEL SİNİZM SONUÇLARI
BİREYSEL
AÇIDAN
• Örgütsel Sinizm ve Davranışsal Sonuçlar
• Örgütsel Sinizm ve Psikolojik- Fizyolojik Sonuçlar
ÖRGÜTSEL
AÇIDAN
• Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Bağlılık
• Örgütsel Sinizm ve İş Tatmini
• Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Vatandaşlık
• Örgütsel Sinizm ve Tükenmişlik
• Örgütsel Sinizm ve Örgütsel Adalet

12.
ÖRGÜTSEL SİNİZM SONUÇLARI
ÖRGÜTSEL
SİNİZM
• İş tatmini,
• Örgüte bağlılık,
• Örgüte güven,
• İşi benimseme,
• İşe devam,
• Kurallara uyma,
• Motivasyon,
• Örgütsel performans

13.
LİTERATÜR
YAZAR(LAR) ÇALIŞMANIN ADI BULGULAR
Reichers vd. (1997) Understanding and managing
about
Örgütsel sinizm ile iş tatmini ve
örgütsel bağlılık arasında negatif
örgütsel sinizm ve şikâyetlerin
arasında pozitif yönlü ilişki
Bernerth vd. (2007) Justice, cynicism, and commitment Cinsiyet ile örgütsel sinizm arasında
herhangi bir ilişkiye
Ayrıca prosedürel ve etkileşimsel
adaletin örgütsel sinizmi
ve her bir adalet biçiminin değişim
bağlılığını tahmin etmek için sinizm
etkileşime girdiğini bulmuşlardır.

14.
LİTERATÜR
YAZAR(LAR) ÇALIŞMANIN ADI BULGULAR
Andersson ve Bateman (1997) Cynicism in the Workplace: Some Causes
and Effects
Yaş ile örgütsel sinizm arasında anlamlı
ilişki bulmuşlardır. Sinizm, örgütsel
vatandaşlık davranışlarını gerçekleştirme
niyetleri ve etik olmayan davranışlarda
bulunma taleplerine uyma niyetleri ile
olumsuz ilişkilidir.
Atwater vd. (2000) An upward feedback field
Supervisors' cynicism, reactions,
commitment to subordinates
Yöneticilerde daha düşük örgütsel
sinizm olduğunu belirtmiştir.
Delken (2004) Organizational cynicism: A study
among call centers
Bekâr bireylerin örgüt içinde daha
davranışlar sergilediğini

15.
LİTERATÜR
YAZAR(LAR) ÇALIŞMANIN ADI BULGULAR
Tokgöz ve Yılmaz (2008) Örgütsel Sinisizm: Eskişehir ve
Alanya’daki Otel İşletmelerinde Bir
Uygulama
“Genel sinizm” ile “örgütsel sinizm”
arasında düşük ve anlamlı bir ilişki
bulduğu çalışmalarında, mevsimlik
çalışan turizm işgörenlerinin
turizm işgörenlerine göre genel
seviyelerini daha yüksek
Kutanis ve Çetinel (2009) Adaletsizlik Algısı Sinisizmi Tetikler
:Bir Örnek Olay
Sinik tutumlar sergileyen
akademisyenlerin genel olarak
adalete ilişkin olumsuz algılara
oldukları sonucuna varılmıştır.

16.
TEŞEKKÜRLER