SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 46
Descargar para leer sin conexión
ANALIZA
       STATISTIKORE
Ligjerata e Pare
Hyrje ne analizen statistikore
LIGJERATA E PARË

 HYRJE
 KONCEPTET BAZË NË STATISTIKË
 MBLEDHJA E TË DHENAVE
 LLOJET E TË DHËNAVE
 BURIMET E TË DHËNAVE




                                 2
PËRMBAJTJA E LËNDËS
1.    Menaxhimi i të dhënave
2.    Metodat e zgjedhjes së mostrës
3.    Statistika deskriptive –përshkruese (matësit e tendencës qendrore
      dhe variacionit)
4.    Probabiliteti dhe distribucionet e probabilitetit
5.    Distribucioni diskret i probabilitetit
6.    Distribucioni normal dhe distribucioni standard normal
7.    Intervalet e besimit (Vlerësimi pikësor dhe intervalor i parametrave
      të populacionit)
8.     Testimi i hipotezave I
9.    Testimi i hipotezave II
10.   Analiza e korrelacionit linear
11.   Regresioni linear
12.   Regresioni multivariabël
13.   Seritë kohore
Metodologjia e mësimit dhe vlerësimit
   Ligjerata me shembuj konkret
   Seminare dhe ushtrime praktike
-   MS Excel
-   Hyrje në SPSS
   Vlerësimi:
-   Pjesëmarrja dhe detyrat e shtëpisë - 20%
-   Punime individuale - 30%
-   Provimi përfundimtar - 50%
   Literatura:
-   Rahmil Nuhiu: Bazat e Statistikës;
-   Statistika- Përkthyer sipas librit “Statistics for Business and
    Economics”, Pegi, Tiranë, 2005;
-   Ushtrime të Statistikës, Universiteti I Tiranës, Fakultati Ekonomik, 2005
-   Milan Papiq; “ Statistika e aplikuar në Ms Excel, Universiteti Victory, etj
Ç‘është statistika?
1.   Mbledhje e të dhënave      Analiza e                                     Pse ?

       p.sh., Hulumtimit           të
                                dhënave
2.   Përpunimi dhe prezantimi
     i të dhënave                                         © 1984-1994 T/Maker Co.



       p.sh Grafik &Tabela                                      Marrja e
                                                               vendimeve
3.   Karakterizimi i të
     dhënave
       P.sh. Mesataret

                                © 1984-1994 T/Maker Co.
Ç‘është statistika?

   Statistika është shkencë e të dhënave . Ajo
    përfshin mbledhjen , klasifikimin, organizimin,
    analizimin dhe interpretimin e informatave
    numerike me qëllim të marrjes së vendimeve
    efikase.



                                                  6
Mbledhja e të dhënave
   Le të themi se jeni të interesuar për
    gjendjen e krizës globale financiare

     Çfarëlloj të dhënash do të kërkoni?
     Ku do t’i kërkoni këto të dhëna?




                                            7
Të dhëna apo informata
 Të dhënat janë mbledhje e fakteve dhe
  opinioneve me të cilat ne do të punojmë-
  zakonisht në formë numerike.
 Të dhënat bëhen informata kur ato e
  informojnë shfrytëzuesin për marrjen e
  vendimeve.



                                             8
Elementet fundamentale të
       statistikës
Elementet fundamentale/Terminologjia bazike
1. Popullimi/Dukuria masive                      • P në Populacion
   -Të gjitha njësitë me interes                   & Parametër
2. Mostra /Zgjedhja                             • S në Sample/Zgjedhje
                                                  & Statistika
   - Nënbashkësi/pjesë e njësive të popullimit
3. Njësia eksperimentale (Njësia statistikore)
  - Objekti për të cilin mbledhim të dhëna.
4. Variablat
-     Karakteristikat e një njësie statistikore
5. Të dhënat statistikore (rezultat i matjes së një variabli me
      interes)
6. Parametrat (karakteristikat e popullimit)
7. Statistikat e mostrës/zgjedhjes (vlerësimi i parametrave nga
      të dhënat e mostrës)
Populacion apo Zgjedhje/Mostër
Popullimi/Dukuria masive           Mostra/Zgjedhja


       a b    cd                          b       c
   ef gh i jk l m n                      gi           n
     o p q rs t u v w                o        r       u

       x y     z                              y




  Treguesit që përdoren për të   Treguesit që llogariten nga
  përshkruar populacionin        të dhënat e mostrës quhen
  quhen PARAMETRA                STATISTIKA
Njësia statistikore (individi)


   Njësia statistikore (individi) paraqet elementet
    individuale prej të cilave përbëhet tërësia e
    përgjithshme ose dukuria masive të cilat kanë
    karakteristika variabile.
   Njësia (individi ) paraqet pjesën përmbajtësore
    të dukurisë masive dhe ka rëndësi të veçantë.




                                                  12
VARIABLAT/ Karakteristikat/Tipari

   Atributi ose tipari (variablat) paraqesin
    karkateristikën apo vetin që ndryshon
    vlerën e saj nga një element në një tjetër.
    Një karkateristikë është një variabël nëse
    ka dy apo më shumë vlera apo atribute.




                                                  13
1-7




      Tipet (llojet ) e Variablave
         Variabla kualitative ose Atributive:
          karakteristikat e variablave që studiohen
          janë jo numerike.

      SHEMBUJ: Gjinia, përkatësia fetare, tipi i
       automobilit, vendi i lindjes, ngjyra e syve
       etj.


                                                      14
1-8




      Tipet (llojet ) e Variablave
         Variabla kuantitavie (sasiore-numerike):
          variablat mund të raportohen në mënyrë
          numerike.

      SHEMBULL: bilanci në llogarinë e juaj
       bankare, mosha e punëtorëve të një firme,
       numri i fëmijëve në një familje, etj.


                                                15
1-9



      Variabla kuantitavie (sasiore-
      numerike)
         Variablat kuantitative mund të klasifikohen si
          diskrete - të ndërprera dhe të vazhdueshme-
          kontinuale .
         Variablat diskrete - të ndërprera: mund të
          marrin vetëm disa vlera të caktuara dhe
          gjithmonë ka “ndërprerje” në mes të vlerave.
         SHEMBULL: numri i dhomave të fjetjes në
          shtëpi ( 1,2,3,.., etj), numri i anëtarëve të
          familjes, etj.
                                                           16
1-10



       Variabla kuantitavie (sasiore-
       numerike)

          Variablat e vazhdueshme - kontinuale:
           mund të marrin çfarëdo vlere brenda një
           rangu të caktuar.

       SHEMBULL: Koha e kaluar me aeroplan
        prej Prishtine në Gjenevë, gjatësia e
        nxënësve të një klase, etj.
                                                     17
Përmbledhje e llojeve të variablave

                           Variablat



Kualitative/Atributive)                 Numerike/Kuantitative)

Shembuj:
•gjinia,                                                        Të
nacionaliteti                            Diskrete         vazhdueshme
ngjyra e                              /të ndërprera        /kontinuale
flokëve,etj

                                   Shembuj:               Shembuj:
                                   •Numri i fëmijëve,     •Mosha e studentëve
                                   Numri i të            Kilometrat e kaluara
                                   punësuarëve,           në mes të dy
                                   Numri i kinemave      distancave
                                   Numri i veturave të   Gjatësia trupore e
                                   shitura                nxënësve, etj



                                                                              18
Të dhënat statistikore
 Të dhënat statistikore janë rezultat i matjes së
  një cilësie, tipari apo karkateristike me interes në
  një element të popullimit apo të zgjedhjes.
 Sikurse variablat edhe të dhënat mund të jenë:
  - Të dhëna sasiore- rezultojnë nga matjet e
  niveleve të variablave sasiorë
  - Të dhëna cilësore - rezultojnë nga matjet e
  niveleve të variablave cilësor



                                                    19
Shkallët e matjes së të dhënave
   Matja e variablave-të dhënave është një proces i
    gjetjes së vlerave të një variabli për elemente të
    ndryshëm.
   Ne mund të masim variablat për cdo njësi
    statistikore qe kemi në studim- individë, familje,
    grupe, komunitete, shoqëri dhe ngjarje.
   Psh. Mund të masim nivelin e arsimit të një
    individi, koeficientin e lindshmërisë së një vendi,
    etj.


                                                     20
Shkallët e matjes së të dhënave
   Ne përdorim termin shkallë për t’iu referuar një grupi
    vlerash që merr një vriabël.
   Vitet e shkollimit janë një shkallë për matjen e nivelit të
    arimit të individit.
   Koeficienti i lindshmërisë së një vendi mund të matet si
    raport i lindjeve në 1000 banorë
   Vlerat e variablave që gjejmë kur masim diçka quhen
    rezultate
   P.sh rezultat është 16 vjet shkollimi për indivin X;
    25.8% lindje për 1000 banorë për vendin X, etj.


                                                                  21
Shkallët e matjes së të dhënave
 Variablat-të dhënat statistikore
  klasifikohen në katër tipe bazuar në
  mënyrën e matjeve:
 Të dhëna nominale
 Të dhëna të zakonshme/ordinale/të
  renditshme
 Të dhëna intervalore
 Të dhëna në formë raporti


                                         22
Shkallët e matjes së të dhënave
Shkallët e matjeve – klasifikimi i të dhënave:
  Nominale /të parenditshme   Intervalore

  E Zakonshme/e renditshme    Raporti/Proporcionale



Shkalla e matjeve përcakton sasinë e informatave që
përmbahet në të dhëna.

Shkalla tregon se cilat mënyra të analizës statistikore
janë më të përshtatshme.
Nivelet e matjeve dhe shkallët e matjeve

 Dallimet midis                                                  Niveli më i lartë
                        Të dhëna në formë raporti/propocionale
 matjeve, zero e
 vërtetë ekziston                                                (Forma më e
                                                                 fuqishme e matjeve)

 Diferenca në mes të
 matjeve, por jo zero      Të dhëna intervalore
 të vertete
                                                                 Nivele më të larta
Kategori të renditshme
(rangimi, rregull )          Të dhëna ordinale/zakonshme



 Kategori (pa ndonjë                                             Niveli më i ulët
 rregull apo drejtim)     Të dhëna nominale                      (Forma më e dobët
                                                                 e matjeve)
Nivelet e matjeve dhe shkallët e
  matjeve
                                                 Shembuj
 Të dhëna në           Dallimet midis matjeve,       Pesha, Mosha,
                       zero e vertete ekziston
 formë raporti                                       Shpenzimet javore të
                                                     ushqimit

                       Diferenca në mes të           Temperaturat në shkallë
Të dhëna intervalore
                       matjeve, por jo zero të       të Fahrenheit, Celsiusit,
                       vertete                       Datat kalendarike

                                                     Rangimi i kualiteteve të
Të dhëna të            Kategori të renditshme
                                                     shërbimit, Rangimi i
                       (rangimi, rregull )
zakonshme                                            studentëve në bazë të
                                                     suksesit


Të dhëna nominale      Kategori (pa ndonjë rregull   Statusi martesor, Tipi i
                       apo drejtim)                  automobilit që posedojmë
Shembull për të dhënat nominale/ të parenditshëm


  Variablat kualitative          Kategoritë/Modalitetet

Pronarë i automobilit     Po          Jo

Gjendja martesore         I/e martuar; I/e pamartuar; I/e ve; I/e
                          ndarë

Gjinia                    Mashkull; Femër

Veprimtaritë ekonomike Industria dhe xehtaria; bujqësia;
                       tregtia; pylltaria, ndërtimtaria;
                       komunikacioni dhe lidhjet; etj
Format ligjore të         Biznes individual, Partneritet,
shoqërive tregtare        Korporatë, etj

                                                                26
Shembuj pët të dhënat ordinale/ të renditshme/të
zakonshme


 Variablat kualitative              Kategoritë/Modalitetet
Kënaqja me produktin     Shumë i pakënaqur; pak i pakënaqur;
                         neutral, Pak i kënaqur; shumë i kënaqur
                         (Shkallët e Likertit)
Thirrjet akademike të    Profesor i rregullt; Profesor i asocuar;
profesorëve              Profesor asistent; Assistent; Asistent i ri.


Suksei i studentëve      10;   9;    8;   7;   6;   5.




                                                                   27
Shembuj të shkallës intervale dhe proporcionale të
dhënave

    Variablat kuantitative           Niveli i matjeve

Temperatura (në shkallë      Intervale
Celsius ose Fafrenheit)

Gjatësia (në metra dhe cm)   Proporcionale/në formë raporti

Pesha (në litër ose kg)      Proporcionale /në formë raporti

Pagat (në euro apo valutë    Proporcionale/në formë raporti
tjerër)




                                                               28
Shembull. Vrojtimi i punëtorëve të firmës “X”
Njesite/Elem                                               Variablat
   entete

Emri dhe      Gjinia       Mosha    Pozita             Pervoja Paga vjetore
mbiemri                                                e punes (000)
Albulena Z.            F       30      Menaxhere            12            20

Afrim T.               M       25 Shefe e shitjes           13            15
Vjollca M              F     22.3            Financa        10            10
Aferdita I.            F       45       Marketing            2                8
Agon T.                M     32.5             Shites         5                6
Genc M.                M     23.8             Shites         8                6
Adelina B.             F       27             Shites         6                6
Bardha M.              F       19             Shites        14                6
Yll T                  M       27             Shofer        12                5
Valton K.              M     28.6             Shofer         3                5

                                                           Të dhënat
                                                                          29
Të dhënat
             Elementet, Variablat, dhe Vrojtimet
                                   Variablat

Njesite/el
ementet                 Statusi   Shitjet     Fitimi/
      Firma             Ligjor    Vjetore($M)   ($000)

     Dataram             Individual    73.10               86
     EnergyDrink         SH.P.K        74.00               1.67
     Dardania            Ortakeri     365.70               86
     Agroimpex           SH.P.K       111.40               33
     Psychemedics        Individual    17.60               13

                                               Të dhënat
Burimet e të dhënave statistikore

       Primare                                   Sekondare
      Mbledhja e të                               Të dhëna të
       dhënave                                   grumbulluara

                                         Të printuara ose
                                         elektronike
Vrojtimi              Studimi


   Eksperimentimi

                     Bazat e Statistikës 2010
                  Dr. Rahmije Mustafa -Topxhiu                  31
Burimet e të dhënave
   Burimet ekzistuese/Burimet sekondare
    Brenda firmës– gati çdo departament


    Agjencitë shtetërore- Enti statistikave,Doganat, Ministritë, etj

    Asociacionet e ndryshme–

    Organizata të specializuara të interesit–

    Interneti– më shumë e më shumë firma
Burimet e të dhënave
   Të dhënat primare/Studimet statistikore
     Në studimet eksperimentale , së pari identifikohen
     variablat me interes. Mandej një apo dy faktorë
     mbahen nën kontroll, ashtu që të mund të sigurohen
     të dhëna nën ndikimin e këtyre faktorëve.
     P.sh. Një mënyrë e re e prodhimit - ndikimi i saj në
     sasinë e prodhuar.
     Ose- Një medikament i ri ,ndikimi i tij në tensionin
      e gjakut. (Eksperimentet janë shumë të kushtueshme, dhe
     shumë herë te pamundura
     Në vrojtime-studime(jo-eksperimentale) nuk
    tentohet që të kontrollohen ndikimet e faktorëve
     në variablat me interes.
    Mënyra më e shpeshtë e hulumtimit.       Anketa është një
                                             shembull i mirë
Statistikat zyrtare
Institucionet shtetëroe nxjerrin statistika sepse:
1. Të dhënat janë pjesë e procesit administrativ;
2. Ato nevojiten për matjen e efekteve të politikave
    shtetërore;
3. Ato shërbejnë për të përcaktuar dhe kontrolluar efektet
    e faktorëve të jashtëm në politikat e qeverisë;
4. Me anë të statistikave mund të përcaktohen prirjet,
    prognozat dhe politikat për të ardhmen;
 Në Kosovë institucioni kryesor shtetëror për statistika

    është Enti i Statistikave të Kosovës.
   www.esk.rks-gov.net

                                                         34
Disa burime të dhënave


 www.esk.rks-gov.net
 www.ec.europa.eu/eurostat
 www.stats.oecd.org
 …………




                                 35
Llojet e analizës statistikore
                              Statistika



     Statistia                                  Statistika
     Deskriptive                                Analitike


Përfshin                                   Përfshin
 Mbledhjen                                 Bërjen e vlerësimeve
 Organizimin                               Testimin e hipotezave
 Përmbledhjen                              Përcaktimin e raporteve
 Prezantimin e                             Bërjen e parashikimeve
 të dhënave (grafe,
Tabela, mesatare,
Tregues te variacionit, etj
Llojet e analizës statistikore

    Univariate            Bivariate          Multivariate

• Analiza e të       • Analiza e lidhjes   • Analiza e të
  dhënave që i         në mes të dy          dhënave në mes
  përkasin vetëm       variablave            të tri apo më
  një variabli                               shumë
                     • P.sh. Regresioni      variablave
• P.sh. Mesataret,     , korrelacioni,
  variacioni, etj      tabelat e           • P.sh.Tabelat e
                       kryqëzuara, testi     kryqëzuara dhe
                       hi në katror, etj     multivariate,
                                             regresioni dhe
                                             korrelacioni i
                                             shumëfishtë



                                                              37
PËRFUNDIM/ KONKLUZION
 Përdorimi I të dhënave dhe informatave
  është pjesë e rëndësishme e zgjidhjes së
  problemeve
 Neve kemi nevojë edhe për të dhënat
  primare dhe sekondare
 Procesi I hulumtimit të dhënave mund të
  krijojë probleme të reja në brendësi dhe
  mundësi për kreativitet më të lartë.


                                             38
Konceptet kyçe
Analiza statistikore        Të dhëna nominale
Popullimi/tërësia e         Të dhëna të
përgjithshme                  renditshme
Mostra/Zgjedhja             Të dhëna intervalore
Njësia statistikore,        Të dhëna në formë
individi                      raporti
Variablat
                             Statistikë deskriptive
Të dhënat statistikore
                             Statistike analitike
Modalitetet
                             Analizë univariate
Parameter
Statistikë                  Analizë bivariate
                             Analizë multivariate
 39
Detyrë

 Shpjego dallimin në mes të të dhënave
  kualitative dhe kuantitative dhe jep tre
  shembuj për secilën.
 Shpjego dallimin në mes të dhënave
  diskrete dhe të vazhdueshme dhe jep tre
  shembuj për secilën.



                                             40
Detyrë
Përcakto se cilat nga variablat vijuese është kualitative e
  cila kuantitative. Nëse janë kuantitative përcaktoni se
  fenomeni me interes a është diskret apo kontinual:
- Numri i telefonave në familje,
- Lloji i telefonit,
- Ngjyra e telefonit,
- Pagesa mujore (në euro dhe cent) për thirrje telefonike,
- Numri i thirrjeve lokale të bëra gjatë muajit,
- Zgjatja (në minuta) e thirrjeve lokale gjatë muajit,
- Fakultetet e Universitetit të Prishtinës.




                                                          41
Shembull
   Në tabelën vijuese jepen të dhëna për
    pesë profesor të Fakultetit Ekonomik
    Emri        Specializimi   Gjinia   Mosha     Grada/titulli shkencor
    A.. S       Ekonomiks      F        45        Prof. i asocuar
    D.D         Menaxhim       F        37        Pro. i rregullt
    A.B         Financë        M        53        Prof. i rregullt
    D.A         Kontabilitet   F        29        Asistent
    F.T         Marketing      M        38        Prof. asistent


    a)   Sa elemente përmban ky studim?
    b)   Sa variabla janë?
    c)   Sa vrojtime janë?
    d)   Cila shkallë e matjes është përdorur për çdo variabël?
                                                                           42
Ushtrime
Ushtrim . “Jam shumë i stresuar” është një
 shprehje që shumë e shpeshtë në mes të
 studentëve. Çka ju streson juve.
     Cili është populacioni me interes?
     Identifikoni më së paku tri arsye për të marrë
      mostrën.
     Identifikoni dy variabla ose karakteristika të
      anëtarëve të këtij populacioni që ju dëshironi të
      studioni.




                                                          43
Ushtrime


Ushtrim . Dekani i fakultetit dëshiron të
 shoh se çfarë lloj aktiviteti dhe pune bëjnë
 studentët e diplomuar të fakultetit pas 5
 vjet diplomimi.
      Cili është populacioni me interes?
      Identifikoni arsyet për të marrë mostrën për
       hulumtim.
      Identifikoni dy variabla/karakteristika të anëtarëve
       të populacionit që ju dëshironi të studioni


                                                              44
Ushtrime

   Ushtrim . Kryetari i një shteti dëshiron të
    shoh se sa është i popullarizuar pas dy
    vjetëve të mandatit të tij. Një mostër e
    votuesve të rritur janë pyetur se a do ta
    rizgjedhnin prapë atë në atë post.
        A janë të dhënat kualitative apo kuantitative
        Nëse të dhënat janë kualitative a janë ato
         nominale apo rendore/shkallore. Nëse janë
         numerike a janë ato diskrete apo kontinuale.


                                                         45
Ushtrime
Ushtrim . Më poshtë janë të listuar disa pyetje nga anketa rreth virusit “Trojan
  horse”. Për çdo lloj të pyetjes identifikoni se çfarë lloj të dhënash duhet të
  grumbullohen.

   A është infektuar kompjuteri juaj me virusin “Trojan horse”
        Po, kompjuteri im është infektuar me këtë virus.
        Jo , kompjuteri im nuk është infektuar me këtë virus.
        Nuk jam i sigurt se kompjuteri im është infektuar.

   A dini dikë tjetër që kompjuteri i është infektuar me virusin “Trojan Horse”
        Po
        Jo

   Sa shpesh ju me kujdes ekzaminoni subjektin e-mailit të juaj para se të
    hapni atachmentët.
        Gjithmonë
        Shpesh
        Sipas rastit
        Rrallë ose kurrë


                                                                                   46

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Ushtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikesUshtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikeskulla 2010
 
Statistik ligjeraten 1 2dhe 3
Statistik ligjeraten 1 2dhe 3Statistik ligjeraten 1 2dhe 3
Statistik ligjeraten 1 2dhe 3coupletea
 
Treguesit e lokalizimit dhe te variacionit
Treguesit e lokalizimit dhe te variacionitTreguesit e lokalizimit dhe te variacionit
Treguesit e lokalizimit dhe te variacionitMenaxherat
 
Mbledhje e te dhenave
Mbledhje e te dhenaveMbledhje e te dhenave
Mbledhje e te dhenavestudent
 
Bazat e kontabilitetit
Bazat e kontabilitetitBazat e kontabilitetit
Bazat e kontabilitetitbaron
 
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Provime nga afatet e kaluara)
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Provime nga afatet e kaluara)STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Provime nga afatet e kaluara)
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Provime nga afatet e kaluara)fatonbajrami1
 
Madhesite mesatare
Madhesite mesatareMadhesite mesatare
Madhesite mesatareMenaxherat
 
Statistike dhe probabilitet
Statistike dhe probabilitetStatistike dhe probabilitet
Statistike dhe probabilitetMelissa Cani
 
Tregu, oferta dhe kerkesa
Tregu, oferta dhe kerkesaTregu, oferta dhe kerkesa
Tregu, oferta dhe kerkesaMenaxherat
 
Ushtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikesUshtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikescoupletea
 
Tatimet definicioni baza dhe norma tatimore 2017
Tatimet definicioni  baza dhe norma tatimore 2017Tatimet definicioni  baza dhe norma tatimore 2017
Tatimet definicioni baza dhe norma tatimore 2017UBT University
 
Analiza e thjeshte e regresionit
Analiza e thjeshte e regresionitAnaliza e thjeshte e regresionit
Analiza e thjeshte e regresionitMenaxherat
 
Metodologjia e Hulumtimeve
Metodologjia e Hulumtimeve Metodologjia e Hulumtimeve
Metodologjia e Hulumtimeve Fitore ZEQIRI
 
Statistike indekset
Statistike indeksetStatistike indekset
Statistike indeksetMenaxherat
 
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigjeMAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigjefatonbajrami1
 
Metodat e zgjedhjes se mostres
Metodat e zgjedhjes se mostresMetodat e zgjedhjes se mostres
Metodat e zgjedhjes se mostresMenaxherat
 
Testimi i hipotezave,mostra e madhe
Testimi i hipotezave,mostra e madheTestimi i hipotezave,mostra e madhe
Testimi i hipotezave,mostra e madheMenaxherat
 
Statistika - Ushtrime
Statistika - UshtrimeStatistika - Ushtrime
Statistika - UshtrimeJozef Nokaj
 
Ligjerata 2 konceptet themelore ne statistike dhe llojet e te dhenave
Ligjerata 2   konceptet themelore ne statistike dhe llojet e te dhenaveLigjerata 2   konceptet themelore ne statistike dhe llojet e te dhenave
Ligjerata 2 konceptet themelore ne statistike dhe llojet e te dhenavecoupletea
 

La actualidad más candente (20)

Ushtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikesUshtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikes
 
Mikroekonomi 2
Mikroekonomi 2Mikroekonomi 2
Mikroekonomi 2
 
Statistik ligjeraten 1 2dhe 3
Statistik ligjeraten 1 2dhe 3Statistik ligjeraten 1 2dhe 3
Statistik ligjeraten 1 2dhe 3
 
Treguesit e lokalizimit dhe te variacionit
Treguesit e lokalizimit dhe te variacionitTreguesit e lokalizimit dhe te variacionit
Treguesit e lokalizimit dhe te variacionit
 
Mbledhje e te dhenave
Mbledhje e te dhenaveMbledhje e te dhenave
Mbledhje e te dhenave
 
Bazat e kontabilitetit
Bazat e kontabilitetitBazat e kontabilitetit
Bazat e kontabilitetit
 
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Provime nga afatet e kaluara)
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Provime nga afatet e kaluara)STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Provime nga afatet e kaluara)
STATISTIKA - Dr. Rahmije Mustafa (Provime nga afatet e kaluara)
 
Madhesite mesatare
Madhesite mesatareMadhesite mesatare
Madhesite mesatare
 
Statistike dhe probabilitet
Statistike dhe probabilitetStatistike dhe probabilitet
Statistike dhe probabilitet
 
Tregu, oferta dhe kerkesa
Tregu, oferta dhe kerkesaTregu, oferta dhe kerkesa
Tregu, oferta dhe kerkesa
 
Ushtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikesUshtrime nga lenda e statistikes
Ushtrime nga lenda e statistikes
 
Tatimet definicioni baza dhe norma tatimore 2017
Tatimet definicioni  baza dhe norma tatimore 2017Tatimet definicioni  baza dhe norma tatimore 2017
Tatimet definicioni baza dhe norma tatimore 2017
 
Analiza e thjeshte e regresionit
Analiza e thjeshte e regresionitAnaliza e thjeshte e regresionit
Analiza e thjeshte e regresionit
 
Metodologjia e Hulumtimeve
Metodologjia e Hulumtimeve Metodologjia e Hulumtimeve
Metodologjia e Hulumtimeve
 
Statistike indekset
Statistike indeksetStatistike indekset
Statistike indekset
 
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigjeMAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
MAKROEKONOMIA - Pyetje dhe përgjigje
 
Metodat e zgjedhjes se mostres
Metodat e zgjedhjes se mostresMetodat e zgjedhjes se mostres
Metodat e zgjedhjes se mostres
 
Testimi i hipotezave,mostra e madhe
Testimi i hipotezave,mostra e madheTestimi i hipotezave,mostra e madhe
Testimi i hipotezave,mostra e madhe
 
Statistika - Ushtrime
Statistika - UshtrimeStatistika - Ushtrime
Statistika - Ushtrime
 
Ligjerata 2 konceptet themelore ne statistike dhe llojet e te dhenave
Ligjerata 2   konceptet themelore ne statistike dhe llojet e te dhenaveLigjerata 2   konceptet themelore ne statistike dhe llojet e te dhenave
Ligjerata 2 konceptet themelore ne statistike dhe llojet e te dhenave
 

Similar a Analize statistikore

Statistike, ushtrime 2
Statistike, ushtrime 2Statistike, ushtrime 2
Statistike, ushtrime 2coupletea
 
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimLigjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimcoupletea
 
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimLigjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimcoupletea
 
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimLigjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimcoupletea
 
Ligjerata 1 njoftim me lenden
Ligjerata 1   njoftim me lendenLigjerata 1   njoftim me lenden
Ligjerata 1 njoftim me lendencoupletea
 
Mostra kerkimore
Mostra kerkimoreMostra kerkimore
Mostra kerkimorestudent
 
Projekt-Ekonometrie.
Projekt-Ekonometrie.Projekt-Ekonometrie.
Projekt-Ekonometrie.Ester Daci
 

Similar a Analize statistikore (8)

Statistike, ushtrime 2
Statistike, ushtrime 2Statistike, ushtrime 2
Statistike, ushtrime 2
 
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimLigjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
 
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimLigjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
 
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrimLigjerata 3   anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
Ligjerata 3 anketa, mostra dhe gabimet ne mostrim
 
Ligjerata 1 njoftim me lenden
Ligjerata 1   njoftim me lendenLigjerata 1   njoftim me lenden
Ligjerata 1 njoftim me lenden
 
Mostra kerkimore
Mostra kerkimoreMostra kerkimore
Mostra kerkimore
 
Projekt-Ekonometrie.
Projekt-Ekonometrie.Projekt-Ekonometrie.
Projekt-Ekonometrie.
 
Varianca
VariancaVarianca
Varianca
 

Más de Menaxherat

Statistike treguesit e korelacionit ardiana gashi
Statistike treguesit e korelacionit   ardiana gashiStatistike treguesit e korelacionit   ardiana gashi
Statistike treguesit e korelacionit ardiana gashiMenaxherat
 
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluaraStatistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluaraMenaxherat
 
Si te bejme hulumtim
Si te bejme hulumtimSi te bejme hulumtim
Si te bejme hulumtimMenaxherat
 
Tatimi mbi vleren e shtuar dhe tatimi ne te ardhurat e korporatave taksa d...
Tatimi mbi vleren e shtuar  dhe tatimi ne  te ardhurat e korporatave  taksa d...Tatimi mbi vleren e shtuar  dhe tatimi ne  te ardhurat e korporatave  taksa d...
Tatimi mbi vleren e shtuar dhe tatimi ne te ardhurat e korporatave taksa d...Menaxherat
 
Sjellja organizative berim ramosaj
Sjellja organizative   berim ramosajSjellja organizative   berim ramosaj
Sjellja organizative berim ramosajMenaxherat
 
Statistike treguesit statistikor te pozicionit ardiana gashi
Statistike treguesit statistikor te pozicionit   ardiana gashiStatistike treguesit statistikor te pozicionit   ardiana gashi
Statistike treguesit statistikor te pozicionit ardiana gashiMenaxherat
 
Seminar analiza e tregut te punes ne kosove
Seminar   analiza e tregut te punes ne kosoveSeminar   analiza e tregut te punes ne kosove
Seminar analiza e tregut te punes ne kosoveMenaxherat
 
Promocioni nail reshidi
Promocioni nail reshidiPromocioni nail reshidi
Promocioni nail reshidiMenaxherat
 
Treguesit e pozicionit ushtrime
Treguesit e pozicionit ushtrimeTreguesit e pozicionit ushtrime
Treguesit e pozicionit ushtrimeMenaxherat
 
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit ardian...
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit   ardian...Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit   ardian...
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit ardian...Menaxherat
 
Projektimi i procesit Vehbi Ramaj
Projektimi i procesit Vehbi RamajProjektimi i procesit Vehbi Ramaj
Projektimi i procesit Vehbi RamajMenaxherat
 
Politika e produktit nail reshidi
Politika e produktit   nail reshidiPolitika e produktit   nail reshidi
Politika e produktit nail reshidiMenaxherat
 
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqiPermbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqiMenaxherat
 
Politika e cmimit nail reshidi
Politika e cmimit nail reshidiPolitika e cmimit nail reshidi
Politika e cmimit nail reshidiMenaxherat
 
Mjedisi ligjor i bizneseve
Mjedisi ligjor i bizneseveMjedisi ligjor i bizneseve
Mjedisi ligjor i bizneseveMenaxherat
 
Menaxhment ymer havolli permbledhje
Menaxhment   ymer havolli permbledhjeMenaxhment   ymer havolli permbledhje
Menaxhment ymer havolli permbledhjeMenaxherat
 
Menaxhimi i qmimeve
Menaxhimi i qmimeveMenaxhimi i qmimeve
Menaxhimi i qmimeveMenaxherat
 
Menaxhimi i resurseve humane pytje
Menaxhimi i resurseve humane pytjeMenaxhimi i resurseve humane pytje
Menaxhimi i resurseve humane pytjeMenaxherat
 
Kuptimi i sjelljes organizative so
Kuptimi i sjelljes organizative soKuptimi i sjelljes organizative so
Kuptimi i sjelljes organizative soMenaxherat
 
Krizat ekonomike kriza ne shqiperi ligj.9 myrvete badivuku pantina
Krizat ekonomike kriza ne shqiperi ligj.9 myrvete badivuku pantinaKrizat ekonomike kriza ne shqiperi ligj.9 myrvete badivuku pantina
Krizat ekonomike kriza ne shqiperi ligj.9 myrvete badivuku pantinaMenaxherat
 

Más de Menaxherat (20)

Statistike treguesit e korelacionit ardiana gashi
Statistike treguesit e korelacionit   ardiana gashiStatistike treguesit e korelacionit   ardiana gashi
Statistike treguesit e korelacionit ardiana gashi
 
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluaraStatistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
Statistika dr rahmije mustafa provime nga afatet e kaluara
 
Si te bejme hulumtim
Si te bejme hulumtimSi te bejme hulumtim
Si te bejme hulumtim
 
Tatimi mbi vleren e shtuar dhe tatimi ne te ardhurat e korporatave taksa d...
Tatimi mbi vleren e shtuar  dhe tatimi ne  te ardhurat e korporatave  taksa d...Tatimi mbi vleren e shtuar  dhe tatimi ne  te ardhurat e korporatave  taksa d...
Tatimi mbi vleren e shtuar dhe tatimi ne te ardhurat e korporatave taksa d...
 
Sjellja organizative berim ramosaj
Sjellja organizative   berim ramosajSjellja organizative   berim ramosaj
Sjellja organizative berim ramosaj
 
Statistike treguesit statistikor te pozicionit ardiana gashi
Statistike treguesit statistikor te pozicionit   ardiana gashiStatistike treguesit statistikor te pozicionit   ardiana gashi
Statistike treguesit statistikor te pozicionit ardiana gashi
 
Seminar analiza e tregut te punes ne kosove
Seminar   analiza e tregut te punes ne kosoveSeminar   analiza e tregut te punes ne kosove
Seminar analiza e tregut te punes ne kosove
 
Promocioni nail reshidi
Promocioni nail reshidiPromocioni nail reshidi
Promocioni nail reshidi
 
Treguesit e pozicionit ushtrime
Treguesit e pozicionit ushtrimeTreguesit e pozicionit ushtrime
Treguesit e pozicionit ushtrime
 
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit ardian...
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit   ardian...Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit   ardian...
Variabla e rastësishme dhe distribucionet diskrete të probabilitetit ardian...
 
Projektimi i procesit Vehbi Ramaj
Projektimi i procesit Vehbi RamajProjektimi i procesit Vehbi Ramaj
Projektimi i procesit Vehbi Ramaj
 
Politika e produktit nail reshidi
Politika e produktit   nail reshidiPolitika e produktit   nail reshidi
Politika e produktit nail reshidi
 
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqiPermbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
Permbledhje pytjesh ne nvm prof besnik krasniqi
 
Politika e cmimit nail reshidi
Politika e cmimit nail reshidiPolitika e cmimit nail reshidi
Politika e cmimit nail reshidi
 
Mjedisi ligjor i bizneseve
Mjedisi ligjor i bizneseveMjedisi ligjor i bizneseve
Mjedisi ligjor i bizneseve
 
Menaxhment ymer havolli permbledhje
Menaxhment   ymer havolli permbledhjeMenaxhment   ymer havolli permbledhje
Menaxhment ymer havolli permbledhje
 
Menaxhimi i qmimeve
Menaxhimi i qmimeveMenaxhimi i qmimeve
Menaxhimi i qmimeve
 
Menaxhimi i resurseve humane pytje
Menaxhimi i resurseve humane pytjeMenaxhimi i resurseve humane pytje
Menaxhimi i resurseve humane pytje
 
Kuptimi i sjelljes organizative so
Kuptimi i sjelljes organizative soKuptimi i sjelljes organizative so
Kuptimi i sjelljes organizative so
 
Krizat ekonomike kriza ne shqiperi ligj.9 myrvete badivuku pantina
Krizat ekonomike kriza ne shqiperi ligj.9 myrvete badivuku pantinaKrizat ekonomike kriza ne shqiperi ligj.9 myrvete badivuku pantina
Krizat ekonomike kriza ne shqiperi ligj.9 myrvete badivuku pantina
 

Analize statistikore

  • 1. ANALIZA STATISTIKORE Ligjerata e Pare Hyrje ne analizen statistikore
  • 2. LIGJERATA E PARË  HYRJE  KONCEPTET BAZË NË STATISTIKË  MBLEDHJA E TË DHENAVE  LLOJET E TË DHËNAVE  BURIMET E TË DHËNAVE 2
  • 3. PËRMBAJTJA E LËNDËS 1. Menaxhimi i të dhënave 2. Metodat e zgjedhjes së mostrës 3. Statistika deskriptive –përshkruese (matësit e tendencës qendrore dhe variacionit) 4. Probabiliteti dhe distribucionet e probabilitetit 5. Distribucioni diskret i probabilitetit 6. Distribucioni normal dhe distribucioni standard normal 7. Intervalet e besimit (Vlerësimi pikësor dhe intervalor i parametrave të populacionit) 8. Testimi i hipotezave I 9. Testimi i hipotezave II 10. Analiza e korrelacionit linear 11. Regresioni linear 12. Regresioni multivariabël 13. Seritë kohore
  • 4. Metodologjia e mësimit dhe vlerësimit  Ligjerata me shembuj konkret  Seminare dhe ushtrime praktike - MS Excel - Hyrje në SPSS  Vlerësimi: - Pjesëmarrja dhe detyrat e shtëpisë - 20% - Punime individuale - 30% - Provimi përfundimtar - 50%  Literatura: - Rahmil Nuhiu: Bazat e Statistikës; - Statistika- Përkthyer sipas librit “Statistics for Business and Economics”, Pegi, Tiranë, 2005; - Ushtrime të Statistikës, Universiteti I Tiranës, Fakultati Ekonomik, 2005 - Milan Papiq; “ Statistika e aplikuar në Ms Excel, Universiteti Victory, etj
  • 5. Ç‘është statistika? 1. Mbledhje e të dhënave Analiza e Pse ? p.sh., Hulumtimit të dhënave 2. Përpunimi dhe prezantimi i të dhënave © 1984-1994 T/Maker Co. p.sh Grafik &Tabela Marrja e vendimeve 3. Karakterizimi i të dhënave P.sh. Mesataret © 1984-1994 T/Maker Co.
  • 6. Ç‘është statistika?  Statistika është shkencë e të dhënave . Ajo përfshin mbledhjen , klasifikimin, organizimin, analizimin dhe interpretimin e informatave numerike me qëllim të marrjes së vendimeve efikase. 6
  • 7. Mbledhja e të dhënave  Le të themi se jeni të interesuar për gjendjen e krizës globale financiare  Çfarëlloj të dhënash do të kërkoni?  Ku do t’i kërkoni këto të dhëna? 7
  • 8. Të dhëna apo informata  Të dhënat janë mbledhje e fakteve dhe opinioneve me të cilat ne do të punojmë- zakonisht në formë numerike.  Të dhënat bëhen informata kur ato e informojnë shfrytëzuesin për marrjen e vendimeve. 8
  • 10. Elementet fundamentale/Terminologjia bazike 1. Popullimi/Dukuria masive • P në Populacion -Të gjitha njësitë me interes & Parametër 2. Mostra /Zgjedhja • S në Sample/Zgjedhje & Statistika - Nënbashkësi/pjesë e njësive të popullimit 3. Njësia eksperimentale (Njësia statistikore) - Objekti për të cilin mbledhim të dhëna. 4. Variablat - Karakteristikat e një njësie statistikore 5. Të dhënat statistikore (rezultat i matjes së një variabli me interes) 6. Parametrat (karakteristikat e popullimit) 7. Statistikat e mostrës/zgjedhjes (vlerësimi i parametrave nga të dhënat e mostrës)
  • 11. Populacion apo Zgjedhje/Mostër Popullimi/Dukuria masive Mostra/Zgjedhja a b cd b c ef gh i jk l m n gi n o p q rs t u v w o r u x y z y Treguesit që përdoren për të Treguesit që llogariten nga përshkruar populacionin të dhënat e mostrës quhen quhen PARAMETRA STATISTIKA
  • 12. Njësia statistikore (individi)  Njësia statistikore (individi) paraqet elementet individuale prej të cilave përbëhet tërësia e përgjithshme ose dukuria masive të cilat kanë karakteristika variabile.  Njësia (individi ) paraqet pjesën përmbajtësore të dukurisë masive dhe ka rëndësi të veçantë. 12
  • 13. VARIABLAT/ Karakteristikat/Tipari  Atributi ose tipari (variablat) paraqesin karkateristikën apo vetin që ndryshon vlerën e saj nga një element në një tjetër. Një karkateristikë është një variabël nëse ka dy apo më shumë vlera apo atribute. 13
  • 14. 1-7 Tipet (llojet ) e Variablave  Variabla kualitative ose Atributive: karakteristikat e variablave që studiohen janë jo numerike. SHEMBUJ: Gjinia, përkatësia fetare, tipi i automobilit, vendi i lindjes, ngjyra e syve etj. 14
  • 15. 1-8 Tipet (llojet ) e Variablave  Variabla kuantitavie (sasiore-numerike): variablat mund të raportohen në mënyrë numerike. SHEMBULL: bilanci në llogarinë e juaj bankare, mosha e punëtorëve të një firme, numri i fëmijëve në një familje, etj. 15
  • 16. 1-9 Variabla kuantitavie (sasiore- numerike)  Variablat kuantitative mund të klasifikohen si diskrete - të ndërprera dhe të vazhdueshme- kontinuale .  Variablat diskrete - të ndërprera: mund të marrin vetëm disa vlera të caktuara dhe gjithmonë ka “ndërprerje” në mes të vlerave.  SHEMBULL: numri i dhomave të fjetjes në shtëpi ( 1,2,3,.., etj), numri i anëtarëve të familjes, etj. 16
  • 17. 1-10 Variabla kuantitavie (sasiore- numerike)  Variablat e vazhdueshme - kontinuale: mund të marrin çfarëdo vlere brenda një rangu të caktuar. SHEMBULL: Koha e kaluar me aeroplan prej Prishtine në Gjenevë, gjatësia e nxënësve të një klase, etj. 17
  • 18. Përmbledhje e llojeve të variablave Variablat Kualitative/Atributive) Numerike/Kuantitative) Shembuj: •gjinia, Të nacionaliteti Diskrete vazhdueshme ngjyra e /të ndërprera /kontinuale flokëve,etj Shembuj: Shembuj: •Numri i fëmijëve, •Mosha e studentëve Numri i të Kilometrat e kaluara punësuarëve, në mes të dy Numri i kinemave distancave Numri i veturave të Gjatësia trupore e shitura nxënësve, etj 18
  • 19. Të dhënat statistikore  Të dhënat statistikore janë rezultat i matjes së një cilësie, tipari apo karkateristike me interes në një element të popullimit apo të zgjedhjes.  Sikurse variablat edhe të dhënat mund të jenë: - Të dhëna sasiore- rezultojnë nga matjet e niveleve të variablave sasiorë - Të dhëna cilësore - rezultojnë nga matjet e niveleve të variablave cilësor 19
  • 20. Shkallët e matjes së të dhënave  Matja e variablave-të dhënave është një proces i gjetjes së vlerave të një variabli për elemente të ndryshëm.  Ne mund të masim variablat për cdo njësi statistikore qe kemi në studim- individë, familje, grupe, komunitete, shoqëri dhe ngjarje.  Psh. Mund të masim nivelin e arsimit të një individi, koeficientin e lindshmërisë së një vendi, etj. 20
  • 21. Shkallët e matjes së të dhënave  Ne përdorim termin shkallë për t’iu referuar një grupi vlerash që merr një vriabël.  Vitet e shkollimit janë një shkallë për matjen e nivelit të arimit të individit.  Koeficienti i lindshmërisë së një vendi mund të matet si raport i lindjeve në 1000 banorë  Vlerat e variablave që gjejmë kur masim diçka quhen rezultate  P.sh rezultat është 16 vjet shkollimi për indivin X; 25.8% lindje për 1000 banorë për vendin X, etj. 21
  • 22. Shkallët e matjes së të dhënave  Variablat-të dhënat statistikore klasifikohen në katër tipe bazuar në mënyrën e matjeve:  Të dhëna nominale  Të dhëna të zakonshme/ordinale/të renditshme  Të dhëna intervalore  Të dhëna në formë raporti 22
  • 23. Shkallët e matjes së të dhënave Shkallët e matjeve – klasifikimi i të dhënave: Nominale /të parenditshme Intervalore E Zakonshme/e renditshme Raporti/Proporcionale Shkalla e matjeve përcakton sasinë e informatave që përmbahet në të dhëna. Shkalla tregon se cilat mënyra të analizës statistikore janë më të përshtatshme.
  • 24. Nivelet e matjeve dhe shkallët e matjeve Dallimet midis Niveli më i lartë Të dhëna në formë raporti/propocionale matjeve, zero e vërtetë ekziston (Forma më e fuqishme e matjeve) Diferenca në mes të matjeve, por jo zero Të dhëna intervalore të vertete Nivele më të larta Kategori të renditshme (rangimi, rregull ) Të dhëna ordinale/zakonshme Kategori (pa ndonjë Niveli më i ulët rregull apo drejtim) Të dhëna nominale (Forma më e dobët e matjeve)
  • 25. Nivelet e matjeve dhe shkallët e matjeve Shembuj Të dhëna në Dallimet midis matjeve, Pesha, Mosha, zero e vertete ekziston formë raporti Shpenzimet javore të ushqimit Diferenca në mes të Temperaturat në shkallë Të dhëna intervalore matjeve, por jo zero të të Fahrenheit, Celsiusit, vertete Datat kalendarike Rangimi i kualiteteve të Të dhëna të Kategori të renditshme shërbimit, Rangimi i (rangimi, rregull ) zakonshme studentëve në bazë të suksesit Të dhëna nominale Kategori (pa ndonjë rregull Statusi martesor, Tipi i apo drejtim) automobilit që posedojmë
  • 26. Shembull për të dhënat nominale/ të parenditshëm Variablat kualitative Kategoritë/Modalitetet Pronarë i automobilit Po Jo Gjendja martesore I/e martuar; I/e pamartuar; I/e ve; I/e ndarë Gjinia Mashkull; Femër Veprimtaritë ekonomike Industria dhe xehtaria; bujqësia; tregtia; pylltaria, ndërtimtaria; komunikacioni dhe lidhjet; etj Format ligjore të Biznes individual, Partneritet, shoqërive tregtare Korporatë, etj 26
  • 27. Shembuj pët të dhënat ordinale/ të renditshme/të zakonshme Variablat kualitative Kategoritë/Modalitetet Kënaqja me produktin Shumë i pakënaqur; pak i pakënaqur; neutral, Pak i kënaqur; shumë i kënaqur (Shkallët e Likertit) Thirrjet akademike të Profesor i rregullt; Profesor i asocuar; profesorëve Profesor asistent; Assistent; Asistent i ri. Suksei i studentëve 10; 9; 8; 7; 6; 5. 27
  • 28. Shembuj të shkallës intervale dhe proporcionale të dhënave Variablat kuantitative Niveli i matjeve Temperatura (në shkallë Intervale Celsius ose Fafrenheit) Gjatësia (në metra dhe cm) Proporcionale/në formë raporti Pesha (në litër ose kg) Proporcionale /në formë raporti Pagat (në euro apo valutë Proporcionale/në formë raporti tjerër) 28
  • 29. Shembull. Vrojtimi i punëtorëve të firmës “X” Njesite/Elem Variablat entete Emri dhe Gjinia Mosha Pozita Pervoja Paga vjetore mbiemri e punes (000) Albulena Z. F 30 Menaxhere 12 20 Afrim T. M 25 Shefe e shitjes 13 15 Vjollca M F 22.3 Financa 10 10 Aferdita I. F 45 Marketing 2 8 Agon T. M 32.5 Shites 5 6 Genc M. M 23.8 Shites 8 6 Adelina B. F 27 Shites 6 6 Bardha M. F 19 Shites 14 6 Yll T M 27 Shofer 12 5 Valton K. M 28.6 Shofer 3 5 Të dhënat 29
  • 30. Të dhënat Elementet, Variablat, dhe Vrojtimet Variablat Njesite/el ementet Statusi Shitjet Fitimi/ Firma Ligjor Vjetore($M) ($000) Dataram Individual 73.10 86 EnergyDrink SH.P.K 74.00 1.67 Dardania Ortakeri 365.70 86 Agroimpex SH.P.K 111.40 33 Psychemedics Individual 17.60 13 Të dhënat
  • 31. Burimet e të dhënave statistikore Primare Sekondare Mbledhja e të Të dhëna të dhënave grumbulluara Të printuara ose elektronike Vrojtimi Studimi Eksperimentimi Bazat e Statistikës 2010 Dr. Rahmije Mustafa -Topxhiu 31
  • 32. Burimet e të dhënave  Burimet ekzistuese/Burimet sekondare Brenda firmës– gati çdo departament Agjencitë shtetërore- Enti statistikave,Doganat, Ministritë, etj Asociacionet e ndryshme– Organizata të specializuara të interesit– Interneti– më shumë e më shumë firma
  • 33. Burimet e të dhënave  Të dhënat primare/Studimet statistikore Në studimet eksperimentale , së pari identifikohen variablat me interes. Mandej një apo dy faktorë mbahen nën kontroll, ashtu që të mund të sigurohen të dhëna nën ndikimin e këtyre faktorëve. P.sh. Një mënyrë e re e prodhimit - ndikimi i saj në sasinë e prodhuar. Ose- Një medikament i ri ,ndikimi i tij në tensionin e gjakut. (Eksperimentet janë shumë të kushtueshme, dhe shumë herë te pamundura Në vrojtime-studime(jo-eksperimentale) nuk tentohet që të kontrollohen ndikimet e faktorëve në variablat me interes. Mënyra më e shpeshtë e hulumtimit. Anketa është një shembull i mirë
  • 34. Statistikat zyrtare Institucionet shtetëroe nxjerrin statistika sepse: 1. Të dhënat janë pjesë e procesit administrativ; 2. Ato nevojiten për matjen e efekteve të politikave shtetërore; 3. Ato shërbejnë për të përcaktuar dhe kontrolluar efektet e faktorëve të jashtëm në politikat e qeverisë; 4. Me anë të statistikave mund të përcaktohen prirjet, prognozat dhe politikat për të ardhmen;  Në Kosovë institucioni kryesor shtetëror për statistika është Enti i Statistikave të Kosovës.  www.esk.rks-gov.net 34
  • 35. Disa burime të dhënave  www.esk.rks-gov.net  www.ec.europa.eu/eurostat  www.stats.oecd.org  ………… 35
  • 36. Llojet e analizës statistikore Statistika Statistia Statistika Deskriptive Analitike Përfshin Përfshin  Mbledhjen  Bërjen e vlerësimeve  Organizimin  Testimin e hipotezave  Përmbledhjen  Përcaktimin e raporteve  Prezantimin e  Bërjen e parashikimeve të dhënave (grafe, Tabela, mesatare, Tregues te variacionit, etj
  • 37. Llojet e analizës statistikore Univariate Bivariate Multivariate • Analiza e të • Analiza e lidhjes • Analiza e të dhënave që i në mes të dy dhënave në mes përkasin vetëm variablave të tri apo më një variabli shumë • P.sh. Regresioni variablave • P.sh. Mesataret, , korrelacioni, variacioni, etj tabelat e • P.sh.Tabelat e kryqëzuara, testi kryqëzuara dhe hi në katror, etj multivariate, regresioni dhe korrelacioni i shumëfishtë 37
  • 38. PËRFUNDIM/ KONKLUZION  Përdorimi I të dhënave dhe informatave është pjesë e rëndësishme e zgjidhjes së problemeve  Neve kemi nevojë edhe për të dhënat primare dhe sekondare  Procesi I hulumtimit të dhënave mund të krijojë probleme të reja në brendësi dhe mundësi për kreativitet më të lartë. 38
  • 39. Konceptet kyçe Analiza statistikore  Të dhëna nominale Popullimi/tërësia e  Të dhëna të përgjithshme renditshme Mostra/Zgjedhja  Të dhëna intervalore Njësia statistikore,  Të dhëna në formë individi raporti Variablat  Statistikë deskriptive Të dhënat statistikore  Statistike analitike Modalitetet  Analizë univariate Parameter Statistikë  Analizë bivariate  Analizë multivariate 39
  • 40. Detyrë  Shpjego dallimin në mes të të dhënave kualitative dhe kuantitative dhe jep tre shembuj për secilën.  Shpjego dallimin në mes të dhënave diskrete dhe të vazhdueshme dhe jep tre shembuj për secilën. 40
  • 41. Detyrë Përcakto se cilat nga variablat vijuese është kualitative e cila kuantitative. Nëse janë kuantitative përcaktoni se fenomeni me interes a është diskret apo kontinual: - Numri i telefonave në familje, - Lloji i telefonit, - Ngjyra e telefonit, - Pagesa mujore (në euro dhe cent) për thirrje telefonike, - Numri i thirrjeve lokale të bëra gjatë muajit, - Zgjatja (në minuta) e thirrjeve lokale gjatë muajit, - Fakultetet e Universitetit të Prishtinës. 41
  • 42. Shembull  Në tabelën vijuese jepen të dhëna për pesë profesor të Fakultetit Ekonomik Emri Specializimi Gjinia Mosha Grada/titulli shkencor A.. S Ekonomiks F 45 Prof. i asocuar D.D Menaxhim F 37 Pro. i rregullt A.B Financë M 53 Prof. i rregullt D.A Kontabilitet F 29 Asistent F.T Marketing M 38 Prof. asistent a) Sa elemente përmban ky studim? b) Sa variabla janë? c) Sa vrojtime janë? d) Cila shkallë e matjes është përdorur për çdo variabël? 42
  • 43. Ushtrime Ushtrim . “Jam shumë i stresuar” është një shprehje që shumë e shpeshtë në mes të studentëve. Çka ju streson juve.  Cili është populacioni me interes?  Identifikoni më së paku tri arsye për të marrë mostrën.  Identifikoni dy variabla ose karakteristika të anëtarëve të këtij populacioni që ju dëshironi të studioni. 43
  • 44. Ushtrime Ushtrim . Dekani i fakultetit dëshiron të shoh se çfarë lloj aktiviteti dhe pune bëjnë studentët e diplomuar të fakultetit pas 5 vjet diplomimi.  Cili është populacioni me interes?  Identifikoni arsyet për të marrë mostrën për hulumtim.  Identifikoni dy variabla/karakteristika të anëtarëve të populacionit që ju dëshironi të studioni 44
  • 45. Ushtrime  Ushtrim . Kryetari i një shteti dëshiron të shoh se sa është i popullarizuar pas dy vjetëve të mandatit të tij. Një mostër e votuesve të rritur janë pyetur se a do ta rizgjedhnin prapë atë në atë post.  A janë të dhënat kualitative apo kuantitative  Nëse të dhënat janë kualitative a janë ato nominale apo rendore/shkallore. Nëse janë numerike a janë ato diskrete apo kontinuale. 45
  • 46. Ushtrime Ushtrim . Më poshtë janë të listuar disa pyetje nga anketa rreth virusit “Trojan horse”. Për çdo lloj të pyetjes identifikoni se çfarë lloj të dhënash duhet të grumbullohen.  A është infektuar kompjuteri juaj me virusin “Trojan horse”  Po, kompjuteri im është infektuar me këtë virus.  Jo , kompjuteri im nuk është infektuar me këtë virus.  Nuk jam i sigurt se kompjuteri im është infektuar.  A dini dikë tjetër që kompjuteri i është infektuar me virusin “Trojan Horse”  Po  Jo  Sa shpesh ju me kujdes ekzaminoni subjektin e-mailit të juaj para se të hapni atachmentët.  Gjithmonë  Shpesh  Sipas rastit  Rrallë ose kurrë 46