1. Beginsituatie en
werkvormen

2. INSTR. 7818 Locatie Tilburg, Campus Stappegoor, Gebouw P1 Lokaal
bijeenkomst datum Onderwerpen
17-1-2019 Intakegesprekken
24-1-2019 Intakegesprekken
1 31-1-2019 Kennismaking met groep en programma C 229
2 7-2-2019 POP en PAP B022
3 21-2-2019 Didactische Analyse / lesvoorbereiding / coach bijeenkomst B022
Mentorcirkel
4 14-3-2019 Lesvoorbereiding: doelstellingen / inleveren POP/PAP B004
5 21-3-2019 Individuele gesprekken B022
6 28-3-2009 Individuele gesprekken B022
7 4-4-2019 Leren, opvattingen over leren en geheugen B004
Mentorcirkel
8 18-4-2019 Leerstijlen B004
9 9-5-2019 werkvormen B004
Mentorcirkel
10 23-5-2019 Vragen stellen / onderwijsleergesprek B004
Mentorcirkel
11 6-6-2019 Evaluatie / toetsen B004
12 20-6-2019 klasmanagement
Mentorcirkel
13 12-9-2019 Samenwerking en groepsontwikkeling
Mentorcirkel
14 26-9-2019 situationeel begeleiden
15 10-10-2019 Communicatie / Roos van Leary
Mentorcirkel
16 24-10-2019 Individuele gesprekken
17 31-10-2019 Individuele gesprekken
18 14-11-2019 presentaties
19 21-11-2019 presentaties
20 28-11-2019 presentaties
21 5-12-2019 presentaties
22 12-12-2019 presentaties
Groepsbijeenkomsten

3. Dagverslag 18 april 2019 ( Daphne)
Wie maakt voor vandaag het verslag ?

5. De Vorige keer:
Leerstijlen
Functionele Analyse
Hoe ben je daar nog mee
bezig geweest?
Nog Vragen ?

6. Didaktisch Model voorbereidingsmodel

7. Beginsituatie

8. • Welke niveau?
• Welke voorkennis heeft de leerling en welke is nodig
voor mijn les?
• Motivatie van de leerling.
• Hoe groot is de klas?
• Wat is de samenstelling van de klas?
• Hoeveel tijd heb ik?
• Wanneer wordt de les gegeven?
•Interne en externe factoren spelen een rol…

9. Interne factoren
• Voorkennis
• Taalvaardigheid
• Intelligentie
• Motivatie
• zelfstandigheid
• Faalangst
• Maatschappelijke afkomst

10. Externe factoren
• Leerkracht
• Klas
• Klaslokaal
• School
• Overige factoren

11. Constructive alignment
het afstemmen van leerdoelen, leeractiviteiten en toetsing
Leerdoelen Instructie Leeractiviteiten
Evaluatie/
Toetsing
Leerdoelen Toetsing
LEERACTIVITEITEN
Werkvormen

13. Is ie weer… Actief leren
Leerpiramide, Bales

14. Activeren van leren
• Systeem 1: Emotionele/onbewuste kant
• Systeem 2: Rationele bewuste kant (prefrontale cortex)
• Prefrontale cortex: bewust handelen en
besluitvormingsprocessen

15. Activeren van leren
Systeem 1:
Erg actief bij jongeren: hyperactief, fijne dingen meemaken
en plezier hebben, risico’s niet goed inschatten
Minder actief: PFC: regelen en bewust, lange termijn
handelen
Stofjes: dopamine en adrenaline

16. Dopamine dealer?!
Dopamine = plezierige ervaring
• Nieuwsgierigheid… nieuwe zaken/ ontdekken
• Onverwachte beloningen en verrassingen
• Uitdagend maken, wanneer is een opdracht uitdagend?!
• Competitie
• Positieve feedback > succeservaring
• Voortgang zichtbaar maken

17. Didactische werkvormen
• Wat ga jij doen om te zorgen dat de leerlingen
leren?
• Uitleggen, voordoen, vragen stellen,
demonstreren etc.
• Werken de leerlingen individueel of in groepjes?
• Welke werkvormen zijn geschikt voor deze
groep en het doel wat ik wil bereiken?

18. Opdracht didactische werkvormen
• Welke werkvormen gebruik je vooral?
( Check de groepsapp. Instr. Groep 7818 )

19. 10 Minuten !!

20. Kijk in het boek
of op internet
Bijvoorbeeld:
http://www.werkvormen.info/werkvorm/overzicht.php?search=true&thema=sa
menwerken
naar een indeling/ordening van
werkvormen:
hoe past jouw lijst hierin?
Vul eventueel jouw lijst aan met nieuwe ideeën
(Boek René van Kralingen: bladzijden 58 t/m 60)
Werk individueel: Tijd: 20 minuten
Portfolio Materiaal !!!!!!

21. Bespreek het volgende met elkaar:
• Wat is de rol van de leerling? Wat moet hij kunnen?
• Wat is de rol van jou als instructeur en past de werkvorm
bij jou?
• Is de werkvorm geschikt om je doel te bereiken?
• Is de werkvorm effectief voor de groep waarmee je werkt
en voor het vak?
• Doet de werkvorm een beroep op: begrijpen, integreren
of toepassen?
• In hoeverre houdt de werkvorm rekening met de
verschillende leerstijlen?
Mentorcirkel opdracht 30 minuten)

22. Nabespreking plenair.
- redenen om een werkvorm te kiezen?
- welke leeractiviteiten zijn aan de orde: begrijpen, integreren,
toepassen?
- waar zijn je lessen op gericht?
- welke werkvormen zijn dan nodig?

23. Smakelijk eten

24. Activerende werkvormen.

25. inhoud van het boek
Hoofdstuk 1 conceptualiseren
achtergrond informatie over de belanrijke componenten van het
activerend leren. De soorten werkvormen worden hierin beschreven.
Hoofdstuk 2 toepassen
Hoe kun je de theorie in de praktijk toepassen, hoe kies je een werkvorm,
voorbeelden en tips
Hoofdstuk 3 ervaren
De 130 werkvormen en een toelichting op de beschrijving ervan
Hoofdstuk 4 reflecteren
De schrijvers vertellen wat over zichzelf, de samenwerking
en hoe het boek tot stand is gekomen
het gaat steeds beter! activerende werkvormen voor de opleidingspraktijk

26. - Toelichting op de beschrijving van de werkvormen
- Titel werkvorm (bijvoorbeeld; eilanden, portret van de toekomst etc)
- Doelen (bijvoorbeeld; kennismaking, concrete ervaring opdoen, ervaringen uitwisselen etc)
- Fase van ervaringsleren (conceptualiseren, toepassen, ervaren, reflecteren)
- Kenmerken (groepsgrootte, voorbereidingstijd, uitvoeringstijd, soort werkvorm (ijsbrekers
etc) en moeilijkheidsgraad)
- 130 werkvormen
het gaat steeds beter! activerende werkvormen voor de opleidingspraktijk

27. Soorten werkvormen
• IJsbrekers
“IJsbrekers zijn korte, onverwachte, leerzame activiteiten die de deelnemers letterlijk of
figuurlijk in beweging brengen. De ongedwongen sfeer die door het toepassen van een
ijsbreker ontstaat, helpt de deelnemers inzichten te verwerven en creatief mee te denken.”
• Spelvormen
“Spelvormen zijn goed bruikbaar binnen alle fasen van activerend leren. Spelvormen zorgen
voor stimulering, afwisseling, belangstelling, concentratie en motivatie. Ze verhogen meestal
de interesse en betrokkenheid van de deelnemers en kunnen het zelfvertrouwen van de
deelnemers vergroten.”
• Discussievormen
“Discussievormen zijn met name in de reflectiefase van activerend leren goed
toepasbaar. Een groot voordeel van discussie is dat er weinig materiaal voor nodig
is behalve de vraagstelling of casus op een bord of papier, terwijl de inrichting van
de ruimte makkelijk is aan te passen.
het gaat steeds beter! activerende werkvormen voor de opleidingspraktijk

28. Soorten werkvormen
• Werkopdrachten
“Uitdagende werkopdrachten vormen een essentieel onderdeel van een stimulerende
leeromgeving en zijn dan ook een belangrijk hulpmiddel bij doelgericht en activerend
leren. Goede opdrachten doen een beroep op verschillende soorten compententies.
Werkopdrachten zijn goed toe te passen in alle fasen van activerend leren.”
• Docentgecentreerde werkvormen
“Docentgecentreerde werkvormen zijn werkvormen waarbij de leerstof of informatie
wordt gepresenteerd door de docent en de uitleg vaak wordt ondersteund door sheets,
PowerPoint en dergelijke. Docentgecentreerde werkvormen zijn goed toe te passen in de
fase conceptualiseren binnen het activerend leren.”
het gaat steeds beter! activerende werkvormen voor de opleidingspraktijk

29. Leerlingen aan het werk zetten?!
https://fec.start.me/p/3LevL7/ict-in-het-onderwijs

30. https://classroomscreen.com
Classroomscreen

31. Ontwikkelspel
Summa College
Frank van den Ende
fc.vandenende@summacollege.nl

32. XERTE
Creëer een digitale leeromgeving
https://xerte.summacollege.nl/play.php?template_id=79
https://www.youtube.com/watch?v=6TkFAB1ZVvM
https://xerte-test.summacollege.nl/play.php?template_id=19
https://xerte-test.summacollege.nl/play.php?template_id=31

33. Opdracht
• Bekijk één van je lesvoorbereidingen. Hoe zou je die les
aantrekkelijker / uitdagender/ leerzamer kunnen maken
voor studenten?
• Pas je lesvoorbereiding aan.

34. Transactionele Analyse
https://www.youtube.com/watch?v=EYflfSUYM0M
SCRIPT

35. Huiswerk:
- Presenteer je aangepaste lesvoorbereiding in je
volgende mentorcirkelbijeenkomst
- Werkvormen: vragen stellen.
• lezen: 2.11
- Meenemen: lesopnames
• Wie wil opname in de groep laten zien?