SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 23
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<1/24>
Sanskrit -21
Day - 9
02-04-2020
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<2/24>
Previous day
Recite Sloka
Sloka Meaning
विसर्गसन्धि:-Level 2
Home work for the day
Day- Agenda
रामो राजमण िः सदा विजयते रामं रमेशं भजे
रामे ाभभहता निशाचरचमिः रामाय तस्मै िमिः ।
रामान्िास्स्त पराय ंपरतरं रामस्य दासोस्ययहं
रामे चचत्तलयस्सदा भितु मे भो राम मामुद्धर ॥
Agenda
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<3/24>
Homework
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<4/24>
Homework
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<5/24>
Homework
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<6/24>
Homework
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<7/24>
प्रविश्य तु महारण्यं रामो राजीिलोचनः ।
विरािं राक्षसं हत्िा शरभङ्र्ं ददशग ह ।।1.1.41।।
सुतीक्ष्णं चाप्यर्स्तत्यं च अर्स्तत्यभ्रातरं तथा ।
अर्स्तत्यिचनाच्चैि जग्राहैधरं शरासनम् ।।1.1.42।।
खड्र्ं च परमप्रीतस्ततूणी चाक्षयसायकौ ।
िसतस्ततस्तय रामस्तय िने िनचरैस्तसह ।।1.1.43।।
ऋषयोऽभ्यार्मधसिे ििायासुररक्षसाम ्।
स तेषां प्रततशुश्राि राक्षसानां तथा िने ।।1.1.44।।
प्रततज्ञातश्च रामेण ििस्तसंयतत रक्षसाम ् ।
ऋषीणामन्ननकल्पानां दण्डकारण्यिाससनाम् ।।1.1.45।।
Sloka 41-45
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<8/24>
प्रविश्य तु महारण्यं रामो राजीिलोचििः ।
विराधं राक्षसं हत्िा शरभङ्गं ददशश ह ।।41।।
सुतीक्ष् ं चाप्यगस्त्यं च अगस्त्यभ्रातरं त ा ।
प्रविश्य तु महारण्यम् रामः राजीिलोचनः ।
विरािम् राक्षसम् हत्िा शरभङ्र्म् ददशग ह ।।
सुतीक्ष्णम् च अवप अर्स्तत्यम् च अर्स्तत्यभ्रातरम् तथा ।
राजीिलोचनः lotus eyed, रामः Rama, महारण्यम ् dreary
forest (Dandakaranya) प्रविश्य तु having entered,
विरािम् Viradha, राक्षसम ् Rakshasa, हत्िा after slaying,
शरभङ्र्म् sage Sarabhanga, सुतीक्ष्णं च also sage
Sutikshna, अर्स्तत्यं च sage Agastya, तथा and,
अर्स्तत्यभ्रातरं च brother of sage Agastya, ददशग ह saw.
Having entered
the dense
forest
Dandaka,
Rama slew the
demon Viradha
and saw the
sages
Sarabhanga,
Sutikshna and
Agastya with
his brother.
Sloka 41
रामः
शरभङ्र्म ्,
सुतीक्ष्णं,
अर्स्तत्यं,
अर्स्तत्यभ्रात
रं
ददशग ह
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<9/24>
अगस्त्यिचिाच्चैि जग्राहैन्रं शरासिम ् ।।42।।
खड्गं च परमप्रीतस्त ी चाक्षयसायकौ ।
अर्स्तत्यिचनात्च एि जग्राह ऐधरम् शरासनम् ।।
खड्र्म् च परमप्रीतः तूणी च अक्षयसायकौ ।
अर्स्तत्यिचनात् च एि as directed by sage
Agastya, ऐधरम् given by Indra, शरासनम् bow,
खड्र्ं च a sword, अक्षयसायकौ inexhaustible
arrows, तूणी च and quivers, परमप्रीतः extremely
delighted, जग्राह received.
Sloka 2-3
परमप्रीतः
रामः
अर्स्तत्य
जग्राह
As directed by
sage Agastya,
Rama received
with extreme
delight a bow, a
sword and
quivers with
inexhaustible
arrows, given by
Indra to Agastya
(to be passed on
to Rama).
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<10/24>
िसतस्तस्य रामस्य ििे ििचरैस्सह ।।43।।
ऋषयोऽभ्यागमन्सिे िधायासुररक्षसाम ् ।
िसत: तस्तय रामस्तय िने िनचरैः सह ।।
ऋषय: अभ्यार्मन् सिे ििाय असुररक्षसाम्।
तस्तय रामस्तय when Rama, िने in that forest (in the
hermitage of sage Sarabhanga), िसत: was
dwelling, सिे ऋषय: all the ascetics, िनचरैः सह
along with those inhabiting the forest,
असुररक्षसाम्asuras and rakshasas (seizing upon
the lives), ििाय for destruction, अभ्यार्मन्
approached.
Sloka 43
सिे ऋषय:
अभ्यार्मन्
While Rama was
dwelling in the forest (in
the hermitage of sage
Sarabhanga), all the
ascetics along with
others (sages) inhabiting
the forest approached
Rama requesting for the
destruction of the
asuras and rakshasas
seizing upon their lives.
सतत
सप्तसम
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<11/24>
Homogeneous
स्तिरम ्: स्तिरम ्
अच्: अच्
Heterogenous
स्तिरम ्: व्यञ्जनम ्
अच्: हल्
अच्Scenarios
1.अ 2. आ
3.इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ, ऋ ऌ
4. All vowels(No condition)
हल्Scenarios
1. मृदु 2. खर्(excluding क,
ख, प, फ) 3. क, ख, प, फ 4.
Any consonants(Does not
exists)
Sloka 43
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<12/24>
महेष्िास: र्ूढजत्रु
सत्यिाक्य: दृढ (2)
क: नु (2)
महोरस्तक: महेष्िासो
च क: युक्त को(3)
त्रत्रलोकज्ञ: िाल्मीके : (6)
इक्ष्िाकु िंशप्रभि: राम:
Group -1-
Count 16
ओ
Sc 1-1
अ (ह्रस्ति)+ : +
Soft
Consonants
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<13/24>
कीततगता र्ुणा:
पीनिक्षा विशालाक्षो
Group -1-
Count 16
Sc 2-1
आ+ : Soft
Consonants
2 2
2
2
3
3
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<14/24>
िाल्मीककमुगतनपुङ्र्िम ्।|1.1.1।।
िाल्मीके नागरदो - िाल्मीके : नारद:
||1.1.6।।
1.तैयुगक्त-तै:युक्त: ।।1.1.7।।
Contrast
तैयुगक्त and को युक्त:
Group -1-
Count 16
र्
Sc 3-1
Vowel other
than अ (ह्रस्ति
andदीर्ग )+ :
+ Soft
Consonants
2 2
2
2
3
3
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<15/24>
a.र्ुणिाधकश्च,िमगज्ञश्च ,कृ तज्ञश्च,
देिाश्च कश्चैकवप्रयदशगन:, दुलगभाश्च
b. युगक्तश्श्रूयताधनर: ।।1.1.7।।
जनैश्श्रुत: - जनै: श्रुत: ।।1.1.8।।
c.कस्तसमथगश्च ।1.1.3।। -क: समथग:
Group -2-
Count 8
1
1 1
3
3
Sc 4-2
All Vowels +
: +
खर्(excludin
g क, ख, प,
फ)
श ् ष्स्
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<16/24>
पुन:पुन:
दशरथ: वप्रयम्
महाबाहु: कम्बुग्रीि:
विद्िाधक: कस्तसमथगश्च
2
2
2
Sc 4-3
All Vowels +
: + क, ख, प,
फ
1 12
1
:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<17/24>
Homogeneous
स्तिरम ्: स्तिरम्
अच्: अच्
Heterogenous
स्तिरम्:
व्यञ्जनम्
अच्: हल ्
Precedent Scenarios
1.अ 2. आ
3.इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ, ऋ ऌ
4. All vowels(No condition)
Antecedent Scenarios
1. अ 2. Vowels excluding अ
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<18/24>
1.समथोऽसस - समथग: असस
।।1.1.5।।
2.रामोऽवप 1.1.36
3.ऋषयोऽभ्यार्मधसिे
S is generic which means अ
lopa. There are two instances of S
coming .This is one case
ओS
अ
:
अ
Sc 1-1
अ
(ह्रस्ति)+:+अ
(ह्रस्ति)
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<19/24>
अ+: + इ
अ+: + उ
अ+: + ए
अ+: ओ
I do not remember any usage so far in
Ramayana we read
N.B. In case: becomes lopa further does
not happen स्तिर
Sc 1-2
अ (ह्रस्ति)+:+
vowel other
than अ
(ह्रस्ति)
नारद उिाच
अजुगन उिाच
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<20/24>
आ +: + इ
आ +: + उ
आ +: + ए
आ +: ओ
I do not remember any usage so far in
Ramayana we read
N.B. In case: becomes lopa further does
not happen स्तिर
Sc -2 -2
आ +:+
vowel other
than अ
(ह्रस्ति)
बाला : + इमे
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<21/24>
र्ूढजत्रुरररधदमः - र्ूढजत्रुः
अररधदमः ।।1.1.10।।
Outside Ramayana
हररः एि  हरररेि
र्Sc -3 -2
Vowel other
than अ (ह्रस्ति
andदीर्ग )+ :
+ vowel
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<22/24>
# Precedent Antecedent Change Remarks Sc
1 अ मृदु (14) ओ क: नु 1-1
अ ओs रामोऽवप 1-1
इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ , ऋ ऌ लोपः अजुगन उिाच 1-2
2 आ ** मृदु (14) लोपः कीततगता र्ुणा: 2-1
इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ , ऋ ऌ बाला : + इमे 2-2
3 इ ,उ, ए, ओ , ऐ ,
औ , ऋ ऌ
मृदु (14)
र्
िाल्मीककमुगतनपुङ्र्िम् 3-1
अच ् र्ूढजत्रुरररधदमः 3-2
4 Any vowel खर्(excluding क, ख, प, फ) –(9) श ् or ष् or
स्
कृ तज्ञश्च, कस्तसमथगश्च 4-2
5 Any vowel क, ख, प, फ (Exception to #4) : पुन:पुन: 4-3
6 स:(the word स:) &
एषः
मृदु (Exception to #3 a & #4 a) लोपः स च सिगर्ुणोपेत: -17
विसर्ग सन्धि:
Mr Nanda Mohan Shenoy
CISA CAIIB
<23/24>
स तेषां प्रनतशुश्राि राक्षसािां त ा ििे ।।44।।
प्रनतज्ञातश्च रामे िधस्संयनत रक्षसाम् ।
ऋषी ामस्निकल्पािां दण्डकारण्यिाभसिाम ् ।।45।।
स: तेषाम् प्रततशुश्राि राक्षसानाम् तथा िने ।।
प्रततज्ञातः च रामेण िि: संयतत रक्षसाम् ।
ऋषीणाम् अन्ननकल्पानाम् दण्डकारण्यिाससनाम् ।।
स: Rama, राक्षसानाम ् for rakshasas (abode of), िने in
that forest, तेषां to those ascetics, तथा that prayer,
प्रततशुश्राि assented, ऋषीणाम ् of the ascetics,
अन्ननकल्पानाम् in luster resembling flaming fire,
दण्डकारण्यिाससनाम् inhabitants of Dandakaranya,
संयतत in the battle, रक्षसाम् of rakshasas, ििश्च
slaying also, रामेण by Rama, प्रततज्ञातः was promised.
Sloka 44-45
रामेण
प्रततज्ञातः
Rama
promised
those ascetics,
who resembled
flaming fire in
luster living in
Dandakaranya
inhabited by
rakshasas to
slay them.

Más contenido relacionado

La actualidad más candente (20)

F26- Narada Bhakti Sutra -Part-7
F26- Narada Bhakti Sutra -Part-7F26- Narada Bhakti Sutra -Part-7
F26- Narada Bhakti Sutra -Part-7
 
F28-Mukundamala Part-2
F28-Mukundamala Part-2F28-Mukundamala Part-2
F28-Mukundamala Part-2
 
D_14 Samskritham 21
D_14 Samskritham 21D_14 Samskritham 21
D_14 Samskritham 21
 
F25 samskritham21-
F25 samskritham21-F25 samskritham21-
F25 samskritham21-
 
F20 - Matrupanchakam मातृपञ्चकम्
F20 - Matrupanchakam मातृपञ्चकम्F20 - Matrupanchakam मातृपञ्चकम्
F20 - Matrupanchakam मातृपञ्चकम्
 
F10 Samskritham 21-Chitrakavyam Part-2
F10 Samskritham 21-Chitrakavyam Part-2F10 Samskritham 21-Chitrakavyam Part-2
F10 Samskritham 21-Chitrakavyam Part-2
 
F30 Mukundamala Part 4
F30 Mukundamala Part 4F30 Mukundamala Part 4
F30 Mukundamala Part 4
 
F31 Mukundamala Part-5
F31 Mukundamala Part-5F31 Mukundamala Part-5
F31 Mukundamala Part-5
 
F29- Mukundamala- Part-3
F29- Mukundamala- Part-3 F29- Mukundamala- Part-3
F29- Mukundamala- Part-3
 
F16 - Kanduka Stuti
F16 - Kanduka StutiF16 - Kanduka Stuti
F16 - Kanduka Stuti
 
F24 samskritham21-Narada Bhakti Sutra-5
F24 samskritham21-Narada Bhakti Sutra-5F24 samskritham21-Narada Bhakti Sutra-5
F24 samskritham21-Narada Bhakti Sutra-5
 
D_19 Samskritham 21
D_19 Samskritham 21D_19 Samskritham 21
D_19 Samskritham 21
 
F06 samskritham21
F06 samskritham21F06 samskritham21
F06 samskritham21
 
Srimadbhagavata parayanam
Srimadbhagavata parayanamSrimadbhagavata parayanam
Srimadbhagavata parayanam
 
F22 Narada Bhakti Sutra-3
F22 Narada Bhakti Sutra-3F22 Narada Bhakti Sutra-3
F22 Narada Bhakti Sutra-3
 
D06- Samskritham 21
D06- Samskritham 21D06- Samskritham 21
D06- Samskritham 21
 
Narada Bhakti Sutra- Part-2
Narada Bhakti Sutra- Part-2 Narada Bhakti Sutra- Part-2
Narada Bhakti Sutra- Part-2
 
F13 Srikrishna Karnamrutham
F13 Srikrishna KarnamruthamF13 Srikrishna Karnamrutham
F13 Srikrishna Karnamrutham
 
D_11- Samskritham 21
D_11- Samskritham 21D_11- Samskritham 21
D_11- Samskritham 21
 
D_20 Samskritham 21
D_20 Samskritham 21D_20 Samskritham 21
D_20 Samskritham 21
 

Similar a D09- Samskritham 21

Similar a D09- Samskritham 21 (15)

F08 -Vatapuranatastakam
F08 -VatapuranatastakamF08 -Vatapuranatastakam
F08 -Vatapuranatastakam
 
D_17 Samskritham 21
D_17 Samskritham 21D_17 Samskritham 21
D_17 Samskritham 21
 
D_13 Samskritham 21
D_13   Samskritham 21D_13   Samskritham 21
D_13 Samskritham 21
 
VR-06 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
VR-06 Vrittha Rathnakaram and NarayaneeyamVR-06 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
VR-06 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
 
F19 Introduction to Sutra and Bhakti Sutra
F19 Introduction to Sutra and Bhakti SutraF19 Introduction to Sutra and Bhakti Sutra
F19 Introduction to Sutra and Bhakti Sutra
 
VR-05 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
VR-05 Vrittha Rathnakaram and NarayaneeyamVR-05 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
VR-05 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
 
D7 Narayaneeyam
D7 NarayaneeyamD7 Narayaneeyam
D7 Narayaneeyam
 
VR-08 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
VR-08 Vrittha Rathnakaram and NarayaneeyamVR-08 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
VR-08 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
 
D5 Narayaneeyam
D5 NarayaneeyamD5 Narayaneeyam
D5 Narayaneeyam
 
F18 Chaitanya Shikshastakam
F18  Chaitanya ShikshastakamF18  Chaitanya Shikshastakam
F18 Chaitanya Shikshastakam
 
D3 Narayaneeyam
D3 NarayaneeyamD3 Narayaneeyam
D3 Narayaneeyam
 
F15-Srikrishna Karnamrutham- Part-3
F15-Srikrishna Karnamrutham- Part-3 F15-Srikrishna Karnamrutham- Part-3
F15-Srikrishna Karnamrutham- Part-3
 
D_18 Samskritham 21
D_18 Samskritham 21D_18 Samskritham 21
D_18 Samskritham 21
 
VR-03 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
VR-03 Vrittha Rathnakaram and NarayaneeyamVR-03 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
VR-03 Vrittha Rathnakaram and Narayaneeyam
 
F05 Vathapurnathastakam
F05  Vathapurnathastakam F05  Vathapurnathastakam
F05 Vathapurnathastakam
 

Más de Nanda Mohan Shenoy (20)

Srimadbhagavata_parayanam_v3.pdf
Srimadbhagavata_parayanam_v3.pdfSrimadbhagavata_parayanam_v3.pdf
Srimadbhagavata_parayanam_v3.pdf
 
D07_SVCMahatmyam_v1.pdf
D07_SVCMahatmyam_v1.pdfD07_SVCMahatmyam_v1.pdf
D07_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D06_SVCMahatmyam_v1.pdf
D06_SVCMahatmyam_v1.pdfD06_SVCMahatmyam_v1.pdf
D06_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D05_SVCMahatmyam_v1.pdf
D05_SVCMahatmyam_v1.pdfD05_SVCMahatmyam_v1.pdf
D05_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D04_SVCMahatmyam_v1.pdf
D04_SVCMahatmyam_v1.pdfD04_SVCMahatmyam_v1.pdf
D04_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D03_SVCMahatmyam_v1.pdf
D03_SVCMahatmyam_v1.pdfD03_SVCMahatmyam_v1.pdf
D03_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D02_SVCMahatmyam_v1.pdf
D02_SVCMahatmyam_v1.pdfD02_SVCMahatmyam_v1.pdf
D02_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
D01_SVCMahatmyam_v1.pdf
D01_SVCMahatmyam_v1.pdfD01_SVCMahatmyam_v1.pdf
D01_SVCMahatmyam_v1.pdf
 
09_Sundara Kandam_v3.pdf
09_Sundara Kandam_v3.pdf09_Sundara Kandam_v3.pdf
09_Sundara Kandam_v3.pdf
 
08_Sundara Kandam_v3.pdf
08_Sundara Kandam_v3.pdf08_Sundara Kandam_v3.pdf
08_Sundara Kandam_v3.pdf
 
07_Sundara Kandam_v3.pdf
07_Sundara Kandam_v3.pdf07_Sundara Kandam_v3.pdf
07_Sundara Kandam_v3.pdf
 
06_Sundara Kandam_v3.pdf
06_Sundara Kandam_v3.pdf06_Sundara Kandam_v3.pdf
06_Sundara Kandam_v3.pdf
 
05_Sundara Kandam_v3.pdf
05_Sundara Kandam_v3.pdf05_Sundara Kandam_v3.pdf
05_Sundara Kandam_v3.pdf
 
04_Sundara Kandam_v3.pptx
04_Sundara Kandam_v3.pptx04_Sundara Kandam_v3.pptx
04_Sundara Kandam_v3.pptx
 
03_Sundara Kandam-v3.pdf
03_Sundara Kandam-v3.pdf03_Sundara Kandam-v3.pdf
03_Sundara Kandam-v3.pdf
 
02_Sundara Kandam_v3.pdf
02_Sundara Kandam_v3.pdf02_Sundara Kandam_v3.pdf
02_Sundara Kandam_v3.pdf
 
01_Sundara Kandam_v3.pdf
01_Sundara Kandam_v3.pdf01_Sundara Kandam_v3.pdf
01_Sundara Kandam_v3.pdf
 
CEPAR Conference _20230204.pdf
CEPAR Conference _20230204.pdfCEPAR Conference _20230204.pdf
CEPAR Conference _20230204.pdf
 
Digitial Personal Data Bill 2022 feedback
Digitial Personal Data Bill 2022 feedbackDigitial Personal Data Bill 2022 feedback
Digitial Personal Data Bill 2022 feedback
 
IS17428_ISACA_Chennai_20220910.pptx
IS17428_ISACA_Chennai_20220910.pptxIS17428_ISACA_Chennai_20220910.pptx
IS17428_ISACA_Chennai_20220910.pptx
 

D09- Samskritham 21

  • 1. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <1/24> Sanskrit -21 Day - 9 02-04-2020
  • 2. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <2/24> Previous day Recite Sloka Sloka Meaning विसर्गसन्धि:-Level 2 Home work for the day Day- Agenda रामो राजमण िः सदा विजयते रामं रमेशं भजे रामे ाभभहता निशाचरचमिः रामाय तस्मै िमिः । रामान्िास्स्त पराय ंपरतरं रामस्य दासोस्ययहं रामे चचत्तलयस्सदा भितु मे भो राम मामुद्धर ॥ Agenda
  • 3. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <3/24> Homework
  • 4. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <4/24> Homework
  • 5. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <5/24> Homework
  • 6. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <6/24> Homework
  • 7. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <7/24> प्रविश्य तु महारण्यं रामो राजीिलोचनः । विरािं राक्षसं हत्िा शरभङ्र्ं ददशग ह ।।1.1.41।। सुतीक्ष्णं चाप्यर्स्तत्यं च अर्स्तत्यभ्रातरं तथा । अर्स्तत्यिचनाच्चैि जग्राहैधरं शरासनम् ।।1.1.42।। खड्र्ं च परमप्रीतस्ततूणी चाक्षयसायकौ । िसतस्ततस्तय रामस्तय िने िनचरैस्तसह ।।1.1.43।। ऋषयोऽभ्यार्मधसिे ििायासुररक्षसाम ्। स तेषां प्रततशुश्राि राक्षसानां तथा िने ।।1.1.44।। प्रततज्ञातश्च रामेण ििस्तसंयतत रक्षसाम ् । ऋषीणामन्ननकल्पानां दण्डकारण्यिाससनाम् ।।1.1.45।। Sloka 41-45
  • 8. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <8/24> प्रविश्य तु महारण्यं रामो राजीिलोचििः । विराधं राक्षसं हत्िा शरभङ्गं ददशश ह ।।41।। सुतीक्ष् ं चाप्यगस्त्यं च अगस्त्यभ्रातरं त ा । प्रविश्य तु महारण्यम् रामः राजीिलोचनः । विरािम् राक्षसम् हत्िा शरभङ्र्म् ददशग ह ।। सुतीक्ष्णम् च अवप अर्स्तत्यम् च अर्स्तत्यभ्रातरम् तथा । राजीिलोचनः lotus eyed, रामः Rama, महारण्यम ् dreary forest (Dandakaranya) प्रविश्य तु having entered, विरािम् Viradha, राक्षसम ् Rakshasa, हत्िा after slaying, शरभङ्र्म् sage Sarabhanga, सुतीक्ष्णं च also sage Sutikshna, अर्स्तत्यं च sage Agastya, तथा and, अर्स्तत्यभ्रातरं च brother of sage Agastya, ददशग ह saw. Having entered the dense forest Dandaka, Rama slew the demon Viradha and saw the sages Sarabhanga, Sutikshna and Agastya with his brother. Sloka 41 रामः शरभङ्र्म ्, सुतीक्ष्णं, अर्स्तत्यं, अर्स्तत्यभ्रात रं ददशग ह
  • 9. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <9/24> अगस्त्यिचिाच्चैि जग्राहैन्रं शरासिम ् ।।42।। खड्गं च परमप्रीतस्त ी चाक्षयसायकौ । अर्स्तत्यिचनात्च एि जग्राह ऐधरम् शरासनम् ।। खड्र्म् च परमप्रीतः तूणी च अक्षयसायकौ । अर्स्तत्यिचनात् च एि as directed by sage Agastya, ऐधरम् given by Indra, शरासनम् bow, खड्र्ं च a sword, अक्षयसायकौ inexhaustible arrows, तूणी च and quivers, परमप्रीतः extremely delighted, जग्राह received. Sloka 2-3 परमप्रीतः रामः अर्स्तत्य जग्राह As directed by sage Agastya, Rama received with extreme delight a bow, a sword and quivers with inexhaustible arrows, given by Indra to Agastya (to be passed on to Rama).
  • 10. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <10/24> िसतस्तस्य रामस्य ििे ििचरैस्सह ।।43।। ऋषयोऽभ्यागमन्सिे िधायासुररक्षसाम ् । िसत: तस्तय रामस्तय िने िनचरैः सह ।। ऋषय: अभ्यार्मन् सिे ििाय असुररक्षसाम्। तस्तय रामस्तय when Rama, िने in that forest (in the hermitage of sage Sarabhanga), िसत: was dwelling, सिे ऋषय: all the ascetics, िनचरैः सह along with those inhabiting the forest, असुररक्षसाम्asuras and rakshasas (seizing upon the lives), ििाय for destruction, अभ्यार्मन् approached. Sloka 43 सिे ऋषय: अभ्यार्मन् While Rama was dwelling in the forest (in the hermitage of sage Sarabhanga), all the ascetics along with others (sages) inhabiting the forest approached Rama requesting for the destruction of the asuras and rakshasas seizing upon their lives. सतत सप्तसम
  • 11. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <11/24> Homogeneous स्तिरम ्: स्तिरम ् अच्: अच् Heterogenous स्तिरम ्: व्यञ्जनम ् अच्: हल् अच्Scenarios 1.अ 2. आ 3.इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ, ऋ ऌ 4. All vowels(No condition) हल्Scenarios 1. मृदु 2. खर्(excluding क, ख, प, फ) 3. क, ख, प, फ 4. Any consonants(Does not exists) Sloka 43
  • 12. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <12/24> महेष्िास: र्ूढजत्रु सत्यिाक्य: दृढ (2) क: नु (2) महोरस्तक: महेष्िासो च क: युक्त को(3) त्रत्रलोकज्ञ: िाल्मीके : (6) इक्ष्िाकु िंशप्रभि: राम: Group -1- Count 16 ओ Sc 1-1 अ (ह्रस्ति)+ : + Soft Consonants विसर्ग सन्धि:
  • 13. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <13/24> कीततगता र्ुणा: पीनिक्षा विशालाक्षो Group -1- Count 16 Sc 2-1 आ+ : Soft Consonants 2 2 2 2 3 3 विसर्ग सन्धि:
  • 14. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <14/24> िाल्मीककमुगतनपुङ्र्िम ्।|1.1.1।। िाल्मीके नागरदो - िाल्मीके : नारद: ||1.1.6।। 1.तैयुगक्त-तै:युक्त: ।।1.1.7।। Contrast तैयुगक्त and को युक्त: Group -1- Count 16 र् Sc 3-1 Vowel other than अ (ह्रस्ति andदीर्ग )+ : + Soft Consonants 2 2 2 2 3 3
  • 15. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <15/24> a.र्ुणिाधकश्च,िमगज्ञश्च ,कृ तज्ञश्च, देिाश्च कश्चैकवप्रयदशगन:, दुलगभाश्च b. युगक्तश्श्रूयताधनर: ।।1.1.7।। जनैश्श्रुत: - जनै: श्रुत: ।।1.1.8।। c.कस्तसमथगश्च ।1.1.3।। -क: समथग: Group -2- Count 8 1 1 1 3 3 Sc 4-2 All Vowels + : + खर्(excludin g क, ख, प, फ) श ् ष्स् विसर्ग सन्धि:
  • 16. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <16/24> पुन:पुन: दशरथ: वप्रयम् महाबाहु: कम्बुग्रीि: विद्िाधक: कस्तसमथगश्च 2 2 2 Sc 4-3 All Vowels + : + क, ख, प, फ 1 12 1 :
  • 17. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <17/24> Homogeneous स्तिरम ्: स्तिरम् अच्: अच् Heterogenous स्तिरम्: व्यञ्जनम् अच्: हल ् Precedent Scenarios 1.अ 2. आ 3.इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ, ऋ ऌ 4. All vowels(No condition) Antecedent Scenarios 1. अ 2. Vowels excluding अ विसर्ग सन्धि:
  • 18. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <18/24> 1.समथोऽसस - समथग: असस ।।1.1.5।। 2.रामोऽवप 1.1.36 3.ऋषयोऽभ्यार्मधसिे S is generic which means अ lopa. There are two instances of S coming .This is one case ओS अ : अ Sc 1-1 अ (ह्रस्ति)+:+अ (ह्रस्ति) विसर्ग सन्धि:
  • 19. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <19/24> अ+: + इ अ+: + उ अ+: + ए अ+: ओ I do not remember any usage so far in Ramayana we read N.B. In case: becomes lopa further does not happen स्तिर Sc 1-2 अ (ह्रस्ति)+:+ vowel other than अ (ह्रस्ति) नारद उिाच अजुगन उिाच विसर्ग सन्धि:
  • 20. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <20/24> आ +: + इ आ +: + उ आ +: + ए आ +: ओ I do not remember any usage so far in Ramayana we read N.B. In case: becomes lopa further does not happen स्तिर Sc -2 -2 आ +:+ vowel other than अ (ह्रस्ति) बाला : + इमे विसर्ग सन्धि:
  • 21. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <21/24> र्ूढजत्रुरररधदमः - र्ूढजत्रुः अररधदमः ।।1.1.10।। Outside Ramayana हररः एि  हरररेि र्Sc -3 -2 Vowel other than अ (ह्रस्ति andदीर्ग )+ : + vowel विसर्ग सन्धि:
  • 22. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <22/24> # Precedent Antecedent Change Remarks Sc 1 अ मृदु (14) ओ क: नु 1-1 अ ओs रामोऽवप 1-1 इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ , ऋ ऌ लोपः अजुगन उिाच 1-2 2 आ ** मृदु (14) लोपः कीततगता र्ुणा: 2-1 इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ , ऋ ऌ बाला : + इमे 2-2 3 इ ,उ, ए, ओ , ऐ , औ , ऋ ऌ मृदु (14) र् िाल्मीककमुगतनपुङ्र्िम् 3-1 अच ् र्ूढजत्रुरररधदमः 3-2 4 Any vowel खर्(excluding क, ख, प, फ) –(9) श ् or ष् or स् कृ तज्ञश्च, कस्तसमथगश्च 4-2 5 Any vowel क, ख, प, फ (Exception to #4) : पुन:पुन: 4-3 6 स:(the word स:) & एषः मृदु (Exception to #3 a & #4 a) लोपः स च सिगर्ुणोपेत: -17 विसर्ग सन्धि:
  • 23. Mr Nanda Mohan Shenoy CISA CAIIB <23/24> स तेषां प्रनतशुश्राि राक्षसािां त ा ििे ।।44।। प्रनतज्ञातश्च रामे िधस्संयनत रक्षसाम् । ऋषी ामस्निकल्पािां दण्डकारण्यिाभसिाम ् ।।45।। स: तेषाम् प्रततशुश्राि राक्षसानाम् तथा िने ।। प्रततज्ञातः च रामेण िि: संयतत रक्षसाम् । ऋषीणाम् अन्ननकल्पानाम् दण्डकारण्यिाससनाम् ।। स: Rama, राक्षसानाम ् for rakshasas (abode of), िने in that forest, तेषां to those ascetics, तथा that prayer, प्रततशुश्राि assented, ऋषीणाम ् of the ascetics, अन्ननकल्पानाम् in luster resembling flaming fire, दण्डकारण्यिाससनाम् inhabitants of Dandakaranya, संयतत in the battle, रक्षसाम् of rakshasas, ििश्च slaying also, रामेण by Rama, प्रततज्ञातः was promised. Sloka 44-45 रामेण प्रततज्ञातः Rama promised those ascetics, who resembled flaming fire in luster living in Dandakaranya inhabited by rakshasas to slay them.