1. Όπως φαίνεται και στην εικόνα, το εσωτερικό
της Γης αποτελείται από 3 βασικά μέρη: τον πυρήνα
στο κέντρο, το μανδύα στη μέση και το φλοιό στο
εξωτερικό.
Ο φλοιός ποικίλει σε πάχος. Ξεκινά από 5 και
φτάνει τα 35 χλμ. ενώ κάτω από βουνά μπορεί να
φτάσει και τα 75 χλμ.. Επίσης ο φλοιός δεν είναι
ενιαίος, δηλαδή δεν αποτελείται όλος από ένα
κομμάτι, αλλά είναι «σπασμένος» σε μικρότερα. Τα
κομμάτια αυτά ονομάζονται λιθοσφαιρικές ή
τεκτονικές πλάκες. Άλλες είναι μικρές και άλλες μεγάλες.
Ο μανδύας μπορεί να χωριστεί σε 3 μέρη. Στο
πάνω μέρος του, εκεί όπου συνορεύει με το φλοιό, είναι
στερεός κι έχει πάχος 170 χλμ.. Ακολουθεί ένα κομμάτι
με πάχος 700 χλμ., ενώ στο κάτω μέρος είναι τηγμένος
(λιωμένος), μοιάζει με παχύ χυλό κι έχει πάχος 2.000
χλμ.. Το ρευστό υλικό από το οποίο αποτελείται ο
μανδύας ονομάζεται μάγμα και περιέχει πολύ σίδηρο,
θείο, πυρίτιο και μαγνήσιο. Ακριβώς επειδή ο μανδύας
είναι σχετικά υγρός, επιτρέπει στις λιθοσφαιρικές
πλάκες να κινούνται πάνω του (φαντάσου τες σαν να
Καλφαγιάννη Μαύρα
10ο
Δ.Σ. Χαϊδαρίου
Ας μάθουμε περισσότερα πράγματα για το
εσωτερικό της Γης, τα ηφαίστεια και τους
σεισμούς!!! Είναι συναρπαστικά!!!

2. γλιστρούν) προκαλώντας τη μετατόπιση των ηπείρων, τους σεισμούς και τα
ηφαίστεια.
Κάτω από το μανδύα βρίσκεται ο πυρήνας. Χωρίζουμε τον πυρήνα σε δυο
μέρη, τον εξωτερικό και τον εσωτερικό. Ο εξωτερικός πυρήνας είναι υγρός κι έχει
πάχος 2.100 χλμ.. Αποτελείται κυρίως από υγρό σίδηρο κι εκεί δημιουργείται το
μαγνητικό πεδίο της Γης. Ο εσωτερικός πυρήνας είναι στερεός κι έχει ακτίνα 1.370
χλμ..
Όπως είπαμε και παραπάνω, οι λιθοσφαιρικές πλάκες έχουν τη δυνατότητα
να κινούνται. Αυτό το κάνουν με 3 διαφορετικούς τρόπους: είτε απομακρύνονται η
μία από την άλλη, είτε πλησιάζουν και η μία μπαίνει κάτω από την άλλη, είτε
«τρίβονται» η μια παράλληλα στην άλλη.
Από τις μεγάλες πιέσεις που δημιουργούνται κατά την κίνηση των πλακών, τα
πετρώματα σπάνε απότομα. Τότε το έδαφος αρχίζει να ταλαντεύεται κι έχουμε
σεισμό. Οι επιστήμονες χρησιμοποιώντας σεισμογράφους εντοπίζουν το επίκεντρο
κάθε σεισμού (δηλαδή το σημείο από όπου ξεκίνησε), το μέγεθος και την έντασή
του. Το μέγεθος του σεισμού το μετρούν με την κλίμακα Ρίχτερ ενώ την ένταση με
την κλίμακα Μερκάλι.
Καλφαγιάννη Μαύρα
10ο
Δ.Σ. Χαϊδαρίου
Και πώς τα ξέρουμε όλα αυτά; Έχουν σκάψει οι
επιστήμονες τόσο βαθιά;;;
Δεν μπορούμε να σκάψουμε τόσο βαθιά! Σκέψου ότι η
θερμοκρασία στο μανδύα φτάνει τους 4.000 βαθμούς
Κελσίου. Θα γινόμασταν τηγανίτες!!! Οι επιστήμονες
μελετούν τους σεισμούς και καταλαβαίνουν έτσι πώς
είναι το εσωτερικό της Γης. Το βαθύτερο που έχουμε
καταφέρει να σκάψουμε είναι 15 χλμ.

3. Στην παρακάτω εικόνα βλέπεις τη μετατόπιση των τεκτονικών πλακών από
225 εκ. χρόνια πριν μέχρι σήμερα.
Είναι εύκολο με όσα ξέρεις τώρα να καταλάβεις ότι στις άκρες των
λιθοσφαιρικών πλακών σχηματίζονται ρήγματα (ανοίγματα) στα πετρώματα, που
αφήνουν το υγρό υλικό
του μανδύα να
ανεβαίνει πάνω στο
φλοιό και να χύνεται
στην επιφάνεια της Γης.
Τα σημεία όπου
συμβαίνει αυτό τα
χαρακτηρίζουμε
ηφαίστεια. Σε όλο τον
κόσμο έχουν
καταγραφεί πάνω από
700 ηφαίστεια.
Καλφαγιάννη Μαύρα
10ο
Δ.Σ. Χαϊδαρίου

4. Τα ηφαίστεια τα χωρίζουμε σε ενεργά, που έχουν δραστηριότητα, και σε
σβησμένα, που έχουν «ξεθυμάνει». Όμως, πολλές φορές συμβαίνει κάποιο
ηφαίστειο, αφού περάσει μια περίοδο ηρεμίας, να ξαναγίνει ενεργό.
Στην Ελλάδα το ηφαίστειο της Θήρας είναι ενεργό, ενώ το ηφαίστειο των
Μεθάνων σβησμένο. Βέβαια, τα ενεργά ηφαίστεια δεν εκρήγνυνται όλη την ώρα.
Πότε βρίσκονται σε ληθαργική κατάσταση και μοιάζουν σβησμένα, πότε σε διέγερση
και βγάζουν ατμούς και πότε σε παροξυσμό οπότε και γίνεται η έκρηξη.
Τα ελληνικά ηφαίστεια είναι σχετικά μικρά. Το ηφαίστειο της Σαντορίνης έχει
ύψος μόνο 125 μ., η Αίτνα στη Σικελία φτάνει τα 3.327 μ. ενώ το υψηλότερο στον
κόσμο είναι το Γκουαγιάτρι στη Χιλή που φτάνει τα 6.060 μ..
Τα ηφαίστεια μπορούν να σχηματίσουν από μικρούς λόφους ως μεγάλα
βουνά. Είναι επίσης δυνατό να δημιουργήσουν νέα νησιά ή και να καταστρέψουν
άλλα, όπως ακόμη και να θάψουν ολόκληρες πολιτείες κάτω από τις στάχτες τους.
Παρόλο που πολλές φορές ευθύνονται για το θάνατο εκατοντάδων χιλιάδων
ανθρώπων και εκατομμυρίων οργανισμών, τα σημεία της Γης όπου υπάρχει έντονη
ηφαιστειακή δραστηριότητα είναι πάντα πυκνοκατοικημένα αφού τα ηφαιστειακά
εδάφη είναι πολύ γόνιμα.
Είναι γεγονός ότι η ύπαρξη των ηφαιστείων είναι απαραίτητη για τον
πλανήτη μας καθώς αυτά τον ανανεώνουν και τον κρατούν ακμαίο. Μπορούμε να
παρομοιάσουμε τα ηφαίστεια με το κυκλοφορικό σύστημα στον οργανισμό μας.
Όπως το αίμα μεταφέρει θρεπτικές ουσίες στα όργανά μας, έτσι και αυτά
μεταφέρουν χρήσιμα συστατικά στην επιφάνεια της Γης.
Μερικοί
επιστήμονες θεωρούν
ότι η έκρηξη του
ηφαιστείου της Θήρας,
που συνέβη γύρω στο
1.600 π.Χ., έχει σχέση με
τον αφανισμό του
Μινωικού πολιτισμού
στην Κρήτη. Άλλοι
πιστεύουν ότι συνδέεται
με το θρύλο της νήσου
Ατλαντίδας. Το μόνο που γνωρίζουμε με σιγουριά είναι ότι την έκρηξη ακολούθησε
ένα γιγάντιο κύμα (τσουνάμι) που διαδόθηκε σε μεγάλο μέρος της Μεσογείου, όπως
δείχνει η εικόνα.
Καλφαγιάννη Μαύρα
10ο
Δ.Σ. Χαϊδαρίου