2. Τι είναι οι φόροι ;
Οι φόροι είναι χρηματικά ποσά που οι πολίτες είναι υποχρεωμένοι να
καταβάλλουν στο Δημόσιο, χωρίς απαραίτητα να συνδέονται με
συγκεκριμένο αντάλλαγμα.
Με άλλα λόγια…
Οι φόροι αποτελούν μονομερή και αναγκαστική (βάσει νόμου) μεταφορά
πόρων από τους ιδιώτες προς το κράτος.
Φορολογική μονάδα ή υποκείμενο φόρου μπορεί να είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο
3. Πώς καθορίζεται το ποσό του φόρου που πληρώνουμε;
Το ποσό του φόρου που πληρώνει κάθε πολίτης εξαρτώνται από :
τη φορολογική βάση, δηλαδή, το οικονομικό μέγεθος στο οποίο
επιβάλλεται ο φόρος.
το φορολογικό συντελεστή, δηλαδή, το ποσοστό με βάση το οποίο
υπολογίζεται ο φόρος.
Φορολογική
βάση
ΕΙΣΟΔΗΜΑ
ΠΕΡΙΟΥΣΙΑ
ΔΑΠΑΝΗ
Φορολογικός
Συντελεστής
ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ
ΠΡΟΕΔΕΥΤΙΚΟΣ
ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΟΣ
ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ
5. Με κριτήριο την φορολογική βάση, οι φόροι
διακρίνονται :
Α. Φόροι εισοδήματος ή άμεσοι φόροι: υπολογίζονται με βάση το εισόδημα της φορολογικής μονάδας
(φυσικό ή νομικό πρόσωπο).
Για το προσδιορισμό του εισοδήματος, επί του οποίου καταβάλλεται ο φόρος, λαμβάνονται υπόψη διάφορες
φοροαπαλλαγές, εκπτώσεις και ελαφρύνσεις που καθορίζονται από την εκάστοτε φορολογική νομοθεσία.
Β. Φόροι περιουσίας: υπολογίζονται επί της καθαρής αξίας της περιουσίας της φορολογικής μονάδας.
Υπολογίζεται και στις περιπτώσεις μεταβίβασης περιουσίας λόγω κληρονομίας, δωρεάς κ.α
Γ. Φόροι δαπάνης ή έμμεσοι φόροι: υπολογίζεται επί της τιμής ενός προϊόντος, δηλαδή υπολογίζονται πάνω
στη δαπάνη του καταναλωτή για την αγορά προϊόντων.
Στη κατηγορία αύτη εντάσσονται και οι δασμοί (φόροι επί εισαγόμενων προϊόντων)
6. Έμμεσοι Φόροι
Ονομάζονται έμμεσοι, διότι άλλος
επιβαρύνεται (καταναλωτής) και άλλος
εισπράττει (πωλητής) .
Υπάρχει δυνατότητα μετακύλισης του
φόρου.
Στην Ελλάδα οι κυριότεροι έμμεσοι
φόροι είναι:
1. Ο Φόρος Προστιθέμενης Αξίας
(Φ.Π.Α)
2. Οι δασμοί
3. Οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης
7. Με κριτήριο το φορολογικό συντελεστή, οι φόροι
διακρίνονται :
Α. Αναλογικοί φόροι: είναι οι φόροι όπου ο φορολογικός συντελεστής είναι σταθερός
ανεξάρτητα από το μέγεθος της φορολογικής βάσης, δηλαδή, ο φόρος είναι πάντα η ίδια αναλογία
της φορολογικής βάσης.
Β. Προοδευτικοί φόροι: είναι οι φόροι όπου ο φορολογικός συντελεστής μεταβάλλεται
ανάλογα με τη φορολογική βάση, δηλαδή ο φόρος είναι αυξανόμενη αναλογία της φορολογικής
βάσης.
Γ. Αντίστροφα προοδευτικοί φόροι: είναι οι φόροι οπού ο φορολογικός συντελεστής
μεταβάλλεται αντιστρόφως ανάλογα με τη φορολογική βάση, δηλαδή ο φόρος είναι φθίνουσα
αναλογία της φορολογικής βάσης. Αντίστροφά προοδευτικοί φόροι είναι οι φόροι δαπάνης.
8. Παραδείγματα:
ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΝΑΛΟΓΙΚΟΣ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΑ
ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΣ
Συντελεστής Φόρος Συντελεστής Φόρος Συντελεστής Φόρος
500 5% 25€ 5% 25€ 10% 50€
1000 5% 50€ 10% 100€ 8% 80€
2000 5% 100€ 15% 300€ 5% 100€
Τι ποσοστό του συνολικού εισοδήματός του δίνει ο πολίτης όταν:
α. ο φόρος είναι προοδευτικός;
β. ο φόρος είναι αντίστροφα προοδευτικός;
9. Οι Φόροι Διακρίνονται:
Με κριτήριο τη φορολογική
βάση σε:
Εισοδήματος:
υπολογίζονται με βάση το
εισόδημα: είτε φυσικού,
είτε νομικού προσώπου
Περιουσίας: καταβάλλεται
επί της καθαρής αξίας της
περιουσίας και σε
μεταβιβάσεις,
κληρονομιές, δωρεές
Άμεσοι
Δαπάνης: ποσά που
πληρώνει ο αγοραστής,
όταν αγοράσει το προϊόν
Έμμεσοι ΄.
Συμπεριλαμβάνουν τους
δασμούς.
Με κριτήριο την
αναλογικότητα ή μη σε:
Αναλογικούς: ο
φορολογικός συντελεστής
είναι ο ίδιος, ανεξάρτητα
από το μέγεθος της
φορολογικής βάσης
Προοδευτικούς:: ο
φορολογικός συντελεστής
αυξάνεται, καθώς
αυξάνεται η φορολογική
βάση:
Αντίστροφα
προοδευτικούς: ο
φορολογικός συντελεστής
μειώνεται, όταν ή
φορολογική βάση
αυξάνεται.
Οι φόροι εισοδήματος
σπάνια είναι αντίστροφα
προοδευτικοί.
Οι φόροι δαπάνης συχνά
γίνονται αντίστροφα
προοδευτικοί.
