Se ha denunciado esta presentación.
Se está descargando tu SlideShare. ×
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Anuncio
Cargando en…3
×

Eche un vistazo a continuación

1 de 40 Anuncio

Más Contenido Relacionado

Más reciente (20)

Anuncio

1.ppsx

  1. 1. 6 - ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ _ 1 ‫گودرزی‬ ‫معظمی‬ ‫علی‬ E-mail: goudarzi@nit.ac.ir ‫کارگاه‬ ‫و‬ ‫تولید‬ ‫روشهای‬ ‫خرد‬ ‫و‬ ‫جان‬ ‫خداوند‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫صنعتي‬ ‫دانشگاه‬ ‫بابل‬ ‫نوشیرواني‬ ‫جلسه‬ ‫دوم‬ ‫صل‬ 1
  2. 2. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬  ‫موضوعات‬ ‫فهرست‬ :  ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫فرآیندهای‬ ‫بندی‬ ‫دسته‬  ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫متداول‬ ‫فرآیندهای‬ ‫معرفی‬
  3. 3. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫براي‬ ‫ايجاد‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬ ‫در‬ ‫موارد‬ ‫توان‬‫مي‬ ‫ازخاصيت‬ ‫سيالن‬ ‫پالستيكي‬ ‫برخي‬ ‫ا‬ ‫زمواد‬ ‫در‬ ‫حالت‬ ‫جامد‬ ( ‫ا‬ ‫معمول‬ ‫فلزات‬ ) ‫بدون‬ ‫از‬ ‫دست‬ ‫دادن‬ ‫ديگر‬ ‫خواص‬ ‫ماده‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫با‬ ‫قطعات‬ ‫مورد‬ ‫نياز‬ ‫را‬ ‫توليد‬ ‫كرد‬  ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫يکی‬ ‫از‬ ‫انواع‬ ‫فرآيندهای‬ ‫توليد‬ ‫می‬ ‫باشد‬ .  ‫در‬ ‫اين‬ ‫فرآيند‬ ‫فلز‬ ‫در‬ ‫اثر‬ ‫اعمال‬ ‫نيرو‬ ‫و‬ ‫ايجاد‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫مومسسان‬ ‫به‬ ‫يک‬ ‫شکل‬ ‫نهايی‬ ‫مورد‬ ‫نظر‬ ‫می‬ - ‫رسد‬ .  ‫امروزه‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫به‬ ‫عنوان‬ ‫يکی‬ ‫از‬ ‫روش‬ ‫های‬ ‫مهم‬ ‫ساخت‬ ‫و‬ ‫توليد‬ ‫قطعات‬ ‫محسوب‬ ‫می‬ ‫شود‬ .
  4. 4. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫برخی‬ ‫از‬ ‫روشهای‬ ‫متداول‬ ‫در‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫پيشينه‬ ‫ای‬ ‫به‬ ‫قدمت‬ ‫تاريخ‬ ‫تمدن‬ ‫از‬ ‫آغاز‬ ‫عصر‬ ‫مفرغ‬ ‫و‬ ‫کشف‬ ‫فلزات‬ ‫دارند‬
  5. 5. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫شمشير‬ ‫يک‬ ‫توليد‬ ‫برای‬ ‫سنتی‬ ‫روش‬
  6. 6. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫علی‬ ‫رغم‬ ‫پيشينه‬ ‫قديم‬ ‫خود‬ ‫مطالعات‬ ‫در‬ ‫زمينه‬ ‫شناخت‬ ‫فرآيندهای‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫و‬ ‫توسعه‬ ‫فنآوريهای‬ ‫نوين‬ ‫برای‬ ‫پاسخگويی‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ‫های‬ ‫جديد‬ ‫شاخه‬ ‫ای‬ ‫پويا‬ ‫در‬ ‫عرصه‬ ‫علم‬ ‫و‬ ‫فنآوری‬ ‫می‬ ‫باشد‬ .
  7. 7. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫خ‬ ‫بدنه‬ ‫قطعات‬ ‫ساختن‬ ‫برای‬ ‫توليد‬ ‫خودکار‬ ‫ای‬
  8. 8. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫امروزه‬ ‫محصولت‬ ‫فلزی‬ ‫توليد‬ ‫شده‬ ‫با‬ ‫روشهای‬ ‫گوناگون‬ ‫فرم‬ ‫دهی‬ ‫از‬ ‫قطعات‬ ‫بسيار‬ ‫ريز‬ ‫و‬ ‫دقيق‬ ‫همچون‬ ،‫سوزن‬ ‫قطعات‬ ‫ساعت‬ ‫و‬ ‫برخی‬ ‫اجزاء‬ ‫ميکرو‬ ‫مکانيزمها‬ ‫تا‬ ‫قطعات‬ ‫بسيار‬ ‫بزرگتر‬ ‫و‬ ‫پيچيده‬ ‫تر‬ ‫همچون‬ ‫بدنه‬ ‫خودرو‬ ‫ها‬ ‫را‬ ‫شامل‬ ‫می‬ ‫شود‬ .  ‫همچنين‬ ‫تجهيزات‬ ‫بکار‬ ‫رفته‬ ‫در‬ ‫اين‬ ‫صنعت‬ ‫از‬ ‫ابزارها‬ ‫و‬ ‫مکانيزمهای‬ ‫ساده‬ ‫گرفته‬ ‫تاسيستمهای‬ ‫برنامه‬ ‫پذير‬ ‫کامپيوتری‬ ‫را‬ ‫شامل‬ ‫می‬ ‫شود‬ .
  9. 9. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫خياطی‬ ‫سوزن‬ ‫خودکار‬ ‫توليد‬ ‫خط‬
  10. 10. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫مچ‬ ‫ساعت‬ ‫قطعات‬ ‫ساخت‬ ‫دقيق‬ ‫روشهای‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نه‬
  11. 11. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫ناز‬ ‫ورقهای‬ ‫دهی‬ ‫فرم‬ ‫ميکرو‬ ‫دقيق‬ ‫روشهای‬ ‫از‬
  12. 12. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫قطعا‬ ‫دهی‬ ‫فرم‬ ‫برای‬ ‫سنگين‬ ‫فوق‬ ‫پرس‬ ‫يک‬ ‫از‬
  13. 13. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ ‫برش‬ ‫ماشين‬ ‫يک‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫نمونه‬ CNC
  14. 14. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫با‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬ ‫شمشهاي‬ ‫ريخته‬ ،‫شده‬ ‫قطعاتی‬ ‫مسطح‬ ‫به‬ ‫شکل‬ ‫تسمه‬ ‫يا‬ ،‫ورقه‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫استوانه‬ ‫ای‬ ‫با‬ ‫مقاطع‬ ‫گوناگون‬ ‫همچون‬ ‫دايره‬ ‫و‬ ‫مربع‬ ‫و‬ ‫ديگر‬ ‫انواع‬ ‫پروفيلها‬ ‫شوند‬‫مي‬ .  ‫پس‬ ‫از‬ ‫اين‬ ‫مرحله‬ ‫در‬ ‫مواد‬ ‫شکل‬ ‫داده‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫معرض‬ ‫تغييرات‬ ‫بيشتري‬ ‫قرار‬ ‫گيرند‬‫مي‬ ‫و‬ ‫طي‬ ‫فرآيندهای‬ ‫های‬ ‫گوناگون‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫همچون‬ ‫آهنگري‬ ، ‫كاري‬‫حديده‬ ‫و‬ .... ‫به‬ ‫هاي‬‫فرآورده‬ ‫ديگر‬ ‫مانند‬ ‫سيم‬ ‫يا‬ ‫انواع‬ ‫شكلهاي‬ ‫نهايي‬ ‫تبديل‬ ‫شوند‬‫مي‬ .  ‫اين‬ ‫تغيير‬ ‫شكلها‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫در‬ ‫حجم‬ ‫و‬ ‫سه‬ ‫بعدي‬ ‫باشد‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫برشي‬ ‫ساده‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫خمشي‬ ‫ساده‬ ‫يا‬ ‫مركب‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫تركيبي‬ ‫از‬ ‫اينها‬ ‫باشد‬ .  ‫در‬ ‫نتيجه‬ ‫تنشهاي‬ ‫ايجاد‬ ‫شده‬ ‫دراثر‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬
  15. 15. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫فرآيندها‬ ‫مزايای‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫عبارتند‬ ‫از‬ : 1 - ‫خوبی‬ ‫مکانيکی‬ ‫خواص‬ ‫دارای‬ ‫شده‬ ‫توليد‬ ‫قطعات‬ ‫هستند‬ . 2 - ‫توليد‬ ‫زمان‬ ‫بودن‬ ‫کوتاه‬ ‫و‬ ‫بال‬ ‫توليد‬ ‫قابليت‬ ‫دارند‬ ‫را‬ . 3 - ‫دارند‬ ‫را‬ ‫شده‬ ‫مشخص‬ ‫تلرانسهای‬ ‫در‬ ‫بال‬ ‫دقت‬ .
  16. 16. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫برخی‬ ‫از‬ ‫محدوديتهای‬ ‫فرآيندهای‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫عبارتند‬ ‫از‬ : 1 - ‫نيرو‬ ‫و‬ ‫تنش‬ ‫مورد‬ ‫نياز‬ ‫برای‬ ‫ايجاد‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫ا‬ ‫معمول‬ ‫بسيار‬ ‫زياد‬ ‫است‬ . ‫مقدار‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫نوع‬ ،‫فرآيند‬ ‫به‬ ‫جنس‬ ‫ماده‬ ‫بکار‬ ‫برده‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫ميزان‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫بستگی‬ ‫دارد‬ . 2 - ‫به‬ ‫دليل‬ ‫اينکه‬ ‫مقدار‬ ‫نيروی‬ ‫مورد‬ ‫نياز‬ ‫زياد‬ ‫است‬ ‫ابزارها‬ ‫و‬ ‫ماشين‬ ‫آلت‬ ‫آن‬ ‫ا‬ ‫عمدتا‬ ،‫بزرگ‬ ‫سنگين‬ ‫و‬ ‫گران‬ ‫قيمت‬ ‫هستند‬ . 3 - ‫به‬ ‫دليل‬ ‫هزينه‬ ‫بالی‬ ‫ماشين‬ ‫آلت‬ ‫و‬ ‫ابزار‬ ‫مورد‬ ،‫نياز‬ ‫برای‬ ‫داشتن‬ ‫توجيه‬ ،‫اقتصادی‬ ‫تعداد‬ ‫قطعات‬ ‫توليدی‬ ‫ا‬ ‫معمول‬ ‫بايد‬ ‫زياد‬ ‫باشد‬ .
  17. 17. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫بطور‬ ‫كلي‬ ‫تحلیل‬ ‫چگونگی‬ ‫هاي‬‫فرایند‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ،‫فلزات‬ ‫به‬ ‫مدلهای‬ ‫بسی‬ ‫ار‬ ‫اي‬‫پیچیده‬ ‫می‬ ‫انجامند‬ ‫که‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫متغیرهای‬ ‫مدل‬ ‫تحت‬ ‫تاثیر‬ ‫عوامل‬ ‫گوناگونی‬ ‫تعیین‬ ‫می‬ ‫گر‬ ‫دند‬ .  ‫بسته‬ ‫به‬ ‫قابلیت‬ ‫تاثیر‬ ‫گذاری‬ ‫مستقیم‬ ‫طراح‬ ‫بر‬ ‫تعیین‬ ‫این‬ ،‫متغییرها‬ ‫آنه‬ ‫ا‬ ‫را‬ ‫دو‬ ‫دسته‬ ‫به‬ ‫شرح‬ ‫ذیل‬ ‫تقسیم‬ ‫مس‬ ‫شوند‬ : .1 ‫متغییر‬ ‫های‬ ‫مستقل‬ ، ‫مشخصه‬ ‫هایی‬ ‫از‬ ‫فرآیند‬ ‫را‬ ‫تعریف‬ ‫می‬ ‫نمایند‬ ‫كه‬ ‫مهندس‬ ‫تول‬ ‫ید‬ ‫می‬ ‫تواند‬ ‫آنها‬ ‫را‬ ‫مستقیما‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫كنترل‬ ‫نماید‬ . ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬ ‫تنظیم‬ ‫فرایند‬ ‫با‬ ‫تعیین‬ ‫این‬ ‫ها‬‫متغیر‬ ‫صورت‬ ‫می‬ ‫پذیرد‬ . .2 ‫هاي‬‫متغیر‬ ‫وابسته‬ ، ‫مشخصه‬ ‫هایی‬ ‫از‬ ‫فرآیند‬ ‫را‬ ‫تعریف‬ ‫می‬ ‫نمایند‬ ‫كه‬ ‫مهندس‬ ‫تولید‬ ‫نمی‬ ‫تواند‬ ‫آنها‬ ‫را‬ ‫مستقیما‬ ‫تعیین‬ ‫و‬ ‫كنترل‬ ‫نماید‬ .
  18. 18. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫برخي‬ ‫از‬ ‫متغیر‬ ‫هاي‬ ‫مستقل‬ ‫در‬ ‫توصیف‬ ‫فر‬ ‫آ‬ ‫یند‬ ‫های‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزت‬ ‫عبارتند‬ ‫از‬ :  ‫ماده‬ ‫اوليه‬ : ‫مهندس‬ ‫در‬ ‫انتخاب‬ ‫نوع‬ ‫یا‬ ‫تركیب‬ ‫شیمیایي‬ ‫اي‬‫ماده‬ ‫كه‬ ‫قرار‬ ‫است‬ ‫تغی‬ ‫یر‬ ‫شكل‬ ‫داده‬ ‫شود‬ ‫آزاد‬ ‫است‬ ‫او‬ ‫با‬ ‫این‬ ‫خواص‬ ‫و‬ ‫ویژگیهاي‬ ‫ماده‬ ‫را‬ ‫تعیین‬ ‫كند‬‫مي‬ ‫این‬ ‫نوع‬ ‫انت‬ ‫خاب‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫بر‬ ‫مبناي‬ ‫سهولت‬ ‫ساخت‬ ‫باشد‬ ‫یا‬ ‫توسط‬ ‫خواص‬ ‫مورد‬ ‫نظر‬ ‫فرآوردة‬ ‫نهای‬ ‫ي‬ ‫صورت‬ ‫گیرد‬ .  ‫شكل‬ ‫قطعة‬ ‫اوليه‬ : ‫شكل‬ ‫قطعه‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫توسط‬ ‫هاي‬‫فرایند‬ ‫قبلي‬ ‫تولید‬ ‫قطعه‬ ‫ت‬ ‫عیین‬ ‫و‬ ‫یا‬ ‫توسط‬ ‫مهندس‬ ‫طراح‬ ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫انواع‬ ‫شكلهاي‬ ‫موجود‬ ‫در‬ ‫نظر‬ ‫گرفته‬ ‫شود‬ .
  19. 19. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫شكل‬ ‫قالب‬ ‫يا‬ ‫ابزار‬ : ‫ابزار‬ ‫بندي‬ ‫عامل‬ ‫كنترل‬ ‫جريان‬ ‫فلز‬ ‫است‬ ‫لذا‬ ‫موفقیت‬ ‫يا‬ ‫شكست‬ ‫يك‬ ‫فر‬ ‫آ‬ ‫يند‬ ‫غالبا‬ ‫به‬ ‫شكل‬ ‫هندسي‬ ‫ابزار‬ ‫بکار‬ ‫گرفته‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫اجرای‬ ‫آن‬ ‫بستگي‬ ‫دارد‬ . ‫برخی‬ ‫از‬ ‫عواملي‬ ‫كه‬ ‫در‬ ‫ابزار‬ ‫بندي‬ ‫دهي‬‫شكل‬ ‫در‬ ‫فرآيند‬ ‫های‬ ‫گوناگون‬ ‫متداول‬ ‫توانند‬‫مي‬ ‫موثر‬ ‫باشند‬ ‫عبارتند‬ ‫از‬ :  ‫قطر‬ ‫غلطك‬ ‫در‬ ‫فرآيندهای‬ ‫نورد‬ ‫كار‬ ‫ی‬  ‫شعاع‬ ‫خمكاري‬ ‫در‬ ‫فرآيندهای‬ ‫ورقكار‬ ‫ی‬  ‫زاوي‬ ‫ه‬ ‫ابزار‬ ‫در‬ ‫فرآيند‬ ‫های‬ ‫حديده‬ ‫كاري‬ ‫و‬ ‫كشسش‬ ‫سیم‬  ‫ابعاد‬ ‫هندسی‬ ‫حفر‬ ‫ه‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫فرآيند‬ ‫آهنگر‬ ‫ی‬ .
  20. 20. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫ي‬‫انساز‬‫و‬‫ر‬ ( ‫ي‬‫غنكار‬‫و‬‫ر‬ ) : ‫در‬ ‫فر‬ ‫ا‬ ‫هاي‬‫يند‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬ ‫ا‬‫معمول‬ ‫بيش‬ ‫از‬ 50 % ‫ژ‬‫انر‬ ‫ی‬ ‫مصرف‬ ‫شده‬ ‫صرف‬ ‫غلبه‬ ‫بر‬ ‫هی‬‫و‬‫نیر‬ ‫سایشی‬ ‫شود‬‫مي‬ . ‫نجا‬‫ا‬‫ز‬‫ا‬ ‫كه‬ ‫ماد‬ ‫ه‬ ‫انساز‬‫و‬‫ر‬ ‫به‬ ‫عنوان‬ ‫خنك‬ ‫كننده‬ ، ‫محافظ‬ ‫تي‬‫ر‬‫ا‬‫ر‬‫ح‬ ‫وعامل‬ ‫جلوگيري‬ ‫از‬ ‫ر‬‫خو‬ ‫دگي‬ ‫نيز‬ ‫عمل‬ ‫كند‬‫مي‬ ‫بنا‬ ‫اين‬‫ر‬‫ب‬ ‫انتخاب‬ ‫ن‬‫ا‬ ‫از‬ ‫اهميت‬ ‫خاصي‬ ‫بر‬ ‫دار‬‫ر‬‫خو‬ ‫است‬  ‫دماي‬ ‫اوليه‬ : ‫دما‬ ‫يكي‬ ‫از‬ ‫عوامل‬ ‫بسيار‬ ‫موثر‬ ‫بر‬ ‫کیفیت‬ ‫محصول‬ ‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫است‬ . ‫به‬ ‫علت‬ ‫نكه‬‫ا‬ ‫خواص‬ ‫مکا‬ ‫نیکی‬ ‫مواد‬ ‫به‬ ‫ان‬‫ز‬‫مي‬ ‫يادي‬‫ز‬ ‫از‬ ‫تغييردما‬ ‫ی‬ ‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫تاثیر‬ ‫می‬ ‫پذیرد‬ . ‫لذا‬ ‫موفقيت‬ ‫يا‬ ‫شكست‬ ‫عملكرد‬ ‫یک‬ ‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫شک‬ ‫ل‬ ‫دهی‬ ‫به‬ ‫انتخاب‬ ‫محدوده‬ ‫ی‬‫دمای‬ ‫و‬ ‫كنترل‬ ‫یمد‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫در‬ ‫ن‬‫ا‬ ‫محدوده‬ ‫بستگي‬ ‫دارد‬ .
  21. 21. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫سرعت‬ ‫انجام‬ ‫فرآيند‬ : ‫بیشتر‬ ‫تجهیرات‬ ‫فرايندهاي‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫توانند‬‫مي‬ ‫در‬ ‫دامنه‬ ‫خاصي‬ ‫ازسرعت‬ ‫كار‬ ‫كنند‬ . ‫از‬ ‫آنجايي‬ ‫كه‬ ‫سرعت‬ ‫روي‬ ‫كارآيي‬ ‫ماده‬ ،‫روانساز‬ ‫نیروي‬ ‫الزم‬ ‫براي‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫و‬ ‫انتقال‬ ‫حرارت‬ ‫موثر‬ ‫است‬ ‫لذا‬ ‫روشن‬ ‫است‬ ‫كه‬ ‫انتخاب‬ ‫آن‬ ‫بسیار‬ ‫ّیت‬ ‫م‬‫اه‬ ‫دارد‬ .  ‫میزان‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ : ‫هنگامي‬ ‫كه‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫به‬ ‫كمك‬ ‫قالب‬ ‫صورت‬ ‫گیرد‬‫مي‬ ‫میزان‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫ثابت‬ ‫است‬ ‫و‬ ‫بئسیله‬ ‫ابعاد‬ ‫قالب‬ ‫محدود‬ ‫می‬ ‫شود‬ ‫ولي‬ ‫در‬ ‫برخي‬ ‫ها‬‫فرايند‬ ‫مثل‬ ‫نورد‬ ‫توان‬‫مي‬ ‫آنرا‬ ‫با‬ ‫کنترل‬ ‫فرآيند‬ ‫به‬ ‫دلخواه‬ ‫تغییر‬ ‫داد‬ .
  22. 22. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫پاره‬ ‫ای‬ ‫از‬ ‫مشخصه‬ ‫های‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫که‬ ‫تابع‬ ‫چگونگی‬ ‫انجام‬ ‫فرآيند‬ ‫می‬ ‫باشند‬ ‫را‬ ‫می‬ ‫توان‬ ‫به‬ ‫شرح‬ ‫ذيل‬ ‫برشمرد‬ : .1 ‫نیرو‬ ‫يا‬ ‫توان‬ ‫الزم‬ : ‫پس‬ ‫از‬ ‫تعیین‬ ‫متغییر‬ ‫هاي‬ ‫مستقل‬ ‫ی‬ ‫همچون‬ ‫جنس‬ ‫ماده‬ ،‫اولیه‬ ‫جنس‬ ‫قالب‬ ‫و‬ ‫نوع‬ ‫ماده‬ ‫روان‬ ،‫ساز‬ ... ، ‫نیرو‬ ‫يا‬ ‫توان‬ ‫الزم‬ ‫جهت‬ ‫انجام‬ ‫اين‬ ‫فرآيند‬ ‫را‬ ‫می‬ ‫توان‬ ‫محاسبه‬ ‫نمود‬ . ‫تغییر‬ ‫در‬ ‫هر‬ ‫يک‬ ‫از‬ ‫متغییر‬ ‫هاي‬ ‫فوق‬ ‫باعث‬ ‫تغییر‬ ‫در‬ ‫نیرو‬ ‫يا‬ ‫فشار‬ ‫الزم‬ ‫مي‬ ‫گردد‬ . .2 ‫خواص‬ ‫ماده‬ ‫محصول‬ : ‫هر‬ ‫چند‬ ‫خواص‬ ‫ماده‬ ‫اولیه‬ ‫دست‬ ‫طراح‬ ‫است‬ ( ‫حق‬ ‫انتخاب‬ ‫دارد‬ ) ‫ولي‬ ‫تأثیرات‬ ‫مركب‬ ‫دما‬ ‫وتغییر‬ ‫شكل‬ ‫مسلما‬ ‫خواص‬ ‫آن‬ ‫را‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫انجام‬ ‫فرآيند‬ ‫تغییر‬ ‫دهند‬‫مي‬ . ‫اي‬‫خريدارعالقه‬ ‫به‬
  23. 23. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ .3 ‫دماي‬ ‫جي‬‫و‬‫خر‬ : ‫ايجاد‬ ‫تغيير‬ ‫شكل‬ ‫گرما‬ ‫توليد‬ ‫كند‬‫مي‬ ‫قطعه‬ ‫گرم‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫قالب‬ ‫سرد‬ ‫خنك‬ ‫شود‬‫مي‬ . ‫غنها‬‫و‬‫ر‬ ‫ي‬ ‫انساز‬‫و‬‫ر‬ ‫در‬ ‫اثر‬ ‫ارت‬‫ر‬‫ح‬ ‫بيش‬ ‫از‬ ‫اندازه‬ ‫يه‬‫ز‬‫تج‬ ‫شوند‬‫مي‬ . ‫بنا‬ ‫بر‬ ‫اين‬ ‫دانستن‬ ‫وكنترل‬ ‫دماي‬ ‫ماده‬ ‫در‬ ‫تمام‬ ‫مدت‬ ‫انجام‬ ‫اي‬‫ر‬‫ف‬ ‫ند‬ ‫مهم‬ ‫است‬ . .4 ‫دقت‬ ‫و‬ ‫پرداخت‬ ‫سطح‬ : ‫بستگي‬ ‫به‬ ‫ئيات‬‫ز‬‫ج‬ ‫مخصوص‬ ‫هر‬ ‫ايند‬‫ر‬‫ف‬ ‫دارد‬ . .5 ‫ماهيت‬ ‫يان‬‫ر‬‫ج‬ ‫فلز‬ : ‫عموما‬ ‫در‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫قطعه‬ ، ‫و‬‫نير‬ ‫و‬ ‫فشار‬ ‫به‬ ‫سطح‬ ‫خارجي‬ ‫قطعه‬ ‫وارد‬ ‫مي‬ ‫گردد‬ ‫و‬ ‫حرکت‬ ‫ليه‬ ‫هاي‬ ‫خارجي‬ ‫قطعه‬ ‫ن‬‫و‬‫در‬ ‫قالب‬ ‫کنترل‬ ‫مي‬ ‫گردد‬ ‫ولي‬ ‫يان‬‫ر‬‫ج‬ ‫د‬ ‫اخلي‬ ‫ماده‬ ‫نيز‬ ‫مهم‬ ‫است‬ ، ‫چگونگي‬ ‫يا‬‫ر‬‫ج‬ ‫ن‬ ‫و‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫داخلي‬ ‫بستگي‬ ‫به‬ ‫نوع‬ ‫فر‬ ‫ا‬ ‫يند‬ ‫و‬ ‫ماده‬ ‫دارد‬ .
  24. 24. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫در‬ ‫تعیین‬ ‫سرعت‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫مناسب‬ ‫برای‬ ‫اجرای‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫می‬ ‫بايستی‬ ‫به‬ ‫نکات‬ ‫ذيل‬ ‫توجه‬ ‫نمود‬ :  ‫تاثیر‬ ‫سرعت‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫بر‬ ‫کیفیت‬ ‫محصول‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬  ‫برخي‬ ‫مواد‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫تحت‬ ‫بارهاي‬ ‫اي‬‫ضربه‬ ‫خرد‬ ‫شوند‬ ‫ولي‬ ‫در‬ ‫برابر‬ ‫بارهاي‬ ‫آرام‬ ‫بصورت‬ ‫موسسان‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫دهند‬ .  ‫مواد‬ ‫حساس‬ ‫به‬ ‫نرخ‬ ‫كرنش‬ ‫در‬ ‫سرعتهاي‬ ‫تغییرشكل‬ ‫زياد‬ ‫محكمتر‬ ‫به‬ ‫نظر‬ ‫مي‬ ‫رسند‬ ‫درنتیجه‬ ‫اگر‬ ‫بخواهیم‬ ‫سريعا‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫را‬ ‫ايجاد‬ ‫كنیم‬ ‫نیاز‬ ‫به‬ ‫انرژي‬ ‫زيادي‬ ‫داريم‬  ‫داده‬ ‫های‬ ‫موجود‬ ‫برای‬ ‫توصیف‬ ‫رفتار‬ ‫مکانیکی‬ ‫مواد‬ ‫در‬ ‫سرعتهای‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫پايین‬ ‫در‬ ‫شرايط‬ ‫شبه‬ ‫بارگذاری‬ ‫شبه‬ ‫استاتیکی‬ ‫اندازه‬ ‫گیری‬ ‫بدست‬ ‫آمده‬ ‫اند‬  ‫مي‬ ‫بیشتر‬ ‫نیز‬ ‫روانسازها‬ ‫كارايي‬ ‫باالتر‬ ‫سرعتهاي‬ ‫در‬
  25. 25. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫در‬ ‫تعیین‬ ‫اثر‬ ‫اصطکاک‬ ‫بر‬ ‫اجرای‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫روانساز‬ ‫مناسب‬ ‫برای‬ ‫کاهش‬ ‫آثار‬ ‫منفی‬ ‫آن‬ ‫می‬ ‫بايستی‬ ‫به‬ ‫نکات‬ ‫ذيل‬ ‫توجه‬ ‫نمود‬ :  ‫يكي‬ ‫ازمالح‬ ‫ظ‬ ‫ات‬ ‫مهم‬ ‫در‬ ‫فرايند‬ ‫ايجاد‬ ‫شكل‬ ‫در‬ ‫قطعات‬ ‫فلزي‬ ‫اصطالك‬ ‫ی‬ ‫است‬ ‫كه‬ ‫بين‬ ‫قطعه‬ ‫كار‬ ‫و‬ ‫ابزار‬ ‫و‬ ‫يا‬ ‫ابزارها‬ ‫بوجود‬ ‫مي‬ ‫آيد‬  ‫نظر‬ ‫به‬ ‫پيجيده‬ ‫بودن‬ ‫آثار‬ ‫مستقيم‬ ‫و‬ ‫غير‬ ‫مستقيم‬ ‫اصطالك‬ ‫بر‬ ‫کيفيت‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫ارزيابی‬ ‫دقيق‬ ‫اين‬ ‫آثار‬ ‫به‬ ‫سختی‬ ‫امکان‬ ‫پذير‬ ‫است‬ .  ‫ازآنجا‬ ‫كه‬ ‫اصطالك‬ ‫به‬ ‫عواملي‬ ‫مانند‬ ‫سطح‬ ‫تماس‬ ‫سرعت‬ ‫و‬ ‫دما‬ ‫بستگي‬ ‫دارد‬ ‫مشكل‬ ‫بتوان‬ ‫اثرات‬ ‫آنرا‬ ‫به‬ ‫مقياس‬ ‫ازمايشي‬ ‫كوچك‬ ‫كرد‬ ‫يا‬ ‫براي‬ ‫شريط‬ ‫حقيقي‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بزرگ‬ ‫كرد‬ . ‫گاهي‬ ‫بيش‬ ‫از‬ 50 % ‫انرژي‬ ‫مصرف‬ ‫شده‬ ‫در‬ ‫فرآيند‬ ‫برای‬ ‫غلبه‬ ‫بر‬ ‫اصطالك‬ ‫هزينه‬ ‫مي‬ ‫شود‬
  26. 26. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫برخي‬ ‫از‬ ‫‌هاي‬‫ه‬‫جنب‬ ‫كيفي‬ ‫قطعه‬ ‫ی‬‫نهای‬ ‫از‬ ‫قبيل‬ ‫پرداخت‬ ‫سطح‬ ‫و‬ ‫دقت‬ ‫ابعاد‬ ‌‫مستقيما‬ ‫تحت‬ ‫تاثیر‬ ‫اصط‬ ‫الك‬ ‫می‬ ‫باشند‬  ‫در‬ ‫چنین‬ ‫مواقعی‬ ‫انتخاب‬ ‫روانساز‬ ‫مناسب‬ ‫مي‬ ‫تواند‬ ‫با‬ ‫کاهش‬ ‫اصطکاک‬ ‫نه‬ ‫تنها‬ ‫هزینه‬ ‫های‬ ‫انجام‬ ‫ايند‬‫ر‬‫ف‬ ‫ا‬‫ر‬ ‫ک‬ ‫اهش‬ ‫دهد‬ ‫بلکه‬ ‫به‬ ‫کیفیت‬ ‫بهتر‬ ‫کحوط‬ ‫یند‬‫ا‬‫ر‬‫ف‬ ‫بیانجامد‬  ‫با‬ ‫این‬ ‫وجود‬ ‫انجام‬ ‫برخي‬ ‫ايندهاي‬‫ر‬‫ف‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫ات‬‫ز‬‫فل‬ ‫همچون‬ ‌ ‫د‬‫نور‬ ‌‫ی‬‫کار‬ ‫تنها‬ ‫درصورت‬ ‫وجود‬ ‫اصطالك‬ ‫كافي‬ ‫ام‬ ‫كان‬ ‫پذير‬ ‫است‬
  27. 27. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫در‬ ‫تعیین‬ ‫اثر‬ ‫دما‬ ‫بر‬ ‫اجرای‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫و‬ ‫انتخاب‬ ‫دمای‬ ‫مناسب‬ ‫برای‬ ‫کاهش‬ ‫آثار‬ ‫منفی‬ ‫آن‬ ‫می‬ ‫بايستی‬ ‫به‬ ‫نکات‬ ‫ذيل‬ ‫توجه‬ ‫نمود‬ :  ‫اهميت‬ ‫دما‬ ‫در‬ ‫کاهش‬ ‫انرژی‬ ‫لزم‬ ‫برای‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫فلزات‬ ‫همانقدر‬ ‫اهميت‬ ‫دارد‬ ‫که‬ ‫اثر‬ ‫روانسازي‬ ‫بر‬ ‫کاهش‬ ‫اصطکاک‬ ‫ميان‬ ‫قطعه‬ ‫و‬ ‫ابزارهی‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬  ‫ا‬ ‫عموما‬ ‫افزايش‬ ‫دما‬ ‫موجب‬ ‫كاهش‬ ‫استحكام‬ ‫ماده‬ ‫و‬ ‫افزايش‬ ‫نرمي‬ ‫آن‬ ‫و‬ ‫بالطبع‬ ‫كاهش‬ ‫نرخ‬ ‫سخت‬ ‫شدن‬ ‫كرنشي‬ ‫ماده‬ ‫مي‬ ‫شود‬ ‫و‬ ‫تمام‬ ‫اين‬ ‫آثار‬ ‫موجب‬ ‫کاهش‬ ‫انرژی‬ ‫لزن‬ ‫برای‬ ‫تغيير‬ ‫شکل‬ ‫ماده‬ ‫و‬ ‫در‬ ‫نتيجه‬ ‫تر‬‫ساده‬ ‫شدن‬ ‫فرآيند‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫مي‬ ‫شوند‬ .
  28. 28. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫فرایندهاي‬ ‫شكل‬ ‫دادن‬ ‫بر‬ ‫حسب‬ ‫دامنه‬ ‫دماي‬ ‫مورد‬ ‫استفاده‬ ‫به‬ ‫سه‬ ‫دسته‬ ‫فرآیند‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫شرح‬ ‫ذیل‬ ‫دسته‬ ‫بندی‬ ‫می‬ ‫شوند‬ :  ‫كار‬ ‫گرم‬ : ‫كارگرم‬ ‫دردمایي‬ ‫صورت‬ ‫مي‬ ‫پذیرد‬ ‫كه‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫تبلور‬ ‫مجدد‬ ‫ماده‬ ‫با‬ ‫ابجاد‬ ‫ت‬ ‫غییر‬ ‫شكل‬ ‫بطور‬ ‫همزمان‬ ‫صورت‬ ‫می‬ ‫کیرد‬ . ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬ ‫دماي‬ ‫انجام‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫در‬ ‫كار‬ ‫گرم‬ ‫حدود‬ 60 % ‫نقطه‬ ‫ذوب‬ ‫ماده‬ ‫است‬ .  ‫كار‬ ‫سرد‬ ، ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬ ‫دماي‬ ‫انجام‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫در‬ ‫كار‬ ‫گرم‬ ‫حدود‬ 30 % ‫نقطه‬ ‫ذوب‬ ‫ماده‬ ‫است‬ . ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫کار‬ ‫سرد‬ ‫در‬ ‫دمای‬ ‫محیط‬ ‫بسیار‬ ‫متداول‬ ‫می‬ ‫باشد‬  ‫كار‬ ‫نیمه‬ ‫گرم‬ . ‫در‬ ‫کار‬ ‫نیمه‬ ‫گرم‬ ‫دمای‬ ‫نجام‬ ‫فرآیند‬ ‫در‬ ‫محدوده‬ ‫بین‬ ‫کار‬ ‫سرد‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫گ‬ ‫رم‬ ‫قرار‬ ‫دارد‬ ‫یعنی‬ ‫محدوده‬ ‫دما‬ ‫دراین‬ ‫گونه‬ ‫فرآیندها‬ ‫بین‬ 30 % ‫تا‬ 60 % ‫از‬ ‫نقطه‬ ‫ذوب‬ ‫صورت‬ ‫می‬ ‫پذیرد‬
  29. 29. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬ ‫کار‬ ‫گرم‬ ‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ :  ‫كارگرم‬ ‫به‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫فلزات‬ ‫در‬ ‫بالي‬ ‫تراز‬ ‫دماي‬ ‫تبلور‬ ‫مجدد‬ ‫اطالق‬ ‫میشود‬ ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫ا‬ ‫ینكه‬ ‫دماي‬ ‫تبلور‬ ‫مجدد‬ ‫در‬ ‫مورد‬ ‫فلزات‬ ‫مختلف‬ ‫بسیار‬ ‫متفاوت‬ ‫است‬ ‫بنابراین‬ ‫انجام‬ ‫كارگرم‬ ‫ا‬‫ا‬‫حتم‬ ‫مس‬ ‫تلزم‬ ‫دماي‬ ‫بال‬ ‫نیست‬ ‫گر‬ ‫چه‬ ‫ا‬‫ا‬‫غالب‬ ‫چنین‬ ‫است‬ .  ‫از‬ ‫آنجائیكه‬ ‫ایجاد‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫موسسان‬ ‫در‬ ‫بالي‬ ‫دماي‬ ‫تبلور‬ ‫مجدد‬ ‫موجب‬ ‫سخت‬ ‫شدن‬ ‫كرنش‬ ‫ي‬ ‫نمي‬ ‫شود‬ ، ‫در‬ ‫نتیجه‬ ‫انجام‬ ‫كارگرم‬ ‫باعث‬ ‫افزایش‬ ‫استحكام‬ ‫یا‬ ‫سختي‬ ‫و‬ ‫یا‬ ‫كاهش‬ ‫نرمي‬ ‫متناظر‬ ‫ب‬ ‫ا‬ ‫آنها‬ ‫نمي‬ ‫شود‬ .
  30. 30. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫با‬ ‫توجه‬ ‫به‬ ‫اینكه‬ ‫تسلیم‬ ‫فلز‬ ‫با‬ ‫افزایش‬ ‫دماكاهش‬ ‫مي‬ ‫یابد‬ ‫بنابراین‬ ‫از‬ ‫روشهای‬ ‫شکل‬ ‫دهی‬ ‫مبتنی‬ ‫كارگرم‬ ‫مي‬ ‫توان‬ ‫براي‬ ‫ایجاد‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫شدید‬ ‫در‬ ‫فلزات‬ ‫بدون‬ ‫خطر‬ ‫پاره‬ ‫شدن‬ ‫و‬ ‫بدون‬ ‫نیا‬ ‫ز‬ ‫به‬ ‫نیروهاي‬ ‫خیلي‬ ‫زیاد‬ ‫استفاده‬ ‫كرد‬ .  ‫هنگام‬ ‫انجماد‬ ‫فلزات‬ ‫به‬ ‫خصوص‬ ‫در‬ ‫مقاطع‬ ‫ضخیم‬ ‫از‬ ‫قطعه‬ ‫منجمد‬ ،‫شده‬ ‫دانه‬ ‫های‬ ‫درشت‬ ‫بلور‬ ‫تشکیل‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫ناخالصي‬ ‫هاي‬ ‫شیمیایي‬ ‫مذاب‬ ‫تاحدودي‬ ‫جدا‬ ‫شده‬ ‫و‬ ‫به‬ ‫مرز‬ ‫این‬ ‫دانه‬ ‫ها‬ ‫پس‬ ‫زده‬ ‫م‬ ‫ی‬ ‫شوند‬ . ‫در‬ ‫چنین‬ ‫شرایطی‬ ‫ممکن‬ ‫است‬ ‫در‬ ‫دیگر‬ ‫جاهای‬ ‫قطعه‬ ‫حفره‬ ‫هاي‬ ‫گازي‬ ‫کوچک‬ ‫و‬ ‫نیز‬ ‫تخلخلهاي‬ ‫انقباضي‬ ‫بوجود‬ ‫بیاید‬ . ‫در‬ ‫چنین‬ ‫شرایطی‬ ‫حرارت‬ ‫دادن‬ ‫مجدد‬ ‫فلز‬ ‫تا‬ ‫محدوده‬ ‫بالت‬ ‫ر‬ ‫از‬ ‫دمای‬ ‫تبلور‬ ‫آن‬ ( ‫محدوده‬ ‫دمایی‬ ‫کار‬ ‫گرم‬ ) ‫بدون‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫قبلي‬ ‫باعث‬ ‫کمک‬ ‫به‬ ‫رشد‬ ‫دانه‬ ‫ه‬ ‫ا‬ ‫در‬ ‫همه‬ ‫جای‬ ‫قطعه‬ ‫مي‬ ‫شود‬ .
  31. 31. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫از‬ ‫جمله‬ ‫دلیلی‬ ‫که‬ ‫می‬ ‫تواند‬ ‫انجام‬ ‫کار‬ ‫گرم‬ ‫را‬ ‫محدود‬ ‫نماید‬ ‫می‬ ‫توان‬ ‫به‬ ‫موارد‬ ‫ذیل‬ ‫اشاره‬ ‫ن‬ ‫مود‬  ‫دماهاي‬ ‫بال‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫موجب‬ ‫واكنشهاي‬ ‫نامطلوب‬ ‫بین‬ ‫فلز‬ ‫و‬ ‫محیط‬ ‫اطرافش‬ ‫شود‬ . ‫اکسید‬ ‫شدن‬ ‫س‬ ‫طح‬ ‫قطعه‬ ‫از‬ ‫جمله‬ ‫این‬ ‫عوارض‬ ‫می‬ ‫باشد‬  ‫بعلت‬ ‫انقباض‬ ‫حرارتي‬ ‫و‬ ‫احتمال‬ ‫سرد‬ ‫شدن‬ ‫غیر‬ ‫یكنواخت‬ ‫قطعه‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫پایان‬ ‫کار‬ ،‫گرم‬ ‫ممک‬ ‫ن‬ ‫است‬ ‫دقت‬ ‫ابعاد‬ ‫ی‬ ‫قطعه‬ ‫پایین‬ ‫بیاید‬ . ‫به‬ ‫عبارت‬ ‫دیگر‬ ‫ممکن‬ ‫است‬ ‫قطعه‬ ‫تاب‬ ‫بردارد‬ .  ‫در‬ ‫جنین‬ ‫شرایطی‬ ،‫کاری‬ ‫ساختار‬ ‫متالوژیكي‬ ‫قطعه‬ ‫نیز‬ ‫ممكن‬ ‫است‬ ‫یكنواخت‬ ‫نگردد‬ . ‫زیرا‬ ‫ان‬ ‫دازه‬ ‫دانه‬ ‫نهایي‬ ‫قطعه‬ ‫به‬ ‫بالترین‬ ‫دماي‬ ‫قطعه‬ ‫در‬ ‫هنگام‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫و‬ ‫شرایط‬ ‫سرد‬ ‫کردن‬ ‫آن‬ ‫پس‬ ‫از‬ ‫ای‬ ‫جاد‬ ‫تغییر‬ ‫شكل‬ ‫بستگي‬ ‫دارد‬ .
  32. 32. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬ :  ‫مي‬ ‫نامیده‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫مجدد‬ ‫تبلور‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫پایین‬ ‫دماهاي‬ ‫در‬ ‫فلزات‬ ‫موسسان‬ ‫شكل‬ ‫تغییر‬ ‫شود‬ .  ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫مي‬ ‫صورت‬ ‫اتاق‬ ‫دردماي‬ ‫ا‬‫ل‬‫معمو‬ ‫گیرد‬ .  ‫برا‬ ‫موارد‬ ‫برخي‬ ‫در‬ ‫ی‬ ‫دماي‬ ‫ماده‬ ‫استحكام‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫تركردن‬ ‫نرم‬ ‫آنرا‬ ‫بالتر‬ ‫اندكي‬ ‫می‬ ‫محیط‬ ‫از‬ ‫برند‬ .  ‫دیدگاه‬ ‫از‬ ‫اقتصاد‬ ‫تولید‬ ‫انجام‬ ‫شده‬ ‫تولید‬ ‫قطعه‬ ‫کیفیت‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫امتیازات‬ ‫داراي‬ ‫متعددي‬ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫روشها‬ ‫دیگر‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ .
  33. 33. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫براي‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫فرایندهاي‬ ‫تولید‬ ‫زیاد‬ ‫هزینه‬ ‫كننده‬ ‫توجیه‬ ‫تولید‬ ‫زیاد‬ ‫كمیت‬ ‫درآن‬ ‫كه‬ ‫انبوه‬ ‫آلت‬ ‫ماشین‬ ‫هستند‬ ‫مناسب‬ ‫بسیار‬ ‫باشد‬ ‫ابزار‬ ‫و‬ .  ‫است‬ ‫ضایعات‬ ‫و‬ ‫کاري‬ ‫ماشین‬ ‫شدن‬ ‫حداقل‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫دیگر‬ ‫مزایاي‬ ‫از‬ .  ‫مشخص‬ ‫کششي‬ ‫خواص‬ ‫باید‬ ‫اول‬ ‫ي‬ ‫درجه‬ ‫در‬ ‫گیرد‬ ‫مي‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫فلزي‬ ‫ي‬ ، ‫باشند‬ ‫داشته‬  ‫انجام‬ ‫ساختار‬ ‫سرد‬ ‫کار‬ ‫را‬ ‫شده‬ ‫ساخته‬ ‫قطعه‬ ‫مواد‬ ‫ن‬ ‫محصول‬ ‫کششي‬ ‫خواص‬ ‫لذا‬ ،‫دهد‬ ‫مي‬ ‫تغییر‬ ‫هایي‬ ‫کند‬ ‫مي‬ ‫تغییر‬ .
  34. 34. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫باشد‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫معايبی‬ ‫و‬ ‫مزای‬ ‫دارای‬ ‫گرم‬ ‫کار‬ ‫با‬ ‫مقايسه‬ ‫در‬ ‫کارسرد‬ :  ‫مزایای‬ ‫کار‬ ‫سرد‬ : 1 - ‫گرم‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫عدم‬ ‫كردن‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 2 - ‫سطح‬ ‫پرداخت‬ ‫اوردن‬ ‫بدست‬ ‫بهتر‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 3 - ‫دقیق‬ ‫بسیار‬ ‫كنترل‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫ابعاد‬ ‫و‬ ‫ی‬ ‫پایین‬ ‫حد‬ ‫به‬ ‫بعدي‬ ‫ماشینكاري‬ ‫كاهش‬ ‫درنتیجه‬ ‫صفر‬ ‫ا‬ 4 - ‫تولیدي‬ ‫قطعات‬ ‫بیشتر‬ ‫شباهت‬ ‫فرآیند‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫از‬ ‫پذیري‬ ‫تعویض‬ ‫و‬ ‫اندازه‬ ‫نظر‬ 5 - ‫خستگي‬ ‫و‬ ‫استحكامي‬ ‫سایشي‬ ‫خواص‬ ‫بهتر‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 6 - ‫امكان‬ ‫جهتي‬ ‫خواص‬ ‫آوردن‬ ‫بدست‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫مکانیکی‬ ‫رفتار‬ ‫در‬ 7 - ‫آلودگي‬ ‫مسائل‬ ‫رساندن‬ ‫حداقل‬ ‫به‬ ‫زیست‬ ‫محیط‬
  35. 35. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫معایب‬ ‫کار‬ ‫سرد‬ 1 - ‫نیاز‬ ‫براي‬ ‫زیاد‬ ‫نیروي‬ ‫به‬ ‫تغییرشكل‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 2 - ‫قویتر‬ ‫و‬ ‫تر‬‫سنگین‬ ‫تجهیزات‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ 3 - ‫كمتر‬ ‫پذیري‬ ‫شكل‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 4 - ‫سطح‬ ‫كردن‬ ‫تمیز‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫روانکار‬ ‫از‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ 5 - ‫تاباندن‬ ‫به‬ ‫است‬ ‫ممكن‬ ‫كه‬ ‫كرنشي‬ ‫شدن‬ ‫سخت‬ ‫آمدن‬ ‫بوجود‬ ( ‫تبل‬ ‫مرحله‬ ‫تا‬ ‫قطعه‬ ‫کردن‬ ‫گرم‬ ‫ور‬ ‫آن‬ ‫متالوژیکی‬ ‫ساختار‬ ‫اصالح‬ ‫برای‬ ‫مجدد‬ ) ‫در‬ ‫میاني‬ ‫مراحل‬ ‫فرآیند‬ ‫نیاز‬ ‫باشد‬ 6 - ‫جهتي‬ ‫خواص‬ ‫دیدن‬ ‫آسیب‬ ‫احتمال‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ ( ‫جهت‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫قطعه‬ ‫مکانیکی‬ ‫خواص‬ ‫تضعیف‬ ‫خاص‬ ) 7 - ‫خواسته‬ ‫نا‬ ‫داخلي‬ ‫تنشهاي‬ ‫آمدن‬ ‫بوجود‬ ‫امكان‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ ‫در‬
  36. 36. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫باشند‬ ‫می‬ ‫ذيل‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫گرم‬ ‫نيمه‬ ‫کار‬ ‫انجام‬ ‫ويژگيهای‬ :  ‫كار‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫سرد‬ ‫كار‬ ‫گرم‬ ‫نیمه‬ ‫است‬ ‫زیر‬ ‫امتیازات‬ ‫داراي‬ . .1 ‫تجهیزات‬ ‫و‬ ‫ابزار‬ ‫نیروي‬ ‫كاهش‬ .2 ‫كرنش‬ ‫شدن‬ ‫سخت‬ ‫كاهش‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫قالبكاري‬ ‫عملیات‬ ‫تعداد‬ ‫احتمالي‬ ‫كاهش‬ ‫و‬ ‫ماده‬ ‫پذیري‬ ‫شكل‬ ‫افزایش‬ ‫ي‬ .3 ‫ف‬ ‫یك‬ ‫با‬ ‫تولید‬ ‫قابل‬ ‫هندسي‬ ‫شكلهاي‬ ‫و‬ ‫محصولت‬ ‫طیف‬ ‫میتواند‬ ‫ا‬‫ا‬‫غالب‬ ‫گرم‬ ‫نمیه‬ ‫كار‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫دستگاه‬ ‫یا‬ ‫رایند‬ ‫دهد‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫خاص‬ .
  37. 37. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫گرم‬ ‫كار‬ ، ‫کار‬ ‫گرم‬ ‫نیمه‬ ‫زیراست‬ ‫مزایاي‬ ‫داراي‬ : .1 ‫كمتر‬ ‫انرژي‬ ‫به‬ ‫نیاز‬ ‫باشند‬ ‫ذیل‬ ‫موارد‬ ‫توانند‬ ‫می‬ ‫جویی‬ ‫صرفه‬ ‫این‬ ‫منابع‬ ‫؛‬ : .1 ‫كار‬ ‫كردن‬ ‫گرم‬ ‫براي‬ ‫انرژي‬ ‫كاهش‬ .2 ‫انرژي‬ ‫در‬ ‫جویي‬ ‫صرفه‬ ‫به‬ ‫قطعه‬ ‫رساندن‬ ‫برای‬ ‫شده‬ ‫صرف‬ ‫ابعاد‬ ‫دقت‬ ‫مطلوب‬ ‫ی‬ .3 ‫حرارتي‬ ‫عملیات‬ ‫برخي‬ ‫حذف‬ ‫قطعه‬ ‫متالوژیکی‬ ‫ساختار‬ ‫تصحیح‬ ‫برای‬ ‫دادن‬ ‫شكل‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫آن‬ .2 ‫كمتر‬ ‫زدایي‬ ‫كربن‬ ‫و‬ ‫كمتر‬ ‫پوسته‬ ‫تولید‬ .3 ‫ابعاد‬ ‫بیشتر‬ ‫دقت‬
  38. 38. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬ .4 ‫كنترل‬ ‫فرآیند‬ ‫بهتر‬ ‫سطح‬ ‫پرداخت‬ ‫و‬ ‫بهتر‬ ‫کار‬ ‫قطعه‬ .5 ‫تولید‬ ‫ضایعات‬ ‫كمتر‬ ‫معیوب‬ ‫قطعات‬ ‫از‬ ‫ناشی‬ .6 ‫حدود‬ ‫گرم‬ ‫نیمه‬ ‫كار‬ ‫در‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫نیروي‬ ‫اینكه‬ ‫وجود‬ ‫با‬ 25 % ‫الي‬ 60 % ‫به‬ ‫است‬ ‫كارگرم‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫و‬ ‫حرارتي‬ ‫شوك‬ ‫نداشتن‬ ‫علت‬ ‫خستگي‬ ، ‫ابزار‬ ‫عمر‬ ‫آن‬ ‫بیشتر‬ ‫است‬ .
  39. 39. ‫فلزات‬ ‫دهی‬ ‫شکل‬ ‫اصول‬  ‫فرآیند‬ ‫شکل‬ ‫دادن‬ ‫در‬ ‫دماي‬ ‫ثابت‬ :  ‫براي‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫برخي‬ ‫مواد‬ ‫که‬ ‫حساسیت‬ ‫به‬ ‫دماي‬ ‫بالیي‬ ‫دارند‬ ‫جهت‬ ‫بدست‬ ‫آوردن‬ ‫ص‬ ‫افي‬ ‫سطح‬ ‫و‬ ‫کیفیت‬ ‫مطلوب‬ ‫لزم‬ ‫است‬ ‫فرایند‬ ‫در‬ ‫دماي‬ ‫ثابت‬ ‫انجام‬ ،‫گردد‬  ‫براي‬ ‫این‬ ‫کار‬ ‫معمول‬ ‫باید‬ ‫آهنگ‬ ‫تغییر‬ ‫شکل‬ ‫آهسته‬ ‫باشد‬ ‫به‬ ‫نحوي‬ ‫که‬ ‫گرمای‬ ‫حاص‬ ‫له‬ ‫فرصت‬ ‫خروج‬ ‫پیدا‬ ‫نماید‬ .  ‫انجام‬ ‫این‬ ‫روش‬ ‫داراي‬ ‫هزینه‬ ‫بال‬ ‫می‬ ‫باشد‬ ‫ولی‬ ‫کن‬ ‫در‬ ‫عوض‬ ‫خورند‬ ( ‫تلرانس‬ ‫ابعادی‬ ) ‫و‬ ‫ت‬ ‫نش‬ ‫ابعادي‬ ‫ناچیز‬ ‫دارند‬ ‫و‬ ‫جریان‬ ‫فلز‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫یکنواخت‬ ‫می‬ ‫باشد‬
  40. 40. 40

×