‫خدا‬ ‫بنام‬
‫وع‬‫موض‬:
‫ار‬‫ک‬ ‫و‬‫ب‬‫س‬‫ک‬ ‫ای‬‫ده‬‫ن‬‫ی‬‫آ‬‫ر‬‫ف‬‫ازی‬‫س‬‫مدل‬
‫استاد‬:‫دونیقی‬ ‫سردار‬ ‫سهیال‬ ‫دکرت‬ ‫خامن‬
‫کنندگان‬‫تهیه‬:‫نجفی‬ ‫مریم‬(920575601)
‫فرد‬ ‫سعید‬(920157506)
‫الکرتونیک‬ ‫واحد‬ ‫اسالمی‬ ‫اد‬‫ز‬‫آ‬ ‫دانشگاه‬
‫پاییز‬93
‫درس‬:‫پیشرفته‬ ‫یت‬‫ر‬‫مدی‬ ‫اطالعات‬ ‫سیستم‬–‫سیست‬ ‫اجیاد‬ ‫شناسی‬ ‫روش‬‫م‬
1

‫مطالب‬ ‫عناوین‬
•‫فرآیند‬ ‫سازی‬ ‫مدل‬:‫ک‬‫و‬ ‫کسب‬‫فرآیندهای‬ ‫سازی‬ ‫مستند‬‫ار‬
•‫فورد‬ ‫کت‬‫شر‬ ‫داستان‬
•‫داده‬ ‫یان‬‫ر‬‫ج‬ ‫منودار‬
•‫ک‬‫و‬ ‫کسب‬‫ایندهای‬‫ر‬‫ف‬ ‫اتب‬‫ر‬‫م‬ ‫سلسله‬ ‫و‬ ‫ساختار‬ ‫یج‬‫ر‬‫تش‬‫ار‬
•‫ساختاری‬ ‫بان‬‫ز‬ ‫و‬ ‫فلوچارت‬
•‫فرآیندها‬ ‫یکپارچه‬ ‫تبینی‬ ‫روش‬IDEF0
•‫منودارهای‬ ‫اع‬‫و‬‫ان‬IDEF0
•‫های‬ ‫پروژه‬ ‫ای‬‫ر‬‫اج‬IDEF0
2

‫مقدمه‬
‫سیس‬ ‫هببود‬ ‫اه‬‫ر‬ ‫ین‬‫ر‬‫ت‬ ‫مستقیم‬ ‫و‬ ‫ین‬‫رت‬‫مهم‬ ‫فرآیندها‬ ‫هببود‬‫و‬ ‫است‬ ‫کاری‬‫های‬ ‫تم‬
‫توس‬ ‫ها‬ ‫فرآیند‬ ‫هببود‬ ‫و‬ ‫بررسی‬ ‫ای‬‫ر‬‫ب‬ ‫ای‬ ‫پیشرفته‬ ‫های‬ ‫روش‬‫اند‬ ‫کرده‬‫پیدا‬ ‫عه‬
‫مانند‬:
‫فرآیند‬ ‫سازی‬ ‫مدل‬–‫فرآیند‬ ‫یکپارچه‬ ‫تبینی‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫سری‬IDEF0
‫بوط‬‫ر‬‫م‬ ‫های‬ ‫تکنیک‬ ‫و‬ ‫فرآیندها‬ ‫سازی‬ ‫مدل‬ ‫مورد‬ ‫در‬ ‫فصل‬ ‫این‬ ‫در‬‫به‬ ‫آن‬ ‫به‬
‫داده‬ ‫یان‬‫ر‬‫ج‬ ‫منودار‬ ‫ویژه‬DFD‫و‬ ‫ها‬ ‫نوشته‬ ‫بان‬‫ز‬ ، ‫فلوچارت‬ ،
IDEF0‫شود‬ ‫می‬ ‫حبث‬ ‫برد‬‫ر‬‫کا‬‫و‬ ‫مفهوم‬ ‫گی‬‫تاز‬ ‫بعلت‬.
3

‫فرآیند‬ ‫سازی‬ ‫مدل‬:‫و‬ ‫کسب‬‫فرآیندهای‬ ‫مستندسازی‬‫کار‬
‫مدل‬‫سازی‬‫فرآیند‬‫از‬‫خبش‬‫های‬‫اساسی‬‫احی‬‫ر‬‫ط‬‫و‬‫توسعه‬‫سیستم‬‫های‬‫اطالعاتی‬‫است‬‫که‬
‫به‬‫شناخت‬‫مساله‬‫و‬‫شیوه‬‫حل‬‫آن‬‫کمک‬‫می‬‫کند‬‫و‬‫خودنوعی‬‫فرآیند‬‫است‬‫که‬‫شامل‬
‫شناخت‬‫فرآیند‬‫و‬‫تقسیم‬‫آن‬‫به‬‫عناصر‬‫اصلی‬‫آن‬‫است‬‫به‬‫تی‬‫ر‬‫صو‬‫که‬‫بتو‬‫ان‬‫آن‬‫ا‬‫ر‬‫ک‬‫در‬‫کرد‬
‫و‬‫هببود‬‫خبشید‬.
‫منودار‬‫یان‬‫ر‬‫ج‬‫داده‬(DFD : Data Flow Diagram)‫از‬‫فنون‬‫ارزمشند‬‫ساخت‬
‫سیستم‬‫های‬‫اطالعاتی‬‫است‬‫که‬‫نشان‬‫می‬‫دهد‬‫که‬‫چگونه‬‫ساختار‬‫فرآیندها‬‫ی‬‫کسب‬‫و‬
‫کار‬‫به‬‫نگهداشت‬‫و‬‫یان‬‫ر‬‫ج‬‫داده‬‫تباط‬‫ر‬‫ا‬‫دارد‬.
4

‫فورد‬ ‫کت‬‫شر‬ ‫داستان‬
‫در‬‫کتاب‬‫دکرت‬‫الربزی‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬‫یح‬‫ر‬‫تش‬‫مدل‬‫سازی‬‫فرآیند‬‫از‬‫مثال‬‫معروف‬‫سیس‬‫تم‬‫حساب‬
‫پرداخت‬‫ید‬‫ر‬‫خ‬‫کت‬‫شر‬‫خودروسازی‬‫فورد‬‫استفاده‬‫می‬‫کند‬‫که‬‫از‬‫معروف‬‫ین‬‫ر‬‫ت‬‫مثال‬‫های‬
‫استفاده‬‫از‬‫مهندسی‬‫جمدد‬‫فرآیندها‬(BPR: Business Process
Reengineering)‫می‬‫باشد‬.
‫در‬‫این‬‫کت‬‫شر‬‫روش‬‫کار‬‫به‬‫این‬‫صورت‬‫بود‬‫که‬‫در‬‫احد‬‫و‬‫پرداخت‬‫حساب‬‫ها‬،‫ک‬‫لیه‬
‫صورحتساب‬‫ها‬‫ا‬‫ر‬‫با‬‫اصل‬‫سفارش‬‫ید‬‫ر‬‫خ‬‫و‬‫اصل‬‫رسید‬‫اسناد‬‫مطابقت‬‫می‬‫دادند‬‫و‬‫آ‬‫نگاه‬
‫اقدام‬‫به‬‫پرداخت‬‫می‬‫منودند‬‫که‬‫در‬‫این‬‫احد‬‫و‬500‫نفر‬‫مشغول‬‫به‬‫کار‬‫بودند‬.‫منایندگان‬
‫کت‬‫شر‬‫فورد‬‫جهت‬‫دستیابی‬‫به‬‫ایده‬‫جدید‬‫از‬‫کت‬‫شر‬‫خودروسازی‬‫مزدا‬‫اپن‬‫ژ‬‫ب‬‫ازدید‬‫کردند‬‫و‬
‫موقعی‬‫که‬‫دیدند‬‫در‬‫این‬‫کت‬‫شر‬‫در‬‫مهنی‬‫احد‬‫و‬5‫نفر‬‫مشغول‬‫به‬‫کار‬‫هستند‬‫شگفت‬‫زد‬‫ه‬
‫شدند‬.
5

‫فورد‬ ‫کت‬‫شر‬ ‫داستان‬
‫تفاوت‬‫اصلی‬‫در‬‫این‬‫بود‬‫که‬‫کت‬‫درشر‬‫مزدا‬‫هنگامی‬‫که‬‫جمموعه‬‫یداری‬‫ر‬‫خ‬‫شده‬‫جدیدی‬‫ارد‬‫و‬‫شر‬‫کت‬‫می‬،‫شد‬
‫خبش‬‫رسید‬‫انبار‬،‫آن‬‫جمموعه‬‫ا‬‫ر‬‫با‬‫سفارش‬‫ید‬‫ر‬‫خ‬‫مقایسه‬‫می‬‫کرد‬‫در‬‫تی‬‫ر‬‫صو‬‫که‬‫کامال‬‫با‬‫خر‬‫ید‬‫از‬‫نظر‬
‫مشخصات‬‫و‬‫مقدار‬‫مطابقت‬‫می‬‫کرد‬‫قبض‬‫رسید‬‫انبار‬‫ا‬‫ر‬‫صادر‬‫می‬‫کرد‬‫در‬‫غری‬‫اینصورت‬‫کل‬‫جمم‬‫وعه‬‫کاال‬‫به‬
‫فروشنده‬‫گشت‬‫بر‬‫داده‬‫میشد‬.‫بدین‬‫صورت‬‫خبش‬‫حسابداری‬‫ید‬‫ر‬‫خ‬‫کاال‬،‫جبز‬‫پرداخت‬‫صورحت‬‫ساب‬‫ها‬‫کار‬
‫دیگری‬‫اجنام‬‫منی‬‫داد‬،‫اما‬‫در‬‫کت‬‫شر‬‫فورد‬‫موقعی‬‫که‬‫کاال‬‫یافت‬‫ر‬‫د‬‫میشد‬‫اگر‬‫با‬‫سفارش‬‫ی‬‫ر‬‫خ‬‫د‬‫کامال‬‫تطابق‬‫منی‬
‫کرد‬‫کاال‬‫گشت‬‫بر‬‫داده‬‫منی‬‫شد‬،‫بلکه‬‫ضمن‬‫یافت‬‫ر‬‫د‬‫کاال‬‫نسبت‬‫به‬‫فع‬‫ر‬‫اختالف‬‫با‬‫فر‬‫وشنده‬‫مذاکره‬‫صورت‬
‫فت‬‫ر‬‫میگ‬‫که‬‫گاه‬‫بسیار‬‫زمان‬‫بر‬‫بود‬.
‫کت‬‫شر‬‫فرود‬‫در‬‫نتیجه‬‫مقایساتش‬‫با‬‫کت‬‫شر‬‫مزدا‬‫یک‬‫پایگاه‬‫داده‬‫ک‬‫مشرت‬‫بنی‬‫خبش‬‫ی‬‫ر‬‫د‬‫افت‬‫کاال‬‫و‬‫پرداخت‬
‫حساب‬‫اجیاد‬‫منوده‬‫و‬‫کنان‬‫کار‬‫خود‬‫ا‬‫ر‬‫از‬500‫نفر‬(‫در‬‫سال‬1986)‫به‬125‫نفر‬(‫در‬‫سال‬1990)‫کاهش‬
‫داد‬.
6

‫داده‬ ‫یان‬‫ر‬‫ج‬ ‫منودار‬
‫این‬‫منودار‬،‫یان‬‫ر‬‫ج‬‫داده‬‫ها‬‫بنی‬‫فرآیندهای‬‫خمتلف‬‫یک‬‫سازمان‬‫ا‬‫ر‬‫نشان‬‫می‬‫دهد‬،‫بدی‬‫ن‬‫صورت‬‫که‬
‫تصویر‬‫ساده‬‫و‬‫قابل‬‫ک‬‫در‬‫از‬‫فرآیندها‬،‫بدون‬‫ارد‬‫و‬‫شدن‬‫به‬‫ئیات‬‫ز‬‫ج‬‫فنی‬‫ا‬‫ر‬‫نشان‬‫می‬‫دهد‬‫و‬‫فهم‬
‫سیستم‬‫ا‬‫ر‬‫بسیار‬‫ساده‬‫می‬‫مناید‬.
‫حمدودیت‬:DFD‫فقط‬‫یان‬‫ر‬‫ج‬‫اطالعات‬‫ا‬‫ر‬‫نشان‬‫می‬‫دهد‬‫و‬‫یان‬‫ر‬‫ج‬‫های‬‫یکی‬‫ز‬‫فی‬‫ا‬‫ر‬‫نشان‬‫من‬‫ی‬
‫دهد‬،‫مهچننی‬‫نقاط‬‫تصمیم‬‫گریی‬‫های‬‫شرطی‬‫و‬‫تیب‬‫ر‬‫ت‬‫عملیات‬‫ا‬‫ر‬‫هم‬‫نشان‬‫منی‬‫ده‬‫د‬.
‫از‬‫نرم‬‫ارهای‬‫ز‬‫اف‬‫یر‬‫ز‬‫ای‬‫ر‬‫ب‬‫رسم‬DFD‫می‬‫ان‬‫و‬‫ت‬‫استفاده‬‫کرد‬:
•Edraw Max
•Visio
•Cradle WorkBench
•‫و‬‫غریه‬
7

•‫پردازش‬Process:‫کند‬‫می‬ ‫تبدیل‬ ‫خروجی‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫گرفته‬‫ا‬‫ر‬ ‫ورودی‬ ‫های‬ ‫داده‬.
•‫داده‬ ‫یان‬‫ر‬‫ج‬Data Flow:‫به‬ ‫قسمت‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫ا‬‫ر‬ ‫داده‬ ‫که‬‫است‬ ‫مسریی‬‫قسمت‬
‫کند‬‫می‬ ‫منتقل‬ ‫دیگر‬.
•‫داده‬ ‫انبار‬Data Store:‫ک‬‫می‬ ‫ذخریه‬ ‫سیستم‬ ‫که‬‫هایي‬ ‫داده‬ ‫دادن‬ ‫نشان‬ ‫ای‬‫ر‬‫ب‬‫ند‬.
•‫خارجی‬ ‫موجودیت‬Entity:‫داده‬ ‫مقصد‬ ‫یا‬ ‫مبداء‬ ‫و‬ ‫ند‬‫ر‬‫دا‬ ‫ار‬‫ر‬‫ق‬ ‫سیستم‬ ‫از‬ ‫ج‬‫خار‬ ‫در‬
‫باشند‬ ‫می‬.‫ا‬ ‫سیستم‬ ‫یک‬ ،‫فرد‬ ‫یک‬ ،‫سازمان‬ ‫یک‬ ‫اند‬‫و‬‫ت‬ ‫می‬ ‫خارجی‬ ‫موجودیت‬‫طالعاتی‬
‫باشد‬ ‫دیگر‬ ‫سازمانی‬ ‫احد‬‫و‬ ‫یک‬ ‫یا‬ ‫و‬.
‫یک‬DFD‫از‬4‫کن‬‫ر‬‫تشکیل‬‫شده‬:
8

‫ک‬‫و‬ ‫کسب‬‫فرآیندهای‬ ‫اتب‬‫ر‬‫م‬ ‫سلسله‬ ‫و‬ ‫ساختار‬ ‫یح‬‫ر‬‫تش‬‫ار‬
‫لنی‬‫و‬‫ا‬‫مرحله‬‫در‬‫هتیه‬DFD‫ساخت‬‫منودار‬‫مفهومی‬‫است‬‫که‬‫دامنه‬‫سیستم‬‫ا‬‫ر‬‫با‬‫نشان‬‫دادن‬‫مناب‬‫ع‬‫و‬
‫مقاصد‬‫داده‬‫ها‬‫که‬‫در‬‫سیستم‬،‫لید‬‫و‬‫ت‬‫و‬‫یا‬‫استفاده‬‫می‬‫شوند‬‫تعینی‬‫می‬‫کند‬.
DFD ‫شکل‬4-2‫مفهومی‬ ‫نمودار‬
9

‫ک‬‫و‬ ‫کسب‬‫فرآیندهای‬ ‫اتب‬‫ر‬‫م‬ ‫سلسله‬ ‫و‬ ‫ساختار‬ ‫یح‬‫ر‬‫تش‬‫ار‬
DFD‫ها‬‫کمک‬‫می‬‫کنند‬‫که‬‫به‬‫آیندهای‬‫ر‬‫ف‬‫مان‬‫ز‬‫سا‬‫تا‬‫هر‬‫عمق‬‫د‬‫ر‬‫مو‬‫نظر‬‫نگاه‬‫شود‬‫که‬‫این‬‫کار‬‫با‬
‫شکستن‬‫آیندها‬‫ر‬‫ف‬‫به‬‫آیندها‬‫ر‬‫یرف‬‫ز‬‫و‬‫شکستن‬‫آیندها‬‫ر‬‫یرف‬‫ز‬‫به‬‫آیندهای‬‫ر‬‫یرف‬‫ز‬‫پایی‬‫ن‬‫تر‬‫و‬‫پایین‬‫تر‬
‫ت‬‫ر‬‫صو‬‫می‬‫پذیرد‬.
‫این‬‫نوع‬‫تجزیه‬‫و‬‫تحلیل‬‫کمک‬‫می‬‫کند‬‫که‬‫درک‬‫ی‬‫بهتر‬‫از‬‫دامنه‬‫عمل‬‫سیستم‬‫های‬‫اطالعا‬‫تی‬‫د‬‫ر‬‫مو‬
‫نیاز‬‫بدست‬‫د‬‫ر‬‫آو‬.
10

‫ک‬‫و‬ ‫کسب‬‫فرآیندهای‬ ‫اتب‬‫ر‬‫م‬ ‫سلسله‬ ‫و‬ ‫ساختار‬ ‫یح‬‫ر‬‫تش‬‫ار‬
‫شکل‬4-3‫فورد‬ ‫شرکت‬ ‫خرید‬ ‫اولیه‬ ‫سیستم‬ ‫اصلی‬ ‫فرآیندهای‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬ ‫داده‬ ‫جریان‬ ‫نمودار‬
11

‫ک‬‫و‬ ‫کسب‬‫فرآیندهای‬ ‫اتب‬‫ر‬‫م‬ ‫سلسله‬ ‫و‬ ‫ساختار‬ ‫یح‬‫ر‬‫تش‬‫ار‬
PCH1 ‫شکل‬4-4‫فرآیند‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫داده‬ ‫ن‬ ‫نمودارجریا‬ 12

13
‫پایان‬