20221110_PRESENTATIE Sectordag musea.pdf

Sectordag musea
10 november 2022
Herfst door Joseph van Luppen, collectie KMSKA,
artinflanders.be, fotograaf Hugo Maertens, publiek domein

Debbie Esmans
Manager Beleid, Partnerwerking en Dienstenaanbod
✉ debbie.esmans@meemoo.be
Welkom!

Programma van de dag
nu
10u15
10u35
11u15
11u30
12u15
13u15
13u45
14u30
14u40
15u
15u30
15u45
Verwelkoming
De dienstverlening voor musea in cijfers
Van digitale instroom naar ontsluiting
PAUZE
artinflanders.be
LUNCH
Het Archief voor Onderwijs
IIIF
PAUZE
Het Archief 2.0, Catalogus Pro en Bezoekertool uitgelicht
Slotgesprek
EINDE VAN DE SECTORDAG
Vrij bezoek tentoonstelling ‘Recaptioning Congo’

Hartelijk dank aan het FOMU voor de gastvrijheid!
Mogen we foto’s trekken van jou vandaag en
posten op onze sociale media?
fomu.be
fomu.be

Heel wat projecten en ontwikkelingen
● Nieuw afsprakenkader: samenwerkingsovereenkomst en Art in Flanders
● Nieuwe projecten in het kader van de relance
○ GIVE
○ Erfgoeddatabanken
● Combodigitalisering
● Nieuwe ontwikkelingen
○ MAM-upgrade: nieuwe interface
○ Bezoekertool
○ Vooronderzoek naar een Uitwisselplatform
○ IIIF
○ Nieuwe mogelijkheden op het Archief voor Onderwijs
○ …

Contentpartners per type organisatie
173
contentpartners

Partnercommunicatie: kern
AM
Alina Saenko
Partner
portaal
1 centrale plek + support
Partner
update
meermaals, op maat
Partnerevents en sectordagen: informatie en overleg

Partnercommunicatie: het partnerportaal

Partnercommunicatie:
de partnerupdate
● E-mail
○ Wat je absoluut moet weten als
contentpartner
○ Acties die van jou gevraagd worden
● Ca. 4 keer per jaar
● Wie ontvangt de partnerupdate?
○ rol bepaalt wie iets ontvangt en wat
○ centraal contactpersoon
(= 1 persoon per CP) ontvangt alle items

Beleidscontext
Traject digitale transformatie
DCJM

Traject digitale transformatie DCJM
● Het departement CJM wil de digitale transformatie van de cultuursector
intensiever aanjagen en stelt dat Cultuurconnect, publiq en meemoo
hierbij een belangrijke taak hebben
● Men beoogt een programmatorische aansturing van Cultuurconnect,
publiq en meemoo, op basis van een gedeelde visie
● Men wil de ritmiek van de beheersovereenkomsten meer afstemmen op
de beleidscyclus (van regeerakkoord, beleidsnota, …)

Concreter …
● Wij verwachten ons op dit ogenblik aan een kortlopende
beheersovereenkomst voor de periode 2024-2025 met geen grote
koerswijzigingen, met daaropvolgend een beheersovereenkomst voor
2026-2030
● De gedeelde visie zou worden voorgelegd aan de Vlaamse regering in
november 2022
● Vanaf het najaar loopt een traject voor een verankering van de drie
organisaties in één nieuw decreet

De dienstverlening voor musea
in cijfers
Zonnige dag door Emile Claus, collectie MSK Gent,

Alina Saenko
Accountmanager musea & Medewerker expertise
✉ alina.saenko@meemoo.be
Goedemorgen!

“A museum is a not-for-profit, permanent
institution in the service of society that
researches, collects, conserves, interprets
and exhibits tangible and intangible heritage.
Open to the public, accessible and inclusive,
museums foster diversity and sustainability.
They operate and communicate ethically,
professionally and with the participation of
communities, offering varied experiences for
education, enjoyment, reflection and
knowledge sharing.”
ICOM Museum Definition, Prague, on 24 August 2022

45 musea momenteel contentpartner
't Grom - vzw Midzeelhoeve
Bakkerijmuseum
Bokrijk
De Wereld van Kina
Design Museum Gent
DIVA
Eperon d’Or
FeliXart Museum
FOMU
Gallo-Romeins Museum
GUM
Huis van Alijn
In Flanders Fields museum
Industriemuseum
Jenevermuseum
Kasteel van Gaasbeek
KMSKA
KOERS. Museum van de Wielersport
M – Museum Leuven
M HKA
MAS
Memorial Museum Passchendaele 1917
Middelheimmuseum
Modemuseum Hasselt
MoMu
MSK
Mu.ZEE
Musea Brugge
Museum De Mindere
Museum Dhondt-Dhaenens
Museum Dr. Guislain
Museum Hof van Busleyden
Museum Mayer van den Bergh
Museum Plantin-Moretus
Museum van Deinze en de Leiestreek
NAVIGO
Red Star Line Museum
Rubenshuis
S.M.A.K.
Speelgoedmuseum Mechelen
Sportimonium
Stadsmuseum Lokeren
STAM
Stedelijk Museum Hoogstraten
Yper Museum

Inzicht historiek contentpartners
173
contentpartners
2021-2022
+ 7,4%
2021-2022
+14 nieuwe CPs
(10 musea)
K1
K2
K3
K4

37 musea (82%)
hebben geregistreerde
items in AMS
9 musea (24%)
hebben materiaal dat
digitaal is ingestroomd
35 musea (78%)
hebben materiaal in
meemoo-archiefsysteem
Digitalisering, digitale instroom
en duurzame archivering
*cijfers voor musea - eind oktober 2022

Gearchiveerd materiaal bestandstypes
26 musea
(58%)
met audio
30 musea
(67%)
met video
15 musea
(33%)
met film
7 musea
(16%)
met foto
3 musea
(7%)
met kranten
18 musea
(40%)
Art in Flanders
63.568 bestanden
449 TB

31 musea
(70%)
op Catalogus Pro
31 musea
(70%)
op hetarchief.be
9 musea
(20%)
op Het Archief
voor Onderwijs
17 musea
(38%)
op
artinflanders.be
Ontsluiting via meemoo-platformen

Glasplaten
● Scope
○ ca. 37K glasplaten
○ 16 musea
● Budget
○ ca. € 450.000
● Projectleider
○ Axelle Vanmaele
Topstukken
● Scope
○ 161 objecten
○ 14 musea
● Budget
○ ca. € 170.000
● Projectleiders
○ Timothy Naessens
○ Lobke Vanden
Eynden
Metadata
● Scope
○ spraakherkenning
○ entiteitsherkenning in tekst
○ gezichtsdetectie en
-herkenning
○ werkgroep metadata - 2
musea
● Projectleider
○ Matthias Priem
Relance - GIVE - 2021-2023

Relance - Erfgoeddatabanken
2022
Analyse
Gebruikersbevraging
20 mei 2022 -
28 juni 2022
Aanbesteding(en) en
start implementatie
2023
Vervolg implementatie
en datamigraties
2024
Verdere uitrol
Erfgoeddatabanken in
Vlaanderen
2025
21
online sessies
8
thema‘s
48
deelnemers

Inhaalbeweging Digitale Collectiedata
● Scope
○ Begeleiding
projecten
○ Ondersteuning en
advies
● Timing
○ 2020 - 2023
● Projectleiders
○ Astrid Vergauwe
○ Lise Ruts
27
projecten
18
museale
contentpartners

Kennisdeling en ondersteuning
Loketvragen
● ca 250 - 300 vragen per jaar
● 23% van musea
● verschillende thema’s
Opleidingen
● Coachingdag tools
● Bootcamp Open Culturele Data
○ ⅓ van de deelnemers - musea
○ ca. 25 musea gevolgd
Tools en kennisplatformen
● Publiekdomeintool
● Zelfevaluatietool Digitale Maturiteit
● CEST & Invulboek Objecten

Van digitale instroom naar
ontsluiting
Dame in roeiboot door Ferdinand Heilbuth, collectie Kasteel van Gaasbeek,
artinflanders.be, fotograaf Dominique Provost, CC BY-NC-ND 4.0

Lobke Vanden Eynden
Projectleider digitalisering en digitale instroom
✉ lobke.vandeneynden@meemoo.be
Hoi!

Digitale instroom:
trajecten
Wat, waarom, wanneer?
Lobke Vanden Eynden
(meemoo)
Diethard Vlaeminck
(KOERS. Museum van de
Wielersport)

Het duurzaam archiveren van
digitaal geboren
en/of
al door iemand anders dan meemoo
gedigitaliseerd materiaal.
Wat is digitale instroom?

Een digitale-instroomtraject: vier stappen
INFOSESSIE
VOOR-
TRAJECT
OPSTART
OPERATIONELE
OPVOLGING
2m 4m 2m ...

Wat is digitale instroom?
NU IN SCOPE:
● Bewegend beeld
● Audio
● Stilstaand beeld (grafische
bestandsformaten)
MEER INFO OP HET PARTNERPORTAAL
NU (NOG) NIET IN SCOPE:
● Werkbestanden (doc, pub, xls, …)
● Tekstdocumenten
● Websites
● Games
● Enz.
● Meervoudige bestanden, bijvoorbeeld:
○ video en ondertitelbestand
○ kranten en tijdschriften
○ voor- en achterkant ansichtkaart
○ verschillende foto’s van één fiets

Totaalpakket
metadata
duurzame
archivering
ontsluiting
instroom
(tooling)
rapportering

Musea die reeds betrokken zijn
voortraject batch intake continue instroom

Batch intake vs. continue instroom
Batch intake Continue instroom
Hoe ● manueel, via FTP
● in batches
● automatisch, via FTP of S3
● niet in batches
Wanneer op geplande tijdstippen,
extra batches mogelijk
zeer regelmatig
(continu, bv. dagelijks)
Door wie meemoo (voorlopig) ontwikkelaar (in huis of extern)
Voor wie ● geen dagelijkse productie
● beperkte technische kennis of middelen
● (bijna) dagelijkse productie
● meer technische kennis en capaciteit
● stabiel lokaal netwerk
Voordelen ● geen infrastructuur opzetten
● meer begeleiding door meemoo
● meer flexibiliteit in aanlevering
● minder afhankelijk van meemoo
Uitdagingen ● meer afhankelijk van meemoo
● intensief engagement van de CP
● infrastructuur opzetten
● zelf instaan voor end-to-end controle

Batch intake: een voorbeeld
● Scope:
○ 11.352 foto’s, o.a. resultaten FAME-project
○ 42 video’s en audio
● Timing: gestart in voorjaar 2021, nadien extra batches op afgesproken
tijdstippen
● Maatwerk:
○ KOERS (Diethard) voert eigen metadatatransformatie uit via XSLT
○ Ontsluiting lageresolutiekopieën op eigen website via API
○ Later: metadataverrijking via resultaten FAME-project

● Opgericht in 1998 - heropening 2018
● Roeselare: hoofdstad der wereldkampioenen
● Sterke focus op participatie en extra-muros:
zowel fysiek als digitaal

● 2020: ontwikkeling van een digitale strategie
○ KOERS is ‘r voor iedereen | open data
○ Altijd en overal KOERS | duurzaam en schaalbaar
○ Samen KOERS maken | participatie
○ KOERS als kopman en wegbereider | innovatie

● Duurzaam en schaalbaar (altijd en overal KOERS):
○ voorheen: externe harde schijven - servers - cloudopslag
○ nu: gefaseerde instroom van de gedigitaliseerde collectie in het
meemoo-archiefsysteem (MAM)
● Ondersteuning van meemoo doorheen het traject:
van de mapping en de opbouw van het XSLT-bestand tot de
kwaliteitscontrole en het beheer van de bestanden in het MAM
● Eerste batch is vrij intensief, daarna loopt het los

● Open data (KOERS is ‘r voor iedereen) & participatie (samen KOERS maken)
○ ontsluiting van de (foto- en video-)collectie en KOERSbibliotheek
○ de bezoeker kan er zelf mee aan de slag gaan

● Open data (KOERS is ‘r voor iedereen) & participatie (samen KOERS maken)
○ collectie: foto- en bibliotheekcollectie
○ verhalen: eigen onderzoek
● Gebruik van metadata en gearchiveerde beelden in het MAM,
lageresolutiekopieën worden aangeboden via serviceKOERS
● Op termijn platform openstellen voor derden (verzamelaars, etc.)

Toekomst digitale instroom
● Verhogen autonomie van de contentpartners
○ Openstellen digitale-instroomtooling (self-service)
○ o.a. single-file-upload voor erg kleine, onregelmatige aanleveringen
○ En verhogen gebruiksvriendelijkheid tooling
● Uitbreiding naar meervoudige objecten of bestanden
○ Zal vanaf voorjaar 2023 mogelijk zijn
○ Eerste use cases: kranten (en tijdschriften) + museale objecten (2D, 3D)
○ SIPs (aanleverpakket) te vinden op developer.meemoo.be

Interesse?
Twee volgende rondes:
● Ronde 4: infosessie 15 dec 2022 → aanmelden → start voortraject in februari 2023 →
opstart in juni 2023 → operationele opvolging vanaf augustus 2023
● Ronde 5: infosessie 15 juni 2023 → aanmelden → start voortraject in augustus 2023 →
opstart in december 2023 → operationele opvolging vanaf februari 2024
Stuur een mailtje naar lobke.vandeneynden@meemoo.be of
je accountmanager alina.saenko@meemoo.be
Lees meer op support

Art in Flanders
Dame in roeiboot door Ferdinand Heilbuth, collectie Kasteel van
Gaasbeek, fotograaf Dominique Provost, CC BY-NC-ND 4.0

Bart De Sitter
Medewerker Art in Flanders
✉ bart.desitter@meemoo.be
Kunst in de kijker

Korte terugblik
Reproductiefonds
Lukas-art in Flanders
fusie van Lukas-art in Flanders, Packed en VIAA
in meemoo, Vlaams instituut voor het archief
→ artinflanders.be als ontsluitingsplatform
doel = gecentraliseerde beeldenbank bouwen van hoogwaardige
digitale reproducties van het Vlaamse kunstpatrimonium
2003
2008
2019
2020
2021
430.000 pagina’s
bekeken
24.000 beelden gratis
gedownload
2022
60 partners
waarvan
1/3 erkende musea

Wat kan meemoo doen voor jouw
beeldende collectie?
● meemoo kan zorgen voor het digitaliseren van kunstwerken,
erfgoedobjecten en topstukken, het duurzaam bewaren van de digitale
beelden en het ontsluiten ervan op het platform artinflanders.be
● voor een diversiteit aan partners bijvoorbeeld:
○ erkende musea die contentpartner zijn van meemoo
○ kerkfabrieken en erfgoedverenigingen met topstukken in hun collectie.

Afsprakenkader
● Addendum: ‘Dienstverlening inzake de digitalisering en ontsluiting van
kunstwerken, erfgoedobjecten of topstukken’ bij de
samenwerkingsovereenkomst (SWO) met meemoo
○ specifiek voor dienstverlening in het kader van artinflanders.be
○ gealigneerd met de algemene werkwijze bij meemoo
○ opmaak in overleg met werkgroep van musea
○ tot op vandaag: 21 erkende musea

Voor wie?
● Voor erkende musea die
○ partner waren van Lukas-art in Flanders en contentpartner van meemoo
○ contentpartner zijn van meemoo maar nog geen gebruik maken van
deze specifieke dienstverlening (komen in aanmerking)
○ nog geen contentpartner zijn van meemoo (komen in aanmerking om
een SWO en het addendum af te sluiten)

Digitaliseren van collecties
● Pool aan digitaliseringspartners op basis van aanbesteding
● Hoge resolutie beelden ter beschikking van de contentpartner
● Digitaliseren gebeurt gratis
● Opname-dagen afhankelijk
○ benodigde dagen
○ budgettaire beperkingen
● Digitalisering onder specifieke modaliteiten bv. heel hoge resolutie of
opname in het buitenland, kan als bijkomende dienstverlening, tegen
vergoeding van de onkosten

Duurzaam bewaren van digitale bestanden
Drakenkoffer door A.Bergue, collectie Kasteel van Gaasbeek, fotograaf Dominique Provost

Duurzaam bewaren van digitale
bestanden: vandaag
● Alle beelden en metadata bewaard in een centrale AIF-tenant (in het
meemoo-archiefsysteem)
○ meer dan 40.000 beelden van kunst- en erfgoedpartners in de centrale AIF-tenant
○ contentpartners hebben bij meemoo een eigen tenant

Duurzaam bewaren van digitale
bestanden: toekomst
● Migratie van de centrale AIF-tenant naar de eigen tenant per CP
● Voordelen:
○ beeldmateriaal bij meemoo zit in 1 tenant
○ eigen beheer
○ op termijn rapportering via het partnerportaal
○ timing: analyse is bezig, migratie voorzien eind 2023
○ beelden i.h.k.v. GIVE meteen in eigen tenant

Migratie: analysetraject
● Taak 1 - Interne afstemming en alignering.
● Taak 2 - Inventariseren en in kaart brengen (najaar '22)
○ Hoeveel beelden zouden naar welke tenant verhuizen?
○ Kunnen we die correct identificeren?
● Taak 3 - Verhuis: hoe technisch realiseren in meemoo-archiefsysteem?
○ 3a. workflow functioneel (hoe ziet die eruit, hoe maken we die herbruikbaar?)
○ 3b. metadata (wat moeten we wijzigen voor de verhuis?)
○ 3c. technische analyse (welke software is hiervoor nodig?)
● Taak 4 - Verhuis: impact op ontsluiting en rapportering (AIF / Het Archief)
Loopt: nu tot voorjaar 2023. Concrete acties en plan volgen hieruit.

Migratie: analysetraject
● Inventariseren en in kaart brengen
○ Hoeveel beelden zouden naar welke tenant verhuizen?
○ Kunnen we die allemaal correct identificeren?
● Verhuis: hoe realiseren in meemoo-archiefsysteem?
○ workflow: hoe ziet die eruit, hoe maken we die herbruikbaar?
○ metadata: wat moeten we wijzigen voor de verhuis?
○ technische analyse: welke software is hiervoor nodig?
○ impact op ontsluiting en rapportering (AIF / Het Archief)
Loopt: nu tot voorjaar 2023. Concrete acties en plan volgen hieruit.

Ter beschikking stellen van beelden

Ter beschikking stellen van beelden:
vandaag
Op artinflanders.be
● rechtenvrije beelden gratis downloaden (jpg, 2500 pixels)
● aanduiding of beelden rechtenvrij zijn (groene knop)
● grotere tiff-bestanden aanvragen via mail of online invulformulier

Ter beschikking stellen van beelden:
toekomst
Inspelend op vraag musea:
● bij gratis downloaden: pixelverbreding van 2.500 naar 4.500 pixels
● prijsmechanisme (op basis van publicatie, oplage, grootte van het
beeld, verspreiding) verdwijnt
● uitgangspunt
○ gratis downloads faciliteren
○ indien kwaliteit niet volstaat kan tiff-bestand opgevraagd worden (mogelijk tegen
handling fee)

Vanuit perspectief gebruiker
● Oefening om de rechtenlabels gaande van Publiek Domein naar
contractual restrictions helder op te nemen
● Aangepaste bronvermelding wordt meegegeven als goede praktijk,
maar geen verplichting
● Implementatie = onderdeel van grotere metadata-oefening n.a.v.
migratie tenants en inkanteling van artinflanders.be in Het Archief 2.0
(eind 2024)

Rapportering
Bijna volledige schrijftablet (middelste schrijftafeltje van een triptiek) in hout, collectie Gallo-Romeins Museum Tongeren, fotograaf Gallo-Romeins Museum

Rapportering:
vandaag
● Maandelijks overzicht
○ gratis downloads op artinflanders.be
○ verspreiden van beelden tegen betaling
● Jaarlijkse afrekening
○ op basis van 50/50 verdeling van de inkomsten na aftrek van bepaalde onkosten

Rapportering:
toekomst
● Na migratie tenants:
○ rapportering op het partnerportaal
○ jaarlijks overzicht van een aantal gegevens
○ oefening gestart welke gegevens waar precies ter beschikking worden gesteld
● Timing
○ eerste nieuwe jaarlijkse rapportering voorzien eind 2023
○ rapportering partnerportaal wellicht eerder 2025 cfr. migratieproces

Hergebruik stimuleren
Altaar voor de visverkopers: de roeping van Petrus, Hans Van den Elburch, Onze-Lieve-Vrouwekathedraal Antwerpen

Hergebruik stimuleren
● Uitgangspunten:
○ in de kijker zetten van beeldmateriaal
○ complementair aan jullie werking
● Hoe?
○ gratis downloaden met zo weinig mogelijk drempels
○ collectie-overschrijdend aanbod (1 platform, 60 collecties)
○ bij beeldgebruik door derde vragen we altijd om jullie mee te vermelden (evt, met
bewijsexemplaar)
○ bij alle acties die we zelf doen worden jullie meegenomen en vermeld

Onderwijs en onderwijsplatform
● We zoeken naar linken met onderwijs en het onderwijsplatform (AvO):
○ les met beelden op artinflanders.be
○ collecties met AV-beelden over erfgoedcollecties (en breder) (AVO)
○ samenwerking met Klascement voor aanmaak leermiddelen

Wikimedia
● We activeren en ondersteunen jullie om beelden op Wikimedia op te
laden
○ reeds beelden van KMSKA, MSK, Musea Brugge, Mu.ZEE op Wikimedia Commons
○ tegen eind 2023 zullen we verschillende partners activeren en in wisselwerking
samen beelden opladen

Acties
● We zoeken naar vormen, acties om jullie digitale collecties mee in de
kijker te zetten
● Voorbeelden:
→ vergadermetkunst
→ photobooth
→ De Collectie van de Gentenaar

vergadermetkunst
● Gestart als ludieke actie tijdens de lockdownperiode
● Uitgegroeid tot een webpagina en een challenge
● Extra impuls aan het gratis downloaden
→ stijging van downloads van 170%

photobooth
● Pilootproject bij de opening van KMSKA
● Meer dan 1.300 foto’s in de Aanbidding door de koningen (rode draad
tijdens het openingsweekend)
● photobooth ook inzetbaar voor openingen andere tentoonstellingen of
specifieke evenementen in de toekomst
● Expertisedeling mogelijk

De Collectie van de Gentenaar:
GIF-project
● GIFs
○ vrij laagdrempelig en technisch niet complex
○ snel resultaat en kan direct inzetbaar zijn voor communicatie
○ leuk en aantrekkelijk

borstbeeld
van
Willem
I,
Gilles
Lambert
Godecharle
1815,
STAM
Gent
Affiche
voor
The
Flying
Léo
-
Tar,d,
Het
Huis
van
Alijn

Nieuwsbrief
● Nieuwe digitale nieuwsbrief 3 à 4 keer per jaar
● Doelgroep = de gebruiker (en de bezoeker) van artinflanders.be
○ inzoomen op nieuwe opnames en photoshoots die we deden
○ belichten leuke of interessante voorbeelden van hergebruik
○ beelden in de kijker
○ linken telkens door naar platform

De opvoeding door Rik Wouters, collectie KMSKA,

Jelle Van Goethem
Redacteur Onderwijs
✉ jelle.vangoethem@meemoo.be
Verrijk het onderwijs

Het Archief voor
Onderwijs?
Jelle Van Goethem
(meemoo)
Dorine De Vos
(Red Star Line Museum)

AUDIOVISUELE ONLINE DATABANK
met materiaal van landelijke en regionale omroepen,
culturele en erfgoedinstellingen en de Vlaamse overheid

Partners met audiovisueel aanbod op

TOEGANG
gratis voor leerkrachten,
docenten en lesgevers DKO,
studenten lerarenopleiding en
leerlingen secundair

Hoe wordt Het Archief voor Onderwijs
gebruikt in de klas?

VRAAGGEDREVEN,
NIET AANBODGEDREVEN
voor en door leerkrachten
➔ gedetacheerde leerkrachten
➔ gebruikersaanvragen
➔ educatieve partners
➔ projecten met partners

Audiovisueel materiaal in de les

Evolutie gebruik audiovisueel materiaal
in secundair onderwijs
* Respondenten die wekelijks of praktisch elke les audiovisueel materiaal gebruiken

Verschillende manieren om jullie materiaal
in de klas te brengen
1. Redactionele collecties rond het aanbod in je museum
2. Redactionele collecties met je audiovisueel materiaal
3. Projecten met je audiovisueel materiaal
4. Zelf educatief aan de slag met je materiaal

1. Redactionele collecties rond
het aanbod in je museum

2. Redactionele collecties met
je audiovisueel materiaal

3. Projecten met je audiovisueel materiaal
Voorbeeld: het project rond Kunstig Kijken

Project Kunstig Kijken
● Wat?
○ Co-financieringsproject i.s.m. VIVES Hogeschool
● Waarom?
○ Het aanbod op Het Archief voor Onderwijs diversifiëren
(meer contentpartners uit musea en podiumkunsten)
○ Vraag vanuit onderwijs naar audiovisueel materiaal voor podiumkunsten
○ Didactische ondersteuning voor leerkrachten voor het vak muzische
vorming
● Hoe?
○ Met behulp van vakexpertise docenten
○ Met ondersteuning door onze contentpartners

BEELDRESEARCH
Door docenten
Gericht op zoek naar bruikbaar audiovisueel
materiaal
CONTENTPARTNERS
Contact vanuit meemoo met contentpartners
Expertise over eigen collectie
COLLECTIES
Selecteren van fragmenten
Toevoegen van context en didactiek
Hoe gingen we te werk?

4 THEMA’S
SPOREN EMOTIES
ONDERWEG EIGEN KWEEK

4. Zelf educatief aan de slag met
je materiaal
Voorbeeld: Red Star Line Museum door Dorine De Vos

Hoe wordt audiovisueel materiaal
gepubliceerd?

Het belang van
metadata
BRON: Unsplash. Sindy Süßengut

Wat kan ik doen als contentpartner met
Het Archief voor Onderwijs?
❏ Een tijdelijke partneraccount aanvragen
❏ Samen bekijken welk materiaal uit jouw collectie relevant is voor het
onderwijs
❏ Zelf collecties en bundels maken
Maak een afspraak bij het onderwijsloket
Lees meer op het partnerportaal en op support

2022-23: ontwikkeling Delen met leerlingen

Contentpartners en

IIIF
Foto van Ensor voor schildersezel, collectie Mu.ZEE,
artinflanders.be, fotograaf onbekend, CC BY-NC-ND 4.0

Matthias Priem
Manager Archivering
✉ matthias.priem@meemoo.be
Hallo!

We gaan het hebben over IIIF
● Wat is IIIF nu ook alweer?
○ En vooral: wat kan je ermee
● meemoo en IIIF
○ Eerdere projecten
○ Eigen gebruik in archief 2.0
● IIIF dienstverlening voor CP's
○ Scope aanbod
○ Voorwaarden
○ Planning

Triple-i wuk?
● International Image
Interoperability Framework
● API's om
○ images (breder: content)
○ gestandaardiseerd
○ beschikbaar te maken via het web
○ samen met metadata
○ en structurele metadata
● Kernwoorden
○ online, schaalbaar, open

De intrige - 6 API's
● Image API
● Presentation API
● Authentication API
● Content Search API
● Change Discovery API
● Content State API
Beelden (in hoge resolutie) beschikbaar maken
Structurele en beschrijvende metadata toevoegen (bv. pagina's van een boek)
De intrige door James Ensor, collectie KMSKA,

Praktijkvoorbeelden
Een schilder aan het werk door Jan Anton Garemijn, collectie Musea Brugge,
artinflanders.be, fotograaf Dominique Provost, publiek domein

Image API serveert dit beeld in HR
Universal viewer, één van de open
en gratis 'viewers'
Metadata uit presentatie API
Structurele metadata (presentation API)
BRON: https://lib.ugent.be/viewer/archive.ugent.be%3A018970A2-B1E8-11DF-A2E0-A70579F64438#?cv=147&c=&m=&s=&xywh=1635%2C2452%2C5863%2C4842

Ontsluiting collectie brieven Melijn (MoMU).
IIIF viewer, image API, Presentation API
Attribuering is mee ingebouwd

Beschikbaar in IIIF betekent niet: open data
of public domain.
600k beelden beschikbaar

Wat maakt IIIF mogelijk?
● Ontsluiting van eigen collectie via eigen platformen
○ gestandaardiseerd, open source, ruime tooling beschikbaar
○ hoge kwaliteit:
■ hoge resolutie (indien wenselijk)
■ goede gebruikerservaring
● IIIF betekent niet noodzakelijk
○ open data
○ alle attribuering kwijt

Voordelen t.o.v. huidige situatie
● Beelden hoeven niet langer lokaal (bv. in CMS) opgeslagen te
worden
○ Beelden worden 'gestreamed' vanop IIIF image server
○ Metadata (met link naar beeld) ophalen is voldoende
● Grote community
○ Veel open source tooling beschikbaar (viewers, libraries, …)
○ Ontwikkelkost daalt
● Ook meer geavanceerde praktijkvoorbeelden mogelijk …

https://manducus.net/ a proof of concept by seige.digital

Verspreid geraakte collecties
California
South Carolina North Carolina Mississippi

IIIF en meemoo
Veel
praten
over
Image
Endpoint
i.s.m. VKC
Archief 2.0

Project VKC / meemoo
● Meerdere fases, meerdere jaren
○ 2018 tot nu
● Fase 2: dec 2020 tot sept 2021
○ Beelden van kunstwerken musea die
aangesloten zijn bij VKC en
die bij meemoo gearchiveerd
zijn (artinflanders).
○ Onze rol
■ Image Endpoint uitbouwen
■ Workflow uitbouwen
● Partners: VKC, IDlab, meemoo

Project VKC / meemoo - leerpunten
IIIF image endpoint
● technische kenmerken
○ welke server
○ welk type bestanden
○ performantie (m.u.v. load tests)
● randvoorwaarden
○ opslag beelden
○ kosten
Workflows
● verschillende formaten
○ i.h.k.v. afspraken VKC / Sabam
● automatisering
○ automated workflow
○ kleurkaart wordt eruit geknipt
Resultaten
https://www.projectcest.be/wiki/Publicatie:IIIF_Image_API_endpoint_bij_meemoo

Archief 2.0 zal ook IIIF gebruiken
● Archief 2.0 zal kranten en
beelden ontsluiten (in 2024)
● Zal gebeuren via IIIF
● meemoo voorziet
○ een image API
○ een presentatie API
○ een viewer
● Naar buiten:
○ ENKEL de viewer is beschikbaar
○ Beelden zijn NIET via de IIIF API
open beschikbaar

We praten veel over IIIF
● IIIF Fridays
○ +/- 3 keer per jaar
○ Praktijkvoorbeelden, praktisch,
inspirerend
○ Heel populair, +/- 80 deelnemers
○ Volgende keer: februari in KBR
● Partnerevent december 2021
○ Voorstelling in meer detail van
endpoint en workflow
○ Maar ook gepolst naar interesse
Johannes predikt tot de menigte, collectie Musea Brugge,
artinflanders.be, fotograaf Hugo Maertens publiek domein

Naar een IIIF
dienstverlening
Keukengezicht door Emile Rommelaere, collectie Musea Brugge,

Scope voor fase 1
Wat bieden we aan?
● API's
○ Image API
○ Presentatie API
● Voor
○ beeldmateriaal
○ contentpartners
○ materiaal dat gearchiveerd is bij
meemoo
● Workflow (zie verder)
● Inzicht in gebruik
Wat dus niet?
● Andere API's
● Andere content types
● Complexere use cases
○ authenticatie
○ afscherming data
→ bv. IIIF voor 1 enkele site
● Diensten voor materiaal dat niet
in het archief zit

Praktisch gebruik in de toekomst
● 1/ Dienstenformulier
○ geef aan dat je IIIF wenst te gebruiken
○ aanvaard de gebruikersvoorwaarden
● 2/ Per beeld (in het archiefsysteem)
○ geef aan dat dit beeld in IIIF beschikbaar
mag zijn
○ eventueel: maximale resolutie
○ eventueel: andere parameters
● meemoo kan dit i.s.m. met jou
automatiseren
○ a.d.h.v. eenvoudige cases
○ bv. alle beelden ouder dan X jaar
○ bv. alle beelden standaard in resolutie X
Altaarstuk van het schrijnwerkerambacht door Quinten Massijs, collectie KMSKA,

Voorwaarden en kosten: uitgangspunten
● Basisinfrastructuur: meemoo draagt de kost
○ opslag, servercapaciteit, netwerk, hosting, etc.
○ bulk van de kost
● Onderhoud en support: kost per partner die de service
gebruikt
○ wordt doorgerekend aan contentpartner
○ forfaitaire kost per jaar in functie van het aantal beelden dat
beschikbaar is in IIIF
● Kost zelf
○ laag, zodat de drempel voor CP's met kleine collecties laag genoeg is
○ grotere contentpartners dragen iets meer bij

Voorwaarden en kosten: uitgangspunten
● Bijdrage gebaseerd op het aantal beschikbare
beelden
○ Groot → meer dan 75k beelden ontsloten
○ Medium → tussen 25k en 75k
○ Klein → tot 25k beelden ontsloten
● Daarnaast
○ Gebruiksvoorwaarden, zie dienstenformulier
○ Verder uit te werken in de komende maanden

Planning
● Eerste helft 2023
○ Uitbouw IIIF infrastructuur
○ Finetuning in de zomer
○ Eerste use case intern bij meemoo
● Ondertussen
○ Verder uitklaren IIIF voorwaarden en dienstverlening.
● Tegen eind 2023
○ Eerste piloten (max: 5) in IIIF dienstverlening
● Daarna
○ Fase 2 mogelijk, op basis van input contentpartners.

Q&A
● Sluit dit aan bij de verwachting?
● Meer specifiek
○ is dit interessant / nuttig voor jullie?
○ wie zou hierop werken?
○ wie zeker niet?
○ waarom niet?

Menti time
https://www.mentimeter.com/app/presentatio
n/al1fxtk1uzcvtnswtocfnjys55huxmp8/psruqcchj
cw1

Toegang tot en gebruik van je
materiaal
Kleurenstudie door Rik Wouters, collectie KMSKA,

Grote principes?
● Via het meemoo-archiefsysteem MAM
○ exporteren, fragmenten aanmaken
○ beschrijvende metadata toevoegen
○ kwaliteitscontrole uitvoeren
● Delen van jouw materiaal
○ op je eigen ontsluitingsplatformen via meemoo-API
○ via meemoo-platformen/tools => traject naar Het Archief 2.0 (werknaam)

Huidige meemoo-platformen
Platform Doelgroep
Catalogus Pro Contentpartners meemoo onderling: bekijken
& beluisteren van AV
Het Archief Grote publiek & onderzoekers:
enkel metadata van AV
Het Archief voor Onderwijs Leerkrachten, studenten lerarenopleiding,
leerlingen (en educatieve partners): een
selectie AV
Nieuws van de Groote Oorlog Grote publiek & onderzoekers: frontblaadjes
en kranten W.O.I
Art in Flanders Grote publiek & onderzoekers: kunstwerken,
erfgoedobjecten, topstukken
Volgens de afspraken in de samenwerkingsovereenkomst en de meemoo-licenties

Naar Het Archief 2.0: de 4 principes

De weg naar Het Archief 2.0
2023
2024
2021
2022
Hetarchief.be
Catalogus Pro
Bezoekertool
Hetarchief.be
Catalogus Pro
Nieuws van de Groote
Oorlog
Bezoekertool
Bezoekertool
Oplevering in fases: integratie bestaande platformen
2025
IIIF image API
Bezoekertool
Hetarchief.be
Catalogus Pro
Nieuws van de Groote
Oorlog
IIIF image API
Artinflanders.be

2022: Lancering bezoekertool
● 4 piloten:
○ ADVN
○ Amsab-ISG
○ Vlaams Parlement
○ VRT
● Dit najaar:
○ doorstart
○ nieuwe groep contentpartners opstarten

2023: inkanteling hetarchief.be &
Catalogus Pro
● Voorjaar 2023: lancering nieuwe versie
van hetarchief.be, inclusief licentiemodel
& rollen gekend binnen Catalogus Pro
● Catalogus Pro en huidige versie van
hetarchief.be houden op met bestaan
en worden ingekanteld in 1
webomgeving

Wat is de Bezoekertool?
● Tool om toegang te geven tot de
audiovisuele collectie van jouw
organisatie bewaard in het
meemoo-archiefsysteem
● Digitaal antwoord op intramuros
wetgeving
● Voor fysieke bezoekers aan je organisatie
of medewerkers
● Aparte omgeving per contentpartner via
bezoek.hetarchief.be
→ Meer info >> Partnerportaal > Bezoekertool

Bezoekertool vs Het Archief
Bezoekertool
● Afgesloten platform
→ toegang aanvragen
● Materiaal bekijken
hetarchief.be
● Publiek raadpleegbaar
● Metadata bekijken &
materiaal aanvragen
Integratie
2023

Heb je ook interesse in
de Bezoekertool?
Laat het ons weten!
Reguliere opstart voorzien vanaf najaar 2022
→ dienstenformulier

Wat biedt Catalogus Pro?
● Doorzoek als contentpartner de
audiovisuele archieven van meemoo
contentpartners
● Wat betekent dit voor jou als
contentpartner?
○ ontdek materiaal van andere partner
○ geef visibiliteit aan eigen materiaal
○ verruim de ontsluitingsmogelijkheden van
eigen audiovisueel materiaal
● Beveiligde omgeving: enkel (bepaalde medewerkers) van
contentpartners met login
● Volgens licentie in het MAM

Getuigenis Argos over project rond
kunstenaars jaren ‘70
… “ Dit was voor mij een heel handige manier om te zien wat er zich in de
collectie van het ICC en M HKA bevindt. Op die manier heb ik de versies
van een aantal werken uit onze eigen collectie met die van hun kunnen
vergelijken. Het heeft voor mij ook geholpen om zo te zien welk werken wij
zelf nog niet in onze collectie hadden.”
“Je moet wel weten waar je naar op zoek bent. Ik denk dat het soms
moeilijk is omdat de verschillende CP's (waaronder vooral wijzelf ook)
helaas (!) te weinig middelen en tijd hebben om op een consequente
manier de metadata van de werken te verwerken…”

Uitwisselplatform?
● Platform/functionaliteit die de (professionele) uitwisseling van
archiefmateriaal faciliteert
● Doelgroep = professionals uit de erfgoed-, media- en creatieve sector,
ieder die archiefmateriaal wil hergebruiken binnen een professionele
(eventueel commerciële) context, bv. tentoonstellingsmaker, uitgever,
journalist, documentairemaker, e.d.
Uitwisseling
Zoeken en vinden Toestemming en Transactie

Vooronderzoek: waar staan we nu?
2021 2022 2023
START: Operationele analyse:
verkenningsfase
● Customer journey en
opportuniteiten workshop
over Documentairemaker
● 14 interviews
Operationele analyse:
modelleringsfase
Operationele analyse:
Proof of Concept
EINDRAPPORT
Juridische analyse:
● Aanbesteding en gunning
van de opdracht aan Timelex
Volgende stappen:
verdere analyse door Timelex
Volgende stappen:
business modellering
Bevraging CP’s

Slotgesprek
Het gesprek door Mulder De Bruyn, collectie Musea Brugge,

Schiet!
● we ontvingen thema’s die vandaag op de agenda stonden
● we ontvingen woorden maar zonder de ‘vraag’ erachter
DUS: de vloer is voor jou !
→ Wat wens je nog te vragen?
→ Waar zou je meemoo nog over willen spreken/horen?
→ Wat heb je aan je collega’s hier aanwezig nog te zeggen of vragen?

20221110_PRESENTATIE Sectordag musea.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to 20221110_PRESENTATIE Sectordag musea.pdf

Similar to 20221110_PRESENTATIE Sectordag musea.pdf (20)

20221110_PRESENTATIE Sectordag musea.pdf