FMP Eğitimi Bölüm 6

1. FMP EĞİTİMİ
6.BÖLÜM
Esat BAŞARAN

2. DERS 13
FMP KURAMINA GÖRE AİLE İÇİ İLETİŞİMDE TE-
MEL BASAMAKLAR
21.01.2023

3. 21.01.2023
Aile içi iletişimin iskelet sistemi olan iletişim biçimleridir.
O yüzden bu yapının ancak sağlıklı eylem davranış
ve iyi niyetle yürüyeceğinden kimsenin kuşkusu
olmamalıdır.
Fmp aile terapisi kısa öz ve uygulanabilirliği yüksek
olan iletişim sorunlarından belli başlıcalarını ele alıp
nasıl çözüleceğini pratik şekilde öğretmeyi de
amaçlar.
Aşağıdaki maddeler hem olumlu olan ve yapılması
tavsiye edilen hem de olumsuz olup nasıl çözüleceği
pratik şekilde anlatılan iletişim model ve tekniklerini
anlatmıştır.

4. 21.01.2023
1-Tatlı Dil ve Sevgi Sağlıklı İletişimin Çimentosudur.
Eşler arası ilişkilerde "Güzel söz" ve "Sevgi" aranan temel unsurlardır. Eşler arasında bu iki
unsur varsa, evlilik sorunlarının ortaya çıkma oranı azalırken çıkan sorunların çözümü
kolaylaşır.
"Tatlı dil yılanı deliğinden çıkarır." sözünü hepimiz biliriz, fakat her nedense tatlı dili
kullanmakta zorlanırız.
Bazen eşler arasında öyle küçük sorunlar ile karşılaşırız ki, eşlerden biri diğerine güzel bir
söz söylese belki de sorun hemen çözülecekken "O bana şunu dedi.", "Şöyle laf etti.",
"Böyle davrandı." gibi sözlerle sorun büyütülür.
Bunlar yerine "Tamam canım. Ben seni yanlış anladım. Bu konu birbirimizi üzmeye
değmez." gibi güzel sözler söylenirse sorun büyümeden çözülebilir.

5. 21.01.2023
Özellikle bayanlar için güzel söz ve sevgi daha önceliklidir.
Bu durumun genel olarak bilinmesine rağmen erkekler genellikle güzel söz
söylemekte ve sevgi göstermekte cimrilik gösterir. "Seviyorum ama sevgimi bir türlü
gösteremiyorum." Diyen kişilerin sayısı oldukça fazladır. Bunun nedeni yetişme
tarzıdır.
Anne babadan modelleme ile yetişen kişilerin bunları (Güzel söz ve Sevgi)
gösterebilmesi de zordur.
Erkek eşinin kendisine bağlı, kendisini seven ve takdir eden bir eş olmasını istiyorsa,
güzel söz ve sevgiyi eksik etmemelidir.
Eşlerin duygu ve düşüncelerini birbirine aktarırken göz göze gelmeleri, tatlı bir
gülücük ve dokunuş, sağlıklı iletişim için gerekli olan davranış şekillerindendir.

6. 21.01.2023
2-Sevgi ve Duygusal Aktarım Eşin Anlayabileceği ve Kabul edebileceği Şekil ve
Formda olmalı...
Evlilikte mutluluğun ve sağlıklı iletişimin en temel şartı sevgidir. Sevginin egemen
olduğu evliliklerde eşler arasında çıkan sorunların çözüme ulaşması daha kolaydır.
Evliliğin süresini etkileyen temel faktör de sevgidir. Sevgi var oldukça eşler arası ilişkiler
daha canlı ve sürekli olur.
Sevmenin temel unsuru, sevginin söz ve davranışlarla desteklenmesidir.
Toplumumuzda sevgisini gösteremeyen insanların sayısı oldukça fazladır.
Birbirine sevgisini gösteremeyen eşler olduğu gibi, çocuğuna karşı sevgisini
gösteremeyen anne babalar da olabilir. Sevgisini gösteremeyen kişilerin anne
babadan modelleme ile sevgiyi öğrenemedikleri görülür.

7. 21.01.2023
Çocuklarımızın ileride eşlerini ve çocuklarını sevmelerini ve bu sevgilerini
gösterebilmelerini istiyorsak, bu yönde onlara model olmalıyız.
Bu nedenle, eşlerin çocuklarının yanında birbirlerini sevdiklerini söz ve davranışları ile
göstermeleri önemlidir.
Sevmenin temel şartı sevgiden bencilliği çıkarmaktır. Sevgi kişinin istediği gibi değil,
sevilen kişinin hoşuna gittiği gösterilmelidir. Eşin sevmediği bir davranış, sevgi gösterisi
olarak benimsenmemelidir.
Mesela eşe el şakasından hoşlanmıyorsa ona olan sevgi el şakası ile ifade
edilmemelidir.
Ya da lakap takma hoşuna gitmiyorsa bu davranıştan çekinmelidir. Eşin neleri sevdiğini
bilmek ve bunu önemsemek gerekir.

8. 21.01.2023
3-İfade Edilen Sevgi İçerikli Cümleler Açık Anlaşılır ver Yalın Olmalıdır..
"Dil kalbin aynasıdır." sözü bu durumu özetler. İçinde güzellik besleyen kişiler bu
güzellikleri dillerine de yansıtır. Bu nedenle eğer "Ben eşimi çok seviyorum ve onun
kalbimdeki yeri ayrıdır." diyorsanız ve gerçekten de böyle hissediyorsanız, dilinizde bu
sevgiyi desteklemelidir.
Genellikle bu durumu destekleyen kelimeler "Canım", "Hayatım", "Bir tanem",
"Gülüm","Askini", "Gönlümün sultanı" gibi kelimelerdir. Herkes kendisine ve bulunduğu
çevrenin kültürel özelliklerine göre bu sözcükleri veya sevgiyi destekleyen daha
başkalarını kullanmalıdır.
İçinde bulunduğu sosyal çevreden çekindiği için bu sözcükleri kullanamayan kişiler,
hiç olmazsa ev içinde eşlerine hitaben kendileri için diğer insanlardan farklı olduklarını
hissettirecek sözcükleri kullanabilmelidirler.
Beden diliniz de bu sevgi ifadelerini destekler nitelikte olmalıdır.

9. 21.01.2023
Sert bir yüz ifadesi ile eşe "Canım" diyerek seslenmek bir çelişkidir.
Bu tür durumlar karşısında kişi sevilip sevilmediği konusunda çelişki yaşayabilir. Bu
nedenle eşler arasındaki ilişkilerde bir sorun yoksa sevgi sözcüklerini sert bir yüz
ifadesi ile veya bağırarak söylemenin bir anlamı yoktur.
Eşler arası ilişkilerde özelikle de sorunlu dönemlerde bu tür kelimelerle söze başlamak
iletişimin sağlıklı başlamasına yardımcı olabilir.
"Canım, biliyorsun seni seviyorum, ama bana karşı böyle davranmana kırılıyorum."
gibi bir başlangıç, eleştiri nitelikli olsa dahi yapıcı bir özelliğe sahiptir.
Kişinin, sinirli dahi olsa bir problemi dile getirirken başlangıçta kullandığı "canım
"hitap kelimesi eşine "Sinirli de olsam seni seviyorum." mesajı verir ve onu şüpheye
(Gerçekten beni seviyor mu?) sevk etmez.

10. 21.01.2023
4-Beden Zihin Ve Kelimeler Birbirini Desteklemelidir..
Yapılan araştırmalar iletişimde beden dilinin etkisinin % 58 olarak gösterir. Bu
nedenle sevgi için söylenen sözlerin etkili olabilmesi için beden diliyle de
desteklenmesi gerekir.
Eşlerin birbirlerine karşı sevgilerini sözlerle ifade etmeleri eşler arası iletişimin sağlıklı
olması ve evliliğin devamı için gerekli olan en önemli unsurlardandır.
Sevgi sözleri yapıcı özelliğe sahiptir. Eşler arasında gerçek sevgi varsa ve bu sevgi
dile getiriliyorsa eşler arası sorunların büyümeden çözülebilme olasılığı da o derece
yüksektir. Sevgi sözlerinin kıymeti de, bu sözlerin davranışlara yansıması ile ilişkilidir.
Davranışlar ile desteklenmeyen sevgi sözleri havada kalır; yapmacık etkisinden
daha çok şüpheye neden olur.
Eşinizde "Madem beni seviyor, o halde niye bana böyle davranıyor?" türü soru
işaretlerinin oluşmasını istemiyorsanız, sözleriniz ile davranışlarınızın uyumlu olması
gerekir.

11. 21.01.2023
Sevgi sözleri ilgi, beğeni, takdir, onun özeline saygı duyma, özel günlerini hatırlama,
öpme, sohbet etme, sarılma gibi davranışlar ile desteklenmelidir.
"Eşimi seviyorum, ama sevgimi söyleyemiyor ve davranışlarımla yansıtamıyorum." diyen
birçok eşe rastlamaktayız. "Ben böyleyim." deyip bir köşeye çekilmek sorunu çözmez.
Bu durumdaki kişiler kendilerini sevgiyi ifade eden davranışlar sergilemeye zorlamalıdır.
"Kendimi zorlayamam." diyen kişiler de bunun sonucuna katlanmak durumundadır.
Her insanın sevgiden, ilgiden ve beğenilmekten hoşlandığını biliriz. Kişinin kendini
zorlamaktan başka yolunun olmadığını bilmesi, vakit geçirmeden de eyleme geçmesi
önemlidir.
Bu tür eylemlerin, eş ile sağlıklı iletişim kurmak ve evlilikte mutluluğu yakalamak adına
yapılması gereken önceliklerden olduğu bilinmelidir.

12. 21.01.2023
5-Eşin Olumlu Yönlerini Görmek Sağlıklı İletişimin Gereklerindendir
Kişinin olumsuz yönlerini görmek ve dile getirmek o kişiyi geliştirmez. Çünkü olumsuz
yönleri dile getirmek nasıl davranılacağını göstermez.
Bu nedenle eşin istenilen alanlardadaha ileriye gitmesi veya kendisini o alanlarda
geliştirmesi isteniyorsa, olumlu yönleri görülmeli, takdir ve memnuniyet dile
getirilmelidir.
Psikolojik araştırmalar bireyin olumlu davranışlarının pekiştirilmesiyle o davranışların
daha kalıcı hale geldiğini göstermiştir. Eşine sürpriz yapmak isteyen bir kadının
sürprizini göstermek için eşini mutfağa götürür götürmez, "Bu mutfağın hali ne böyle?
İyi ki bir şey yaptın. Her yeri dağıtmışsın." şeklindeki bir cümle ile karşılaşması ilerideki
davranışlarını etkiler.
Cesareti kırılır. İleride bu tür sürprizler yapmaktan vazgeçer. Bu tür tepkiyle karşılaşan
bir kişi diğer davranışlarında da "Ya hata yaparsam." korkusu yaşayacak ve çoğu kez
adım atmaya çekinecektir.

13. 21.01.2023
6-Eleştirmek aşağılamak ve Yargılamaktan Uzak Durulmalı...
Hiçbir insan eleştirilmekten hoşlanmaz. Eşler arası çatışmalı iletişimin en önemli
nedenlerinden biri de eleştiridir.
Her eleştiri karşı tarafa "beğenilmiyor" olduğu anlamında mesajlar verir. Kişinin
kendini beğenilmiyor hissetmesi ise onu çatışmalı iletişime hazır hale getirir.
Bu nedenle şaka dahi olsa eleştiriden ve eleştirel dilden uzak durulmalıdır. Sürekli
eleştirilen birey "Ben ne yapsam kendimi eşime beğendiremiyorum
" anlayışını benimser ve bu anlayıştan dolayı kendisini geliştirmekten kaçınır.
Bu nedenle, eşinden istenilen davranışı yapmasını isteyen ve bu yönde gelişim
çabası bekleyen kişiler, eleştiriden ve eleştirel bir dil kullanmaktan kaçınmalıdır.

14. 21.01.2023
Eleştirinin en kırıcı yönü ise davranışa karşı yapılmayıp, kişiliği hedef almasıdır.
Yapılacak eleştirinin kişinin hatalı veya yetersiz görülen davranışlarına yönelik olması
gerekir. Kişiliğe yönelik eleştiriler hem çok kırıcıdır hem de hatalı davranışı onarıcı
özelliğe sahip değildir.
Kişinin kendini geliştirme istek ve çabasını da önler. Özellikle de eşi kendi anne
babasının yanında eleştirmek eşler arası iletişimde büyük çatışmalara neden olabilir.
Bu çatışmalar ile eleştirilmekten kurtulamayan eş iletişim sizliği tercih edebilir. Eğer eşin
davranışı eleştirilecekse, gönül alıcı bir söz ve davranışla başlamak daha uygun bir
yöntemdir.
"Yemek çok güzel olmuş ama ben biraz daha tuz atmak istiyorum." gibi. Bu tür
cümleler yerine "Evde tuz kalmadı herhalde.",
"Sende unutkanlık başladı." gibi cümleler ile eleştiriye başlamak daha rencide edicidir
ve eşler arasındaki iletişimi olumsuz etkileyen bir yöntemdir.

15. 21.01.2023
7-Duygu Ve Düşünceler Paylaşılmalı...
Evliliğe başlarken eşler "iyi günde kötü günde, hastalıkta ve sağlıkta, ölüm bizi
ayırıncaya kadar" birbirlerinin yanında olacaklarını düşünürler ve işe bu niyetle
başlarlar.
Ev, eşlerin duygu ve düşüncelerini paylaştıkları bir sığmak olmalıdır. Eşler ne
zaman bir sıkıntı hissetse veya zorda kalsa bu mekâna sığınmalıdır.
Bu duygu ve düşünceler üzüntü veya sevinç boyutunda olabilir. Eşler duygu ve
düşüncelerini birbiriyle paylaşmıyor veya paylaşma ihtiyacı duymuyorlarsa aynı
evde ayrı yaşıyorlar demektir.
Böyle bir evi eşlerin sığınak olarak algılaması mümkün değildir. Aynı mekânda
ayrı yaşayan eşlerin aralarında sağlıklı bir iletişimin kurulması da zordur.

16. 21.01.2023
Eşler arasında yaşanan bu iletişimsizlik bir süre sonra eşlerin birbirlerinden
uzaklaşmalarına ve evliliğin anlamını sorgulamalarına neden olur.
Bu nedenle eşler duygu ve düşüncelerini olabildiğince paylaşmalıdır.
Elbette eşler arasında duygu ve düşünce bakımından farklılıklar vardır. Eşlerden
birini sevindiren bir durum diğerine sevimli gelmeyebilir.
Yeni bir masa örtüsü bayan için çok sevindiriciyken, erkek için bir anlam
taşımayabilir. Benzer şekilde ,tuttuğu takımın karşı takımı yenmesi erkek için çok
sevindirici bir olayken, bayan için önemsiz bir olay olabilir.
Bu tür durumlarda eşler aynı ölçüde sevinmeyebilir, ama "Aman canım. Sende çok
mu önemli." gibi sözlerle de eşin duygusu küçümsenmemelidir.
Eşler sorunlarını konuşabilmek için uygun şart ve ortam (çay sohbeti, dışarıda
yemeğe gitmek gibi) oluşturmaya dikkat etmeli, olabildiğince sakin olunmalı, sert
üsluptan kaçınılmalı ve sorunu oluşturan nedenler üzerinde durulmalıdır.

17. 21.01.2023
8-Ailede Yaşanan Güzellikler ailenin Manevi Gücüne Dinamizim Katar
Evlilikte eşlerin mutsuz anları olduğu gibi mutlu anları da vardır.
Mutsuz anları hatırlamak veya hatırlatmanın eşler arası iletişime olumlu bir katkısı
yoktur. Hatta bu mutsuz anların canlandırılması birtakım iletişim çatışmalarına
neden olabilir.
Evliliğinin canlı kalmasını, monotonluktan kurtulmasını isteyen eşlerin de mutlu
günlerini hatırlatacak söz ve davranışları eşler arası iletişimi olumlu etkiler.
Yaşanan evlilik sorunlarının çözümü veya çözümünün kolaylaştırılması adına da bu
yöntemden (eski mutlu günleri canlandırma) yararlanılabilir.

18. 21.01.2023
9-Eşiniz Önemsiyorsa Sizde Önemseyin...
Kadın ve erkek cinsiyetleri dolayısıyla farklı kişilik özelliklerine sahiptir.
Bu nedenle aynı çatı altında yaşayan ve birçok sorunu birlikte çözmek zorunda olan
eşler ilgi, ihtiyaç, zevk, beğeni, duygu gibi özellikler bakımından farklılık gösterir.
Eşlerin önemsedikleri durum, olay, nesne ve düşünceler birbirine uymayabilir.
Erkek için maç seyretmek, kadın için dizi veya magazin programları seyretmek
önemli olabilir. Erkek bir giysi alırken kadın kadar seçici olmayabilir.
Kadın ise bir elbise alırken defalarca deneme yapabilir ve bundan sıkılmaz. Bu
durum erkeğe sıkıcı gelebilir. Bu yüzden giyim mağazalarında birbiriyle tartışan
eşlere sık rastlanabilir.
Eğer kişi bu duruma kendisi açısından bakar eşinin önemsediklerini değersiz görür,
hatta dalga geçme yakın seçerse eşi ile tartışmayı veya çatışmayı göze alıyor
demektir.

19. 21.01.2023
"Sürekli haber programlarını izlemekten ne anlıyorsun bilmiyorum, gel beraber magazin
programı seyredelim." gibi bir söz de kendi önemsediğinizin daha değerli olduğu
yönünde mesaj verdiği için iletişimde sağlıklı bir yöntem değildir.
Bu nedenle eşler bir birlerinin önemsedikleri noktalan bilmeli, bunları görmemezlikten
gelme ve dalga geçme gibi davranışlara başvurmamalı.
Bu farklılıkları kabul etmek ve gerektiğinde de fedakarlık yapmak evlilikte mutluluk
isteyen ve evliliğinin kalitesini artırmak isteyen bir kişinin uygulayacağı yöntem olmalıdır.