Prezentacja z wystąpienia Hanny Gaweł na III Warsztacie Pracy Infobrokera Kraków, 21.05.2018r.

1. W E R Y F I K A C J A
I N F O R M A C J I
N A R Z Ę D Z I A
I I I W A R S Z T A T P R A C Y I N F O B R O K E R A

2. 2
Wprowadzenie do zagadnień
związanych z weryfikacją informacji
W P R O W A D Z E N I E
Co mogę wykorzystać do czego? Czy
narzędzie może mieć więcej niż jedno
zastosowanie?
O M Ó W I E N I E
Krótki przegląd narzędzi służących do
weryfikacji informacji wraz z
praktycznymi przykładami – Live Lab
N A R Z Ę D Z I A - p r e z e n t a c j a
Podsumowanie całości prezentacji
P O D S U M O W A N I E
P
L
A
N
W
Y
S
T
Ą
P
I
E
N
I
A

3. 3
W P R O W A D Z E N I E
P R Z E J D Ź D A L E J

4. 4
Viktor Mikhaylovich Vasnetsov
„ Ц А Р Е В Н А Н Е С М Е Я Н А ”
James Kerr / Scorpion Dagger
F A K E !
James Kerr / Scorpion Dagger
FA K E !
John Berret
„ D A M A Z G O Ł Ę B I E M ”

5. 5
Korzystanie z internetu wiąże się niestety z ryzykiem,
że trafimy na informacje, które nie zostały przez
autora zweryfikowane i potwierdzone. Często
mogliśmy zaobserwować przypadki, kiedy to nawet
działający bardzo długo w branży dziennikarze dali
się łapać na niesprawdzone, ale chwytliwe informacje
i puszczali je dalej w świat.
Zamieszczane treści nie podlegają (tak jak do tej
pory odbywało się to w tradycyjnych środkach
przekazu) krytyce wydawców i redaktorów.
WERYFIKACJĄ
INFORMACJI?
O C O C H O D Z I Z T Ą
FAKE
NEWS
K R Ó T K I E P R Z Y P O M N I E N I E :
f o r m a p r z e k a z y w a n i a i n f o r m a c j i , k t ó r a
o p i e r a s i ę n a c e l o w e j d e z i n f o r m a c j i l u b
o s z u s t wi e , r o z p r z e s t r z e n i a n a p o p r z e z
d r u k o w a n e i n a d a w c z e s e r w i s y
i n f o r m a c y j n e , m e d i a e l e k t r o n i c z n e c z y
s e r w i s y s p o ł e c z n o ś c i o w e .
Ź r ó d ł o : W i k i p e d i a . p l

6. 6
“ “ “Minister Witold
Waszczykowski i tworzenie
korytarzy humanitarnych dla
uchodźców.
„ D i e W e l t ”
w y w i a d
Amerykanka Dee Dee szuka
Polaka, Wojtka!
F i r m a „ R e s e r v e d ”
k a m p a n i a r e k l a m o w a
60 tysięcy nazistów przeszło
ulicami Warszawy podczas
Marszu Niepodległości, którego
hasłem było „Módlmy się za
islamski holocaust”
J e s s e L e h r i c h
o r a z j e g o t w e e t o r e k o r d o w y m z a s i ę g u
CIEKAWE PRZYKŁADY FAKE NEWS Z POLSKIEGO
INTERNETU
P O N I Ż E J P R E Z E N T U J Ę
S ą t o j e d n e z n a j c i e k a w s z y c h p r z y k ł a d ó w , k t ó r e m o g l i ś m y s p o t k a ć n a r ó ż n y c h w i t r y n a c h w o s t a t n i m
c z a s i e :

7. 7
MINI FOTO GALERIA FAKE NEWSÓW
J a k t o w y g l ą d a ł o w m e d i a c h ?
Fake newsy to problem
narastający na całym świecie.
Kiedyś fałszywe plotki potrafiły
zniszczyć życie ludziom, ale
miały ograniczony zasięg.
Dziś jedna fałszywa
informacja może wywołać
destabilizację na giełdzie albo
zamieszki w kraju.

8. 8
N A R Z Ę D Z I A -
p r e z e n t a c j a
P R Z E J D Ź D A L E J

9. 9
C R O S S C H E C K
Dzięki CrossCheck, użytkownicy mają możliwość
zgłaszania podejrzanych artykułów, zdjęć czy filmów.
P R Z E J D Ź D A L E J
F A K E N E W S D E T E C T O R A I
Fake News Detector AI to system do wykrywania
nieprawdziwych informacji wykorzystujący sztuczną
inteligencję.
P R Z E J D Ź D A L E J
F O T O F O R E N S I C S
Narzędzie służące do sprawdzenia, czy nie mamy
do czynienia z fotomontażem.
P R Z E J D Ź D A L E J
NARZĘDZI DO WERYFIKACJI INFORMACJI
P R E Z E N T A C J A
P o n i ż e j p r e z e n t u j ę t r z y n a j w a ż n i e j s z e m o i m z d a n i e m n a r z ę d z i a , k t ó r e m o ż n a w y k o r z y s t a ć d o
w e r y f i k a c j i i n f o r m a c j i p o c h o d z ą c e j z I n t e r n e t u .

10. 10
CO OFERUJĄ NAM TE NARZĘDZIA?
C z e g o m o ż e m y s i ę s p o d z i e w a ć , w y b i e r a j ą c p o n i ż e j z a p r e z e n t o w a n e n a r z ę d z i a d o w e r y f i k a c j i
i n f o r m a c j i ? C z y s ą o n e ł a t w o d o s t ę p n e ? C z y s ą o d p ł a t n e ? C o w ł a ś c i w i e r o b i ą ?
CROSSCHECK FOTOFORENSICS
DARMOWE
I n f o r m a c j e p r z e c h o d z ą
k i l k u e t a p o w ą w e r y f i k a c j ę
i n f o r m a c j i , a n a s t ę p n i e
p u b l i k o w a n e s ą n a s t r o n i e
C r o s s C h e c k
DARMOWE
N a r z ę d z i e p o z w a l a n a m n a
s a m o d z i e l n ą w e r y f i k a c j ę d a n e g o
z d j ę c i a p o p r z e z w e r y f i k a c j ę m e t o d ą
p o r ó w n a w c z ą z o d c z y t e m
m e t a d a n y c h
S L A J D 1 1 S L A J D 1 3
FAKE NEWS
DETECTOR
DARMOWE
N a r z ę d z i e w y k o r z y s t u j e
m e c h a n i z m y s z t u c z n e j
i n t e l i g e n c j i , w i e d z ę e k s p e r c k ą
o r a z i n f o r m a c j e o d u s e r ó w d o
w e r y f i k a c j i n e w s ó w
S L A J D 1 2

11. 11
CROSSCHECK
J a k w y g l ą d a p r a c a z w y k o r z y s t a n i e m C r o s s C h e c k ?
Po Lewej stronie mamy live blog, który
możemy zasubskrybować, aby
otrzymywać na bieżąco informacje.
L I V E B L O G
Po prawej stronie mamy pytania
spływające od Użytkowników, które są
oznaczone ikonami, podkreślającymi
prawdziwość lub fałsz zawartej w nich
informacji
P Y TA N I A
Strona jest przejrzysta, nie posiada
zbędnych, odwracających uwagę
Użytkownika elementów.
P R Z E J R Z Y S T O Ś Ć
CrossCheck posiada wyszukiwarkę,
dzięki której możemy wprowadzać
interesujące nas kwerendy
W Y S Z U K I WA R K A

12. 12
FAKE NEWS DETECTOR AI
J a k w y g l ą d a p r a c a z w y k o r z y s t a n i e m F a k e N e w s D e t e c t o r A I ?
Aby móc sprawdzić posta / artykuł, należy
wprowadzić adres internetowy.
Wprowadzanie samych wyrażeń czy też
słów kluczowych niestety nie daje nam
wyników.
T Y L K O U R L
Po wprowadzeniu adresu URL,
otrzymujemy informację zwrotną o treści
„fake!” lub true. Jednocześnie, strona NIE
ZAWSZE podaje nam prawdziwą
informację.
FA K E !
Strona jest przejrzysta, nie posiada
zbędnych, odwracających uwagę
Użytkownika elementów.
P R Z E J R Z Y S T O Ś Ć
Fake News Detector AI posiada
wyszukiwarkę, dzięki której możemy
wprowadzać interesujące nas kwerendy
W Y S Z U K I WA R K A

13. 13
FOTOFORENSICS
J a k w y g l ą d a p r a c a z w y k o r z y s t a n i e m F o t o F o r e n s i c s ?
Możemy również wgrać interesujące nas
zdjęcie z komputera.
M O Ż E W G R A M Y ?
Ta publiczna strona internetowa jest
używana przez badaczy kryminalistyki.
Użytkownicy, którzy przesyłają treści
pornograficzne, nagość lub treści
erotyczne, zostaną zbanowani.
Z A B E Z P I E C Z E N I A
Strona jest przejrzysta, nie posiada
zbędnych, odwracających uwagę
Użytkownika elementów., ale jej design
pozostawia wiele do życzenia.
M A Ł O
N O W O C Z E S N Y
D E S I G N
Mamy tutaj pole, umożliwiające
wprowadzenie URL interesującego nas
zdjęcia.
W Y S Z U K I WA R K A
U R L

14. 14
DEMAGOG + FAKESPOT
N A R Z Ę D Z I A Z P O L S K I :
W dniach 16-18.02.2018 w Warszawie miał miejsce Edukaton – Pół prawdy to całe kłamstwo. Celem tego spotkania było stworzenie webowych narzędzi edukacyjnych, które będą uczyć
odporności na manipulacje w internecie: fake news, phishing, clickbait, łańcuszki wyłudzające dane osobowe itp.
I miejsce - Demagog: "Fajnie, że wiesz„ - Aplikacja zachęcająca do diagnozowania i wzmacniania swojej odporności na fake news! Skład zespołu: Małgorzata Kilian, Michał Wołoszyn,
Patryk Zakrzewski, Rafał Warniełło, Andrzej Pragacz, Filip Golebiewski
II miejsce - Przypis Powszechny: "Fakespot„ - Rozwiązanie uczące weryfikacji przykładowych newsów i budujące dobre nawyki fact checkingu, np. sprawdzanie źródeł! Skład zespołu:
Krzysztof Główka, Katarzyna Skowrońska, Ewa Bukowska, Bartosz Legięć, Arkadiusz Borysiuk
ZWYCIĘSKIE
PROJEKTY:
🏅I miejsce - Demagog: "Fajnie, że wiesz„
→
🏅🏅II miejsce - Przypis Powszechny:
"Fakespot„
←

15. 15
PRZYPIS
POWSZECHNY
Przypis Powszechny to projekt, w którym autorzy
wykorzystują technologię do rozwiązania problemu
nierzetelnych informacji w sieci i ułatwienia dostępu do
wiarygodnych źródeł. Aplikacja Przypis Powszechny
pozwala dodawać bezpośrednio na stronie z artykułem
różnego rodzaju treści - brakujące źródła,
dopowiedzenia, a także sprostowania fałszywych lub
zmanipulowanych informacji.
Użytkownicy mogą wyświetlać przypisy dodane przez
innych i tworzyć nowe -- dzięki temu każdy użytkownik
ma pod ręką informacje zgromadzone przez innych i
może łatwo i szybko z nich skorzystać, aby ocenić
wiarygodność artykułu lub zaoszczędzić sobie czas
potrzebny na wyszukiwanie źródeł.
DEMAGOG to inicjatywa międzynarodowa realizowana
równocześnie w Polsce, Czechach, na Słowacji i
Węgrzech. Celem Demagoga jest kontrola wypowiedzi
polityków. Metoda (FACTCHECK), wykorzystywana
przez autorów projektu polega na analizie prawdziwości
wystąpień polskich polityków w oparciu o fakty, dane
statystyczne czy publicznie dostępne źródła
Tak sprawdzoną wypowiedź kwalifikuje się jako prawdę,
fałsz lub manipulację (ewentualnie – gdy niemożliwe
jest odnalezienie wiarygodnych źródeł – jako
nieweryfikowalną).
DEMAGOG

16. 16
P O D S U M O W A N I E
P R Z E J D Ź D A L E J

17. 17
"SĄ D WA R OD ZAJ E W IED ZY: KIED Y POSIAD AMY
W IED ZĘ W J AKIMŚ PR ZED MIOC IE LU B W IEMY, GD ZIE
ZN ALEŹĆ POTR ZEBN E IN FOR MAC J E .”
—SAMUEL JOHNSON

18. 18
REKOMENDUJĘ TE NARZDZIA?
Z A T E M , K O M U
Profesjonalizm infobrokera przejawia się w ponoszeniu przez niego pełnej odpowiedzialności za rzetelność i prawdziwość przekazywanych
odbiorcy danych, oraz za możliwe wyczerpanie tematu we wszystkich jego aspektach. Ze względu na to, aby ułatwić sobie pracę,
infobrokerzy oraz specjaliści informacji powinni korzystać z tego typu narzędzi.
I N F O B R O K E R O M / S P E C J A L I S T O M I N F O R M A C J I :
Każdy badacz w ramach uwiarygodnienia wyników swoich badań powinien, przed skorzystaniem z materiału znalezionego w sieci, wcześniej
zweryfikować go.
B A D A C Z O M / D Z I E N N I K A R Z O M :
Każda osoba, która czuje niepewność i niedosyt, powinna mieć świadomość istnienia takich narzędzi oraz możliwości skorzystania z nich. To
nic nie kosztuje, a poprawia jakość naszego życia, oraz czyni dzień przyjemniejszym.
W S Z Y S T K I M , K T Ó R Z Y O C Z E K U J Ą R Z E T E L N E J I N F O R M A C J I :

19. 19
Strengths
• Każde z tych narzędzi jest
dostępne za darmo;
• Są na bieżąco
aktualizowane;
• Rzeczywiście działają choć
można mieć zastrzeżenia ;
• Są łatwe w obsłudze ;
• Pozwalają na
zaoszczędzenie czasu;
Weaknesses
• Są mało popularne wśród
użytkowników;
• FNDAI wykazywał błędy
podczas testowania – nie
zawsze algorytmy AI działają
poprawnie;
• Wymagają podstaw
znajomości j. angielskiego do
sprawnej obsługi
Opportunities
• W ramach rozwoju widać tu
duży potencjał ;
• Jest bardzo duże
zapotrzebowanie na tego typu
narzędzia;
• Narzędzie tego typu w Polsce
miałoby duże wzięcie.
Threats
• Bazowanie na tylko jednym
narzędziu może nie przynieść
pożądanego efektu;
• Nie można bazować jedynie
na samych narzędziach –
przede wszystkim trzeba
pamiętać o zdrowym
rozsądku.
S W O T
ANALIZA SWOT PREZENTOWANYCH NARZĘDZI
P O N I Ż E J Z N A J D U J E S I Ę
C z y t e n a r z ę d z i a s ą w a r t e n a s z e j u w a g i ? C z y w a r t o j e w y k o r z y s t y w a ć w p r a c y i n f o b r o k e r a / s p e c j a l i s t y
i n f o r m a c j i / b a d a c z a ? C z y n i e m a r n u j e m y n a s z e g o c z a s u ?

20. 20
OCENA
KROK PIERWSZY
Oceń, czy uzyskany materiał
zawiera poszukiwane
informacje.
WIARYGODNOŚĆ
KROK DRUGI
Sprawdź wiarygodność
źródła, np. serwisu
internetowego, na którym
umieszczony jest tekst. Czy
zwykle publikują tam godni
zaufania autorzy? Czy źródło
jest często aktualizowane?
AUTOR
KROK TRZECI
Każda informacja ma
swojego autora, zatem
rozpoznaj go. Czy jego
wiedza jest pogłębiona? Czy
jest rzetelny? Czy stara się
być bezstronny, opowiada o
różnych punktach widzenia?
Czy nie miałby korzyści z
zaciemniania prawdy?
OGRANICZONE ZAUFANIE
KROK CZWARTY
Do zdobytej przez Internet
wiedzy musimy zatem
podchodzić ostrożnie i
pamiętać, że nawet
autorytety popełniają błędy.
Konieczne jest
zdroworozsądkowe
podejście i chłodna ocena
faktów oraz informacji
zamieszczanych w
cyberprzestrzeni.
4 KROKI DO WERYFIKACJI
J A K Z A T E M W E R Y F I K O W A Ć I N F O R M A C J Ę ?
K a ż d y r o z s ą d n i e m y ś l ą c y c z ł o w i e k p o w i n i e n m i e ć
ś w i a d o m o ś ć , ż e n i e w s z y s t k o w s i e c i j e s t p r a wd z i we . A b y
m i e ć p e w n o ś ć , ż e m a s z d o c z y n i e n i a z p r a wd z i wą
i n f o r m a c j ą , z a w s z e w r a z i e w ą t p l i w o ś c i p o s t ę p u j w e d ł u g
t y c h c z t e r e c h k r o k ó w :

21. 21
ŹRÓDŁA
W Y K O R Z Y S T A N E P O D C Z A S P R A C Y
• O. Varol, E. Ferrara, C. A. Davis, F. Menczer, A.
Flammini. (2017). Online Human-Bot Interactions:
Detection, Estimation, and Characterization.
[Online]. Dostęp:
https://arxiv.org/pdf/1703.03107.pdf [13.05.2018].
• A. Rypel, Umiejętności gimnazjalistów w zakresie
odbioru tekstów, Edukacja 2016, 2(137), s. 67-78.
• How to spot a Twitter bot. 10 easy ways to
recognize fake accounts. [Online]. Dostęp:
http://botornot.co/blog/index.php/how-to-spot-a-
twitter-bot-10-easy-ways-to-recognize-fake-
accounts/ [14.05.2018].
• M. Zimdars. False, Misleading, Clickbait-y, and
Satirical “News” Sources. [Online]. Dostęp:
https://docs.google.com/document/d/10eA5-
mCZLSS4MQY5QGb5ewC3VAL6pLkT53V_8Zyit
M/edit [14.05.2018].
• D. Leonhardt, S. A. Thompson. (2017) Trump’s
Lies. [Online]. Dostęp: https://www.nytimes.
• com/interactive/2017/06/23/opinion/trumps-
lies.html [10.05.2018].
• https://edukaton.com/
• https://www.facebook.com/pg/Demagog/about/?re
f=page_internal
• https://m.facebook.com/edukaton/posts/17525808
15050628
• http://www.fakenewsai.com/
• http://www.heuristic.pl/blog/internet/Wiarygodnosc
-informacji-zamieszczanych-w-Internecie;204.html
• https://rynekinformacji.pl/przydatne-narzedzia-do-
weryfikacji-informacji/
• http://lach.edu.pl/
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Fake_news
• https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_fake_news_w
ebsites

22. 22
Jeżeli masz pytanie odnośnie prezentacji, lub chcesz nawiązać ze mną współpracę,
znajdziesz mnie tutaj:
SKONTAKTUJ SIĘ ZE MNĄ
HANNA GAWEŁ
O A U T O R C E P R E Z E N T A C J I :
S t u d e n t k a I r o k u s t u d i ó w m a g i s t e r s k i c h z z a r z ą d z a n i a i n f o r m a c j ą n a U n i w e r s y t e c i e J a g i e l l o ń s k i m w
K r a k o w i e . M ł o d s z y I n f o b r o k e r f r e e l a n c e r , c h w y t a j ą c a w p r z e l o c i e r ó ż n e z l e c e n i a .