1. CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIỀN LƢƠNG VÀ CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƢƠNG
TẠI CÔNG TY XYZ
Hãy liên hệ ngay với http://trustluanvan.com
Mrs Phƣơng
Di động: 0974537942 hoặc 090 933 7942
Mail: trustluanvan@gmail.com
Website: http://trustluanvan.com/
P/s: Dear All. Khi thực hiện chuyên đề tốt nghiệp Kế toán các bạn không nên copy
nguyên si các bài trên mạng về có thể đó là những bài khá cũ, thực hiện theo quy
định cũ của Quyết định 15 (nay là thông tƣ 200), Quyết định 48 (nay là thông tƣ
133). Tránh tiền mất tật mang.
Trân trọng!
LỜI MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài
2.Mục tiêu nghiên cứu
3.Đối tượng nghiên cứu
4.Phạm vi nghiên cứu
5.Phương pháp nghiên cứu
6.Kết cấu đề tài
CHƢƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƢƠNG VÀ CÁC KHOẢN
TRÍCH THEO LƢƠNG
1.1.Khái niệm, vai trò, ý nghĩa và các nhân tố ảnh hưởng tới tiền lương
1.1.1.Khái niệm tiền lương
1.1.2Nhiệm vụ, vai trò của tiền lương
1.1.3.Các nhân tố ảnh hưởng tới tiền lương
1.2.Phân loại
1.2.1.Phân loại lao động trong doanh nghiệp

2. 1.2.1.1.Phân loại theo tính chất hợp đồng lao động
1.2.1.2. Phân loại theo lao động trực tiếp và lao động gián tiếp
1.2.2 Các hình thức tiền lương
1.2.2.1 Hình thức tiền lương theo thời gian
1.2.2.2 Hình thức tiền lương theo sản phẩm
1.2.2.3 Hình thức tiền lương hỗn hợp
1.2.2.4 Các hình thức đãi ngộ khác ngoài lương
1.3.Kế toán tiền lương
1.3.1 Nhiệm vụ của kế toán tiền lương
1.3.2 Chứng từ sử dụng
1.3.3 Tài khoản sử dụng
1.3.4 Phương pháp hạch toán một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh
1.3.5.Sơ đồ hạch toán
1.4.Kế toán các khoản trích theo lương
1.4.1 Quỹ tiền lương, quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn
1.4.2.Kết cấu tài khoản 3382, 3383, 3384, 3386
1.4.3 Tài khoản sử dụng
1.4.4 Phương pháp hạch toán
1.4.5 Sơ đồ hạch toán
CHƢƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TIỀN LƢƠNG VÀ CÁC
KHOẢN TRÍCH THEO LƢƠNG TẠI CÔNG TY XYZ
2.1 Giới thiệu tổng quan về công ty
2.1.1 Lịch sử hình thành và phát triển của Công ty XYZ
2.1.2. Tổ chứcbộ máy tổ chức của Công ty XYZ
2.1.2.1 Hình thức tổ chức bộ máy quản lý
2.1.2.2 Sơ đồ tổ chức bộ máy quản lý
2.1.2.3.Chức năng nhiệm vụ của các phòng ban
2.1.3 Tổ chức công tác kế toán của Công ty XYZ
2.1.3.1 Hình thức tổ chức bộ máy kế toán

3. 2.1.3.2 Sơ đồ tổ chức bộ máy kế toán
2.1.3.3 Chức năng nhiệm vụ của từng kế toán phần hành
2.1.3.4 Một số chính sách, chế độ kế toán áp dụng tại công ty
2.2 Thực trạng kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại Công ty XYZ
2.2.1. Tổng quan về lao động tiền lương tại công ty
2.2.1.1 Đặc điểm về lao động tại công ty
2.2.1.2 Đặc điểm về tiền lương và các khoản trích theo lương
2.2.2. Kế toán tiền lương và các khoản trích theo lương tại công ty
2.2.2.1 Kế toán tiền lương tại công ty
2.2.2.2 Kế toán các khoản trích theo lương tại công ty
CHƢƠNG 3 NHẬN XÉT VÀ KIẾN NGHỊ
3.1. Nhận xét
3.1.1 Những thành tựu đạt được
3.1.2 Những hạn chế và khó khăn của công ty
3.2.Kiến nghị
3.2.1 Về lao động
3.2.2 Phương thức trả lương
3.2.3 Hình thức trả lương
3.2.4 Điều kiện và môi trường làm việc
3.2.5 Về đãi ngộ thông qua công việc
KẾT LUẬN
TÀI LIỆU THAM KHẢO

4. CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ KẾ TOÁN TIỀN LƢƠNG VÀ CÁC KHOẢN
TRÍCH THEO LƢƠNG
1.1.Khái niệm, vai trò, ý nghĩa và các nhân tố ảnh hƣởng tới tiền lƣơng
1.1.1.Khái niệm tiền lƣơng
Tiền lương là biểu hiện bằng tiền của một bộ phận sản phẩm xã hội mà người lao
động được sử dụng để bù đắp hao phí lao động của họ trong quá trình sản xuất kinh
doanh. Tiền lương (hay tiền công) gắn liền với thời gian và kết quả lao động mà người
lao động đã tham gia thực hiện trong quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
1.1.2Nhiệm vụ, vai trò của tiền lƣơng
 Vai trò
Tiền lương duy trì thúc đẩy và tái sản xuất sức lao động. Trong mỗi doanh nghiệp
hiện nay muốn tồn tại, duy trì, hay phát triển thì tiền lương cũng là vấn đề đáng được
quan tâm. Nhất là trong nền kinh tế thị trường hiện nay nếu doanh nghiệp nào có chế độ
lương hợp lý thì sẽ thu hút được nguồn nhân lực có chất lượng tốt
Trong bất cứ doanh nghiệp nào cũng cần sử dụng một lực lượng lao động nhất
định tuỳ theo quy mô, yêu cầu sản xuất cụ thể. Chi phí về tiền lương là một trong các yếu
tố chi phí cơ bản cấu thành nên giá trị sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra. Vì vậy, sử
dụng hợp lý lao động cũng chính là tiết kiệm chi phí về lao động sống (lượng), do đó góp
phần hạ thấp giá thành sản phẩm, tăng doanh lợi cho doanh nghiệp và là điều kiện để cải
thiện, nâng cao đời sống vật chất tinh thần cho công nhân viên, cho người lao động trong
doanh nghiệp.
Tiền lương không phải là vấn đề chi phí trong nội bộ từng doanh nghiệp thu nhập
đối với người lao động mà còn là một vấn đề kinh tế - chính trị - xã hội mà Chính phủ
của mỗi quốc gia cần phải quan tâm.
 Ý nghĩa

5. Tiền lương là khoản thu nhập đối với mỗi người lao động và nó có ý nghĩa hết sức
quan trọng, ngoài đảm bảo tái sản xuất sức lao động, tiền lương còn giúp người lao động
yêu nghề, tận tâm với công việc, hăng hái tham gia sản xuất. Tất cả mọi chi tiêu trong gia
đình cũng như ngoài xã hội đều xuất phát từ tiền lương từ chính sức lao động của họ bỏ
ra . Vì vậy tiền lương là khoản thu nhập không thể thiếu đối với người lao động.
1.1.3.Các nhân tố ảnh hƣởng tới tiền lƣơng
Tất cả mọi lao động đều muốn mình có mức thu nhập từ tiền lương ổn định và khá
nhưng thực tế có rất nhiều nhân tố chủ quan cũng như khách quan ảnh hưởng trực tiếp
đến tiền lương của họ như một số nhân tố sau:
- Do còn hạn chế về trình độ cũng như năng lực
- Tuổi tác và giới tính không phù hợp với công việc.
- Làm việc trong điều kiện thiếu trang thiết bị.
- Vật tư, vật liệu bị thiếu, hoặc kém phẩm chất
- Sức khỏe của người lao động không được bảo đảm
- Làm việc trong điều kiện địa hình và thời tiết không thuận lợi
Trong thời đại khoa học và công nghệ phát triển nhanh chóng từng ngày nếu không tự
trao dồi kiến thức và học hỏi những kiến thức mới để theo kịp những công nghệ mới thì
chất lượng cũng như số lượng sản phẩm không được đảm bảo từ đó sẻ ảnh hưởng trực
tiếp đến thu nhập của người lao động. Vấn đề tuổi tác và giới tính cũng được các doanh
nghiệp rất quan tâm nhất là đối với các doanh nghiệp sử dụng lao động làm việc chủ yếu
bằng chân tay như trong các hầm mỏ, công trường xây dựng, sản xuất vật liệu xây
dựng,…Ngoài vấn đề trên sức khoẻ của người lao động đóng vai trò then chốt trong mọi
hoạt động sản xuất, nếu nó không được đảm bảo thì thu nhập của người lao động không
được đảm bảo. Ngoài các nhân tố trên thì vật tư, trang thiết bị, điều kiện địa hình và thời
tiết cũng ảnh hưởng lớn tới thu nhập của người lao động, VD : Người lao động được giao

6. khoán khối lượng đổ bê tông nhưng do thiếu đá hoặc cát, trong khi thi công máy trộn bê
tông hỏng và phải đưa bê tông lên cao trong điều kiện thời tiết xấu. Tập hợp các yếu tố
đó sẽ làm cho thời gian làm khoán kéo dài vì vậy ngày công không đạt.
1.2.Phân loại
1.2.1.Phân loại lao động trong doanh nghiệp
 Lao động hợp đồng dài hạn: Là những lao động làm việc theo chế độ hợp đồng dài
hạn từ một năm trở lên.
 Lao động hợp đồng ngắn hạn: Là những lao động việc theo chế độ hợp đồng thời
vụ dưới 1 năm
1.2.1.1.Phân loại theo tính chất hợp đồng lao động
 Lao động trực tiếp: Là lao động tham gia vào trực tiếp sản xuất thành phẩm.
 Lao động gián tiếp: Là lao động phục vụ cho lao động trực tiếp sản xuất kinh
doanh.
1.2.1.2. Phân loại theo lao động trực tiếp và lao động gián tiếp
 Lao động thực hiện chức năng sản xuất
 Lao động thực hiện chức năng bán hàng
 Lao động thực hiện chức năng quản lý
1.2.2 Các hình thức tiền lƣơng
1.2.2.1 Hình thức tiền lƣơng theo thời gian
Hình thức tiền lương theo thời gian là hình thức trả lương cho người lao động tính
theo thời gian việc thực tế, và mức lương theo trình độ lành nghề, chuyên môn, tính chất
công việc… của mọi người lao động. Để vận dụng hình thức trả lương theo thời gian các
doanh nghiệp thường áp dụng các văn bản hướng dẫn của nhà nước về tiền lương theo
từng ngành nghề, công việc, mức độ uyên thâm nghề nghiệp của người lao động để tính
mức lương thời gian áp dụng cho doanh nghiệp mình.
Việc tính trả lương theo thời gian có thể thưc hiện 2 cách lương thời gian giản đơn
và lương thời gian có thưởng.

7. Lương thời gian đơn giản: Là tiền lương là tiền lương được tính theo thời gian làm
việc và đơn giá lương thời gian. Lương thời gian giản đơn được chia thành
Tiền lương tháng: là tiền lương trả cố định theo hợp đồng lao động trong một
tháng, hoặc có thể là tiền lương được quy định sẵn đối với từng bậc lương trong chế độ
tiền lương trong chế độ tiền lương của nhà nước. Tiền lương tháng thường áp dụng để trả
lương cho nhân viên hành chính nhân viên quản lý hoặc người lao động làm việc theo
hợp đồng ngắn hạn.
Tiền lương ngày : là tiền lương trả cho người lao động theo mức lương ngày và có
số ngày làm việc thực tế trong tháng.
Tiền lương ngày thường được áp dụng để trả lương cho lao động trực tiếp hưởng
lương theo thời gian. Tiền lương ngày còn là cơ sở để tính trợ cấp BHXH trả cho người
lao động trong các trường hợp được phép hưởng theo chế độ quy định
Tiền lương giờ: là tiền lương trả cho người lao động tùy thuộc vào mức lương giờ
và số giờ làm việc thực tế. Mức lương giờ còn phân biệt thời gian làm việc trong các
ngày nghỉ, ngày lễ, làm đêm, làm ngoài giờ. Tiền lương giờ thường được áp dụng để trả
lương cho lao động bán thời gian, lao động làm việc không hưởng theo sản phẩm, hoặc
làm việc trong ngày nghỉ, ngày lễ, làm ngoài giờ.
Lương thời gian có thưởng: là hình thức tiền lương giản đơn kết hợp với chế độ
thưởng trong sản xuất. Đồng thời phản ánh được ý thức trách nhiệm, tinh thần sáng tạo
trong lao động, trình độ tay nghề. Vì vậy nó có tác dụng khuyến khích người lao động
quan tâm đến trách nhiệm và kết quả của mình.
Mức
lương
tháng
Số ngày làm
việc thực tế
trong tháng=
lươ
ng
thá
ng
x x +
Bậc
lương
Lương
bình quân
1 ngày
Phụ cấp
(nếu có

8. Mức lương = Lương thời gian đơn giản + Tiền thưởng
1.2.2.2 Hình thức tiền lƣơng theo sản phẩm
Hình thức tiền lương theo sản phẩm là hình thức trả lương cho người lao động
hay nhóm người lao động tùy thuộc vào số lượng và chất lượng của khối lượng công
việc, sản phẩm hay dịch vụ hòan thành. Hình thức tiền lương theo sản phẩm bao gồm các
hình thức sau:
Tiền lương theo sản phẩm lũy tiến: Theo hình thức này tiền lương trả cho người
lao động có phân biệt đơn giá lương với các mức khối lượng sản phẩm hoàn thành.
Nguyên tắc của hình thức này là đơn giá lương sẽ gia tăng cấp bậc khi khối lượng sản
phẩm hòan thành vượt một định mức nào đó.
Hình thức này thường được áp dụng cho những công đoạn quan trọng, sản xuất
khẩn trương đảm bảo tính đồng bộ của sản xuất, hoặc đáp ứng tiến bộ giao hàng theo đơn
đặt hàng. Tuy nhiên khi áp dụng hình thức này còn chú ý đến trường hợp người lao động
vì quan tâm đến số lượng sản phẩm hoàn thành mà xem nhẹ chất lượng sản phẩm, ảnh
hưởng đến uy tín sản phẩm của doanh nghiệp trên thị trường. Theo hình thức này lương
sản phẩm chia làm 2 phần
Tiền lương theo sản phẩm trực tiếp không hạn chế: theo hình thức này, tiền lương
trả cho người lao động tùy thuộc vào số lượng sản phẩm hoàn thành và đơn giá lương sản
phẩm. Tiền lương. Tiền lương phải trả được xác định như sau:
Lương sản phẩm
ngoài định mức
Đơn giá sản phẩm
vượt định mức
Số lượng sản
vượt định mức x=
Tổng tiền lương
phải trả =
Số lượng sản
phẩm hoàn
thành
x Đơn giá lương

9. Hình thức này thường được áp dụng cho lao động trực tiếp sản xuất ra sản phẩm
tại doanh nghiệp.
Tiền lương sản phẩm gián tiếp: Hình thức này được áp dụng để trả lương cho lao
động gián tiếp ở bộ phận sản xuất, như công nhân vận chuyển vật liệu, thành phẩm, bảo
máy móc thiết bị. Tiền lương của bộ phận lao động này thường theo một tỷ lệ tiền lương
của lao động trực tiếp sản xuất sản phẩm. Lý do là chất lượng và năng suất của bộ phận
lao động trực tiếp sản xuất còn tùy thuộc vào chất lượng phục vụ của bộ phận lao động
gián tiếp.
Tiền lương sản phẩm có thưởng: Theo hình thức này, ngoài tiền lương theo sản
phẩm trực tiếp, người lao động còn nhận khoản tiền thưởng do tiết kiệm nguyên nhiên
liệu, tăng năng suất lao động, thưởng sáng kiến …. Hình thưc này cũng chú ý đến trường
hợp người lao động làm ra sản phẩm kém phẩm chất, lãng phí vật tư,… để phải chịu tiền
phạt.
Tiền lương khoán khối lượng công việc: Hình thức này tiền lương đựơc trả cho
khối lượng công việc hoàn thành. Hình thức này thường áp dụng cho những công việc có
tính đơn giản như bốc dỡ vật tư, sữa chữa… hoặc những công việc không thể tách ra từng
công việc cụ thể được.
Nhìn chung, hình thức tiền lương theo sản phẩm có nhiều ưu điểm so với hình
thức trả lương theo thời gian. Hình thức này thể hiện nguyên tắc phân phối theo lao động,
góp phần khuyến khích tăng năng suất lao động. Để vận dụng hình thức này doanh
nghiệp phải xây dựng định mức lao động phù hợp với từng công việc, từng cấp bậc và
trình độ của người lao động có chú ý đến thực trạng cơ sở vật chất của mình. Định mức
lao động phải là định mức động để góp phần tăng năng suất lao động tại doanh nghiệp.
1.2.2.3 Hình thức tiền lƣơng hỗn hợp
Có một số công việc khó áp dụng các hình trả lương như không tính trước được
thời gian, không định lượng được khối lượng công việc cũng như sản phẩm hoàn
thành.Vì vậy kết hợp các hình thức trả lương trên để xây dựng hình thức lương hỗn hợp.

10. 1.2.2.4 Các hình thức đãi ngộ khác ngoài lƣơng
Ngoài các khoản lương mà người lao động được nhận họ còn nhận được nhận một số
đãi ngộ như:
+ Tiền thưởng cho những ngày lễ lớn của đất nước, tiền thưởng quý, tiền thưởng cuối
năm.
+ Tổ chức đi tham quan, nghỉ mát cho người lao động
+ Kiểm tra khám sức khoẻ định kỳ …
1.3.Kế toán tiền lƣơng
1.3.1 Nhiệm vụ của kế toán tiền lƣơng
Tài khoản này dùng để phản ánh các khoản phải trả và tình hình thanh toán các
khoản phải trả cho người lao động của doanh nghiệp về tiền lương, tiền công, tiền
thưởng, bảo hiểm xã hội và các khoản phải trả khác thuộc về thu nhập của người lao
động.
Bên Nợ:
- Các khoản tiền lương, tiền công, tiền thưởng có tính chất lương, bảo hiểm xã hội
và các khoản khác đã trả, đã chi, đã ứng trước cho người lao động,
- Các khoản khấu trừ vào tiền lương, tiền công của người lao động.
Bên Có:
- Các khoản tiền lương, tiền công, tiền thưởng có tính chất lương, bảo hiểm xã hội
và các khoản khác phải trả, phải chi cho người lao động.
Số dƣ bên Có:
Các khoản tiền lương, tiền công, tiền thưởng có tính chất lương và các khoản khác
còn phải trả cho người lao động
Tài khoản 334 - Phải trả người lao động, có 2 tài khoản cấp 2:

11. - Tài khoản 3341 - Phải trả công nhân viên: Phản ánh các khoản phải trả và tình
hình thanh toán các khoản phải trả cho công nhân viên của doanh nghiệp về tiền lương,
tiền thưởng có tính chất lương, bảo hiểm xã hội và các khoản phải trả khác thuộc về thu
nhập của công nhân viên.
- Tài khoản 3348 - Phải trả người lao động khác: Phản ánh các khoản phải trả và
tình hình thanh toán các khoản phải trả cho người lao động khác ngoài công nhân viên
của doanh nghiệp về tiền công, tiền thưởng (nếu có) có tính chất về tiền công và các
khoản phải trả khác thuộc về thu nhập của người lao động
1.3.2 Chứng từ sử dụng
 Bảng chấm công
 Bảng chấm công làm thêm giờ
 Bảng thanh toán tiền lương
 Bảng thanh toán tiền thưởng
 Giấy đi đường
 Phiếu xác nhận sản phẩm hoặc công việc hoàn thành
 Bảng thanh toán tiền làm thêm giờ
 Bảng thanh toán tiền thuê ngoài
 Hợp đồng giao khoán
 Biên bản thanh lý (nghiệm thu) hợp đồng giao khoán
 Bảng kê trích nộp các khoản theo lương
 Bảng phân bổ tiền lương và bảo hiểm xã hội
1.3.3 Tài khoản sử dụng
Tài khoản 334 phải hạch toán chi tiết theo 2 nội dung: Thanh toán lương và
thanh toán các khoản khác.
Tài khoản 334 - Phải trả người lao động, có 2 tài khoản cấp 2:

12. - Tài khoản 3341 - Phải trả công nhân viên: Phản ánh các khoản phải trả và tình
hình thanh toán các khoản phải trả cho công nhân viên của doanh nghiệp về tiền lương,
tiền thưởng có tính chất lương, bảo hiểm xã hội và các khoản phải trả khác thuộc về thu
nhập của công nhân viên.
- Tài khoản 3348 - Phải trả người lao động khác: Phản ánh các khoản phải trả và
tình hình thanh toán các khoản phải trả cho người lao động khác ngoài công nhân viên
của doanh nghiệp về tiền công, tiền thưởng (nếu có) có tính chất về tiền công và các
khoản phải trả khác thuộc về thu nhập của người lao động
1.3.4 Phƣơng pháp hạch toán một số nghiệp vụ kinh tế phát sinh
 Tính tiền lƣơng, các khoản phụ cấp theo quy định phải trả cho ngƣời lao
động, ghi:
Nợ TK 241 - Xây dựng cơ bản dỡ dang
Nợ TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp
Nợ TK 623 - Chi phí sử dụng máy thi công (6231)
Nợ TK 627 - Chi phí sản xuất chung (6271)
Nợ TK 641 - Chi phí bán hàng (6411)
Nợ TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp (6421)
Có TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348).
 Tính tiền thƣởng phải trả cho công nhân viên:
- Khi xác định số tiền thưởng trả công nhân viên từ quỹ khen thưởng, ghi:
Nợ TK 353 - Quỹ khen thưởng, phúc lợi
Có TK 334 - Phải trả người lao động (3341).
- Khi xuất quỹ chi trả tiền thưởng, ghi:

13. Nợ TK 334 - Phải trả người lao động (3341)
Có các TK 111, 112,. . .
 Tính tiền bảo hiểm xã hội (ốm đau, thai sản, tai nạn,. . .) phải trả cho công
nhân viên, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3383)
Có TK 334 - Phải trả người lao động (3341).
 Tính tiền lƣơng nghỉ phép thực tế phải trả cho công nhân viên:
Nợ các TK 623, 627, 641, 642
Nợ TK 335 - Chi phí phải trả (DN có trích trước tiền lương nghỉ phép)
Có TK 334 - Phải trả người lao động (3341).
 Các khoản phải khấu trừ vào lƣơng và thu nhập của công nhân viên và ngƣời
lao động của doanh nghiệp nhƣ tiền tạm ứng chƣa chi hết, bảo hiểm y tế, bảo
hiểm xã hội, tiền thu bồi thƣờng về tài sản thiếu theo quyết định xử lý. . . ghi:
Nợ TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348)
Có TK 141 - Tạm ứng
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác
Có TK 138 - Phải thu khác.
 Tính tiền thuế thu nhập cá nhân của công nhân viên và ngƣời lao động khác
của doanh nghiệp phải nộp Nhà nƣớc, ghi:
Nợ TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348)
Có TK 333 - Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước (3335).
 Khi ứng trƣớc hoặc thực trả tiền lƣơng, tiền công cho công nhân viên và
ngƣời lao động khác của doang nghiệp, ghi:

14. Nợ TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348)
Có các TK 111, 112,. . .
 Thanh toán các khoản phải trả co công nhân viên và ngƣời lao động khác của
doanh nghiệp, ghi:
Nợ TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348)
Có các TK 111, 112,. . .
 Trƣờng hợp trả lƣơng hoặc thƣởng cho công nhân viên và ngƣời lao động
khác của doanh nghiệp bằng sản phẩm, hàng hoá:
- Đối với sản phẩm, hàng hoá thuộc đối tượng chịu thuế GTGT tính theo phương pháp
khấu trừ, kế toán phản ánh doanh thu bán hàng theo giá bán chưa có thuế GTGT, ghi:
Nợ TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348)
Có TK 3331 - Thuế GTGT phải nộp (33311)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá bán chưa có
thuế GTGT).
- Đối với sản phẩm, hàng hoá không thuộc đối tượng chịu thuế GTGT hoặc thuộc đối
tượng chịu thuế GTGT tính theo phương pháp trực tiếp, kế toán phản ánh doanh thu bán
hàng theo giá thanh toán, ghi:
Nợ TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348)
Có TK 511 - Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ (Giá thanh toán).
 Xác định và thanh toán tiền ăn ca phải trả cho công nhân viên và người lao động
khác của doanh nghiêp:
- Khi xác định được số tiền ăn ca phải trả cho công nhân viên và người lao động khác của
doanh nghiêp, ghi:

15. Nợ các TK 622, 623, 627, 641, 642
Có TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348).
- Khi chi tiền ăn ca cho công nhân viên và người lao động khác của doanh nghiêp, ghi:
Nợ TK 334 - Phải trả người lao động (3341, 3348)
Có các TK 111, 112,. .
1.3.5.Sơ đồ hạch toán

16. Sơ đồ 1.1 Kế toán tiền lƣơng
1.4.Kế toán các khoản trích theo lƣơng
1.4.1 Quỹ tiền lƣơng, quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí công đoàn
 Quỹ tiền lƣơng
TK 622
TK 627
TK 641,2
TK 335
TK 338
trả lương, BHXH và các khoản
khác cho CNV
TK141,33
8
TK 138
Khấu trừ vào lương khoản tạm
ứng chưa thanh toán
Khấu trừ vào lương khoản
phải thu bồi thường
Tiền lương phải trả cho công
nhân sản xuất
Tiền lương phải trả cho công
nhân viên phân xưởng
Tiền lương nghỉ phải trả cho
NV bán hàng, quản lý
Tiền lương nghỉ phải trả cho
công nhân viên sản xuất
BHXH phải trả cho CNV
TK111,112 TK 334

17. Quỹ tiền lương là tổng số tiền lương phải trả cho tất cả lao động mà doanh nghiệp
đang quản lý và sử dụng tại các bộ phận của doanh nghiệp. Để quản lý tốt quỹ tiền lương
cần hiểu nội dung quỹ tiền lương doanh nghiệp. Quỹ tiền lương về nguyên tắc bao gồm
các bộ phận.
Quỹ tiền lương trả cho người lao động trong thời gian thực tế làm việc.
Quỹ tiền lương trả cho người lao động trong thời gian không tham gia vào sản
xuất theo chế độ của công nhân viên như: Nghỉ phép năm, nghỉ lễ, đi học.
Quỹ tiền lương bổ sung bao gồm các khoản phụ cấp, trợ cấp cho người lao động
trong điều kiện đặc biệt hoặc do đặc tính nghề nghiệp.
Ngoài ra, quỹ tiền lương còn phân thành tiền lương chính và lương phụ.
Tiền lương chính: là tiền lương mà doanh nghiệp trả cho người lao động trong
thời gian làm nhiệm vụ chính đã quy định cho họ.
Tiền lương phụ: là tiền lương trả cho người lao động trong thời gian không làm
nhiệm vụ chính nhưng vẫn hưởng lương theo chế độ quy định như tiền lương trong thời
gian nghỉ phép, hội họp, học tập, tiền lương trong thời gian nghỉ việc ngừng sản xuất.
Việc phân chia tiền lương thành tiền lương chính và lương phụ có ý nghĩa nhất
định trong công tác hạch toán, phân bổ chi phí tiền lương theo đúng đối tượng và trong
công tác phân tích tình hình tiền lương tại doanh nghịêp.
 Quỹ bảo hiểm xã hội
Quỹ BHXH là quỹ dùng để trợ cấp cho người lao động có tham gia đóng góp quỹ
trong các trường hợp bị mất khả năng lao động như ốm đau, tai nạn lao động, thai sản,
hưu trí, mất khả năng làm việc và tử tuất. Theo chế độ hiện hành, quỹ BHXH hình thành
từ hai nguồn:

18. + Người sử dụng lao động (doanh nghiệp) hàng tháng có trách nhiệm đóng 18%
với tổng quỹ lương của người tham gia BHXH trong đơn vị. phần đóng góp này tính vào
chi phí của doanh nghiệp.
+ Người lao động đóng bằng 8% từ thu nhập của mình để chi các chế độ hưu trí và
tử tuất.
Tổng quỹ lương tháng làm căn cứ đóng BHXH gồm tiền lương thao ngạch bậc,
chức vụ, hợp đồng và các khoản phụ cấp khu vực, đắt đỏ, thâm niên, hệ số chênh lệch
bảo lưu (nếu có).
Các doanh nghiệp có trách nhiệm nộp BHXH cho cơ quan bảo hiểm xã hội theo
quy định. Trường hợp nộp chậm BHXH thì phải nộp phạt theo lãi suất tiền gửi ngắn hạn
vào thời điểm truy nộp.
Doanh nghiệp phải lập kế hoạch chi BHXH để nhận kinh phí do cơ quan BHXH
cấp hàng tháng. Cuối tháng, doanh nghiệp và cơ quan BHXH tiến hành thanh toán số tiền
chi trả trợ cấp thực tế trong tháng.
 Quỹ bảo hiểm y tế (BHYT)
Quỹ BHYT là quỹ dùng để khám chữa bệnh cho người lao động có tham gia đóng
góp nộp quỹ. Theo chế độ hiện hành tỷ lệ trích BHYT là 4.5% trên tổng số lương thực tế
phải trả công nhân viên trong tháng. Trong đó 3% do doanh nghiệp nộp và tính vào chi
phí sản xuất kinh doanh, 1.5% còn lại do người lao động hưởng và trừ vào lương hàng
tháng. Theo chế độ toàn bộ quỹ được nộp lên cơ quan chuyên trách để quản lý và trợ cấp
cho người lao động thông qua mạng lưới ý tế.
 Quỹ kinh phí công đoàn (KPCĐ)
Quỹ KPCĐ dùng để chi tiêu cho hoạt động công đoàn ở đơn vị cấp trên và tại
doanh nghiệp. Theo chế độ hiện hành, hàng tháng doanh nghiệp trích 2% trên tổng số tiền
lương thực tế phải trả Công nhân viên (CNV) trong tháng và được tính hết vào chi phí
sản xuất kinh doanh của các đối tượng sử dụng lao động. Toàn bộ KPCĐ trích 1 phần

19. phải nộp lên cơ quan công đoàn cấp trên, 1 phần để lại doanh nghiệp để chi tiêu cho hoạt
động công đoàn tại doanh nghiệp
1.4.2.Kết cấu tài khoản 3382, 3383, 3384, 3386
Bên Nợ
- Bảo hiểm xã hội phải trả cho công nhân viên
- Kinh phí công đoàn chi tại đơn vị
- Số bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn đã nộp cho cơ quan quản lý
quỹ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn
- Số tiền bảo hiểm thất nghiệp tại đơn vị
Bên Có:
- Trích bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn vào chi phí sản xuất, kinh
doanh
- Trích bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội khấu trừ vào lương của công nhân viên
- Kinh phí công đoàn vượt chi được cấp bù
- Số BHXH đã chi trả công nhân viên khi được cơ quan BHXH thanh toán,
Số dƣ bên Có:
- Số tiền còn phải trả, còn phải nộp
- Bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn đã trích chưa nộp cho cơ quan
quản lý hoặc kinh phí công đoàn được để lại cho đơn vị chưa chi hết
1.4.3 Tài khoản sử dụng
Tài khoản 3382 - Kinh phí công đoàn: Phản ánh tình hình trích và thanh toán kinh
phí công đoàn ở đơn vị

20. Tài khoản 3383 - Bảo hiểm xã hội: Phản ánh tình hình trích và thanh toán bảo
hiểm xã hội của đơn vị.
Tài khoản 3384 - Bảo hiểm y tế: Phản ánh tình hình trích và thanh toán bảo hiểm
y tế theo quy định.
Tài khoản 3386 – Bảo hiểm thất nghiệp: Phản ánh tình hình trích và thanh toán
bảo hiểm thất nghiệp
1.4.4 Phƣơng pháp hạch toán
o Hàng tháng trích bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và kinh phí công đoàn vào chi phí
sản xuất, kinh doanh, ghi:
Nợ TK 623 - Chi phí sử dụng máy thi công
Nợ TK 622 - Chi phí nhân công trực tiếp
Nợ TK 627 - Chi phí sản xuất chung
Nợ TK 641 - Chi phí bán hàng
Nợ TK 642 - Chi phí quản lý doanh nghiệp
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3382, 3383, 3384, 3386).
o Tính số tiền bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội trừ vào lương của công nhân viên, ghi:
Nợ TK 334 - Phải trả người lao động
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3383, 3384).
o Nộp bảo hiểm xã hội, kinh phí công đoàn cho cơ quan quản lý quỹ và khi mua thẻ
bảo hiểm y tế cho công nhân viên, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác
Có các TK 111, 112,. . .

21. o Tính bảo hiểm xã hội phải trả cho công nhân viên khi nghỉ ốm đau, thai sản. . .,
ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3383)
Có TK 334 - Phải trả người lao động.
o Chi tiêu kinh phí công đoàn tại đơn vị, ghi:
Nợ TK 338 - Phải trả, phải nộp khác (3382
Có các TK 111, 112,. . .
o Kinh phí công đoàn chi vượt được cấp bù, khi nhận được tiền, ghi:
Nợ TK 111 - Tiền mặt
Nợ TK 112 - Tiền gửi ngân hàng
Có TK 338 - Phải trả, phải nộp khác.
1.4.5 Sơ đồ hạch toán

22. SƠ ĐỒ 1.2 CÁC KHOẢN TRÍCH THEO LƢƠNG
TK 334 TK 338 TK 627
BHXH trả thay lương CNV Chi phí SXC
TK 111, 112 Trích BHXH TK 641
TK 641
Nộp BHXH, BHYT, KPCĐ Chi phí BH
hoặc chi BHXH, KPCĐ tại đơn vị
TK 642
Chi phí QL
TK 334
Trừ lương nhân viên