1. Participatie en betrokkenheid
organiseren
met
Large Scale Interventions
BA & O
Tonnie van der Zouwen
20 september 2013

2. Wat is LSI?
Large Scale Interventions (LSI) is een evidence based
aanpak om mensen te betrekken bij veranderingen.
Op enig moment is het hele systeem (of een
vertegenwoordiging daarvan) in één ruimte aan het
werk.
Het systeem wordt bepaald door het vraagstuk: Wie gaat
het aan en wie heb je nodig voor succes?

3. 3
Andere namen voor LSI:
Whole Scale Change®
Whole Systems Change
Whole Systems Working
Large Scale Change
Large Group Interventions
Collectief organiseren
Groß-Gruppen Arbeit

4. 4
Top-down benadering
“I have shared my vision, so now we have a shared vision”
Cartoon van Mark de Koning

5. Participatieve benadering
Interactief werken aan een gedeeld beeld en nieuwe betekenissen
Cartoon van Mark de Koning

6. 6
Veranderstrategieën en verandervermogen
Strategie: Macht Planmatig
Onder-
handeling
Program-
matisch
Interactief
Ontwikkeling
verander-
vermogen:
Zeer laag Laag Gering Beperkt Hoog
Ontleend aan een tabel uit het artikel van Jaap Boonstra
"Iedereen ziet veranderen vanuit een ander perspectief",
bron: Tijdschrift Management en Consulting nr. 5, 2005

7. Uitgangspunten van LSI
Systeemdenken:
een vraagstuk in zijn context van tijd en ruimte verkennen
Actieve participatie:
alle belanghebbenden (of een uitsnede daarvan) uitnodigen
om zijn of haar bijdrage te leveren
Action learning:
denken en doen niet scheiden, betekenis geven door samen
te doen en het ontwikkelen van zelfsturend vermogen
(verandervermogen, leervermogen, tweede orde leren)
Sensemaking:
streven naar gedeeld beeld en zoeken naar common ground
voor acties; conflicten worden gerationaliseerd, niet opgelost

8. Kenmerken LSI-traject
principes van
LSI
iedere deelnemer in
staat stellen om zijn
bijdrage te leveren
uitdagende
kwestie
veel aandacht voor
wijze van
uitnodigen
methoden die
hiërarchie
reduceren
methoden die een
stem geven aan alle
deelnemers
gezamenlijk zoeken
naar betekenissen
interactieve verkenning
van de werking van het
systeem
uitnodigen van
verschillende
perspectieven
verkenning van
verleden, heden en
toekomst van het
systeem
face to face
communicatie
aanwezigheid van
diversiteit in de
ruimte
denken en doen
worden niet
gescheiden
action learning
een diversiteit aan
capaciteiten van
deelnemers aanspreken
diversiteit aan
werkvormen
een setting scheppen waarin
deelnemers zich vrij voelen
om hun bijdrage te leveren
actieve
participatie
systeemdenken sensemaking
ontwerp en
implementatie worden
niet gescheiden
stakeholders
betrokken in elke
fase
1 of meer bijeenkomsten
met het hele systeem in
de ruimte (LGI)
betrokkenheid
leiders is nodig
werken met
emergente
processen
facilitators
nodig
zelf management en
dienend leiderschap
hands-off
faciliteren

9. Large Group
Intervention
Vervolg
Conferentie
Voorbereidingsbijeenkomsten met
management en planning team
Action learning, werk in kleine groepen
Action learning en doorgaande toetsing van het veranderings- en leerproces
Vervolg acties voor
duurzame
verandering
LSI traject
Pre-condities
Architectuur LSI traject

10. Methoden voor interactief werken
in grote groepen
Veel gebruikte methoden voor werken met een grote groep :
Future Search
Search Conference
Open Space
World Café
Town Hall Meetings
Real Time Strategic Change (Whole-Scale Change®
)
Verwante methoden voor werken met grote groepen:
Appreciative Inquiry, Team Syntegrity, Gaming

11. Waarom LSI? Bewezen effecten:
Korte termijn:
Snellere en betere implementatie van veranderingen
Een gevoel van betrokkenheid en eigenaarschap bij
medewerkers en andere stakeholders
Communicatie wordt directer (in tweerichtingsverkeer) en
constructiever
Langere termijn:
Grenzen worden doorlaatbaarder: de organisatie wordt opener,
meer diversiteit; focus op hoe goed het systeem is
Groei van reflectievermogen en bewustzijn van de identiteit van
de organisatie
Toename verandervermogen

12. structuren, regels,
procedures, functies,
managementsystemen
formele
eigenschappen
De logica van lef, discipline en communicatie
tijd
ontwikkeling
capaciteiten
Ons gevoel geeft aan of en waar nieuwe
waarnemingen passen
angst
zich thuis voelen
boosheid
rechtvaardigheid
verdriet
erkenning
symbolen, tradities,
verhalen, rituelen,
huisstijl
informele
eigenschappen
beelden voor
de toekomst
communicatieve
eigenschappen
Gebaseerd op “De Logica van het gevoel” van Arnold Cornelis, 1996
natuurlijk
systeem
lef
sociaal
regelsysteem
discipline
communicatief
zelfsturings-
systeem
communicatie

13. Vier voorbeelden van LSI trajecten

14. 1. Ontwikkeling kwaliteitscultuur
(hogeschool)

15. Voorbereiding met planning groep en
management alignment

16. Stakeholders:
Docenten, directeuren, managers, ondersteuners,
studenten, leden College van Bestuur

17. 2. Simulatie en testen van procedures
(lokale gezondheidszorg)

18. Stakeholders:
Gemeenten, cliënten, zorg organisaties, vrijwilligers,
voedsel leveranciers

19. 19
3. Toekomstverkenning
(branche organisatie)

20. 20
Verkennen heden, betrekken gevoelens:
glad-sad-mad ronde

21. 4. Betrekken doelgroepen bij de
ontwikkeling van de organisatie
(bestuur met 24 basisscholen)

22. Stakeholders:
Ouders, leerlingen, directeuren,
leerkrachten, bestuursleden

23. Succesfactoren voor LSI
De kwestie is van belang voor iedereen
Men heeft elkaar nodig voor succes
Leiders zijn bereid om bijdragen van medewerkers en andere
stakeholders serieus te nemen
Adviseurs kunnen hun expert houding loslaten en werken
volgens de principes van LSI

24. Betrek het hele systeem
Wat is het systeem? Wie ARE – IN? Een groep
met diversiteit van mensen met:
A = Autoriteit om te handelen
R = Resources, zoals contacten, tijd en geld
E = Expertise in de zaken die van belang zijn
I = Informatie over het onderwerp die
anderen niet hebben
N = Nood, degenen waar je het voor doet,
zij die kunnen vertellen over de voor- en
nadelen die ze ondervinden

25. Hands-off benadering
Controleer wat je kunt, laat de rest los
Stuur maximaal in de voorbereiding,
minimaal tijdens de bijeenkomst
Voorbereiding samen met stakeholders
Opstelling en ontwerp nodigen uit tot het
leveren van een bijdrage
Programma met afwisselend individueel
analyseren, werken in subgroepen en
plenair gedeeld beeld maken
Manage op taak, niet op gedrag

26. Divergeren: Onderzoek “de hele olifant”
Alles is met alles verbonden:
perspectieven van groeperingen,
afdelingen, disciplines, functies
verkennen
Focus op proces: Verleden, heden,
gewenste toekomst en volgende stappen
met elkaar verbinden
Verschillen in meningen in beeld
brengen
Iedereen op dezelfde pagina door
visualiseren van feiten en meningen in
totaal overzichten aan de muur

27. Convergeren: Vind common ground
Vergelijken van eigen beelden met die
van anderen
Conflicten expliciteren en zien als bron
van diversiteit voor democratie
Aandacht richten op mogelijkheden voor
de toekomst, niet op problemen uit het
verleden
Focus op overeenkomsten in plaats van
verschillen

28. Laat mensen verantwoording nemen
Accepteer de mensen zoals ze zijn, niet zoals je
zou willen dat ze zijn
Doe minder, zodat anderen meer kunnen doen
Stimuleer zelfmanagement

29. 29
Rol van de adviseur
Aandragen benadering, methoden en werkvormen
Begeleiden bijeenkomsten
Faciliteren ontwikkelen van krachtige vragen
Vooraf maken van overzichten op basis van geleverde
informatie
Uitnodigen van deelnemers om hun bijdrage te leveren
Stimuleren van focus op traject maken

30. Meer informatie
Large Scale Interventions: www.largescaleinterventions.com
Ondersteuning Tonnie van der Zouwen:
www.tonnievanderzouwen.nl
Training in werken met de principes van LSI: www.alignment.nu
Bijsluiter voor LSI en onderzoek naar effecten: Building an
evidence based practical guide to Large Scale Interventions
www.eburon.nl
Artikel: Detecting and approaching obstacles for collective
learning (Tonnie van der Zouwen)
Journal Challenging Organisations and Society, October 2012
Logica van het gevoel: www.tonnievanderzouwen.nl en
http:arnoldcornelis.ning.com

31. Praktijktraining participatie en
betrokkenheid organiseren met LSI
9 (vooravond) – 11 oktober 2013
Conferentiehotel de Guldenberg in Helvoirt
Meer informatie en inschrijven:
www.alignment.nu/praktijktraining