Travel 2010 : Geert Bourgeois (Vlaams minister van toerisme)
1. 1
Toespraak van Viceminister-president en Vlaams minister van
Bestuurszaken, Binnenlands Bestuur, Inburgering, Toerisme en
Vlaamse Rand Geert BOURGEOIS
Congres “Online travel”
Brugge, 23 november 2010
HET GESPROKEN WOORD GELDT
Mijnheer de gedelegeerd bestuurder,
Dames en heren,
Het is voor mij een bijzonder genoegen om, als Vlaams minister van
Toerisme, uw congres te mogen “open spreken”. In diezelfde
hoedanigheid wil ik de Nederlandse deelnemers van harte welkom
heten in Vlaanderen, meer bepaald in Brugge, een van de Vlaamse
kunststeden die jaar in jaar uit, dag in dag uit toeristen aantrekken
– en volgens de Bruggelingen en vele anderen zelfs de parel van
onze kunststeden. Mocht u Brugge nog niet kennen, dan is het
hoog tijd om met de stad kennis te maken, als het vandaag of
morgen niet kan, dan heel binnenkort. Nog tot 30 januari loopt hier
het vijfjaarlijkse stadsfestival met tal van interessante evenementen
en twee schitterende tentoonstellingen, enerzijds van kunst uit
Centraal Europa, anderzijds over de invloed van Van Eyck en de
2. 2
Vlaamse Primitieven op Dürer en andere Midden-Europese
schilders. Doen dus; ik ben er zeker van dat u een kort verblijf in
Brugge online kunt boeken.
Online boeken is een van de onderwerpen die vandaag ter sprake
komen op dit allereerste congres in Vlaanderen over “online travel”
Ik heb begrepen dat Olivier Dujardin, de gedelegeerd bestuurder
van Travel Media, al een tweetal jaar zat te broeden op het idee om,
naar buitenlands voorbeeld, in Vlaanderen een congres over dat
thema te houden. Dat er inschrijvingen zijn geweigerd, bewijst dat
het een uitstekend idee was. De grote opkomst bewijst ook hoe
actueel het onderwerp is en hoe ieder van u erin geïnteresseerd is.
Ik wil de heer Dujardin feliciteren met zijn geslaagd initiatief. Voor
zover dat nog nodig was, toont het aan dat hij een echte
ondernemer is: iemand die letterlijk iets onderneemt en die het
risico niet schuwt.
Dames en heren,
Uw congres heeft op het gepaste moment plaats, op het ogenblik
dat we met zekerheid kunnen zeggen dat het toerisme definitief
hersteld is van de recessie.
3. 3
Inderdaad: de bankencrisis die in de herfst van 2008 is
losgebarsten en die de hele economie in een neerwaartse spiraal
heeft meegetrokken, heeft – ik hoef het hier nauwelijks te zeggen –
ook de toeristische sector getroffen. Nog meer dan de aanslag van
11 september 2001, heeft de wereldwijde recessie een domper gezet
op de toeristische activiteiten. Volgens de World Tourism
Organisation is het aantal inkomende toeristen vorig jaar met ruim 4
procent gedaald, terwijl er in 2008 nog een toename was met 2
procent. Het aantal overnachtingen is met 7 procent gekrompen.
Ook Vlaanderen was niet immuun voor de gevolgen van de
recessie. Het aantal inkomende toeristen daalde bij ons met 1,8
procent, het aantal overnachtingen met 2,6 procent. Dat Vlaanderen
minder dan gemiddeld door de recessie getroffen werd, hebben wij
eraan te danken dat de forse vermindering van het aantal
buitenlandse toeristen deels gecompenseerd werd door een
toename van het aantal binnenlandse toeristen.
Opmerkelijk is trouwens dat, volgens het jongste reisonderzoek van
de federale overheidsdienst Economie, in het crisisjaar 2009 meer
Belgen dan ooit met vakantie gingen, namelijk 55 procent tegenover
53 procent in 2008 en 52 procent in 2007. Vooral korte trips in eigen
land en naar de buurlanden zaten in de lift.
Hoe dan ook, het crisisjaar 2009 is verleden tijd. De toerismemarkt
trekt weer aan. Volgens de jongste gegevens van de World
Tourism Organisation lag het aantal inkomende toeristen tijdens de
eerste acht maanden van het jaar 7 procent boven het niveau van
2008. Dat betekent dat er tot eind augustus 40 miljoen méér
aankomsten waren dan in de periode januari-augustus 2009. Nog
4. 4
interessanter, nog verheugender is dat er 1 miljoen méér
aankomsten waren dan in de eerste acht maanden van 2008, het
recordjaar van het wereldwijde toerisme.
Ook voor Vlaanderen kunnen we gunstige cijfers voorleggen.
Vorige week kreeg ik voorlopige cijfers over de eerste zeven
maanden van het jaar. Daaruit blijkt dat we in Vlaanderen 6 procent
meer aankomsten en 4,3 procent meer overnachtingen konden
registreren dan in dezelfde periode van 2009. Ook de buitenlandse
toeristen vinden weer de weg naar Vlaanderen: hun aantal steeg
met 5 procent. Het aantal aankomsten is nu 2 procent hoger dan in
2008, dat ook voor Vlaanderen het recordjaar was. Inzake
overnachtingen hebben we echter nog een achterstand van 1,3
procent.
Het toerisme herstelt dus, en zelfs sneller dan de hele economie.
Dat toont nogmaals aan dat het toerisme een van de meest
dynamische economische sectoren is, die in belangrijke mate
bijdraagt aan de groei van onze werkgelegenheid en onze welvaart.
Ook daarom is en blijft het belangrijk dat we in toerisme investeren.
Met “we” bedoel ik zowel de private sector als de overheid: de
gemeenten en steden, de provincies en de Vlaamse overheid. Als
minister van Toerisme beschik ik volgend jaar over 61 miljoen euro
om te investeren in toerisme – toerisme in en naar Vlaanderen.
Zoals sommigen onder u Vlamingen aan een buitenlandse vakantie
helpen, zo moeten wij buitenlandse toeristen ervan overtuigen naar
5. 5
Vlaanderen te komen. Vlaanderen positioneren als aantrekkelijk en
hoogkwalitatief vakantieland is dan ook de hoofddoelstelling van
mijn beleid.
Dames en heren,
Ik kom bij het eigenlijk onderwerp van uw congres: online travel, en
betreed dus samen met u het terrein van het internet en het
wereldwijde web. WWW: drie letters die de wereld veranderden,
veranderen en verder zullen veranderen.
Het internet: ontwikkeld vanuit het Arpanet van het Amerikaanse
ministerie van Defensie, voor het eerst aangewend door
wetenschappers en populair geworden toen zakenlieden het gingen
gebruiken. Toen het er niet was, hebben wij het niet gemist. Nu het
er is, kunnen wij het niet meer missen. Van een snelle blik op een of
andere nieuwssite bij het opstaan tot het checken van de laatste
mail bij het slapengaan: het net en het web zijn er altijd en overal –
of toch bijna overal. Het internet maakt deel uit van ons leven, het
bepaalt ons leven – voor sommigen is het zelfs hun leven.
Sinds het internet een kwarteeuw geleden zijn intrede deed, heeft
het een geweldige evolutie doorgemaakt – en aan die evolutie is
nog lang geen einde gekomen. Ik zei daarnet dat het internet bijna
overal is, maar hoelang zal dat “bijna” nog standhouden? Neem de
auto. Nu is dat nog een van de laatste internetvrije ruimtes. Vorige
week las ik dat over vier tot vijf jaar het internet tot de
standaarduitrusting van een wagen zal behoren. Dat het dan
6. 6
mogelijk zal zijn tijdens een rit je e-mails te laten voorlezen, aan je
computer een e-mail te dicteren en je lievelingsmuziek van het
internet te downloaden.
Ook de toeristische sector kan niet meer zonder het internet. Het
aantal hotels in Vlaanderen die geen eigen website hebben, is
minder dan 5 procent. De toerist is een e-toerist geworden, slechts
een muisklik van zijn gedroomde vakantiebestemming verwijderd.
Elke stad, elke streek prijst haar toeristische troeven op het internet
aan de potentiële bezoeker en vakantieganger aan.
Van de passieve fase – het uitsluitend aanbieden van informatie op
het net – zijn we intussen volop in de actieve en interactieve fase.
Toeristen kunnen via het net bij toeristische diensten brochures
bestellen. Ze kunnen zo hotel en een hele vakantie boeken, ze
kunnen zo betalen.
Het jongste World Travel Trends Report, verschenen naar
aanleiding van de internationale toerismebeurs (ITB) in Berlijn van
maart jongstleden, meldde dat in 2008 voor het eerst meer
vakantiereizen met behulp dan zonder behulp van het internet zijn
geboekt in 2008, en dat die trend zich in 2009 heeft doorgezet.
Ondanks de crisis in de toeristische sector, is het aantal online
boekingen vorig jaar met 11 procent gestegen.
7. 7
Het aantal vakantiemakers die het internet gebruiken nam vorig jaar
met 1 procent toe. Van de vakantieaanbieders gebruikt nu 60
procent het internet: 12 procent om enkel informatie aan te bieden
(zogenaamde lookers), 48 procent ook om te boeken (zogenaamde
bookers).
Ik geef u nog enkele cijfers uit een ander rapport, van het Deense
Centre for Regional and Tourism Research, dat al van maart 2009
dateert. Meer dan 46 miljoenen Europeanen hebben in 2008 hun
vakantie online geboekt. De omzet van online travel in Europa nam
dat jaar met 17 procent toe en kwam uit op 58,4 miljard euro, wat
goed is voor 22,5 procent van de totale omzet op de vakantiemarkt.
Voor 2009 verwachtten de onderzoekers een verdere toename met
12 procent tot 65,2 miljard euro of een kwart van de totale omzet.
Meer dan de helft van de online boekingen betrof vluchten per
vliegtuig (54 procent, waarvan 23 procent
lagekostenmaatschappijen), bijna 20 procent betrof hotels en
andere logiesvormen. All in-reizen waren goed voor 15 procent van
de boekingen. De rest had betrekking op trein (7,5 procent) en
huurwagens (4 procent).
Een ander interessant gegeven: 64 procent van de online boekingen
gebeurde rechtstreeks bij de aanbieder; in de overige 36 procent
kwam er een tussenpersoon – zeg maar een reisagent of
reiskantoor – aan te pas.
8. 8
Tot daar enkele cijfers die wijzen op het belang van online travel,
een belang dat de komende jaren enkel zal toenemen. Daar zijn
verschillende redenen voor. Ik noem er vier op.
1. De verdere toename van het aantal internetgebruikers. Uit de
jongste VRIND, het jaarlijkse boek met Vlaamse regionale
indicatoren, blijkt dat al driekwart van de Vlamingen ‘online’ is. We
liggen daarmee boven het Europese gemiddelde (58,4%), maar
onder de internetpenetratie in onder meer Nederland (88,6%), en
Noorwegen (94,8%). Er zijn dus zeker nog groeimogelijkheden.
2. Het wijzigende aankoopgedrag. Hoewel het aantal online
boekingen toeneemt, staat een deel van de internetgebruikers nog
altijd huiverig of wantrouwig tegenover online aankopen. Vooral de
veiligheid bij het online betalen ligt bij veel mensen nog gevoelig.
Zodra de drempel overwonnen is en iemand één keer via het
internet heeft gekocht en/of betaald, verdwijnt de aarzeling. Uit de
jongste cijfers van Eurostat, over 2009, kunnen we leren dat 40
procent van de EU-burgers online aankopen doet. In België is dat
nog maar 35 procent. Het cijfer stijgt van jaar tot jaar, en gelet op de
verdere beveiliging van het internetbetalingsverkeer, zal het aantal
online kopers zeker toenemen.
3. De demografische evolutie. Mensen die, zoals ik, voor 1980 zijn
geboren en niet met het internet zijn opgegroeid, gaan daar
doorgaans minder vlot en soepel mee om dan de zogenaamde
“digital natives”, mensen die na 1980 zijn geboren. Het aandeel van
de eerste groep in de bevolking neemt af, dat van de tweede groep
9. 9
neemt toe. Dat betekent dat ook het aantal online klanten voor
toeristische producten zal toenemen.
4. De “laatste minuut”-trend. De vakantieconsument speelt steeds
korter op de bal, zeker als het om een citytrip of korte vakantie gaat.
Als hij beslist erop uit te trekken, wil hij geen dagen wachten op
antwoord of bevestiging van hotelhouder, reisagent of touroperator.
Hij wil “hic et nunc’, hier en nu een antwoord. Het internet help hem
daarbij.
Tot daar vier factoren – en er zijn er wellicht meer – die het belang
van online travel verder zullen doen toenemen. Toeristisch
Vlaanderen mag die ontwikkeling niet missen. Met toeristisch
Vlaanderen bedoel ik vanzelfsprekend iedereen die met toerisme te
maken heeft, zowel de makers en aanbieders van binnenlandse
vakanties als de makers en aanbieders van buitenlandse vakanties.
Bij de aanbieders van binnenlandse vakanties denk ik aan de
toeristische diensten van onze gemeenten en steden, onze
provincies en onze toeristische regio’s.
Ik denk ook aan de reisagenten en reiskantoren. Ik weet dat zij in
het internet concurrentie zien – en tot op zekere hoogte zal dat zo
zijn. Toch kan het internet ook voor hen een bondgenoot zijn. Niets
belet de persoonlijke dienstverlening, die veel vakantiegangers op
prijs stellen en zullen blijven stellen, te combineren met online
dienstverlening.
10. 10
Ik denk uiteraard ook aan de uitbaters van hotels en andere
logiesvormen. Velen hebben al de weg naar het internet gevonden.
Het Agentschap Toerisme Vlaanderen reikt anderen een helpende
hand. Vorig jaar gaf het een vormingsbrochure uit onder de titel “De
toerist koopt online … Bij u?”, waarin zij helemaal gratis een
leidraad krijgen om een online strategie uit te bouwen.
Ik onderschrijf volmondig wat administrateur-generaal Peter De
Wilde van Toerisme Vlaanderen in het voorwoord van de brochure
schrijft: “Willen we Vlaanderen op de internationale kaart zetten,
dan moeten we ook zorgen dat we met zijn allen op een
professionele manier op internet aanwezig zijn. Hoe meer
toeristische actoren mee op deze trein springen, hoe groter de kans
dat – ook in de toekomst – meer vakantiegangers hun weg naar
Vlaanderen en dus naar uw zaak vinden”. Einde citaat. Wat Peter De
Wilde zegt tot de hoteliers, geldt mutatis mutandis ook voor
reisagenten, touroperatoren, toeristische diensten enzovoort.
Dames en heren,
Online travel geeft meerwaarde aan het hele toeristische gebeuren,
maar niet onvoorwaardelijk. Voor die meerwaarde is er één
voorwaarde, en dat is: kwaliteit. De toerist is kieskeuriger
geworden. Hij verwacht en verlangt terecht kwaliteit tijdens de hele
11. 11
vakantiecyclus: van de informatievergaring over de boeking tot de
eigenlijke vakantie. Door de regelgeving maar ook en vooral door
de inspanningen van de betrokkenen, is de toeristische sector in
Vlaanderen in al zijn aspecten van hoge kwaliteit. Laten wij dat zo
houden, ook als we de digitale wereld betreden.
In deze geest wens ik u een boeiend en verrijkend congres. Ik wens
u ook veel succes in alles wat u toeristisch onderneemt.