Kidney
- 9. Сувганцрын эпитель эс нь гликокаликсаар хучигдсан хуруу хэлбрийн ургацаг бүхий
хилэн хүрээтэй. Хучуур эс доторх митохондрууд нь сувганцрын дотор бодисын
зөөвөрлөгдөх, сувганцрын шүүрэлд хэрэгтэй энергийг үүсгэнэ.
- 10. 1 мин-д 1000 – 1200 мл буюу биеийн нийт цусны 1/5 (хоногт 1500 л ) нь эргэнэ
Хэвлийн гол судас бөөрний артери бөөрний пирамидын завсрын хэсэглэнгийн артери
(бөөрний тархилаг эд дундуур явж) дугуй артери (тархилаг холтослогийн заагт) хэсэглэн
хоорондын артери (холтослогт) түүдгэнцрийн орох артериол түүдгэнцрийн хялгасан
судасны гогцоо түүдгэнцрийн гарах артериол артерийн хялгасан судас венийн
хялгасан судас вений хальсны доорх одлог венул хэсэглэн хоорондын вен дугуй вен
хэсэглэнгийн вен бөөрний вен Доод хөндийн вен
d (afferent )= 1/3 d (efferent)
- 11. Түүдгэнцрийн гарах артериол артерийн хялгасан судас болон салбарлаж ойр
сувганцрыг битүү бүрхэх бөгөөд арай бага хэмжээгээр алс сувганцрыг
цусаар хангана венийн хялгасан судас
Людвигийн артериол – хэсэглэн хоорондын артери эсвэл түүдгэнцэрт орох
артериолоос эх авч - бөөрний түүдгэнцэр үхэжсэн тохиолдолд түүдгэнцрийн
гаднах сувганцрын цусан хангамжийг гүйцэтгэнэ.
- 12. Их эргэлт (холтослогийн) - 85-90%
- Хэсэглэн хоорондын артери, вен, людвигийн артериол
- холтослог давхаргын Түүдгэнцэрт орох, гарах артериол, хялгасан судасны гогцоо
- Сувганцар орчмын артери, венийн хялгасан судас
Бага эргэлт (тархилагийн ) – 15-10%
- Тархилагийн ойролцоох түүдгэнцрийн орох, гарах артериол, хялгасан судасны гогцоо
- Хэсэглэн хоорондын шулуун артери, вен (Тархилаг давхаргын гарах артериол нь хялгасан
судасны сүлжээ үүсгэхгүй, шулуун судас үүсгэнэ)
- 14. Бөөрний үйл ажиллагаа
Бөөрний ялгаруулах үйл ажиллагаа
- Ус давсны солилцоо
- Азотын солилцоо
- Хүчил суурийн тогтвортой байдал
Бөөрний дотоод шүүрлийн үйл ажиллагаа
- Цусны даралтын түвшин
- Эритропоэз
- Цус бүлэгнэлтийн тогтолцоо
•Бусад эрхтэн (арьс, ходоод гэдэсний зам, уушги, элэг) ямар нэг
хэмжээгээр ялгаруулах үйл ажиллагаа гүйцэтгэнэ.
•Бөөрний ялгаруулах үйл ажиллагаа алдагдахад хөлсний булчирхай
түүнийг өчүүхэн багаар орлоно (биеэс ус, натри, мочевин, шээсний хүчил,
бусад)
- 17. • тТШХ нь түүдгэнцрийн хялгасан судасны нэвчимхий чанар болон
шүүлтийн ашигтай даралтын түвшин (Pf )-ээс хамаарна.
• Хялгасан судасны нэвчимхий чанар нь суурин мембран болон эпителийн
нүхний хэмжээнээс хамаарна.
• Түүдгэнцрийн шүүлтийн ашигтай даралт нь гидростатик (55 мм.муб) болон
онкотик даралт (30 мм.муб), бөөрний түүдгэнцрийн Боумены бүрхүүл доторх
дотоод даралтаас (15 мм.муб) хамаарна.
Pf =Pg –(Po+ Pc)
Pf - түүдгэнцрийн шүүлтийн ашигтай даралт
Pg - цусны судасны гидростатик даралт
Po - цусны онкотик даралт
Pc - түүдгэнцрийн капсул доторх даралт
Түүдгэнцрийн шүүлт
• гидростатик даралт ихдэх, онкотик даралт буурах нь тТШХ-г нэмэгдүүлнэ.
• хэвийн үед Pf = 25-30 мм.муб
• Pg > Po+ Pc үед шүүлт явагдана
• орох артериолын тонус ихсэхэд, нүх нь нарийсч түүдгэнцрийн хялгасан
судсанд ирэх цус багасч гидростатик даралт буурч, ТШХ буурна
• гарах артериолын тонус ихсэхэд, нүх нь нарийсч түүдгэнцрийн хялгасан
судасны даралт ихэсч, ТШХ ихэснэ.
- 18. Эргэн шимэгдэлт, шүүрэл
• Ус (ойрс 60 – 80 %, алсс-т сонгомлоор )
• Глюкоз, уураг (идэвхитэйгээр ойрс 100%, уураг пиноцитозын замаар эш-нэ)
• Na (ойртс – 65-70%, генлөгсөр 25%, холтс 5%, цугс –1-2%, NaK насосоор
өтгөрүүлэгийн зөрөөгөөр энерги зарцуулж)
• K (NaK насосоор идэвхитэйгээр ойртс 90 – 95%, генлгог, холтс-т эш-нэ.
мөн идэвхигүйгээр шүүрнэ)
• Cl (Идэвхигүйгээр Na-г дагалдаж явна)
• Са, Mg (Mg ойртс 60%, мөн генлөгсөр-т эш-нэ. Са нь паратгормон болон
кальцитонин-р зохицуулагдан, идэвхигүй ба Са насосоор идэвхитэй эш-нэ )
• P-ат, сульфат (ойртс-т бараг бүрэн эш-нэ. паратгормон болон өсөлтийн Д-р
зохицуулагдан)
• H (ойртс их хэмжээгээр, холтс-т багаар идэвхитэйгээр шүүрч)
• HCO3 (ойртс 80-90 % , үлдсэн нь холс-т эш-нэ )
• Шүүрэл (пенициллин, будаг, сувганцрын эпителээс NH3, H, K)
• Амин хүчил (Идэвхигүйгээр ойртс 99 % эш-нэ)
• Шээсний хүчил (ойртс 90 % эш-нэ, мөн шүүрлээр ялгарна)
• Мочевин (ойртс < 60%, ойртс нэвчих замаар эш-нэ)
• Креатинин огт эргэн шимэгддэггүй
Хүчил суурийн
тэнцвэр
- 20. Шээсний өтгөрүүлэлт
шингэрүүлэлт
Завсрын эд
Осмос Na, ус эш
2. Осмос ус эш
Ойрын тс
3. Осмос Na эш
Генгогцоо
Алсс
4. Осмос АДГ
Цугс
1. Биед ус АДГ
- Мочевин эш
- Завсэд осмос
- Ус эш , Na эш
2. Биед ус АДГ
- Мочевин эш
- Завсэд осмос
- Ус , Na эш-гүй
- 21. Дотоод шүүрлийн үйл
ажиллагаа
Ренин – (ЮГА-д үүсч, РААС – АД )
Кининүүд (Брадикинин, брадикининоген) ба каликрейн (ККС) – судас
өргөсгөж, Na-г ялгаруулах
Простагландин (тархилаг эдэд үүсч, ПГЕ2 нь бөөрний цусны урсгал, Na-н
ялгаралтыг эрчимжүүлж, АД-г буулгана)
Эритропоэтин (ЮГА-д үүсч, эритропоэзийг зохицуулна)
Урокиназа (Цусны фибрин хайлуулах үйлдийг ихэсгэнэ)
Бусад (cеротонин )
