1.
МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН №362 ДУГААР
“ГАДААД ВАЛЮТЫН УЛСЫН НӨӨЦИЙГ
НЭМЭГДҮҮЛЭХ ЧИГЛЭЛЭЭР АВАХ ЗАРИМ АРГА
ХЭМЖЭЭНИЙ ТУХАЙ” ТОГТООЛЫН
ТАНИЛЦУУЛГА
Бэлтгэсэн: Л.Номинцэцэг
Э.Ням-Эрдэнэ
2022-12-02

2.
1. Тогтоолын үндэслэл
2. Тогтоолын агуулга
3. Тогтоолтой холбоотой цаг үеийн мэдээлэл
АГУУЛГА

3.
НЭГ. ТОГТООЛЫН ҮНДЭСЛЭЛ
МОНГОЛ УЛСЫН ЗАСГИЙН ГАЗРЫН ТУХАЙ ХУУЛЬ
8 дугаар зүйл. Эдийн засгийн хөгжил, шинжлэх ухаан, технологийн
нэгдсэн бодлого боловсруулж хэрэгжүүлэх талаархи Засгийн газрын бүрэн эрх
8.5.Монгол Улсын эдийн засгийн аюулгүй байдлыг хангах арга хэмжээ
авч хэрэгжүүлнэ.
8.7.Үндэсний баялаг, төрийн өмчийг хамгаалах арга хэмжээ авч,
хуулиар олгосон эрх хэмжээний дотор төрийн өмчийн эд хөрөнгийг захиран
зарцуулна.
30 дугаар зүйл.Засгийн газрын шийдвэр
30.1.Засгийн газар бүрэн эрхийнхээ асуудлаар хуралдаанаас тогтоол, нэг
удаагийн чанартай буюу шуурхай асуудлаар Ерөнхий сайд захирамж гаргана.

4.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
1.1. Ашигт малтмалыг олборлох, боловсруулах, тээвэрлэх зэрэг бүх
дамжлагуудад цахим төлбөрийн баримт үйлдэх, уг үйл ажиллагаатай холбогдох
бүх гэрээг татварын нэгдсэн системд бүртгэж бүтээгдэхүүний гарал үүслийг
тодорхойлох тогтолцоог 2022 оны 4 дүгээр улиралд багтаан бий болгох
1.2. Ашигт малтмалын экспортын үйл ажиллагааг 2023 оны 1 дүгээр сарын 1-
ний өдрөөс энэ тогтоолын 1.1-д заасан тогтолцоогоор явуулах, цахим системд
бүртгэгдээгүй тохиолдолд экспортод гаргахгүй байх арга хэмжээ авах
1.3. Гаалийн автомат бүрдүүлэлтийн систем, ухаалаг гарцын байгууламж, нүүрсний
шинжилгээний лабораторийг Шивээхүрэн боомтод 2022 онд, Гашуунсухайт, Замын-Үүд
боомтод 2023 оны 3 дугаар улиралд, Ханги, Булган, Бичигт боомтод 2024 оны 2 дугаар улиралд
тус тус багтаан ашиглалтад оруулах, лабораторийн шинжилгээг хил дээр түргэн шуурхай
гүйцэтгэж, шинжилгээний дүгнэлтийг гаалийн бүрдүүлэлтэд автоматаар бүртгэж ажиллах
1
Гааль, татварын автомат
бүрдүүлэлтийн систем бий
болгох, гаалийн хяналтыг
сайжруулах чиглэлд:

5.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигч болон экспортлох эрх бүхий төрийн өмчит,
төрийн өмчийн оролцоотой хуулийн этгээдийн
гүйцэтгэх удирдлагыг томилох эрх бүхий этгээд,
Төлөөлөн удирдах зөвлөл, хувьцаа эзэмшигчийн эрхийг
хэрэгжүүлэгч этгээд, гүйцэтгэх удирдлагад даалгах:
Засгийн газрын шийдвэргүйгээр
төлбөрийг ашигт малтмал, түүхий
эдээр төлөх нөхцөлтэй /off-take/
бүх төрлийн шинэ гэрээ
байгуулахыг зогсоох
Төлбөрийг ашигт малтмал,
түүхий эдээр төлөх нөхцөлтэй
/off-take/ болон төлбөрийг
урьдчилан авч ашигласан
гэрээний дагуу, эсхүл төлбөр нь
нэн даруй хийгдэх ашигт
малтмалын экспортыг валютын
бодит орох урсгалыг
нэмэгдүүлэхээр оновчтой зохион
байгуулах
Ашигт малтмалын борлуулалт,
хөрөнгө оруулалт, худалдан
авалттай холбоотой албаны болон
байгууллагын нууцад хамааралтай
гэрээ, түүний хэрэгжилтийн
талаарх мэдээллийг 2022 оны 11
дүгээр сард багтаан нууцаас
гаргаж, ил тод болгох арга хэмжээ
авах, цаашид нууц гэрээ
байгуулахгүй байх
Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигч болон экспортлох эрх бүхий
орон нутгийн өмч давамгайлсан эрх
бүхий этгээдэд зөвлөх:
2

6.
3
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
“Эрдэнэс таван”
толгой ХК 500.0
сая ам.доллар
“Эрдэнэт
үйлдвэр” ТӨҮГ
300.0 сая ам.
доллар
Хүчин төгөлдөр гэрээ, хэлцлүүдийн хүрээнд
экспорт, тээвэрлэлтийн үйл ажиллагааг оновчтой
зохион байгуулах замаар 2022 оны 04 дүгээр
улиралд багтаан доорх компани болон төрийн
өмчит газруудад дараах валютыг төвлөрүүлэх
“Монголросцветмент”
ТӨҮГ 20.0 сая ам.доллар
“Дарханы
төмөрлөгийн
үйлдвэр”
ТӨҮГ 15.0
сая ам.доллар

7.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
4
“Оюутолгой”
ХХК
“Энержи
Ресурс” ХХК
Монголын алт
ХХК
“МоЭнко”
ХХК
Тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч нарын
экспортын үйл ажиллагаатай
холбоотой гадаад валютын орох
урсгалыг нэмэгдүүлж, валютын улсын
нөөцийг нэмэгдүүлэх чиглэлээр
хамтран ажиллах

8.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
5
Ашигт малтмал олборлох
тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигч хуулийн этгээд
Сангийн яам, Уул уурхай
хүнд үйлдвэрлэлийн яам
Ашигт малтмалыг
уурхайн ам нөхцөлөөр
борлуулах шинэ гэрээ
байгуулахыг зогсоох
Хилийн үнээр
худалдан
борлуулах
Байнгын ачаа тээврийн хил нэвтрэх
C төрлийн зорчих зөвшөөрлийг
олгох эрхийг олборлолтын үйл
ажиллагаа эрхлэх аж ахуйн
нэгжүүдэд шилжүүлэх арга хэмжээ
авах

9.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигч болон экспортлох эрх
бүхий аж ахуйн нэгжийн
удирдлагуудад
Сангийн яам, Уул уурхай,
хүнд үйлдвэрлэлийн яам
Монгол Улсын нутаг дэвсгэрт
гүйцэтгэж байгаа ашигт
малтмалын олборлолт,
боловсруулалт, тээвэрлэлт зэрэг
бүхий л үйл ажиллагааны
төлбөрийг үндэсний мөнгөн
тэмдэгтээр гүйцэтгэх
Үргэлжлэн
хэрэгжиж буй
гэрээг 2022 онд
багтаан шинэчлэх
“Төлбөр тооцоог үндэсний мөнгөн
тэмдэгтээр гүйцэтгэх тухай” хуулийн
хэрэгжилтийг хангах талаар
Монголбанк болон Санхүүгийн
зохицуулах хороотой хамтран ажиллаж
зохих арга хэмжээ авах

10.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
Ашигт малтмалын нээлттэй
дуудлага худалдаагаар
борлуулах уул уурхайн
биржийн тогтолцооны
нэгдсэн цахим системийг бий
болгох эрх зүйн үндсийг
бүрдүүлсний үндсэн дээр
2023 оны 1 дүгээр улиралд
багтаан нэвтрүүлэх арга
хэмжээ авах
Уул уурхай, хүнд
үйлдвэрлэлийн сайд

11.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
Ашигт малтмалын
экспортын хэмжээ,
валютын бодит
орлогыг нэмэгдүүлэх
чиглэлээр төмөр
замын тээврийг
оновчтой зохион
байгуулах арга хэмжээ
авах
Зам, тээврийн
хөгжлийн сайд,
“Улаанбаатар
төмөр зам”
ХНН

12.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
Монгол Улсын шадар сайд, Монгол Улсын сайд, Боомтын сэргэлтийн
Үндэсний хорооны даргын үүрэг хариуцагч, Хууль зүй, дотоод хэргийн
сайд, Хил хамгаалах ерөнхий газар, Хилийн боомтын захиргаа-нд
даалгах
Хилийн боомтоор
ашигт малтмал
тээвэрлэх,
экспортлох үйл
ажиллагааг
оновчтой зохион
байгуулах
Коронавируст
халдварт
/КОВИД-19/ цар
тахлын эсрэг
халдвар
хамгааллын
дэглэмийг
сахиулах
Хилийн боомтын
үйл ажиллагаа
саатаж, экспорт
буурах эрсдэл
үүсэхээс сэргийлэх
Тогтоолын
хэрэгжилтийг
хангахад боомтын
үйл ажиллагааг
чиглүүлж
ажиллахыг

13.
ХОЁР. ТОГТООЛЫН АГУУЛГА
Сангийн сайд, Татварын
ерөнхий газар
Ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл
эзэмшигч, экспортлогчийн үйл
ажиллагаа, борлуулалт, худалдан
авалтын хэлцлийн нөхцөл
Татварын хууль тогтоомж болон Эдийн
засгийн хамтын ажиллагаа, хөгжлийн
байгууллагаас гаргасан “Үнэ
шилжилтийн зөвлөмж”-д заасан бодит
үнэ тодорхойлох зарчмын дагуу хийгдэж
байгаа эсэхэд холбогдох хууль
тогтоомжийн хүрээнд хяналт тавих

14.
3.ТОГТООЛТОЙ ХОЛБООТОЙ ЦАГ ҮЕИЙН МЭДЭЭЛЭЛ
“Эрдэнэс Тавантолгой” ХК-д Засгийн газрын 362-р тогтоол гарсан өдрөөс хойш 6 сарын
хугацаагаар онцгой дэглэм тогтоосон ба “Эрдэнэс Тавантолгой” ХК нь 2022 оны эхний есөн сард
сар бүр дунджаар 65 сая ам.доллар Монголбанканд худалдаалсан бол аравдугаар сард 70.5 сая
ам.доллар, “Эрдэнэт үйлдвэр” ТӨҮГ энэ оны эхний есөн сард сар бүр дунджаар 81 сая ам.доллар
Монголбанканд худалдаалсан бол аравдугаар сараас 103 сая ам.доллар болж тус тус нэмэгдэж
эхлээд байна. (Улстөрч.мн)

15.
3.ТОГТООЛТОЙ ХОЛБООТОЙ ЦАГ ҮЕИЙН МЭДЭЭЛЭЛ
Гадаад валютын улсын нөөц есдүгээр сард танилцуулга хийхээс өмнө буюу 2022 оны наймдугаар
сарын эцсийн байдлаар 2696 сая ам.доллар байсан бол аравдугаар сарын эцсийн байдлаар 2786 сая
ам.доллар болж валюттай холбоотой Засгийн газрын тэмдэглэл гарч, тогтоол батлагдахаас өмнөх
түвшнээс 90 сая ам.доллар нэмэгдсэн байна гэж мэдээлсэн. (Улстөрч.мн)

16.
АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА