2. De ‘Minder Hinder’-Checklist
Ondernemers ervaren heel wat hinder bij wegenwerken. Om hieraan te Tijdens het verloop van de planning van een werk kun je de checklist gebruiken
verhelpen werken VVSG, VOKA en UNIZO in samenwerking met Vlaamse als een geheugensteuntje met een overzicht van de verschillende mogelijke
minister van Economie Moerman een aantal instrumenten uit die de minder hindermaatregelen.
gemeenten kunnen helpen bij hun aanpak van hinder bij wegenwerken. Je kunt de checklist hanteren vanaf de eerste plannen tot de MINDER HINDER
CHECKLIST
Deze ‘Minder Hinder’-Checklist maakt hier deel vanuit. uiteindelijke uitvoering van de werken.
De checklist geeft een overzicht van de belangrijkste minder Je kunt als gemeente uiteraard zelf bepalen hoe je de checklist wenst
NDER
MINDER HI
T
CHECKLIS hinderbepalingen die een gemeente kan nemen bij wegenwerken, te gebruiken. De schepen van Openbare Werken kan hem bijvoorbeeld
zowel in de ontwerp-, bestek- als uitvoeringsfase van de werken. gebruiken om te kijken welke minder hindermaatregelen hij belangrijk acht
voor een specifiek wegenwerk.
Maar de checklist kan ook fungeren als een instrument tot verslaggeving
van de geplande minder hindermaatregelen. Zo benut je de checklist
als een manier om aan de bewoners en de handelaars aan te geven dat je
aandacht schenkt aan hun belangen.
Voor wie? De maatregelen zijn opgesplitst aan de hand van thema’s als bereikbaarheid,
afdwingbaarheid, coördinatie en communicatie.
Elkeen die in de gemeente te maken heeft met wegenwerken vindt in de checklist wellicht
De minder hindermaatregelen staan in de checklist vermeld in vraagvorm.
een nuttig instrument. Dit kan onder meer gaan om de schepen voor openbare werken,
Naast de vragen vind je drie kolommen waarin je kunt aankruisen of een
de ingenieurs van de technische dienst, de mobiliteits- en communicatieambtenaren en de
bepaalde maatregel al of niet wordt genomen of niet van toepassing is voor een specifiek
ambtenaren lokale economie.
werk of voor een bepaald moment in het proces van de werken.
Wat en hoe? Gebruik je de checklist als een rapportagemiddel van de minder hinderaanpak
voor een bepaald werk, dan kun je de vragen gebruiken als een leidraad voor de
De checklist dient in de eerste plaats als een inspiratielijst, met een opsomming van opmaak van een minder hinderverslag.
de verschillende minder hindermaatregelen. Als je de checklist doorneemt, krijg je een
overzicht van de meest courante minder hindermaatregelen die jouw gemeente kan nemen
In elk geval wil deze checklist bijdragen tot een goede minder hinderaanpak bij
bij wegenwerken. Er wordt specifiek ingegaan op de maatregelen die de hinder voor
wegenwerken in de Vlaamse steden en gemeenten.
ondernemers sterk kunnen beperken.
De ‘Minder Hinder’-Checklist De ‘Minder Hinder’-Checklist
3. JA NEE NVT JA NEE NVT
1. Bereikbaarheids- en toegankelijkheidsmaatregelen
Toegankelijkheid Alternatieven voor functies
• Wordt er rekening gehouden met zwakke weggebruikers • Is er een alternatief parkeerbeleid uitgewerkt zodat er in de
(fietsers en voetgangers, mensen met een handicap)? buurt voldoende parkeergelegenheid voor de bewoners en de
• Zijn er voorzieningen voor de klanten en bewoners zoals klanten gewaarborgd blijft?
voetgangers- en fietsbruggen? • Is er een alternatief huisvuil- en afval ophaalsysteem uitgewerkt
• Wordt er met steenslag of een ander voorlopig materiaal voor bewoners en handelaars?
verhard? • Zijn er (voldoende) laad- en losruimtes voor de toelevering
• Wordt er een afwerking per rijvak gepland (afwerking langs aan de handelaars en de ondernemingen?
één zijde van de weg)?
Bereikbaarheidsplan
• Zijn er specifieke locaties voor de opbraak- en bouwmaterialen?
• Is er een alternatief bereikbaarheidsplan uitgeschreven?
• Worden de toegankelijkheidsbepalingen expliciet opgenomen
• Staat dit bereikbaarheidsplan in functie van de verschillende
in het bestek (evt. met beschreven afmetingen en minimum-
doelgroepen of functies (bv. bewoners, ondernemingen,
vereisten)?
scholen, ziekenhuizen)?
• Wordt de doorstroming van het verkeer in de dwarsstraten
• Is dit bereikbaarheidsplan aangepast aan de fasering
gegarandeerd?
van de werken?
• Worden er in het bestek beperkingen in de tijd van onbereik-
• Werd er over de totstandkoming van dit bereikbaarheidsplan
baarheid van opritten opgenomen?
overlegd met de handelaars en ondernemingen?
• Wordt de toegankelijkheid van handelspanden en ondernemin-
• Wordt dit bereikbaarheidsplan gecommuniceerd?
gen zo veel mogelijk gewaarborgd?
• Blijft het openbaar vervoer beschikbaar (De Lijn)?
• Wordt de toegankelijkheid van de handelspanden ingeschreven
in het bestek? Omleidingsplan
• Wordt er rekening gehouden met de noodzaak om te laden en • Bestaat er een omleidingsplan?
te lossen aan ondernemingen? • Is in dit omleidingsplan rekening gehouden met
eventuele werking in fasen?
Is er een signalisatieplan opgemaakt?
De ‘Minder Hinder’-Checklist - Bereikbaarheid en toegankelijkheid Bereikbaarheid en toegankelijkheid - De ‘Minder Hinder’-Checklist
4. JA NEE NVT JA NEE NVT
2. Afdwingbaarheid van ‘Minder Hinder’ 3. Planning van werken en communicatie
Bestek 3.1 Coördinatie
• Staan de minder hinderbepalingen expliciet in het bestek
Reglementen
beschreven?
• Wordt er voor de wegen- en nutswerken gebruik gemaakt van
• Heeft er communicatie plaats met de aannemers omtrent de de Code voor infrastructuur- en nutswerken langs gemeente-
minder hinderbepalingen en het afdwingbaar karakter ervan? wegen?
• Bestaan er ten aanzien van nutsbedrijven andere gemeentelijke
Handhaving reglementen?
• Is er bepaald hoe de gemeente omgaat met niet-naleving van
Overleg tussen opdrachtgevers
de minder hindermaatregelen door de aannemers?
• Vindt er een regelmatig overleg plaats tussen de mogelijke
• Zijn er controles voorzien om de bepalingen afdwingbaar te opdrachtgevers van werken in de gemeente?
maken?
Afstemming tussen opdrachtgevers
• Bestaat er een bonus-malussysteem met een belonings- en/of • Worden de termijnen van de verschillende opdrachtgevers
bestraffingsysteem ten aanzien van aannemers of opdracht- op elkaar afgestemd zodat een snelle aaneensluiting van de
gevers bij tijdige of laattijdige afwerking? werken mogelijk wordt?
• Wordt er een snelle opvolging afgesproken tussen het leggen
Gebruikerspanel van de nutsleidingen en de overkoppelingen?
• Wordt er gebruik gemaakt van een extern gebruikerspanel • Wordt er gebruik gemaakt van een gemeenschappelijke sleuf
dat de minder hinderbepalingen op zijn effectiviteit test? voor nutswerken?
(bv. een groep van ondernemers)
Fasering
• Is dit gebruikerspanel evenwichtig en representatief
• Wordt er gewerkt in fases?
samengesteld?
• Wordt er bij de fasering rekening gehouden met handelaars en
ondernemingen en concentraties van ondernemersactiviteiten
(bv. winkelcentrum, bedrijventerrein)?
• Wordt de fasering expliciet beschreven in het bestek?
• Worden op de plannen van de ontwerper de locaties van de
handelszaken en ondernemingen aangegeven (als hulpbron
voor de afbakening van de fases)?
De ‘Minder Hinder’-Checklist - Afdwingbaarheid van ‘Minder Hinder’ Planning van werken en communicatie - De ‘Minder Hinder’-Checklist
5. JA NEE NVT JA NEE NVT
• Is er gerichte communicatie naar de verschillende
3.2 Communicatie
doelgroepen gepland?
Projectteam communicatie - Inwoners?
• Wordt er een intern gemeentelijk projectteam samengesteld
- voor de afstemming van de interne en externe communicatie
- om de informatie-uitwisseling te stroomlijnen? - (Doorgaand) verkeer?
• Zijn alle relevante diensten en betrokkenen binnen de gemeente - Openbaar Vervoer - Hulpdiensten - Scholen - Publieke plaatsen?
vertegenwoordigd in dit team? - Interne communicatie
Schepen voor Economie, Middenstand
Andere
- De ambtenaar lokale economie
4. Ondernemers informeren en betrekken
Ondernemers betrekken
- De mobiliteitsambtenaar • Vindt er een wijk- en straatoverleg plaats met de ondernemers?
- Andere • Is er een permanent overleg met de ondernemersverenigingen?
• Is er een voorzitter of verantwoordelijke van het projectteam • Worden de adviesraden zoals de middenstandsraad en de
aangesteld? adviesraad lokale economie geraadpleegd?
• Worden de doelstellingen van het projectteam vastgelegd en Voorontwerp en ontwerpfase
gecommuniceerd aan de leden van het projectteam?
• Hebben de handelaars en ondernemers vooraf hun
verwachtingen aangegeven in verband met de inhoud
Communicatieplanning
van de werken?
• Is er een communicatieplan opgesteld voor deze werken?
• Worden er info-, inspraak- en overlegmomenten omtrent
• Is er een communicatiedraaiboek in de gemeente beschikbaar het voorontwerp georganiseerd met de handelaars en
voor wegenwerken? de ondernemers?
• Wordt er afhankelijk van de periode en fasering bepaald welke • Wordt de inspraak en het overleg met de ondernemers
info wordt verleend? teruggekoppeld naar het ontwerp?
• Wordt er een timing afgesproken voor de info- overleg- en • Wordt het definitieve ontwerp gecommuniceerd naar de
communicatiemomenten? handelaars en ondernemingen?
De ‘Minder Hinder’-Checklist - Planning van werken en communicatie Ondernemers informeren en betrekken - De ‘Minder Hinder’-Checklist
6. JA NEE NVT JA NEE NVT
• Is er een permanente doorstroming van informatie naar de
Uitvoeringsplannen
handelaars en ondernemingen?
• Hebben de handelaars en ondernemers inspraak over de
- Is er een regelmatige terugkoppeling van de werfvergaderingen?
uitvoeringsplannen?
• Worden de handelaars en ondernemingen gericht aangeschreven?
• Worden de definitieve uitvoeringsplannen toegelicht?
• Wordt er een informatiefolder opgesteld omtrent de werken?
• Hebben de ondernemers inspraak bij de opstelling van de
omleidingsplannen? • Wordt de informatie aangekondigd op de website van de
gemeente?
• Is er een handelaar of ondernemer aangezocht die als tussen-
persoon kan fungeren tussen de handelaars en de gemeente? • Wordt er een afzonderlijke website voor de werken gebruikt?
- Worden deze tussenpersonen aangesteld per fase van de • Wordt er een aankondiging van de werken opgenomen in het
werken? informatieblad gemeente?
• Kunnen de handelaars en ondernemingen gebruik maken • Worden er alternatieve communicatievormen gebruikt?
van een website, e-mail of een telefoonnummer om eventuele • Wordt er een persbericht opgesteld?
problemen te melden?
• Wordt er een aankondiging in de media gepland?
• Wordt er gebruik gemaakt van een meldingskaart waarop de
• Wordt er rekening gehouden met de bepalingen van
ondernemingen met klachten en opmerkingen terecht kunnen?
de wet inkomenscompensatievergoeding handelaars
• Wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden tijdens het (participatiefonds)?
verloop van de werken?
• Worden andere regelingen zoals het Derde Waarborgbesluit en
het decreet dat voorziet in een rentetoelage gecommuniceerd
Ondernemers informeren
aan de handelaars en ondernemingen?
• Wordt de technische inhoud van de werken toegelicht?
• Wordt het resultaat van de werken aangegeven?
• Geeft men aan wat het nut en de meerwaarde is van de 5. Afronding en beëindiging Werken
werken?
• Wordt er gecommuniceerd wanneer de werken beëindigd zijn?
• Wordt er geïnformeerd over de start en de duur van de werken?
• Informeert de gemeente omtrent de verwachte hinder? • Wordt de afronding van de werken in het licht gezet?
• Wordt de informatie van de contactpersonen voor inwoners, • Wordt er een evaluatie gehouden van de werken?
handelaars en ondernemingen gegeven?
• Wordt er een tevredenheidsonderzoek gehouden na afloop
• Wordt de informatie op een visuele wijze gepresenteerd (bv.
van de werken?
kaartjes, 3D-presentaties) zodat de handelaars en bewoners
zich aan de hand van het presentatiemateriaal een beeld kun-
nen vormen van de werken en de plannen?
De ‘Minder Hinder’-Checklist - Ondernemers informeren en betrekken Afronding en beëindiging Werken - De ‘Minder Hinder’-Checklist
10 11
7. Colofon
Verantwoordelijke uitgever: Mark Suykens (VVSG)
Stuurgroep project Minder Hinder: Dany Nauwelaerts (Integan),
Albert Mergaey (Infrax), Peter Van De Veire (Gemeente Evergem),
Marc Van Pelt (Stad Antwerpen), Nathalie De Roeck (Stad Antwerpen),
Eddy Thijs (Stad Aalst), Dirk Doclo (Stad Aalst), Hans Destrycker (Agentschap
Econonomie, Vlaamse Overheid), Jerry Crombez (UNIZO), Stef Broodcoorens (UNIZO),
Bart Van Camp (VOKA), Gaby Rappoort (Aquafin), Kris Baetens (UNIZO),
Erwin Debruyne (VVSG), Pieter Van Sande (VVSG)
Redactie: Pieter Van Sande (VVSG)
Begeleiding en eindredactie: Adina Balog, Nicole Van Wichelen, Jan Van Alsenoy (VVSG)
Vormgeving en illustraties: visueel denken
Druk: Schaubroeck
