1. Meemaken: introductie in de Appreciative Inquiry-methode
Workshop van Cees Hoogendijk
Interviewer: Frénk van der Linden
Zaalhost: Noor Bongers
Met medewerking van
PI&D
Sprekers blok 1: Teun Gautier, Peter van Hoesel, Hester Tjalma
Netwerken
Sprekers blok 2: Marie Louise Borsje, Joachim Meerkerk, Mieke van Heesewijk, Roelant van Zevenbergen
Verbinden
Sparren
Ideeën uitzetten
Sprekers blok 3: Reinder Rustema, Simone Huijs, Igor Bennik
11-12-13 Wie niet verbonden is, is gezien
Promoten
Leren
Live mind-mapping
Waarderen
Videoregistratie
Kennismaken
Videopitches
Entree: gratis
'Handelen'
Locatie: Haagse Toren
TOFF-e.nl videoregistratie
Eigen promotiemateriaal
Consumpties: eigen rekening
Muziek van Ella Melodia
Jan Hof
Maarten Laros
Richard Reekers
Alice Pereboom
Wouter Slob
PubliekeVeranderaars.nl
Georganiseerd door
WijThorbecke

2. Pakkende zinnen voor 'Radio 1'
Nieuw narratief nodig
Discussie aanjagen: wat wel en wat niet door de overheid
De voorhoede moet dit narratief er in brengen
Wat zou jij doen met alle mogelijke middelen?
Burgerschap: gedeeld eigenaarschap
De burgers moeten e.e.a. aan de overheid opleggen
Inhoudelijk: waar staat De Groene voor?
Ontbreekt de kennis ons? Of moeten we kinderen hun gang laten gaan?
Niet zoveel pretenderen?>
PI&D: Teun Gautier
Overheid is 'in the lead'
Herschikken van de relatie tussen burger en politiek
Innovatiestimulering afschaffen
Eigen dynamiek van de overheid -> losse overheid, losgeraakt van schatplichtigheid
Wat zegt de zaal?
Als burgers: stap terug zetten: wat heeft de overheid te doen, maar ook te laten?
Vinden wij in de politiek de 'ally'?
Als de infrastructuur bestaat, balanceert de burger zichzelf uit
Gevestigde belangen: politici laten hun greep niet los
Antwoord op de vraag: wat houdt ons tegen?
Is de burger verstandig genoeg om te beslissen?
De burger is een andere dan die van 100 jaar geleden
Verbanden zijn verloren -> burgers moeten deze structuren paralelliseren
Wat zou je zeggen tegen Rutte?
Doorgaan met wat je doet, maar niet bemoeien met de vernieuwing.
Als je hem met 'rust' laat, werkt hij juist het beste. Liberalisme.
Infrastructuren van politiek, bestuur, economie
Wisdom of the crowd
Waarom vindt de burger 'hét' niet uit?
Waar zit de oplossing dan?
Hoe laten we de andere kant zien?
De nieuwe generatie de ruimte laten om mee te sturen -> vertrouwen geven
Waarmee kan Teun Gautier geholpen worden?
Of juist helemaal niet?
'Sandbox mode' -> vrije omgevingen om vernieuwing zichtbaar te maken
Of juist gewoon aan de gang voor het 'echie'?
Moet dit in een pilot gestuurd worden?

3. 'Dit' op gang krijgen
Opening, samenwerking
Hoe krijg je de landelijke politiek in beweging?
Innovatiesubsidies als voorbeeld van verdorring: geen winst uit deze subsidies
MKB komt er niet aan
Aandeelhouders pakken de winst
Beleid is duurder, maar niet beter geworden
Misschien wel 30% tot 40% verdord
Is de landelijke politiek adequaat?
Wat is er nodig?
Betekent de afkeer van de burgers ook het einde van de macht van de overheid?
Beleid ingewikkeld geworden
Politici krijgen alleen hun legitimiteit zolang de burgers ze het mandaat geven
Oplossing: dor hout uitsnijden
Staan zij daarvoor open?
Innovatiesubsidies kunnen opgeheven worden
Ingangen bij de (landelijke) politiek
Bureaucratie kan worden verwijderd, met beter resultaat voor het beleid
PI&D: Peter van Hoesel
Vergelijk met Hester Tjalma's presentatie: principes boven regels
Contacten met 'media-politici' werkt niet - wat wel?
Is dit kabinet (Rutte, anno 2013) niet juist een tegenbeweging?
Dit kabinet ruilt uit zonder goed resultaat
Oplossing hiervoor: netwerksamenleving die veel verder gaat dan onze participatiesamenleving
Peter biedt zicht op hoe beleid te vereenvoudigen
Ambtenaren/Beleidsmakers die niet praten met de burger, maar zelf al nadenken
Netwerken zijn overal
Wat is het organisatiemodel van de BV Nederland?
Bottom-up beweging: luisteren naar de burger in plaats van voor ze nadenken
Geen poging gedaan om verschillende ideologieën met elkaar te verbinden
Ervaren de burgers de probleemstelling wel?
Niet alleen achteraf evalueren, maar al beginnen met de vraagstelling
Maar op welke manier worden de burgers bevraagd? Mogen/moeten ze meer dan stemmen?
Wat is de kern van het probleem
En wat is de oplossing?
Symbiose van burgers en stromingen
Een van de voorstellen is een basisinkomen, zoals 1000€ pp voor volwassenen
Opheffen van werknemerschap
Alle belastingen opheffen m.u.v. consumptiebelasting

4. Bureaucratische molen bij het samenwerken met burgers
Gemeenten doen leuke, interessante dingen, maar niemand weet het!
Iedere gemeente bezig met het wiel opnieuw uitvinden
Initiatieven, participatie
Overleg met burgers verzandt door teveel aan regels
Frustratiepunt
Participatiesamenleving is er al, hoeft niet gepredikt te worden
Moment van het 'lampje'
En wat biedt hoop?
Kom kijken wat er speelt!
Bijvoorbeeld meer gewerkt met LEAN -> creatieve en blije ambtenaren
Heeft de VNG bestaansrecht?
Op zoek naar nieuwe vormen van samenwerking
PI&D: Hester Tjalma
Meer burgergericht werken
Wat als we gemeenten opheffen? Kan de gemeente zich dan opnieuw uitvinden gericht op de toekomst in plaats van traditie?
Regels herijken -> versnellen en gemakkelijk maken
Zijn er grote veranderingen nodig?
Waarde creëren in plaats van onttrekken
Gemeenten vrijer laten: overdragen bevoegdheden
'Loze' veiligheidsvoorschriften
Voedsel, zoals controle op melk kopen voor een buurthuis
Veel regelgeving afschaffen
Verschillen in beleid, financiëring enzovoorts
Of zit het landelijke kader juist dwars in dichttimmeren van wetten?
Stappen naar een mooiere wereld
"Over tien jaar bestaan we niet meer"
Eerst als denkoefening 'jezelf overbodig maken'
Wat zegt de zaal?
Loslaten en vertrouwen: hoe kunnen we daarin versnellen?
Onderlinge verschillen toelaten
Principes boven regels
Wie heeft er echt last van?
Maar wel met een landelijk kader? Gelijke zorg per gemeente?
In het verlengde: veiligheid, 'goed besteden'
Geloof heeft principes, zoals elkaar niet doden
Is het dorre hout wel een belemmering?

5. Eigen initiatief: eigen verantwoordelijkheid
Hoe wordt Ambtenaar 2.0 sexy?
In hoeverre moet de top bereikt worden?
Wat is er nodig?
Tegenwoordig 2.0: zelf content creëren
Ambtenaar 2.0 in gewone mensentaal
Waardecreatie?
Hoe pak je je werk aan, hoe moet het anders?
Verhalen van anderen: INPUT
Zichtbaar maken
Overheid verandert mee, moet 2.0 worden
'Normale' vragen en antwoorden: klare taal
Dat veranderen -> openheid
Wat is de concrete winst?
Zijn de 'twee miljoen' zo stil, of juist bezig?
Invloed groter dan we denken
"Ze" doen maar -> ambtenaren vertellen weinig tot niets
Goede ideeën, mensen met trots, maar ook: bezuinigen, mensen 'wegdoen'
Nieuw verdienmodel voor Ambtenaar 2.0?
PI&D: Marie Louise Borsje
Op die manier de top ontlopen -> nieuwe overheid naast bouwen?
Wat zegt de zaal?
Mensen werken om iets voor de samenleving te betekenen
Maar wat is het concrete voorstel?
Waarheen, waartoe?
Burgerinitiatieven
Open vraag: lukt systeemverandering van binnenuit?
In hoeverre moet er veranderd worden?
Eigenlijk is het er al wel, maar organisatie moet anders
Wat doen andere gemeenten goed?
Wet van Peter Bakker: uit eigen energie kwam de rest van het bedrijf mee
Neem eigenaarschap
Aanspreken op waarde / kern van het vak
Realisatiemoment: ambtenaren die voor de samenleving werken
Sleutel zit in bekendheid van initiatieven: leren van anderen
"revolutie" werkt alleen als het vanuit de top (ook) komt
De twee miljoen als onderstroom van mensen die verandering willen

6. Wat zegt de zaal?
Al het debat verbannen, met dialoog als vervanging
Waar gaat de macht heen?
Geen echt verlangen, maar wél een platform
Creatie
innovatie
Het Grote Verlangen
Voor eigen initiatief in buurt of wijk
Waarom niet luisteren en inhoud uit de praktijk halen?
PI&D: Joachim Meerkerk
Wat zijn nieuwe rollen en posities van partijen verbonden aan het publieke domein
Van 'Vadertje Overheid' naar individualiserende samenleving
Zou dialoog in plaats van debat beter zijn voor Pakhuis De Zwijger?
Praathuis voor diverse groepen
Faciliteren van inhoudelijke innovatie
van waar naar waar?
Pakhuis De Zwijger al zeven jaar bezig!
Debatcentra
Het grote vraagteken
Verschuiving van macht
Amsterdamse traditie (?)
Bestuurders komen wel, maar komen vertellen, niet luisteren
Begin: wat zijn mensen aan het doen?
Hoe kan de zaal bijdragen?
Kanteling aan beide zijden
Overheid geen bedieningsstaat meer
Burgers heft in eigen hand
Input: agenderen, bijeenkomsten, e.d., laat het weten!
Wat was dé bijeenkomst in inhoudelijk positieve zin
Wat levert extra belasting van de 'participerende burger' op? En wat verlies je?
Maar helaas: politici denken/dachten aan politieke partijen, belangen, framing
Wat is het gevoel bij het Pakhuis? Wat is de beste richting?
Uitgestoken hand naar politici: samen aanpakken
Wel vanuit filosofie van sturen vanuit de praktijk
Zou een overheid zich op kunnen stellen als Pakhuis De Zwijger?
Wat zou het verschil kunnen maken?

7. Maatschappelijk middenveld (verenigingen, organisaties) meer en beter gebruiken
Is het maatschappelijke middenveld bruikbaar voor een abstract onderwerp als democratie?
Wat zegt de zaal?
Ambtenaren in transitie, maar het systeem volgt niet
De tussenlaag tot betere infrastructuur maken
Hoe staat Nederland in de lift?
Gebruik maken van elkaars talent en potentieel
Opnieuw uitvinden van de maatschappij
Aan de burgerkant: de 'WIJ-maatschappij'
Samenwerking met behoud van identiteit
Is geld een harde eis voor waardecreatie?
Geen structurele financiëring maakt duurzame organisering lastig
Nieuw soort transparante bestuurders in opkomst?
Opschaling van politieke systemen betekent verlies van contact met de doelgroep
Wordt vertaald naar pilots om in Nederland toe te passen
Inzicht in botsing tussen burger en overheid
Burgerraden in Oeganda
Is er dan geen tijd en sociaal kapitaal nodig, in plaats van geld?
PI&D: Mieke van Heesewijk
Waar beginnen?
Geld nodig voor mensen om projecten te laten draaien
Wetgeving op lokaal en nationaal niveau transparant maken
Burgers mee laten schrijven aan wetten
Wat is de vraag aan de zaal?
Nog meer politieke partijen aanspreken
Lokale afgevaardigden koppelen geluiden uit 'het dorp' beter aan de politiek
Op zoek naar burgers die op lokaal niveau wetten willen maken
Faciliteren van ad hoc referenda
Wenselijk behalve dat div. onderwerpen gedepolitiseerd moeten worden
Meer burgerlijke ongehoorzaamheid
Op zoek naar burgers die landelijk wetten willen aanpakken en veranderen
Wat te denken van een regering die niet kan vallen?

8. Wat is er nodig?
Wel blijven jagen op verandering/vernieuwing
Wanneer zag het initiatief het licht?
De vraag hoe het goedkoper maar ook beter kan
Hoe is ons sociaal kapitaal te mobiliseren?
Persoonlijke drive
Ontstaan in de jaren 70
PI&D: Roelant van Zevenbergen
Efficiënt werken als dienstverlening
Verschillende dossiers zorgen voor versplintering van beleid in plaats van continuiteit
Minder in tegenstellingen denken
Mensen de ruimte geven om een deel van hun tijd te investeren in verbetering van het proces
Ambtenaren willen wel
Potentieel voor slimmere samenwerking
Oppassen voor dat het proces al versteent op de tekentafel
Een beetje schoppen kan geen kwaad
Ambtelijke ongehoorzaamheid
Anders organiseren bij knelpunten met de burger
Bottom up zoeken naar oplossingen
Wat is een ambtenaar van de toekomst?
Buurtfunding: is de overheid qua financiëring wel zo nodig?
Hoe concreet oplossingen uitvoeren?
Verschilt per probleem
Waar moet de regie voor problemen liggen? Wie is eigenaar?

9. Gebeurt al, oa in Schagen
Burgers die hun politici vragen of ze volksvertegenwoordiger of bestuurder willen zijn
Geen politici aan de macht
Het Idee
Democratie te belangrijk om aan politici over te laten
Politieke partijen gericht op macht
Scheiding van bestuur en volksvertegenwoordiging
Aanval op politieke partijen
Wat is er nodig
Wethouders moeten solliciteren voor hun functie
Gekozen politici verkiezen onderkozen functionarissen
Hoe voorkomen dat wethouders dictators worden?
Wethouders langer laten zitten dan verkiezingstermijnen
Dit, als het werkt, ook op landelijk niveau toepassen
Media-aandacht
Wat in de plaats van politici?
PI&D: Reinder Rustema
Wat zegt de zaal
De raad verwijdert eventuele slechte wethouders
Leden van de politieke partij zorgen al voor plaatsing op biljet
Kritische burgers controleren de wethouder
Kandidaatwethouders kunnen zo ondervraagd worden
Na gemeenteraadsverkiezingen van bijvoorbeeld 2014
Organiseren van een hoorzitting per wethouder
In hoeverre lukt het?
De zaal over solliciteren van wethouders is dus al acceptatie en instemming
Er

10. Het grootste dilemma: onvoldoende aandacht maakt het werken lastig
Wat is er nodig?
Wat is de wordingsgeschiedenis van Publieke Pioniers?
van inspireren naar doen
Deelname aan commissievergaderingen
Vraagstuk is het 'hoe'
PI&D: Simone Huijs
Concrete vragen van anderen
Onder andere daaruit de ervaring dat men de stap wel wil maken
Inspiratie verspreiden over bestuurders
Meer pioniers in het publieke domein, binnen en buiten de overheid
Doel: wat niet zichtbaar is in de etalage zetten
Meer early adopters doen ontstaan
Uitgaan van partnerschap: aansluiten
Het beste tegenargument voor Publieke Pioniers
Tegen verstarring van beleid
Te weinig delers dus het wordt nooit wat
Dus juist met delen wordt Publieke Pioniers succesvol

11. Wat is je oppositie?
Wat is er nodig
Deelnemers
Exposure
Fondsen
Het duurt te lang voordat Xtem bestaat
Wat is Igor's zorg?
Meedenkers en oppositie
Moeite met realisatie
website met peiling van belangrijke thema's met prioriteiten
Ingangen bij de media
Wat is Xtem
Onvermijdelijkheid!
PI&D: Igor Bennik
programma loopt een jaar
Vrijwilligers en verenigingen kunnen veel bijdragen!
Aanleiding: een groot deel van de bevolking keert zich af
Rode draad: burgers voelen zich niet gehoord
Schaalbaar op diverse politieke niveaus, landelijk, gemeentelijk enzovoorts
Wat komt er uit de zaal?
Representativiteit
op deze manier meer contact tussen burgers en politiek
Stemmen en je laten horen is tegenwoordig technisch veel makkelijker te realiseren
Voor wie relevant zijn?
Is het niet beter om te werken met de beslissers / mensen die het verschil maken? Dus meer underground
Mogelijkheid tot thema's en losse issues in plaats van politieke partijen
Gehoopt wordt op een groot aantal deelnemers
Geen mening, alleen gericht op naar boven brengen wat men vindt
Wat vindt de burger?
De politiek, breed
Doel: 500000 in twee jaar
Welke hefboom moet er om gaan
Politiek moet naar Xtem kijken voor een opdrachtgeverinventarisatie