Professionals in welzijn en zorg gaan steeds beter samenwerken en steeds meer maatwerk bieden. Daarvoor is het nodig dat ze informatie delen, met elkaar, met de klanten, met vrijwilligers, met mensen in de omgeving van klanten. Tegelijk is het zaak de persoonsgegevens goed te beschermen en te beantwoorden aan de eisen die de wet hieraan stelt. Ziie voor meer informatie http://privacy.zorgvoorelkaarbreda.nl
4. GRATIS !!!!
G-mail
Skypen
Met het invoeren van de e-mailadressen van uw vrienden
geeft u te kennen dat zij akkoord zijn gegaan met het
verstrekken van hun gegevens.
Hotmail
WeTransfer
WhatsApp
5. “Ik heb niks te verbergen”
- bonuskaart AH
- vZVZ ‘toestemming’ LSP (EPD)
- slimme energiemeter
- smart tv
iot = internet of things zie
computable.nl - 11 april
6. onze gegevens zijn geld waard
Facebook 100 miljard = 120 dollar per gebruiker
Google-gebruiker = 24 dollar
Facebook koopt Instagram voor 1 miljard dollar (30
miljoen Facebookers)
Transparantie en regie? Zie ‘Data: het nieuwe goud’,
Zembla 2 december 2015
Nieuw businessmodel: zelf info prijsgeven aan
adverteerders en korting bedingen bv op vliegticket
11. belang van privacy
— Burger vrijwaren tegen te grote
overheidsinmenging
— Bewaken vrije toegang tot fundamentele
voorzieningen
— Behoud van vertrouwen tussen overheid/
zorgverleners en burger
Voortdurend zoeken naar evenwicht
Kernwaarden: eigen regie cliënt en integriteit
hulpverlener
12. de wet regelt
rechten van cliënt:
• op informatie
• inzage
• correctie
• klachtrecht
• rechtsbescherming
• medezeggenschap
plichten van organisatie:
• professioneel
handelen
• informatieplicht
• dossiervorming
• informatie verstrekken
• geheimhouding
… wettelijk normenkader
geeft houvast
13. dossierplicht
— welke hulp, welke wet
— dataminimalisatie, alleen info die
noodzakelijk is
— maar .. wel volledige en juiste info
— geen vage vermoedens of onderbuik
— persoonlijke werkaantekeningen buiten
dossier houden
14. verwarrend
— Hulpverlening is vrijwillig tenzij …
— Informeren van cliënt
— Toestemming
— Geheimhouding
— Inzagerecht
15. samenvatting
1. altijd cliënt vooraf informeren dat gegevens
worden verwerkt (tenzij uitz … art. 43 Wbp)
2. dossier bijhouden verplicht
3. is delen noodzakelijk in belang cliënt? Elk
individueel geval afzonderlijk afwegen
4. mag ik delen o.g.v. rol, taak en met wie
5. zo nee, toestemming nodig
6. geen toestemming, conflict van plichten …
Checklist hanteren
16. vrijwillig of verplicht
a) vrijwillig = medische ingrepen, medicijnen,
therapie, hulpverlening e.d.
geen ‘toestemming’ maar ‘instemming’
Ieder heeft, behoudens bij of krachtens de wet te stellen
beperkingen, recht op onaantastbaarheid van zijn lichaam
(lichamelijke privacy art. 11 Grondwet)
b) verplicht = dna afnemen o.g.v. wet – Justitie –
ots maatregel - RvK – reclassering
c) voorwaardelijke bv schuldhulpverlening
17. Informatieplicht
art. 33/34 Wbp
Bij intake plicht cliënt te informeren:
— als info van klant zelf komt; voordat gegevens
worden vastgelegd moet klant geïnformeerd
worden over doel, wie is verantwoordelijke
— als info uit andere bron komt; op moment van
vastlegging of op moment van verstrekking aan
derde
— vergelijk in strafrecht: cautie
18. samenwerken
‘samenwerking vindt plaats in een keten van
partijen waarbij taken en belangen elkaar raken
of in het verlengde van elkaar liggen’
- niet door één partij op te lossen
- gezamenlijk belang
- overstijgt de bevoegdheid
Samenwerken = regie voering, wie doet wat
Info delen in belang van cliënt, niet in belang van
hulpverlener
19. wat is toestemming?
Elke vrije, specifieke en op informatie berustende wilsuiting
waarmee betrokkene aanvaardt dat hem betreffende
persoonsgegevens worden verwerkt ( art 1. i. WBP)
— Veronderstelde toestemming, Wgbo
— Ondubbelzinnig (art 8 a gewone gegevens)
— Uitdrukkelijk (art 23 gezondheids- strafrechtelijke
gegevens)
nb: geen toestemming nodig om dossier aan te leggen
intrekken toestemming, gevolg direct stoppen art. 5 lid
2 Wbp
20. bijzonder gevoelige gegevens art. 16
Wbp
godsdienst of levensovertuiging, ras, politieke
gezindheid, gezondheid, seksuele leven, lidmaatschap
van een vakvereniging, strafrechtelijke
persoonsgegevens en persoonsgegevens over
onrechtmatig of hinderlijk gedrag in verband met een
opgelegd verbod naar aanleiding van dat gedrag
rechtma9ge grondslag voor verwerking art. 16 e.v. WBP
verbod, tenzij ………. hulpverleners met
geheimhoudingsplicht art. 21 Wbp, of uitdrukkelijke
toestemming art. 23 Wbp
22. ambtenaar hulpverlener
dus samenwerken kan door acties af te
stemmen, regievoering maar ieder binnen eigen
verantwoordelijkheden en bevoegdheden
zie Informatieblad Informatie delen in
samenwerkingsverbanden - Autoriteit
Persoonsgegevens ‘buitenkant’ informatie
23. informatie delen
m.b.t. gezondheid
- directe collega’s/waarnemer, criteria:
- met oog op goed behandeling art. 21 Wbp
- rechtstreeks betrokken bij behandeling art.
457 lid 2 Wgbo
- o.g.v. wet, bv bij ‘verplichte’ relatie RvK,
reclass. Jeugdzorg, Participatiewet bv re-
integratie, art. 21/22 Wbp
- o.g.v. uitdrukkelijke toestemming art. 23 Wbp
- zonder toestemming = conflict van plichten …
24. … conflict van plichten
Plicht om te zwijgen botst met plicht om te spreken
vanwege zwaarwegende belangen van de cliënt of
een ander
— Kan ik echt geen toestemming krijgen?
— Welk zwaarwegend belang?
— Kan het ook zonder verbreken geheimhouding
(subsidiariteit)
— Hoe weeg ik belangen cliënt?
25. belangenafweging
a) Het probleem weegt zó zwaar dat ik moet melden,
namelijk …..
b) Ik wil door te melden het volgende doel bereiken …..
c) Er is geen andere mogelijkheid om dit probleem op te
lossen
d) Door te melden is het vrijwel zeker dat erger wordt
voorkomen
e) Ik heb intern overlegd
f) Het belang om info te delen weegt zwaarder dan mijn
geheimhoudingsplicht
g) Eventueel eerst anoniem voorleggen voor advies bij
meldpunt Veilig Thuis
26. inzagerecht
— persoonlijk recht
— recht op afschrift
— info van derde in dossier?
Correctierecht als info feitelijk
onjuist, niet ter zake dient,
bovenmatig is
— eigen lezing toevoegen
27. uitzondering op rechten
Recht op informatie, inzage, correctie is
hoofdregel; niet als in een individueel geval …
• veiligheid staat
• strafbare feiten
• naleving wettelijke voorschriften
• bescherming cliënt of van een ander
zie art. 43 Wbp en art. 3 lid 2 Besluit Meldcode HG
let op: de uitzondering is nooit een zelfstandige rechtmatige grondslag
28. dus
1. altijd cliënt vooraf informeren, tenzij uitz … art. 43
Wbp
2. dossier bijhouden
3. is delen noodzakelijk in belang client? Elk
individueel geval afzonderlijk afwegen
4. mag ik delen o.g.v. rol, taak… zie boven
5. zo nee, toestemming nodig
6. geen toestemming, conflict van plichten …
Checklist hanteren
29. bronnen
• www.meldcriteria.nl bedoeld voor melding
bij de verwijsindex risicojongeren
• www.vooreenveiligthuis.nl
• www.vng.nl sociaal domein
• diverse beroepscodes o.a. maatschappelijk
werker en jeugdzorgwerker zie
www.bpsw.nl
• www.bigregister.nl
30. leuke bronnen
— Bits of Freedom (BOF.nl) – Internet
vrijheid toolbox
— Zembla ‘Data: het nieuwe goud’ op 2
december 2015
— website michelkraay.nl
— Dave Eggers ‘De Cirkel’ (boek)
— Ixquick zoekmachine
tip: wordt privacy functionaris
31. de rollen
— de professional gebonden aan wet
— de ‘derde’: omgeving cliënt
familie, buren e.a. is privesfeer
— met vrijwilliger afspraken maken