کنترل ارتعاشش
- 1. كنترل روشهايوارتعاش صدادرتجهيزاتصنعتی
قادري ابوالقاسم–(مهندسیارتعاشات جداسازی)
مقدمه:عطيمي وخيل بوده صنعتي دنياي اساسي ازمعضالت وارتعاش صدا ترديد بدون
چه ها ازانسانآز از زندگي درمحل وچه كار درمحلاردراين .اند درمخاطره ازآنها ناشي
انسان حالتمنابع با پراسترس درمحيطيتوام همزيستي ارتعاش و صداناراحتي بارا
.ميكند تحملسو يك ازواسطه به شاغلين از كثيري تعدادبه مجبور خود حرفهبا مواجهه
عامل دو اينمي فيزيكيس از باشندديگر ويوارتعاش صدا و سر وجود كه ميدانيمزياد
نشانگرعملكرد دردستگاهها.ميباشد آنها تدريجي استهالك باعث و نامطلوبايندستگاهها
هدرمي مكانيكي امواج صورت به را سيستم انرژي از مهمي بخشفلذا دهندلحاط از هم
لحاظ از وهم بهداشتياقتصادياست الزمتاآنجااست ممكن كهعامل دو اينكنترل
وو سروصداي توليد شوند.اصوال تعديلزي لرزشاددراز زيادي تعداديآالت ماشين
. آنهاست ساخت درفناوري ضعف نشانگر
در عالي هدفارتعاش كنترلحفظهاي سرمايهاست صنعتحفظ اول اولويت در كه
سالمتيو تجهيزات خود از حفاظت بعدي اولويت ودر پرسنلميباشد آالت ماشين.دراين
نوشتهتوضيح ما هدف،ميباشد اختصار رعايت و كليواصطالحات تعاريف آن در فلذا
و علميو گيري اندازه روشهاياستانداردهايذكر وارتعاش صدااند نشدهخوانندگان
م بيشتر اطالعات به نياز درصورت محترممراجع به يتوانند1و2كنند مراجعه.
- 2. ارتعاشچيست؟يك مكانيكي نوسان از است عبارت ارتعاشتعادل نقطه حول جسماش
.باشد مي مشخص وشتاب وسرعت دامنه داراي كه
ارتعاش اثراتببريد نام را برانسان:1-و دقت كاهشتمركز3-تحمل آستانه كاهش(
سرد درفصول مخصوصا.)دارد وجود نيز سرمايي استرش كه4-افزايشفشارخون
گوارشي ومشكالت5-شنوائي تدريجي كاهشوشروعوزوزگوش
ا مخرب اثرات: ببريد نام را آالت برماشين رتعاش
1-ايجاددراجزا وشكست تركماشين تر ضعيف ي
2-مصرف افزايشانرژي
3--وجوشکاری تعميرات به مداوم نياز
4-توقف هاي زمان افزايش دليل به توليد كاهش
5-مجاو تجهيزات به ارتعاش انتقالآنها کارکرد در اخالل و ر
6-زياد سروصداي ايجادكاري درمحيط
ارتعاش كنترل كلي هاي روش:
1-دستگاه وساخت طراحي هنگام در ارتعاش كنترل
- 3. 2-دستگاه نياز مورد درنقاط جداسازارتعاش نصب
3-پا و تعميرونگهداريماشين يش
4-ارتعاش ضد نظيردستكش فردي حفاظت ازوسايل استفاده–كاله–گوشي
شرحروشهايارتعاشات کنترل:
1-كنترلارتعااشدرهنگاامو طراحايدساتگا سااختيهك :هرچههماشهينازابتهداتهر دقيه
تر ومحكمنتيجتا شود ساختهتهر باالنسبهودهوفاقهدو سروصهدابهود خواههد لهرزشاز
اگر طرفييكقهرن در كهه االتي ماشين مثل باشد وصلب سنگين ماشين11ميشهدند سهاخته
.ميزانلرزشصداي وسروداشت خواهد كمي بسيارگاه هيچ البتهارزانهي بهه اوليه مواد
شود نمي پيدا ديگر نوزدهم قرن.سهمت بهه تكنولوژي بيستم قرن دوم نيمه درههاي سهرعت
و باالسازي سبكاتْآ ماشين جهت بدين كرد پيدا سوقبسيارو شهدند توليهد سهبك و سريعبهه
آن تبعارتعاشوصداب نيز.يافت افزايش شدت
از وبيش باشد اقتصادي ماشين شده تمام قيمت كه مجازست انجا تا نيز ساخت در دقت اما
نيست.فلذا صرفه به مقرون آنيكطراح، ماشين در ارتعاش كمينه به رسيدن باهدفبايد
قيمت بين توازنيشده تماموكيفيتساختو نظربگيرد در ماشينموضوعرا.كند بهينه
اي هسته سيلندرسانتريفوژ يك ساخت در مثالاقتصادي مالحظات و باالنسي نان گونه هيچ
قابلبراي اما نيست قبولساختيكشايد فن222گرمباالنسي نانهمنداشته مشكلي
.باشد
2-ارتعاش جداساز نصبدرنقاطدساتگا نيااز ماوردمسههله از فهار :سهاخت در دقهت،
االت ماشين از سري دريكحركه وانجهام كهاري ماهيت بدليلادينهاميكي ت، شهديدباالجبهار
ارتعاش جذاب ابزارهاي به نيازدارندمعهدني آالت ماشهين ، وسنگين سبك خودروهاي مثل
، سازي راه آالت ماشين ،، لوله خطوط هاي پمپ.وسرندها كمپرسورها
ميتهوان ارتعهاش ههاي جهاذب انهواع ازازالسهتيكي ههاي ورقهرزههل انهواع ،موتهور دسهته ،
،گيهر ضهربه ،فندر ،پذير انعطاف گير،اتصاالت، فلهزي فنرههايهها ودشهپات داكهترانهام
.برد
ماشهين يهك بهراي گير لرزه انتخابدارايظرايهفودقهايو باشهد مهي خاصهي فنهيبهه بايهد
شهده وحسهاب دقهتانجهامبتوانهد تها گيهرددركهار فركهانسForce Frequency))ماشهين
راندمانكند ايجاد ايزوالسيون از باالييكاتهالو و هها سهايت ازوب توان اينكارمي براي .
.نمود معتبراستفاده توليدكنندگان هاي
- 4. خوشبختانهاي حرفهه صهورت سهازبه ماشهين ههاي شهركت معدودي اخيرتعداد سالهاي در
مهندسي ديد با وشروعسهاخت بهتوليه ودتجهيهزاتنمهودههنهوز امها انهدطيهفوسهيعي
هازانهس هينهازماشهاهمهالهاصهاهبهاتيهكلمهيهميراي :هرهنظيDamping)، )هتهفنري هريبهض،
، باراستاتيكيطبيعي فركانسودرجههايزوالسهيونندارنهد آشهنايي،بخواهنهد اينكهه تهايهك
تجويز شان دستگاه براي مناسب گير لرزهيا.كنند نصب
؟ چيسات جداساازهادهايج بها هههک اسهت هاعاهارتج قطعهه يهت ، هاشهارتع جداسهاز هاهي گيهر هرزههل
هذيریهپ هافهانعطflexibility)و )هاهميرايِDamping))هاهي هاهشهک را هاشهارتع هرژیهان ،
ميبرد بين از بکلاا از و شهده ارتعهاش انهرژی جهذب باعهث کهه است خاصيتا .ميرايايجهاد
تشديدResonance)).ميکند جلوگيریو تعهداد لحهاظ ازتلهرزه نهوع صهدها از بهيش ، نهوع
.دارد وجود گير
3-وپايش تعميراتمداومدستگاروشهاي جز كه درباال ذكرشده روش دو خالف بر :
و ثابتگاهاشود تكرار بارها است ممكن سال طول در روش اين .هستند مورديشامل و
سنجي ارتعاشاي دوره
كاري روغن و سرويسوگرما ازاصطكاك جلوگيري هابراي ياتاقان
باالنس انجامBalancing
پايشها بيرينگ
( محوري ناهم رفعMisalignmentها شفت )
- 5. تعويضالستيكفرسوده هايكوپلينها گ
اتصاالت شدگي شل كردن چكوپيچها
روتورها شدن محور از وخارج شدن خم از جلوگيري
: سئوالچيست بودند شديد لرزش بدون قبال كه آالتي ماشين در ارتعاش شروع داليل
؟بهه شهروع آرام وخيلهي تهدريي بهه آالت اكثرماشهين كهه شهود توجهه اين.نكته به بايستي
و نموده لرزش. ميشوند شديد سپسگهردد مشخص آنها ايراد اوليه روزهاي همان اگردر
شديد ارتعاش شروع كرد.دليل حل را مشكل ميتوان براحتيدراست ممكن ماشين يك:
الف-معمولي زمين روي نصبفندانسيون بدون) خاك طبيعي استاندارد(فركانس
ب-نداشتنيكپارچه شاسيباال درطبقات (مخصوصادچاردفرمگي بتدريي كه)شده
ج-دمايي تغييراتوتغييرمدول
د-شدن خشكسختي وافزايشايزوالتورهاطوالني زمان اثرگذشت درAging))
ه-تغييراتميزانبارزندهسر (مثل)وفيدر ند
و-.تدريجا باالنسا ان ايجاد و دستگاه های قسمت بعضا به مواد چسبيدن
4-ااارديا اااتاحفاظ اااايلاازوس اااتفادااسهههاهي هههاهشهك روي هههاهابزاره هههنهاي هههاربردهك :
كههههاهش جهههههت بلكههههه ندارنههههد تههههاثيري ارتعههههاش و وصههههدا سههههر ميههههزان افههههزايش
اسهههههترس شهههههدن وارد از جلهههههوگيري و مواجهههههههجسهههههمي وخسهههههاراتونيهههههروي
بههههه هههاشهارتعاهههخهشاهههيطهمح در صهههايهههههارهكهههودهميش ي.هههونهاكن هههبختانههخوش
هههاالتهمقهههتانداردهايهواس هههاريهآم ، هههكيهپزش هههايهه وهش ههههپ ،هههاديهزيهههوردهم در
محاسن و مزايايفردي حفاظت وسايلدارد وجود آنها از استفاده ونحوه
- 6. : مراجع
c.M.Hariss /shock and vibration handbook.( 1995)-1
David I.G.Jones : Handbook of viscoelastic vibration damplng(2000)-2
3-www.va-consult.com/Bayat. Ahmad & Byron davis/san francisco.(2014)
4-دوار تجهیزات در ارتعاش دالیل-قادری ابوالقاسم-(بهار سیمان فناوری مجله44)
-5صوت و ارتعاش کنترل-محمدی گل دکتر-همدان دانشگاه
ارتعاشات جداسازی مهندسی
اولينسفارشی گير ضربه و گير لرز انواع توليدکنند و طراحايران در
www.mjerteash.ir
ghaderia1346@gmail.com