2. UPOKO 1
Ko Pineamine, te tekau ma rua o nga tama a
Hakopa raua ko Rahera, te peepi o te whanau,
ka huri hei philosopho me te tangata aroha.
1 Ko nga kupu a Pineamine, i whakahaua e ia
kia puritia e ana tama, kotahi rau e rua tekau ma
rima nga tau i ora ai ia.
2 Na ka kihi ia ia raua, ka mea, Na Ihaka i
whanau mai ma Aperahama i tona
koroheketanga, he pera ano me taku ki a
Hakopa.
3 Na, i te matenga o toku whaea a Rahera i tona
whanautanga, kahore oku waiu; na reira i
ngotea ai ahau e tana pononga wahine a Piriha.
4 Kotahi tekau ma rua hoki nga tau i pakoko ai
a Rahera i muri i te whanautanga o Hohepa; a
ka inoi ia ki a Ihowa, kotahi tekau ma rua nga
ra i nohopuku ai, a ka hapu ia, ka whanau ahau.
5 I tino aroha hoki toku papa ki a Rahera;
6 Na reira i huaina ai ahau ko Pineamine, ara ko
te tama o nga ra.
7 A, i toku haerenga ki Ihipa, ki a Hohepa, a ka
mohio toku tuakana ki ahau, ka mea ia ki ahau,
He aha ta ratou i korero ai ki toku papa i to
ratou hokonga i ahau?
8 Katahi ahau ka mea ki a ia, I pania e ratou tou
koti ki te toto, a hoatu ana, mea ana, Kia mohio
koe ko te koti ranei tenei o tau tama?
9 Na ka mea mai ia ki ahau, Ae ra, e toku teina,
i to ratou tangohanga i toku koti ka hoatu ahau
ki nga Ihimaeri, a ka homai he whitiki ki ahau,
ka whiua ahau, ka kiia kia oma ahau.
10 Na, ko tetahi o te hunga i whiu i ahau ki te
rakau, i tutaki he raiona ki a ia, a whakamatea
iho.
11 Na ka mataku ona hoa.
12 No reira, kia aroha ano koutou, e aku
tamariki, ki te Ariki, ki te Atua o te rangi, o te
whenua, kia mau ki ana whakahau, kia rite ki te
tauira o te tangata pai, o te tangata tapu a
Hohepa.
13 E ia maitai to outou mana‘o, mai ta outou i
ite mai ia ’u ra; ko te tangata hoki e horoi ana i
tona hinengaro, ka kite tika ia i nga mea katoa.
14 Kia wehi ki a Ihowa, arohaina hoki tou hoa
tata; a ahakoa e ki mai ana nga wairua o Periara
ki a koutou kia tukinotia koutou ki nga he katoa,
e kore ano ratou e whai rangatira ki a koutou,
pera me ratou kahore nei i whai rangatira ki a
Hohepa, ki toku tuakana.
15 Ano te tini o nga tangata i whai kia patua ia:
na te Atua ia i tiaki!
16 Ko te tangata hoki e wehi ana i te Atua, e
aroha ana hoki ki tona hoa tata, e kore ia e taea
te patu e te wairua o Beliara, e tiakina ana e te
wehi ki te Atua.
17 E kore ano ia e taea te whakahaere tikanga e
te tangata, e te kararehe ranei: na te Ariki hoki
ia i awhina i te aroha o tona hoa.
18 I inoi ano hoki a Hohepa ki to matou papa,
kia inoi ia mo ona tuakana, kia kaua e
whakairia e te Ariki ki a ratou he hara mo ta
ratou kino i mea ai ki a ia.
19 Na ko te karangatanga tenei a Hakopa, E
taku tamaiti pai, kua kaha koe i nga whekau o
tou papa, o Hakopa.
20 Na ka awhi ia i a ia, ka kihi i a ia mo nga
haora e rua, ka mea,
21 I roto ia oe te parau tohu o te ra‘i no nia i te
Arenio a te Atua, e te Faaora o te ao nei, e e
tuuhia te hoê taata hapa ore no te feia parau-tia
ore, e e pohe te taata hara ore no te feia paieti
ore i roto i te toto o te faufaa. , hei whakaora
mo nga Tauiwi, mo Iharaira, ka whakangaromia
ano hoki e ratou a Periara ratou ko ana tangata.
22 Ka kite ra koutou, e aku tamariki, i te
mutunga o te tangata pai?

3. 23 Na, kia rite ta koutou ki tana mahi tohu, i
runga i te whakaaro pai, kia mau ai hoki koutou
ki nga karauna kororia.
24 Ko te tangata pai hoki kahore ona kanohi
pouri; e tohu ana hoki ia ki nga tangata katoa,
ahakoa he hunga hara.
25 A ahakoa he kino to ratou whakaaro. mo ia,
na te mahi pai i hinga ai ia i te kino, ma te
marumaru e te Atua; e aroha ana ia ki te tangata
tika ano ko tona wairua ake.
26 Ki te whakakororiatia tetahi, e kore ia e hae
ki a ia; ki te whai taonga tetahi, e kore ia e hae;
ki te maia tetahi, whakamoemititia ia; ka
whakanuia e ia te tangata tika; e tohungia ana e
ia te rawakore; e aroha ana ia ki te hunga
ngoikore; ka waiatatia e ia te Atua.
27 A ko te tangata kei a ia te aroha noa o te
wairua pai, e arohaina ana e ia ano ko tona
wairua ake.
28 Na, ki te pai ano o koutou whakaaro, katahi
ka mau ta te hunga kino tokorua ki a koutou, a
ka wehi te tangata kino ki a koutou, ka tahuri ki
te pai; e ore hoi te feia nounou tao‘a e faaea noa
i to ratou hinaaro tia ore, e horoa atoa râ i te
mau tao‘a nounou tao‘a na tei ati.
29 Ki te mahi koutou i te pai, ka oma atu nga
wairua poke ia koutou; a ka wehi nga kararehe
ki a koe.
30 Ki te whai hoki te wehi ki nga mahi pai, me
te marama o te hinengaro, ka oma atu te pouri i
a ia.
31 Ki te tukino hoki tetahi i te tangata tapu, ka
ripeneta; e aroha ana hoki te tangata tapu ki
tana kaikohukohu, a whakarongo puku ana.
32 Na, ki te tuku tetahi i te tangata tika, me inoi
te tangata tika;
33 E kore te ngakau o te tangata pai e mau ki te
tinihanga o te wairua o Periara: na te anahera o
te rangimarie hoki e arahi tona wairua.
34 E kore ia e titiro matatau ki nga mea pirau, e
kore ano e kohia e ia te taonga i runga i te
hiahia ki te whakaahuareka.
35 E kore ia e ahuareka ki nga ahuareka, e kore
ia e whakapouri i tona hoa, e kore ia e noho ki
nga taonga whakapaipai, e kore ia e kotiti ke i
te whakakake o nga kanohi, no te mea ko Ihowa
te wahi mona.
36 E kore te ngakau pai e tango i te kororia, i te
whakama ranei o nga tangata, e kore ano e
mohio ki te tinihanga, ki te teka, ki te whawhai,
ki te taunu; no te mea te parahi ra te Fatu i roto
ia ’na e te haamaramarama ra i to ’na varua, e te
oaoa nei oia i te mau taata atoa i te mau taime
atoa.
37 E kore e rua nga arero o te ngakau pai, o te
manaaki, o te kanga, o te whakahawea, o te
honore, o te pouri, o te hari, o te ata noho, o te
raruraru, o te tinihanga, o te pono, o te
rawakore, o te taonga; engari kotahi ano tona
ahua, kahore he pirau, he ma, mo nga tangata
katoa.
38 Kare ona titiro rua, kahore ona rongo rua; i
nga mea katoa hoki e mea ai ia, e korero ai, e
kite ai ranei, e mohio ana ia e titiro ana a Ihowa
ki tona wairua.
39 E te tamâ nei oia i to ’na feruriraa ia ore oia
ia faahapahia e te taata mai te Atua ra.
40 Waihoki ko nga mahi a Periara e rua nga
mahi, kahore hoki he kotahitanga i roto.
41 No reira, e aku tamariki, ko taku kupu tenei
ki a koutou, rere atu i te mauahara o Periara; ka
hoatu hoki e ia he hoari ki te hunga e rongo ana
ki a ia.
42 Na te hoari te whaea o nga kino e whitu. Ko
te tuatahi na Periara i hapu te hinengaro, ko te
tuatahi he whakaheke toto; tuarua te pakaru; te
toru, te ati; tuawha, he whakarau; tuarima,
matekai; tuaono, ko te mataku; tuawhitu, ko te
whakangaromanga.
43 Koia hoki i tukua ai a Kaina e te Atua kia
whitu nga utu: i nga tau kotahi rau i
whakapangia e Ihowa ki a ia kotahi rau.

4. 44 A ka rua rau ona tau ka timata ia ki te
mamae, a i te iwa o nga rau o nga tau i
whakangaromia ai ia.
45 Na Apera hoki, na tona teina, i whakawakia
ai ia e nga he katoa, e whitu tekau ma whitu ia
Rameka.
46 Na, ko te hunga e rite ana ki a Kaina i runga
i te hae, i te mauahara ki nga teina, ka tau ano te
utu mo te utu.
UPOKO 2
Tei roto i te irava 3 te hoê hi‘oraa faahiahia o
te huru nohoraa—tei roto râ i te maramarama
o te mau hoho‘a o teie mau patereareha tahito.
1 Ko koutou ia, e aku tamariki, oma atu i te
mahi kino, i te hae, i te mauahara ki nga teina,
kia mau ki te pai, ki te aroha.
2 Ko te tangata he ngakau ma i roto i te aroha, e
kore e titiro ki te wahine ki te moepuku; kahore
hoki ona poke i roto i tona ngakau, no te mea
kua tau te Wairua o te Atua ki runga ki a ia.
3 Ka rite hoki ki te ra kihai nei i whitingia ki te
paru, ki te paru, engari ka maroke nga mea e
rua, ka tahia atu te haunga kino; Waihoki ko te
hinengaro ma, ahakoa ka karapotia e nga poke o
te whenua, e ma ana, a kahore ona poke.
4 A e whakapono ana ahau tera ano etahi mahi
he i roto ia koutou, he mea na te kupu a Enoka
te tangata tika: ka moepuku ano koutou ki te
moepuku o Horoma, a ka ngaro katoa, tokoiti
noa, ka whakahou ano i nga mahi puremu ki
nga wahine. ; e kore ano te rangatiratanga o te
Ariki i roto ia koutou: ka tangohia tonutia e ia.
5 Otiia ka waiho te whare tapu o te Atua hei
wahi ma koutou, a ka nui atu te kororia o te
whare o muri i to mua.
6 A ka huihui nga iwi kotahi tekau ma rua ki
reira, me nga Tauiwi katoa, kia tukua mai ra
ano e te Runga Rawa tana whakaoranga i te
haerenga mai o te poropiti kotahi.
7 A ka tomo ia ki te temepara tuatahi, a ko reira
te Ariki e riri ai, a ka whakairia ki runga ki te
rakau.
8 A ka pakaru te arai o te temepara, ka haere
atu te Wairua o te Atua ki nga Tauiwi, ano he
ahi kua ringihia.
9 A ka piki ake ia i te reinga, ka pahemo atu i te
whenua ki te rangi.
10 E mohio ana ano ahau ki tona iti i runga i te
whenua, tona kororia i te rangi.
11 Na, ia Hohepa i Ihipa, ka hiahia ahau kia
kite i tona ahua, i te ahua hoki o tona mata; a na
roto i nga inoi a Hakopa, toku papa, i kite ahau
ia ia, i a ia e ara ana i te awatea, ko tona ahua
katoa rite tonu ki a ia.
12 E i to ’na parauraa i teie nei mau parau, ua
na ô atura oia ia ratou: No reira, ia ite outou e
ta ’u mau tamarii e, te pohe nei au.
13 Kia pono ta koutou mahi ki tona hoa, ki tona
hoa, puritia te ture a Ihowa, me ana whakahau.
14 Ko enei mea hoki ka waiho nei e ahau hei
taonga tupu mo koutou.
15 Me hoatu ano hoki e koutou ki a koutou
tamariki, hei kainga pumau; i pera hoki a
Aperahama, a Ihaka, a Hakopa.
16 Ko enei mea katoa hoki kua homai e ratou
hei kainga tupu mo tatou, i mea ratou, Puritia
nga whakahau a te Atua, kia whakakitea ra ano
e te Ariki tana whakaoranga ki nga Tauiwi
katoa.
17 Ei reira outou e ite ai ia Enoha, ia Noa, e ia
Sema, e ia Aberahama, e ia Isaaka, e ia Iakoba,
i te tiaraa i nia i te pae atau ma te oaoa;
18 Ko reira ano tatou ka whakatika ai, ia
tangata, ia tangata, i runga i to tatou iwi, ka
koropiko ki te Kingi o te rangi, i puta mai nei ki
te whenua i te ahua o te tangata i runga i te
ngakau mahaki.
19 A ka hari tahi me ia te hunga katoa e
whakapono ana ki a ia i runga i te whenua.

5. 20 Ko reira hoki nga tangata katoa e whakatika
ai, etahi ki te kororia, etahi ki te whakama.
21 Ma Ihowa e whakawa a Iharaira i te tuatahi,
mo to ratou he; i tona whakakitenga mai hei
Atua i te kikokiko hei whakaora i a ratou, kihai
ratou i whakapono ki a ia.
22 Ko reira ia whakawa ai i nga Tauiwi katoa, i
te hunga katoa kihai i whakapono ki a ia i tona
putanga mai ki te whenua.
23 Ka riria ano e ia a Iharaira i roto i te hunga
whiriwhiri o nga tauiwi, ka peratia me tana i
riria ai e Ehau i roto i nga Miriani, i
whakapohehe nei i o ratou tuakana, i torere ai ki
te moepuku, ki te karakia whakapakoko; a kua
tangata ke ki te Atua, a ka meinga hei tamariki
ma te hunga e wehi ana ki a Ihowa.
24 Na, ki te haere koutou, e aku tamariki, i
runga i te tapu ki nga whakahau a Ihowa, katahi
koutou ka noho humarie ki ahau, a ka huihuia a
Iharaira katoa ki a Ihowa.
25 E kore hoki ahau e kiia i muri he wuruhi kai
kino mo o koutou tukinotanga, engari he
kaimahi na te Ariki ki te tuwha i te kai ma nga
kaimahi i te pai.
26 Na i nga ra whakamutunga ka ara ake tetahi
i arohaina e Ihowa, no te iwi o Hura raua ko
Riwai, he kaimahi i tana i pai ai i roto i tona
mangai, he matauranga hou hei whakamarama i
nga Tauiwi.
27 Kia tae ra ano ki te mutunga o te ao ka noho
ia i roto i nga whare karakia o nga tauiwi, i roto
ano hoki i o ratou kawana, hei whakatangi i te
waiata i roto i nga mangai o te katoa.
28 A ka oti ia te tuhituhi ki nga pukapuka tapu,
tana mahi me tana kupu, a ka waiho ia hei
tangata whiriwhiri ma te Atua ake ake.
29 E na roto ia ratou e haere ai oia mai te au i
to ’u metua ra o Iakoba, i te na ôraa e, E faaî oia
i tei ere i to opu.
30 A ka mutu enei korero ana ka totoro ona
waewae.
31 A ka mate i roto i te ataahua, i te pai o te
moe.
32 Na ka meatia e ana tama tana i korero ai ki a
ratou: a tangohia ana e ratou tona tinana,
tanumia ana ki Heperona ki te taha o ona matua.
33 A ko te maha o nga ra i ora ai ia kotahi rau e
rua tekau ma rima tau.