2

REVOLUCIÓN Cambio rápido e profundo con respecto ao
anterior sistema ou situación política, econçómica ou social dun
estado.
REVOLUCIÓNS BURGUESAS (fin s. XVIII).
A BURGUESÍA foi a grande beneficiada e o grupo social
dominante, ainda que tamén participaron outros grupos sociais
Obx: establecer un NOVO SISTEMA POLÍTICO.

Os cambios…POLÍTICOS Fin do Absolutismo
Paso a un sistema liberal burgués.
ECONÓMICOS Coa Revolución Industrial xurde unha nova
economía industrial e urbana
SOCIAL Nova sociedade de clases, baseada na valía
e mérito persoal en base á RIQUEZA.
Burguesía como grupo social dominante.
CIENCIA Novas achegas e visións sobre o ser humano.
Avances no progreso tecnolóxico.
ARTE Convivencia de dous estilos moi diferentes:
ROMANTICISMO
REALISMO
REVOLUCIÓN POLÍTICA:
AMÉRICA DO NORTE ( 1766) REVOLUCIÓN FRANCESA (1789)

Estados Unidos
As 13 colonias
británicas da costa
Este protagonizan
unha GUERRA DA
INDEPENDENCIA e
unha REVOLUCIÓN
POLÍTICA.
A revolución americana foi
aprimeira na que o
LIBERALISMO se puxo en
práctica.
O sistema político da nova
nación convertiuse no
modelo para futuras
xeracións.

As colonias desenvolveran un sistema económico propio, e comezan
a ver á METRÓPOLE como unha barreira fronte aos seus intereses.
Reino Unido non estaba moi interesado no desenvolvemento da
industria nas colonias e reservábase o monopolio de varios produtos.
Na colonia rexía o PACTO COLONIAL. Concedendo autonomía
aos colonos (Asambleas ) mentres os colonos debía pagar
impostos ao Reino Unido. Os colonos consideraban que non
debían pagar os impostos se non tiñan poder de decisión no
Parlamento Británico.
CONFLITO DOS
IMPOSTOS
1773 ESTABLECEMENTO DUN NOVO IMPOSTO: Motín do té de
Boston (Establecemento do monop olio sobre o produto). Ataque de
barcos británicos cargados de té por parte dos colonos.
COMEZO DA GUERRA DA INDEPENDENCIA (1775-1783)

Representantes das 13 colonias
reunidos en Filadelphia.
NACEN OS ESTADOS UNIDOS DE
AMÉRICA
B. FRANKLINB. FRANKLIN
T.JEFFERSONT.JEFFERSON
LIVINGSTONLIVINGSTON
1 THOMAS JEFFERSON redacta a
DECLARACIÓN DOS DEREITOS DE VIRXINIA
(Soberanía Nacional / División de poderes /
Sufraxio)
Como base fundamental para…

Remate da guerra coa PAZ DE
VERSAILLES (1783).
Reino Unido recoñece a
independencia dos Estados Unidos.
CONSTITUCIÓN DOS
ESTADOS UNIDOS 1787
 Soberanía Nacional.
Separación de poderes
Sufraxio universal masculino (só poboación branca)
Presidente elexido por votación indirecta

CONSTITUCIÓN Lei fundamental dun Estado.
Recolle os dereitos dos cidadáns, a forma de goberno e a
relación entre os poderes.
METRÓPOLE Nación colonizadora

Que supuxo a revolución francesa?
- Eliminación da Monarquía absoluta.
- Fin do sistema económico do antigo réxime.
- A sociedade estamental deixa paso á sociedade de
clases.

A Revolución Francesa 1789
FRANCIA ANTES DA REVOLUCIÓN:
Grande potencia que vivía no Antigo Réxime. Os
principais problemas eran:
Mantemento da sociedade estamental.
Crise económica dende 1780. Afectou aos prezos dos
produtos xerando un grande descontento social.
Alimentando un clima de rebelión contra o clero
(décimos) e a nobreza.
Grande déficit de facenda. Peso da guerra americana
+ os privilexiados non pagaban impostos.
Crise política: o rei LUIS XVI perde apoios e difusión
dunha mala imaxe (vida luxosa)

No eido cultural:
Publicación da Enciclopedia de Diderot e D´Alembert
en 1751. Esta obra nace como un compendio do novo
coñecemento obtido da razón, e como medio difusor
da ilustración, o racionalismo e as libertades.
Difusión das ideas ilustradas. Rousseau ( “ O Contrato
Social” ) e Montesquieu como autores de referencia e
forte influencia no proceso revolucionario francés
(cuestións como a idea de soberanía nacional, a
separación de poderes ou o recoñecemento de
libertades fundamentais).

A REUNIÓN DOS ESTADOS XERAIS
Entre 1783 e 1788, os ministros de Facenda do rei
(TURGOT, NECKER, CALONNE, BRIENNE) tentan por
freo á crise. A solución pasaba por realizar unha
profunda reforma e facer pagar impostos aos
privilexiados.
LUIS XVI convoca unha ASAMBLEA DE NOTABLES para
tentar acadar a reforma, pero os privilexiados
néganse a pagar impostos.
En 1788 declárase a BANCARROTA. E o rei ten que
convocar aos ESTADOS XERAIS (non se reunían dende
1614).

O ministro Necker logra dobrar o número de
representantes do terceiro estado para frear o
poder dos privilexiados.
Previo á reunión cada estamento realizaba un caderno de
queixas reflexando ´os seus problemas e propostas (Cahiers
de doleances).
No caso do Terceiro Estado:
Lectura do extracto dos cahiers de doleances da Cidade de Marsella.
(libro texto páx. 52)

En 1789 reúnense os Estados Xerais
en Versalles
Os privilexiados pretenden
que se vote por estamento,
o que lles daría a maioría.
Os membros do Terceiro
Estado defenden o voto
por persoa.

O Terceiro estado toma conciencia da súa representatividade, a xuízo
dos seus deputados aportaba maior lexitimidade para representar a
Francia.
O monarca e os privilexiados tentan expulsalos da sala e reúnense
no Xogo da Pelota, onde xuran permanecer reunidos ate
redactaren unha CONSTITUCIÓN.
Luís XVI vese forzado a aceptar esta situación revolucionaria.

14 de xullo de 178914 de xullo de 1789
Ante o aumento do prezo do pan
e os rumores de conspiración do
rei , os cidadáns parisienses
maniféstanse e ASALTAN A
BASTILLA (símbolo do A. Réxime e
cárcere político)

REVOLUCIÓN
INSTITUCIONAL
REVOLUCIÓN
POPULAR
Ante o temor a unha reacción dos privilexiados (posto que Luís XVI
parecía transixir, namentres que reunía forzas para liquidar a
marcha dos acontecementos), apélase a unha sublevación
popular: o 14 de xullo de 1789 o pobo toma o cárcere da Bastilla
(como símbolo do Antigo Réxime).
No campo tamén se daban fortes protestas previas ó proceso, as
malas colleitas, a falta de alimentos, a imposibilidade de pagos de
dezmos e impostos, a falta de terras.... Coa revolución o campo foi
sacudido por unha rebelión agraria, “Le grand peur”, deixáronse de
pagar impostos, asaltáronse castelos e outros símbolos do Antigo
Réxime.

Lectura apartado A muller e a Revolución Francesa.

En 1791, na etapa moderada, nace a CONSTITUCIÓNCONSTITUCIÓN, e a
Asamblea Constituínte pasa a denominarse como Asamblea
Lexislativa.

(*) O rei non acepta a Constitución e escapa a Austria, pero finalmente é
capturado e encarcelado, e suspendense temporalmente das súas
funcións..

• A Convención xirondina. A república quedou en
mans dos xirondinos, que convocaron eleccións
por sufraxio universal masculino para a nova
Convención Nacional.
• A Convención xacobina. En xuño de 1793, os
xacobinos fixéronse co poder e detiveron os
dirixentes políticos xirondinos. Promulgaron unha
nova Constitución baseada na democracia social.
• A caída dos xacobinos. Mediante o golpe de
Estado de Termidor, en xullo de 1794 foron
derrocados e executados Robespierre e outros
dirixentes xacobinos.
Etapas:

A RADICALIZACIÓN DA REVOLUCIÓN FRANCESA.
★A CONVENCIÓN XIRONDINA (1792-1793)
-Fase radical da Revolución.
-Matanzas de setembro.
Sans culottes asaltan cárceres de París
e asasinaron aristócratas e relixiosos.
- A Convención:está controlada por
xirondinos e xacobinos.
- 21 xan 1793 》 Execución de Luis XVI na
guillotina.
- Declaración de guerra a Francia (R.
Unido e España).
- Levantamento de ultracatólicos e la
Vendée.
- Tribunal revolucionario e Comité de
Salvación Pública.

Lectura da entrada no blogue sobre A morte de Marat

★ CONVENCIÓN MONTAÑESA E O TERROR (1793-1794)
- Robespierre fíxose co poder.
- Nova Constitución democrática.
◇Soberanía popular.
◇Sufraxio universal masculino.
-Robespierre implantou unha ditadura.
◇Terror.
◇Lei de sospeitosos.
◇ Tenta frear a crise económica.
◇Golpe de estado do 9 Termidor
Robespierre é xulgado e executado.

★O DIRECTORIO E A FIN DA REVOLUCIÓN (1795-1799).
Réxime liberal:
◇soberanía popular.
◇división de poderes.
◇sufraxio censitario.
-Revolta do Vendimiario 1795 》 sofocada por Napoleón.
-Golpe de estado de NAPOLEÓN 18 Brumario. Proclámase cónsul e
remata co directorio.
Retrato de Napoleón. Jacques
Louis David.

• Despois do golpe de Estado, a burguesía conservadora
volveu tomar o control da Revolución.
• Elaborouse unha nova Constitución (1795) que lle
outorgaba o poder executivo a un goberno colexiado,
restablecía o sufraxio censatario e confiaba o poder
lexislativo a dúas cámaras.
• O novo goberno pretendía volver aos principios da
Constitución de 1791. Perseguiu os xacobinos, derrogou
a Constitución de 1793 e anulou as medidas daquel
período.
• En 1799, Napoleón Bonaparte, co apoio da burguesía, foi
protagonista dun golpe de Estado que acabou co
Directorio e inaugurou o Consulado (1799-1804).

IMPERIO NAPOLEÓNICO
NAPOLEÓN
Inicia reformas políticas en Francia.
Comeza un proxecto de expansión militar.
FRANCIA
O CONSULADO
 Non ten declaración de dereitos
 Non hai separación de poderes
Despois da vitoria de Marengo (1800) Italia.
PROCLÁMASE CÓNSUL
VITALICIO
Comeza unha serie de reformas para consolidar o LIBERALISMO en Francia:
MODERNIZA LEIS (p.e. Código Civil).
REFORMA A ECONOMÍA (Banco de Francia, Código de Comercio)
PROMOVE A EDUCACIÓN PÚBLICA.
Aparece unha nova nobreza baseada nos méritos civís e militares.

O Reino Unido forma unha III Coalición, para facerlle
fronte a Napoleón. Xunto con Austria e Rusia.
Napoléon
1804
Napoléon
1804
Transforma a República en IMPERIO.
COMEZA UNHA NOVA CAMPAÑA
CO APOIO DE ESPAÑA (Derrota en
Trafalgar en 1805)
VITORIA EN AUSTERLITZ (
Remata co Sacro Imperio Xermánico).
Con dúas direccións:
 A ALIANZA CON RUSSIA
BLOQUEO CONTINENTAL E AILLAMENTO DO REINO
UNIDO.
POLÍTICA EXTERIORPOLÍTICA EXTERIOR.
Napoleón invade España en 1808
Avanza cara a invasión de Portugal
GUERRA DAGUERRA DA
INDEPENDENCIAINDEPENDENCIA
ESPAÑOLAESPAÑOLA
GUERRA DAGUERRA DA
INDEPENDENCIAINDEPENDENCIA
ESPAÑOLAESPAÑOLA

http://www.youtube.com/watch?v=XIL1HZQFgeI

RUSIARUSIA
Rompe a alianza con Francia e remata co bloqueo ao
Reino Unico.
Napoleón decide invadir Rusia, pero é derrotado en 1812.
FORMACIÓN DA
VI COALICIÓN
REINO UNIDO
PRUSIA
RUSIA
AUSTRIA
REINO UNIDO
PRUSIA
RUSIA
AUSTRIA
Vencen a Napoleón en Leipzig (1813)
Despois avanza cara París e Bonaparte ten que abdicar
Napoleón tenta voltar ao poder pero é
derrotado na BATALLA DE WATERLOOBATALLA DE WATERLOO (1815)
Remata exiliándose na Illa de Sta, Helena.
LUIS XVIII DE FRANCIA, reina trala caída de Napoleón

A RESTAURACIÓN
★RETORNO AO ABSOLUTISMO
Volven ao poder os monarcas do Antigo Rèxime.
Baseábanse:
1. LEXITIMIDADE (Dinastía tradicional)
2. RESPONSABILIDADE > mantemento da orde internacional.
3. INTERVENCIÓN >no caso de que unha monarquía perigue por unha
revolución.
4. SISTEMA DE CONGRESOS> as potencias buscarían solucións a
conflictos internacionais.
◇Algúns monarcas promulgan CARTAS OUTORGADAS, onde recoñecen
algúns dereitos á poboación.

★CONGRESO DE VIENA (1815)
Reorganización do mapa europeo:
》 Garantir a paz.
》 Evitar novas revolucións.
Protagonistas:
- Ministro de Austria (Metternich).
- Tzar de Rusia (Alexandre I).
- Ministro de Francia ( Talleyrand).
Cambios:
1. Francia retorna ao territorio que tiña antes da
revolución.
2. Fórmanse Estados-tapón 》》 evitar a
expansión francesa.
Bélxica pasa ao reino dos Países Baixos.
Savoia e Xénova forman parte do reino de
Piemonte
3. Austria, Prusia e Rusia amplían territorios de
forma equilibrada.

Mapa de Europa despois de 1815

★AS ALIANZAS INTERNACIONAIS.
As potencias europeas buscan consolidar a Restauración.
□ SANTA ALIANZA 》 Prusia/Rusia/Austria/+tarde Francia.
- Carácter antiliberal.
- Compromiso de intervención para defender o absolutismo.
-Recoñecen o dereito divino e o apoio á igrexa.
□ CUÁDRUPLA ALIANZA 》 R. Unido/Austria/Prusia/Rusia
- Busca defender a orde do Congreso de Viena.

1820
Primeira onda revolucionaria
ESPAÑA
GRECIA
RIEGO pronúnciase contra o absolutismo de
FERNANDO VII, dando lugar ao Trienio
Liberal. O rei ten que xurar a constitución de
1812. Tres anos despois a Santa Alianza
restaura o absolutismo.
(1821) Sublevación contra a dominación Turca.
Independízase en 1829.

1830
Segunda onda revolucionaria
FRANCIA
BRUXELAS
O rei CARLOS X tenta rematar coa carta
outorgada de Luis XVIII. Produciuse unha
revolución que levou ao trono a LUIS FELIPE
DE ORLEÁNS ( Dirixente da burguesía
acomodada) /Monarquía Constitucional,
Levantamento contra o rei dos Países Baixos.
Bélxica independízase en 1931.

1848
A revolución exténdese e toma un
carácter social e obreiro.
FRANCIA
As revolucións de 1848 acadaron o AVANCE DO
LIBERALISMO EN EUROPA
Revolución que expulsa a Luis Felipe de
Orleáns. Proclámase a II REPÚBLICA e
redáctase unha nova Constitución
(Moderada).
LUIS NAPOLEÓN BONAPARTE gaña as
elecións e evoluciona cara un goberno máis
autoritario.
II IMPERIO

ACTIVIDADES:
Páx 58-59
Realiza un esquema en chave sobre o
período napoleónico (1799-1815)
Apartados A e B da actividade 2
Coa axuda do glosario explica que é o
BLOQUEO CONTINENTAL.
Páx.60-61
Actividade 1
Que é un estado tapón? (podes
consultar na web)
Explica que foi a RESTAURACIÓN e
de onde procede o seu nome.

ionalismo
O triunfo do
Moitos pobos loitaron por converterse
en Estados, dando lugar a movementos
nacionalistas
s.XIX
en Europa

regadores
Movementos
BÉLXICA
IMPERIO TURCO
Separouse dos Países Baixos (Holanda) en
1830.
Pertencía ao Reino Unido. Comezou un movemento
independentista que non conclúe ate 1922 (estando a
parte norte norte baixo o dominio británico.
IMPERIOS
AUSTROHÚNGARO E TURCO
IRLANDA
Estaban formados por poboacións diversas.
Grupos nacionalistas formaron movementos
políticos para reivindicar a independencia.
Foise fragmentando: Grecia (1829), Serbia,
Romanía, Montenegro, Bulgaria e Albania.

icadores
Movementos
ITALIA
Política nacionalizadora dos
Estados
 Estaba dividida en diversos estados baixo
a dominación estranxeira.
O proceso encabezouno o Piemonte
(1870)
Potenciouse a língua común como
elemento unificador.
Aceleran a unificación por vía militar.
ALEMAÑA
1862
GUILLERME I
(Bismark)
1862
GUILLERME I
(Bismark)
PRUSIA  Encabezou a unificación
 Establecéronse mecanismos de cooperación
económica entre os Estados alemáns.
 Potenciouse a língua común como elemento
unificador..
NACE O II REICHNACE O II REICH
Desenvolver un sentimento nacional e oDesenvolver un sentimento nacional e o
orgullo patriótico

Procesos de Unificación
Italia
Alemania