Μια ιστορική διαδρομή στα μονοπάτια του ηλεκτρισμού - ηλεκτρομαγνητισμού … με ιστορικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις. Κοινή παρουσίαση του Υπευθύνου ΕΚΦΕ Χανίων Ν. Αναστασάκη και Ι.Π. Αμπελά ΣΕΕ ΠΕ02.

1. Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες στα Χανιά, 2019
Ταξίδι στον χρόνο με όχημα
εργαστηριακές συσκευές
Μια ιστορική διαδρομή στα μονοπάτια του ηλεκτρισμού -
ηλεκτρομαγνητισμού …
… με ιστορικές και φιλοσοφικές προεκτάσεις
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
1Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

2. Ξεκινώντας το ταξίδι μας …
• Οι ανάγκες των ανθρώπων
τους οδηγούν σε εφευρέσεις
και επινοήσεις.
• Και αυτές με τη σειρά τους
ανοίγουν νέους «δρόμους»
αναζητήσεων...
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
2Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

3. Όταν η ελληνική μυθολογία πλάθει με τη φαντασία
τον θεό και τον ήρωα της τεχνολογίας …
Ήφαιστος Προμηθεύς
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
3Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

4. Σήμερα αυτονόητα.. Τότε;
3500 χρόνια πριν…
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
4Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

5. Ο τροχός της αγγειοπλαστικής αρχίζει να χρησιμοποιείται στις μεταφορές.
Αποκτάει άξονα, ελαττώνονται οι τριβές.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ- Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02 5

6. Δῶς μοι πᾶ στῶ καὶ τὰν γᾶν κινάσω
Ο μοχλός είναι από
τις πρώτες
μηχανές.
Πολλαπλασιάζει
την ανθρώπινη
δύναμη.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
6Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

7. Ο άνθρωπος ξεχωρίζει από τη φύση
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
7Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

8. 6ος αι. π.X.: Θαλής ο Μιλήσιος,
“ἤλεκτρον”
1650 μ.Χ.: Von Guericke
“ηλεκτροστατική μηχανή”
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
8Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02
«επιστημονικό» εφόδιο
η εμπειρία

9. Όταν η φιλοσοφία γεννιέται, γεννιέται και η
επιστήμη…
Ἔοικε δὲ καὶ Θαλῆς, ἐξ ὧν απομνημονεύουσι,
κινητικόν τι τὴν ψυχὴν ὑπολαβεῖν, εἴπερ τὴν λίθον
ἔφη ψυχὴν ἔχειν ὅτι τὸν σίδηρον κινεῖ. (Ἀριστοτέλης,
Περὶ ψυχῆς Α2, 405 a19)
Ἀριστοτέλης δὲ καὶ Ἱππίας φασὶν αὐτὸν καὶ τοῖς
ἀψύχοις μεταδιδόναι ψυχῆς, τεκμαιρόμενον ἐκ τῆς
λίθου τῆς μαγνήτιδος καὶ τοῦ ἠλέκτρου. (Διογένης
Λαέρτιος Ι, 24)
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
9Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

10. «Ερμηνεύοντας» τον Θαλή … Ο ηλεκτρισμός: η ψυχή
του σύμπαντος;
«Ο κόσμος στο σύνολό του εκδηλώνει μία δύναμη να
αλλάζει και να κινείται, μία δύναμη που σίγουρα δεν είναι
ούτε καν κατεξοχήν προνόμιο του ανθρώπου και που,
εξαιτίας της μονιμότητάς της, της έκτασής της και της
πολυτροπίας της, πρέπει να θεωρηθεί θεία (…) όλα τα
πράγματα στο σύνολό τους (και όχι καθένα από αυτά
ξεχωριστά) είναι διαποτισμένα από κάποια ζωική αρχή,
αλλά υπάρχουν πολλά είδη ύλης από τα οποία λείπει αυτή η
ζωική αρχή, με την κινητήρια δύναμή της. [Kirk-Raven-
Schofield (1957), Οι προσωκρατικοί]
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
10Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

11. Ο ΚΟΣΜΟΣ ΔΕΝ ΘΑ
ΕΙΝΑΙ ΠΟΤΕ Ο ΙΔΙΟΣ
ΠΙΑ …
«Μπροστά στους εμπόρους,
τις ατμομηχανές, τα πλοία, τα
κανόνια της Δύσης – και
μπροστά στις ιδέες της – οι
πανάρχαιοι πολιτισμοί και οι
αυτοκρατορίες υποχώρησαν
και κατέρρευσαν…»
E.J.Hobsbawm
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
11Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

12. Η 1η φάση της Βιομηχανικής Επανάστασης
(ατμοκίνηση) 1760-1860/70
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
12Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

13. 1750: Ο χαρταετός του B. Franklin
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
13Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02
... ανοίγει τον δρόμο:
η ενέργεια της
αστραπής και του
κεραυνού, δεν είναι
προνόμιο … των θεών

14. Εργαστηριακές πηγές ενέργειας
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
14Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΊΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02
Μπαταρία βιολογική

15. 1800: A.Volta
Η πρώτη μπαταρία
(ηλεκτρόδια χαλκού -
ψευδαργύρου)
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
15Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

16. 1820: Oesrted
το ηλεκτρικό ρεύμα
έχει (και) μαγνητικές
ιδιότητες …
… ανοίγει η επόμενη
«πόρτα» γνώσης
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
16Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

17. 1821: Mοτέρ (Faraday)
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
17Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02
Οι Η/Μ δυνάμεις
χρησιμοποιούνται για κίνηση

18. και η μια εξέλιξη …
Μοτέρ,
(Davenport,1837)
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
18Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

19. 1830: Ηλεκτρομαγνήτες (Henry)
...έως και 1500kg
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
19Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

20. 1831: Επαγωγή (Faraday)
• Μαγνητικό πεδίο
προκαλεί ρεύμα ...
• Ο δίσκος του Faraday:
η πρώτη ηλεκτρική
γεννήτρια
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
20Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

21. …ο νόμος της
επαγωγής…
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
21Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

22. 1831: Henry
Το ηλεκτρικό σήμα ταξιδεύει
ένα μίλι…
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
22Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

23. 1835: Ηλεκτρομαγνητικό ρελέ (Henry)
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
23Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

24. 1844: Τηλέγραφος (Morse)
Το πρώτο
τηλεγραφικό σήμα
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
24Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02
Συσκευή Vail –
Register

25. 1858-1865: Τηλεγραφική ζεύξη
Eυρώπης - Αμερικής
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
25Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

26. Θεωρία …
G.F.Ohm (1827)
M.Faraday (1831)
J.Joule (1841)
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
26Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

27. Η ενοποίηση των πεδίων (1860)
O James Maxwell αλληλογραφεί με τον W. Thomson…
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
27Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

28. 19ος αιώνας (Α) Το τεχνολογικό και επιστημονικό
μεγαλείο
• Η τεχνολογία συνδέεται με την εμβάθυνση της
επιστημονικής γνώσης και την ενεργητική
αλληλεγγύη του εργαστηρίου έρευνας με το
εργαστήριο της βιομηχανίας.
• Ο Γκαίτε (Φάουστ) παρουσιάζει τα γηρατειά
να αναζητούν τη γνώση και να
αφουγκράζονται τις ανακαλύψεις.
• Ο Saint-Simon θέλησε να δημιουργήσει από
την Επιστήμη τη θεά του Νέου Χριστιανισμού.
• Ο Auguste Comte μίλησε για το όνειρο μιας
θετικιστικής θρησκείας.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
28Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

29. Γνώριζε για να προβλέπεις και πρόβλεπε για να μπορείς …
August Comte (1798-1857)
• Όπως τα φυσικά φαινόμενα, έτσι και τα ανθρώπινα γεγονότα
πρέπει να εξετάζονται με την αντικειμενική σκοπιά της
επιστήμης.
• Θετικισμός < positum= καθορισμένο
• Θετικό είναι το πραγματικό, το χρήσιμο, το βέβαιο και το
συγκεκριμένο.
• Επιστημονικό ή θετικό στάδιο της ανθρωπότητας: το
ανθρώπινο πνεύμα λειτουργεί βάσει νόμων, δηλαδή
ορθολογικά. Κοινωνιολογία (Κοινωνική Φυσική): η ανώτερη
μορφή θετικού πνεύματος.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
29Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

30. Η Ιστορία ως διαδικασία εξέλιξης
• Η επιστημονική γνώση του ανθρώπου και ο τεχνικός
έλεγχος πάνω στη Φύση αυξάνονταν καθημερινά.
• Η τελείωση της κοινωνίας και το ατόμου θα έρθει με την
εφαρμογή και μόνο του ορθού λόγου.
• Προορισμός της κοινωνίας και του ατόμου είναι η
τελείωση μέσα από την ιστορική τους εξέλιξη – Κοινή
θέση αστών φιλελεύθερων και επαναστατών
προλετάριων σοσιαλιστών.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
30Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

31. Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν παρά μόνο τα
δεσμά τους … (1848)
• Η φυσική, η χημεία και η αστρονομία συμβάδιζαν με τον
αγγλογαλλικό αστικό φιλελευθερισμό.
• Οι εικασίες των «φυσικών φιλοσόφων» για μυστηριώδη
φαινόμενα όπως ο ηλεκτρισμός και ο μαγνητισμός
συνέβαλαν στην πρόοδο.
• Ο διαλεκτικός υλισμός (μαρξισμός) θα συνδέσει την
επαναστατική σκέψη με το ορθολογικό παρελθόν.
• Ο Μαρξ μετατόπισε το κέντρο βάρους του σοσιαλισμού
από την ορθολογικότητα στον ιστορικά αναπόφευκτο
χαρακτήρα του.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
31Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

32. 1848 – Η ΕΚΡΗΞΗ ΤΩΝ
ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΝ
• Οι δυνάμεις της οικονομικής,
τεχνικής και κοινωνικής
αλλαγής ήταν πρωτοφανείς και
ακαταμάχητες.
• Μία ολόκληρη ήπειρος
έτοιμη να διαδώσει τα νέα της
επανάστασης από πόλη σε
πόλη με τον ηλεκτρικό
τηλέγραφο.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
32Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

33. Η 2η φάση της Βιομηχανικής Επανάστασης (μηχανή
εσωτερικής καύσης-ηλεκτροκίνηση) 1870-1914
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
33Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ Χανίων - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

34. 1857: Καθοδικός σωλήνας (Geissler)
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
34Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

35. 1879: Φως! (Edison)
Φως που ...διαρκεί
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
35Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

36. 1883-1891: Εναλλασσόμενο ρεύμα (Tesla)
AC Γεννήτρια & μοτέρ
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
36Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

37. 1883: Μετασχηματιστής (Tesla)
Πηνίο Tesla
Stanley Μετασχηματιστής
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
37Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

38. 1883-1891: Ηλεκτρική ενέργεια
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
38Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

39. 1893-1896: Ηλεκτρική ενέργεια
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
39Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

40. 1886: Ηλεκτρομαγνητικά κύματα (Hertz)
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
40Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02
To πρώτο ηλεκτρικό δίπολο
εκπομπής ραδιοκυμάτων (~50ΜΗz)

41. 1895: Ασύρματη επικοινωνία (Marconi)
Ασύρματος
τηλέγραφος
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
41Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

42. 1906: Ραδιόφωνο…
Αmplitude Modulation
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
42Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

43. 1897: Ηλεκτρόνιο (Thomson)
Ο καθοδικός
σωλήνας ...
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
43Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

44. Φωτόνια
• 1900… Plank
• 1905… Einstein
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
44Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02
Evelyn Photoelectric
Colorimeter

45. 1905...: σχετικότητα (A.Einstein)
Ενέργεια - μάζα
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
45Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

46. …συσκευές ως εποπτικά όργανα
Γαλβανόμετρο
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
46Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

47. Ηλεκτρικό κουδούνι...
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
47Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

48. Ο Ηλεκτρισμός στην Ελλάδα
• 1889, στην Αθήνα, στην οδό Αριστείδου, η πρώτη
μονάδα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας: τα ανάκτορα
και το ιστορικό κέντρο της πόλης είναι οι πρώτοι χώροι.
• 1899 Η αμερικάνικη εταιρεία Thomson-Houston,
πρόδρομος της General Electric, με την Εθνική Τράπεζα
ιδρύουν την “Ελληνική Ηλεκτρική Εταιρεία” που
προβαίνει στην ηλεκτροδότηση μεγάλων ελληνικών
πόλεων.
• Μέχρι το 1929 ηλεκτροδοτήθηκαν 250 πόλεις με
πληθυσμό άνω των 5.000 κατοίκων.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02 48

49. 19ος αιώνας (Β) – αρχές 20ου αιώνα: Η επιστημονική
υπεροχή
• Οι επιστημονικές εταιρίες στην Ευρώπη
πολλαπλασιάζονται και εξειδικεύονται.
• Εμφανίζονται τα μεγάλα επιστημονικά περιοδικά με
διεθνές κοινό.
• Η μηχανιστική θεώρηση του κόσμου (Νεύτων) δίνει τη
θέση της σε μία ενεργητική θεώρηση του κόσμου
(Αϊνστάιν).
• Η πίστη στη συνεχή πρόοδο της επιστήμης μεταβάλλει
το όραμα του κόσμου.
• Το νέο είδωλο πλέον είναι η «επιστήμη»· αυτή μπορεί
να δώσει τη λύση σε όλα τα ανθρώπινα προβλήματα.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
49Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

50. Τι είναι τελικά επιστήμη;
Μία σύντομη επισκόπηση
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
50Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

51. Ο Κύκλος της Βιέννης (λογικός θετικισμός) 1920-1935
• Η επαγωγική μέθοδος (παρατήρηση, έλεγχος, πείραμα –
νόμος) ως η κύρια επιστημονική μέθοδος.
• Η επαλήθευση μίας πρότασης μπορεί να γίνει μόνο με το
πείραμα και τις μετρήσεις, δηλαδή με τις αισθήσεις μας.
• Κάθε πρόταση που η εμπειρία δεν μπορούσε να την
επαληθεύσει ή να τη διαψεύσει είναι α-νόητη.
• Μόνο η επιστήμη έχει τα προσόντα να αναζητήσει την
αλήθεια, ενώ η φιλοσοφία έχει το καθήκον να αναλύει και να
διευκρινίζει τις έννοιες, να προφυλάσσει τον επιστήμονα.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
51Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

52. Ο εμπειρικός έλεγχος ως δυνατότητα διάψευσης –
Karl Popper (1902-1994)
• H επιστημονική έρευνα πορεύεται με δοκιμές και
πλάνες, με εικασίες και διαψεύσεις και όχι με την
επαγωγή.
• Όλες οι επαγωγικές αποδείξεις είναι περιορισμένες.
• Μία θεωρία ή υπόθεση είναι επιστημονική, εφόσον
μπορεί να διαψευστεί.
• Βελτίωση της γνώσης μέσω της εγκατάλειψης
λανθασμένων προτάσεων.
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
52Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

53. Η επιστήμη ξαναβρίσκει το νόημά της ;! (Τόμας Κουν)
• Δεν υπάρχει μία διαχρονικά ορθή επιστημονική
μέθοδος την οποία οι επιστήμονες ακολουθούν,
αλλά ότι αυτοί μυούνται πρακτικά, σχεδόν
σχολαστικά, μέσα από τα διδακτικά εγχειρίδια,
σε ένα σύμπαν εννοιών και πρακτικών με βάση
συγκεκριμένα πρότυπα.
• Η επιστήμη δεν προοδεύει συστηματικά,
συσσωρεύοντας στέρεη γνώση μέχρι την πλήρη
αναπαράσταση και κατανόηση της
πραγματικότητας. Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
53Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02

54. Ο ποιητής –
ασυρματιστής
Ν. Καββαδίας
Γιατί και ο χειριστής
της τεχνολογίας
μπορεί να είναι ένας
εξαίρετος ποιητής…
Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02 54

55. Γιορτάζοντας τις Φυσικές
Επιστήμες, Χανιά, 2019
Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02 55
E.J. Hobsbawm, (1962) The Age of
Revolution 1789-1848 [1992 MIET]
E.J. Hobsbawm, (1976) The Age of
Capital 1848-1875 [1994 MΙΕΤ)
F.G. Dreyfus, R. Marx, R. Poidevin,
(1990) H Ευρώπη τ. 5 & 6, Παπαζήσης
Α. Kenny, (1994) The Oxford
Illustrated History of Western Philosophy
[2005 Νεφέλη]
Βασική Βιβλιογραφία

56. παρόν, μέλλον, παρελθόν...
Γιορτάζοντας τις Φυσικές Επιστήμες,
Χανιά, 2019
56Ν. ΑΝΑΣΤΑΣΑΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΦΕ ΧΑΝΙΩΝ - Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ ΣΕΕ ΠΕ02
https://el.wikipedia.org/wiki/Επιστημονική_μέθοδος
https://www.fi.edu/benjamin-franklin/kite-key-experiment
https://www.theguardian.com/news/datablog/2009/aug/14/
hans-christian-orsted-science
https://edisontechcenter.org/JosephHenry.html#birth
https://www.famousscientists.org/joseph-henry-2/
http://www.telegraph-history.org/alfred-vail/index.html
https://en.wikipedia.org/wiki/Transatlantic_telegraph_cable
https://www.bulbs.com/learning/history.aspx
https://www.history.com/topics/inventions/nikola-
tesla#section_1
https://science.howstuffworks.com/innovation/famous-
inventors/nikola-tesla2.htm
https://teslasociety.com/niagarafalls.htm
https://en.wikipedia.org/wiki/Heinrich_Hertz
https://en.wikipedia.org/wiki/Max_Planck