ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1. Η ΜΕΤΑΜΦΙΕΣΗ, ΡΕΑ ΓΑΛΑΝΑΚΗ
 Γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης.
 Σπούδασε Ιστορία και Αρχαιολογία στην Αθήνα.
 Άρχισε τη λογοτεχνική της πορεία ως ποιήτρια.
 Είναι ιδρυτικό μέλος της εταιρείας συγγραφέων.
 Το 1999 τιμήθηκε με το κρατικό βραβείο
μυθιστορήματος.
 Είναι μία από τις
σημαντικότερες φωνές της
ευρωπαϊκής πεζογραφίας.

2. Ελένη ή ο κανένας
 Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία
άνισα μέρη και σε 24 κεφάλαια,
τα οποία φέρουν αρίθμηση από
το Α ως το Ω ώστε να θυμίζουν
ομηρικό έπος.
 Το «Κανένας» του τίτλου
παραπέμπει στην Οδύσσεια.
 Το πρώτο και το τρίτο μέρος
είναι γραμμένα σε
τριτοπρόσωπη αφήγηση ενώ
στο δεύτερο μέρος κυριαρχεί
ένας πρωτοπρόσωπος
εξομολογητικός τόνος. Στα
ορθά γράμματα η ηρωίδα
αφηγείται τη ζωή της και στα
πλάγια συνομιλεί με τους
νεκρούς της.

3. ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΥΚΟΥΡΗ-
ΑΛΤΑΜΟΥΡΑ
•Γεννήθηκε το 1821.
•Προικισμένη με το ταλέντο της
ζωγραφικής, αποφασίζει να σπουδάσει
ζωγραφική στην Ιταλία.
•Ο πατέρας της τη συνοδεύει στη Ρώμη, το
1848 και η Ελένη ντύνεται άνδρας για να
γίνει δεκτή στη σχολή των Ναζαρηνών
ζωγράφων.
•Γνωρίζει και ερωτεύεται το ζωγράφο
Σαβέριο Αλταμούρα με τον οποίο αποκτά 3
παιδιά.
•Ο Αλταμούρα την εγκαταλείπει
παίρνοντας μαζί του το μικρότερο γιο τους.
•Η Ελένη επιστέφει στην Ελλάδα με τα δύο
παιδιά της , τα οποία χάνει σε νεαρή ηλικία
από φυματίωση.
•Σταματά να ζωγραφίζει, καίει τα έργα της ,
παραλογίζεται και ζει ως τα βαθιά
γεράματα καταφεύγοντας στη μαγεία για
να επικοινωνήσει με τα νεκρά παιδιά της.

4. ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
 Γυναικείοι και αντρικοί ρόλοι Σαβέριο Αλταμούρα
 Ο «έρωτας της λευτεριάς» και
«ο έρωτας της τέχνης».
 Η ατμόσφαιρα των πατριωτικών
και επαναστατικών κινημάτων.
Ιωάννης Αλταμούρα
Η επανάσταση του 1848 στη Γαλλία

5. Ενότητες
 1η ενότητα: Η μεταμόρφωση της Ελένης
 2η ενότητα: Η Ελένη με τον πατέρα της και οι συμβουλές
του.
 3η ενότητα: Το πρότυπο της ζωής της Ελένης.
 4η ενότητα: Η νέα ταυτότητα της Ελένης
Θαλασσογραφία του Ι. Αλταμούρα ο οποίος ήταν σπουδαίος ζωγράφος

6. 1η ενότητα
 Η Ελένη φτάνει στην Ιταλία
για να σπουδάσει
ζωγραφική.
 Μεταμφιέζεται σε άνδρα για
να πραγματοποιήσει το
όνειρο της.
 Στη μεταμόρφωση της
παρευρίσκονταν ως
μάρτυρες τα φυτά, τα
δέντρα, η θάλασσα, ο
ουρανός και τα λουλούδια.
 Η Ελένη θυμάται το
δάσκαλο της, τον Τσέκολι,
δίνει θάρρος στον εαυτό της
και υπόσχεται να μην
ξεχάσει την παλιά μορφή
της.

7. 2η ενότητα
 Η Ελένη με τον πατέρα της
βρίσκονται στον κήπο του
πανδοχείου.
 Η Ελένη τραγουδά ένα
επαναστατικό άσμα που
εκφράζει τον πόθο για
ανεξαρτησία και ελευθερία των
λαών την εποχή που η Ελένη
κάνει τη δική της επανάσταση
κατά του κοινωνικού
κατεστημένου.
 Ο πατέρας της εγκατέστησε την
κόρη του στη Ρώμη και λίγο
πριν φύγει τη συμβουλεύει να
μη λησμονήσει ότι είναι
Ελληνίδα και να έχει πάντα στο
νου της το ταξίδι της
επιστροφής.

8. 3η ενότητα
 Το πρότυπο στο δύσκολο
δρόμο της Ελένης είναι η
Λασκαρίνα Μπουμπουλίνα.
 Η ηρωίδα της ελληνικής
επανάστασης της δίνει το
ηθικό στήριγμα που χρειάζεται
για να δικαιολογήσει την
τολμηρή πράξη της. Και εκείνη
φορούσε ανδρικά ρούχα την
ώρα της δράσης.
 Η Μπουμπουλίνα πλανιέται
στο όνειρο της Ελένης και την
παρακινεί να επιμείνει στη
μεταμφίεση της γιατί έτσι θα
φτάσει στους στόχους της
αλλά πρέπει να ξέρει ότι είναι
ένας δρόμος χωρίς
επιστροφή.

9. 4η ενότητα
 Η Ελένη εκλαμβάνει το
όνειρο ως οιωνό, λίγο πριν
δώσει εξετάσεις στη σχολή.
 Βαφτίζει το εαυτό της ως
«κανένα» και αποφασίζει να
αφοσιωθεί στον έρωτα της
τέχνης.
 Στον ίδιο μυθικό κύκλο
ταίριαξε κάποτε η «Ελένη»
που ήταν η αιτία του
τρωικού πολέμου και ο
«κανένας» που ήταν το
όνομα με το οποίο
συστήθηκε ο Οδυσσέας
στον Κύκλωπα.

10. Η μεταμφίεση
Γλώσσα
Δημοτική με λόγιους
τύπους , προσεγμένη,
πλούσια σε επίθετα ,
ποιητική , λυρική,
συνδυάζει το ρεαλισμό με
το ονειρικό στοιχείο.
Αφήγηση
Πρωτοπρόσωπη με
εσωτερική εστίαση, χαρίζει
στο κείμενο ζωντάνια,
γοητεία, λυρισμό,
εξομολογητικό τόνο και
υποβλητικότητα.

11. ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΛΤΑΜΟΥΡΑ
θαλασσογραφίες

12. ΕΛΕΝΗ ΑΛΤΑΜΟΥΡΑ
 Ανήσυχη και ασυμβίβαστη
ψυχή , πηγαίνει κόντρα στην
εποχή της , στο συντηρητισμό
και στο κοινωνικό κατεστημένο
της Ελλάδας του 19ου αιώνα που
επιφυλάσσει για τη γυναίκα τον
παραδοσιακό ρόλο της συζύγου,
της μητέρας και της νοικοκυράς.
 Ανυποχώρητη, ξεπερνά όλους
τους κοινωνικούς
καταναγκασμούς και τολμά να
μεταμφιεστεί σε άνδρα
προκειμένου να καταφέρει να
πραγματοποιήσει το όνειρο της
και έχοντας ως οδηγό τον έρωτα
για την τέχνη.

13. ΔΥΟ ΞΕΧΩΡΙΣΤΕΣ ΓΥΝΑΙΚΕΣ
ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΥΚΟΥΡΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ
ΑΛΤΑΜΟΥΡΑ ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ

14. ΔΥΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΑΣΥΜΒΙΒΑΣΤΕΣ
Ομοιότητες
 Είναι γεννημένες στην ίδια εποχή και οικονομικά
ευκατάστατες.
 Τολμηρές και οι δύο, πηγαίνουν κόντρα στην
εποχή τους και έχουν το ίδιο όνειρο: να
αφιερωθούν στις πνευματικές και καλλιτεχνικές
τους αναζητήσεις.
 Συναντούν εμπόδια και δυσκολίες και δεν έχουν
την τύχη να νιώσουν την ευτυχία.

15. ΔΥΟ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ
ΕΛΕΥΘΕΡΕΣ
 Έχει την υποστήριξη της  Ζει σε καταπιεστικό περιβάλλον,
οικογένειας της και κυρίως του νιώθει μόνη και δεν έχει στήριξη
πατέρα της που είναι πολύ από την οικογένεια της.
προοδευτικός για την εποχή του.  Παντρεύεται κάποιον όχι από
 Έχει τη χαρά να γνωρίσει τον έρωτα αλλά μετά από πιέσεις.
έρωτα και να παντρευτεί αυτόν  Είναι μια σπουδαία συγγραφέας
που επιλέγει η ίδια. αλλά δεν κατορθώνει να
 Πραγματοποιεί το όνειρο της και καταξιωθεί ως συγγραφέας.
γίνεται μια σπουδαία ζωγράφος.  Πεθαίνει πολύ νέα, δεν
 Πεθαίνει σε μεγάλη ηλικία , αφού προλαβαίνει να χαρεί και δεν της
έζησε μια τελείως ασυνήθιστη δίνεται η δυνατότητα να
ζωή για την εποχή της. πραγματοποιήσει τα όνειρα της.
ΕΛΕΝΗ ΜΠΟΥΚΟΥΡΗ ΕΛΙΣΑΒΕΤ ΜΟΥΤΖΑΝ
ΑΛΤΑΜΟΥΡΑ ΜΑΡΤΙΝΕΓΚΟΥ