1. Instrumentet dhe
Muzika Instrumentore
nga Lashtesia ne
Rilindje

2.  1-Rruga e zhvillimit te muzikes instrumentore nga
Antikiteti deri ne Rilindje.
 2-Klasifikimi I instrumenteve sipas kohes kur jane
perdor : lashtesi;mesjete;rilindje.
 3-Klasifikimi I instrumenteve sipas jetegjatesise
dhe perdorimit :
♦.qe jane ruajtur qe nga lashtesia
♦.qe kane evoluar gjate perdorimit
♦.qe jane zhdukur
♦.qe jane te reja
 4-Pergatitja e nje albumi me instrumente sipas
klasifikimit te kohes kur jane perdorur.

3.  Procesi I krijimit te muzikes ka zgjatur me
mijera vjet.Kjo mund te krahasohet dhe me
vete procesin e gjate te gjuhes se folur.Shume
shkencetare dhe studiues te muzikes kane
dhene shume mendime te ndryshme per lindjen
e muzikes.Dikush thonte se prodhimi I tingujve
muzikore ka origjine biologjike,disa te tjere
mendonin se ishte imitim I melodive te zogjve
apo duke e lidhur prejardhjen e muzikes me
thirrjet qe leshonin njerezit primitive gjate
gjuetise.
 Gjate ketij procesi,u zhvlluan shqisat e
ndryshme te njeriut dhe aparati I te folurit me
ane te te cilit njeriu krijoi fjalet dhe tingujt e
pare muzikore.

4.  Arti I muzikes zuri vendin e tij ne shoqeri
qe ne rendin e bashkesise primitive.Mijera
vjet para epokes sone u krijuan melodite e
para,te cilat ishin shume te thjeshta.Tek te
pasurit muzika luante rol zbavites,sepse
plotesonte atmosferen e gostivedhe I
thurte lavdi perendive.Ne popull ajo
reflektonte jeten plot veshtiresi dhe
shpresen per nje jete me te mire.
 Keto vecori percaktuan tiparet e ndryshme
te muzikes ceremoniale , te asaj
fetare,kenget e sklleverve , te fshatareve
dhe zejtareve.

5.  Nelashtesi,ne menyre te vecante muzika u
zhvillua ne popujt e
Kines,Egjiptit,Mesopotamise,Babilonise,Indi
se,Greqise.

6.  Rol te rendesishem zinte kenga e kenduar
me nje ze,tematike shoqerore,kenget e
punes,te gjahut,te gezimit etj.U zhvillua
muzika instrumentale popullore ku qindra
vjet para epokes sone numeroheshin 80
instrumente te ndryshme.Me te vjetrat
permenden : daullja,gongu,kembanat.Veglat
e lashta muzikore me hark ruhen edhe sot :
violina me 2 tela,liuti kinez me 4 tela.

8.  Kerkimet sjellin deshmi te nje kulture qe ka
ekzistuar 3000 p.e.s.Muzika kultivohej si
nga populli ashtu dhe nga shtresat e
larta..Ajo u thurte lavde faraoneve ndersa
populli I thjeshte krijonte kenge te cilat
pasqyronin jeten e veshtire.Vendin kryesor
e zinte kenga e kenduar ,por kishte dhe
mjaft instrumente qe shoqeronin
kengetaret si : sistri,tromba,organoja
cetra,liuti,krotali ,etj.

10.  Muzika deshmohet 4000 vjet p.e.s
nepermjet zbulimeve arkeologjike ku
dalloheshin
kengetare,instrumentiste,valltare.Babilonasi
t kane patur shume instrumente si :
lira,flauti I thjeshte,flauti I
dyfishte,sistra,bobla,tamburet,etj.Kultura
babilonase ndikoi shume edhe ne shtetet
fqinje si Egjipt dhe Greqi.

12.  Muzika e popullit indian shquhej per ritmin
e shumllojshem.Disa prej kengeve me te
vjetra kane ardhur deri ne ditet e
sotme.Instrumentet jane :
vina,liuti,ravanastra,flaute,guaska deti,tipa
te oboes,etj.

14.  Nje mbeshtetje per zhvillimin e artit grek
dha mitologjia popullore.Ne greqine e vjeter
muzika dhe poezia qene binjake.Lojrat
olimpike qe organizoheshin nje here ne 4
vjet ne Olimpia dhe te gjitha aktivitetet
artistike qe jepeshin ne qytetet
greke,shoqeroheshin me tinguj
muzikore.Muzika fitoi nje rol te
rendesishem shprehes edhe ne tragjedine
greke.Greket ishin ata qe krijonin teorite
dhe sistemet e tyre muzikore.

16.  Njerëzit e Mesopotamise preferonin më shumë
instrumentet me tela Janë gjetur varietete të
panumërueshme të harpave ashtu si dhe lira,
lahuta, si paraardhëse te instrumenteve
moderne me tela sic është violina.
Instrumentet muzikore të përdorura nga
kultura Egjiptiane janë të ngjashme me ato te
Mesopotamise dhe i ka bërë historianët që të
arrijnë në përfundimin se civilizimet e këtyre
dy vendeve kanë qenë në kontakt me njëra-
tjetrën. Me civilizimin e shoqërisë u futen në
përdorim flauti vertikal, klarineta e dyfishte,
harpat me hark dhe këndore dhe disa lloje
daullesh.

18.  Aktivitet njerezor se bashku me vallezimin deri ne
lashtesi.
 Pjese e riteve fetare.
 Shpirt I jetes publike ne festa,ceremoni,oborre
mbreterore.
 Tek hebrenjte u zhvillua nepermjet poezise fetare.
 Tek greket eshte objekt I studimit ne raportet e saj me
matematiken.Ndihmonte ne kuptimin e poezise dhe
muzikes me lirikat,rapsodive dhe u fut si pjese
perberese e tragjedise dhe teatrit.

19.  Gjate shekujve XIV-XVI,zbulimet e medha
gjeografike dhe zhvillimi ekonomik sollen dhe
lindjen e nje kulture te re qe njihet me emrin
Rilindje.Ndryshonte rrenjesisht nga kultura e
lashtesise dhe e mesjetes.Shume popuj dhane
kontributin e tyre ne zhvillimin e kesaj
kulture.Talentet dhe njerezit e shquar te asaj
periudhe u frymezuan nga krijimtaria e
pashtershme e popullit.U zhvilluan gjini te
ndryshme muzikore,u formuan stile te reja
muzikore,u zhvillua dhe muzika instrumentale.Filluan
te hapeshin gjithashtu dhe shkolla ku behej I
mundur shkollimi tashme I personave te cilet e
donin artin.Italia eshte pikerisht vatra e perhapjes
se kesaj kulture.U zhvilluan llojet e para te ketij
arti te cilat ishin Kacia,Balada,Madrigali .

20.  Kacia : forme muzikore ne shume raste me
2 zera,kenge e shpejte qe trajtonte skene
gjahu.
 Balada : forme muzikore e thjeshte nga
permbajtja,ndiqte ritmet e valleve dhe
zhvillonte tema te ndryshme.
 Madrigali : forme muzikore polifonike me 2-
3 zera, e zhvilluar kryesisht ne France.

21. Disa
Instrumente

22.  Gajdja ishte një instrument i Afrikës së vjetër
veriore te cilin, Nero, një perandor romak, e
importoi në Evropë. Me kalimin e kohës
njerëzit e zhvilluan konceptin e instrumenteve
muzikore për të prodhuar melodinë.

24.  Flautime I vjeter I zbuluar daton rreth 43.000
vjet me pare.

25.  Klarineta

26.  Trumpeta me e vjeter mendohet te datoje
para vitit 1500 p.K

27.  Slitdrums ose daullet e cara jane perdorur
kryesisht ne vendet afrikane.

28.  Nenje liber shpjegohej se ky instrument mori
kete emer pasi afrikanet e perdornin per te
komunikuar ne distanca te medha.

29.  Ksilofoni
I vjeter eshte gjetur ne shek.IX por
mendohen te kene ekzistuar rreth viteve 2000
p.K

30.  Pianojamendohet te jete krijuar ne vitin 1698
nga Bartolomeo Cristofori.

31.  Melodika
mendohet te jete krijuar ne vitin
1950 dhe perdoret per muziken jazz.

32.  Bakllama është instrument muzikorë
kordofon.
 Ky instrument është përdorur nga kolonialistet
shqiptarë në Turqi në gjysmën e dytë
tëshekullit XIX. Nga këta është sjellur tek ne
rreth viteve 20-30 të shekullit XIX.

33.  Çiftelia është një instrument tipik
shqiptar.Është e ndërtuar nga druri dhe ka një
formë të zgjatur. Ka vetëm dy tela prej nga
edhe e ka marrë emrin "Çift" dhe "Tela"
d.m.th. dy tela çift. Shumicë e kohës përdoret
teli i poshtëm.Telat shpesh janë të akorduar
ne E dhe B. Çiftelia zakonisht përdoret në
darsma apo edhe në koncerte për muzikë
popullore.

34.  Violinaështë instrument muzikor dhe hyn në
grupin e instrumenteve harkore. Ajo ka katër
tela.

35.  Kitara eshte nje instrument muzikor i
familjes kordofone. Kitara standarde ka
gjashte tela, por edhe kitarat me kater, shtatë,
tete, nente, dhjete, njembedhjete,
dymbedhjete, trembedhjete dhe
tetembedhjete tela jane ne dispozicion. Dy
familjet kryesore te kitares jane kitarat
elektrike dhe kitarat akustike. Tre lloje
kryesore te kitares akustike jane kitare klasike
(me fije najloni),kitare me tela celiku dhe
kitare archtop.

37.  Kitara
elektrike eshte e perdorur gjeresisht
ne xhaz, blues dhe rock and roll.