ΟεορτασμόςτηςΠαγκόσμιαςΗμέραςΨυχι-
κήςΥγείαςείναιηκαλύτερηαφορμήγιανα
μιλήσουμεμεένανδιακεκριμένοΗρακλειώ-
τηψυχίατροπουέχειπολλάενδιαφέροντα
ναπειγιατοθέμα.Η“ΝέαΚρήτη”μίλησεμε
τονΗρακλειώτηκαθηγητήΨυχιατρικήςκαι
ΨυχοθεραπείαςΑντώνηΔακανάλη.Οκ.Δα-
κανάληςείχεπολλάσημαντικάναπει,ιδιαι-
τέρωςόσοναφοράστοδιεπιστημονικόπρό-
γραμμαπουδιευθύνει,τοοποίοδιερευνάτα
αίτιατηςανθεκτικήςκατάθλιψης.
Ο
ίδιοςεξέφρασετηνεπιθυμίαναεπιστρέψει
στην Ελλάδα μεταφέροντας την εμπειρία
του, ενώ μίλησε και για τη συνάντηση που
είχε σχετικά πρόσφατα με τον Πατριάρχη
Αλεξανδρείας Θεόδωρο Β’ πριν λίγο χρονικό διά-
στημα, με τον καθηγητή εγνωσμένου κύρους να υ-
ποστηρίζει ότι «ο Μακαριότατος πάντα αναζητεί
τρόπους που θα βοηθήσουν και θα αναπαύσουν
τους ανθρώπους της Αφρικής και περισσότερο τα
μικράπαιδιά».Οκ.Δακανάλης,μεταξύάλλων,υπο-
στήριξεπωςστοδιακύβευμαμεταξύεπιστήμηςκαι
Θεούηαπάντησηπρέπειναείναιπως«οεπιστήμο-
ναςπουδιαπιστώνειτηνομορφιάτηςγνώσηςαλλά
και το ανεπαρκές των μηχανισμών ερμηνείας των
φαινομένων έχει χώρο για πίστη με την έννοια της
εμπιστοσύνης και επιθυμία για Θεό, που είναι το ά-
νοιγμασεένανάλλοκόσμο».
Στόχος η κατάρτιση
της νέας γενιάς
nΣτοΠανεπιστήμιο“Μπικόκα”τουΜιλάνου
εκλεχτήκατε καθηγητής Ψυχιατρικής και Ψυ-
χοθεραπείας πρώτης βαθμίδας σε ηλικία μό-
λις34ετών-έναςαπότουςνεότερουςκαθηγη-
τές στην Ευρώπη. Τι αισθάνεστε για αυτό και
για το γεγονός ότι διεθνείς ακαδημαϊκές και
κλινικές πλατφόρμες (π.χ. research.com) σας
κατατάσσουν επανειλημμένως στους κορυ-
φαίους επιστήμονες παγκοσμίως στον τομέ-
ατηςψυχικήςυγείας;
n «Τεράστια ευθύνη. Προσωπικός μου στόχος εί-
ναι η άρτια εκπαίδευση και κατάρτιση της νέας γε-
νιάςερευνητώνκαιεπαγγελματιώνυγείας,μεσκο-
πό τη διαρκή παροχή ποιοτικών υπηρεσιών ψυχι-
κής υγείας και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής και
της καθημερινότητας των ατόμων με ψυχικές δια-
ταραχές».
n Το αντικείμενο των σπουδών σας, όπως
και του Διεπιστημονικού Ερευνητικού Κέ-
ντρου του οποίου αναλάβατε τη διεύθυνση
στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου, αφορά τρία
ανεξάρτηταεπιστημονικάπεδία:Ψυχιατρική,
ΚλινικήΨυχολογίακαιΝευροεπιστήμες.Συν-
δυάζονται αυτά τα τρία επιστημονικά πεδία
μεταξύτους;
n «Ηανάγκηαποκωδικοποίησηςτηςανθρώπινης
συμπεριφοράς και η πολυπλοκότητα της σκέψης
και του συναισθήματος οδήγησαν στη δημιουργί-
α πολλών και σημαντικών ακαδημαϊκών, κλινικών
και εφαρμοσμένων επιστήμων που, κατ’ εμέ, αλ-
ληλοεπιδρούν και συνδυαστικά στοχεύουν στην
καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση των ψυχι-
κών διαταραχών. Αυτό είναι το πνεύμα του Διεπι-
στημονικού Ερευνητικού Κέντρου Νευροεπιστη-
μών-Κλινικής Ψυχολογίας και Ψυχιατρικής, στο ο-
ποίοαναφερθήκατε».
Το πολυετές διεπιστημονικό
πρόγραμμα
n Έχετε διευθύνει πολλά ερευνητικά προ-
γράμματα χρηματοδοτούμενα από εθνικούς
και διεθνείς φορείς, σε συνεργασία με ανα-
γνωρισμένα διεθνή πανεπιστήμια, περιλαμ-
βανομένωντωνYale,OxfordκαιHarvard.Μι-
λήστε μας για το αντικείμενο και τη σημασί-
α του προγράμματος έρευνας που βρίσκεται
σεεξέλιξη...
n «Τα υπάρχοντα αντικαταθλιπτικά χρειάζονται
συνήθωςτουλάχιστονέναμήναγιαναδράσουν,ε-
νώπερίπουτο30%έως40%τωνασθενώνμεκατά-
θλιψη δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία. Οι ασθε-
νείς αυτοί πάσχουν από τη λεγομένη φαρμακοαν-
θεκτική κατάθλιψη και διατρέχουν, μεταξύ άλλων,
αυξημένοκίνδυνοαυτοκτονίας.Χρηματοδοτούμε-
νο από το ιταλικό τραπεζικό ίδρυμα Cariplo, το πο-
λυετές διεπιστημονικό πρόγραμμα που διευθύνω,
και βρίσκεται σε εξέλιξη, διερευνά τα αίτια της αν-
θεκτικής κατάθλιψης, καθώς επίσης και τα μακρο-
πρόθεσμα οφέλη, την ασφάλεια και τους μηχανι-
σμούς δράσης των νέων αντικαταθλιπτικών ταχεί-
ας δράσης που μπορούν να ανακουφίσουν τα συ-
μπτώματα της κατάθλιψης μέσα σε μόνο 24 ώρες.
Αντιλαμβάνεστετισημαίνειαυτόγιατουςασθενείς
«Επισκέπτομαι κατά καιρούς το νησί τα τελευταία χρόνια, όπου υπό την αιγίδα της Επισκοπής Τολιά-
ρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας και Πάσης Αφρικής συνδράμω στο
έργο για την κάλυψη βασικών αναγκών του πληθυσμού σε πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα», σημείω-
σε ο κ. Αντ. Δακανάλης.
ΟδιακεκριμένοςΗρακλειώτηςκαθηγητήςΨυχιατρικήςκαιΨυχοθεραπείαςμιλάειγιατασύγχρονα
προβλήματαψυχικώνδιαταραχών,τηνέρευναγιατηναντιμετώπισήτους,τησχέσητουμετηνΕλλάδακαιτοπάντα
ενδιαφέρονερώτημαγιατηνπολύπλοκηφαινομενικά σχέσηεπιστήμηςκαιΘεού
Αντώνιος Κ. Δακανάλης
«Εσωτερική ανάγκη να επιστρέψω
και να προσφέρω στη χώρα μου»
ΕΝΑΣΥΝΤΟΜΟΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Ποιοςείναι
οΑντώνης
Δακανάλης
Ο Αντώνιος Κ. Δακανάλης, καθηγητής Ψυχιατρικής και
Ψυχοθεραπείας και διευθυντής του Διεπιστημονικού
Ερευνητικού Κέντρου Νευροεπιστημών-Κλινικής Ψυχο-
λογίας & Ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο “Μπικόκα” του
Μιλάνου,το2021κατατάχθηκεγιαάλλημίαφοράανάμε-
σα στους 50 καλύτερους επιστήμονες παγκοσμίως στον
τομέα της ψυχικής υγείας.
ΓεννήθηκεκαιμεγάλωσεστοχωριόΠροφήτηςΗλίαςτου
νομούΗρακλείουΚρήτης,ενώσπούδασεκαιακολούθη-
σε ακαδημαϊκή καριέρα στην Ιταλία, όπου εργάζεται τα
τελευταία είκοσι χρόνια. Περιλαμβάνεται στη διεθνή έκ-
δοση για την ιατρική φροντίδα “Who’s Who”, έχει εμπει-
ρία στις μονάδες ψυχικής υγείας και πλούσιο ερευνητι-
κό και κλινικό έργο με κύρια εξειδίκευση στις διαταρα-
χέςπρόσληψηςτροφής,στιςαγχώδειςδιαταραχέςκαιστις
διαταραχές προσωπικότητας. Εξέδωσε διδακτικά βιβλία
και δημοσίευσε περισσότερες από 150 μελέτες στα πιο
έγκριτα επιστημονικά περιοδικά (google scholar: >4.500
ετεροαναφορές, δείκτης επιστημονικής ποιότητας h: 41),
όπως “Lancet Psychiatry” και “Nature Reviews Disease
Primers”. Έχειτιμηθείμεπερισσότερααπό40εθνικάκαι
διεθνή βραβεία για το κλινικό και ερευνητικό του έργο,
συμπεριλαμβανομένου του τίτλου του επίτιμου ερευνη-
τή από το Πανεπιστήμιο της Παβίας. Είναι μέλος του Ευ-
ρωπαϊκού Συμβουλίου Ψυχικής Υγείας και διεθνών επι-
τροπών που δίνουν κατευθυντήριες οδηγίες σε θέματα
ψυχικής υγείας. Συμμετέχει σε ανθρωπιστικές αποστο-
λές στην Αφρική, είναι ενεργός πολίτης στην υπεράσπι-
ση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και εμπνευστής πανε-
θνικών εκστρατειών για την καταπολέμηση του στίγμα-
τος για την ψυχική νόσο.
14 Συνέντευξη
Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2022
Συνέντευξη στον
Nίκο Κοσμαδάκη
kosmadakis@neakriti.gr

Δευτέρα 10 Οκτωβρίου 2022
15
Ο βασικός στόχος της Παγκόσμιας Ημέρας Ψυχι-
κής Υγείας, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Οκτω-
βρίου, είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού και η κινη-
τοποίηση των προσπαθειών για την εξάλειψη του στίγ-
ματος που σχετίζεται με τα ψυχικά νοσήματα. Είστε
εμπνευστήςπανεθνικώνκαιεθνικώνεκστρατειώνστην
Ιταλία για την καταπολέμηση των προκαταλήψεων και
τουστίγματοςγιατηνψυχικήνόσοκαιγιατηνπροώθη-
ση της πρόσβασης του πληθυσμού σε δομές ψυχικής
υγείας. Εάν ετοιμάζατε μια παρόμοια εκστρατεία στην
Ελλάδα, τι τίτλο θα δίνατε;
«Μύθοικαιαλήθειεςγύρωαπότιςψυχικέςδιαταραχές...
Αυτός θα ήταν ο τίτλος».
Πείτε μας τρεις μύθους γύρω από τις ψυχικές δι-
αταραχές...
«Οι ψυχικές διαταραχές πλήττουν τα “αδύναμα” άτομα.
Οιψυχικέςδιαταραχέςμένουνγιαμιαζωήκαιδεθεραπεύονται.
Πολλέςδιαταραχές,όπωςεκείνεςπουαφορούντηνπρόσληψη
τροφής,πλήττουναποκλειστικάκαιμόνοτογυναικείοφύλο».
Στο παρελθόν υπήρξατε σύμβουλος σε τηλεοπτι-
κές παραγωγές διαγωνισμού ταλέντων και επιβίωσης
με αντικείμενο την ψυχική ισορροπία των συμμετεχό-
ντων.Μπορούναυτάταδημοφιλήπρογράμματαναέχουν
αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική υγεία των παικτών;
«Βεβαίως και μπορούν. Ηθικά αμφιλεγόμενες ιατρικές
και ψυχολογικές μελέτες του παρελθόντος, όπως το “πείρα-
μα φυλάκισης” του Στάνφορντ και το “πείραμα λιμοκτονίας”
τηςΜινεσότας,απέδειξανότισυγκεκριμένεςσυνθήκεςόπως
οπαρατεταμένοςεγκλεισμόςκαιησυσσωρευμένηπείναμπο-
ρούν να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχοσωματική υγεία
και να αναδείξουν τις χειρότερες πτυχές της ανθρώπινης συ-
μπεριφοράς. Πέραν τούτου, μη λησμονούμε ότι και η άμε-
ση ή/και περιστασιακή αναγνωρισιμότητα που προσφέρουν
οι διαγωνισμοί ταλέντων και επιβίωσης μπορεί να έχει αντί-
κτυπο στην ψυχική ισορροπία και υγεία των συμμετεχόντων.
Ουκ ολίγες φορές μου ζητήθηκε βοήθεια για την αντιμετώ-
πιση διαφόρων επεισοδίων, συμπεριλαμβανομένων κρίσεων
πανικούπουέπαθανοιπαίκτες.Δενμπορώναξεχάσωτησο-
βαρή καταθλιπτική διαταραχή που παρουσίασε μια πολύ δη-
μοφιλής τραγουδίστρια κάποιους μήνες μετά τη νίκη της σε
τηλεοπτικό διαγωνισμό τραγουδιού».
Υπήρξατεεκπαιδευτήςεπίσειράετώντουπροσω-
πικούτηςΠολιτικήςΠροστασίαςστηναντιμετώπισηδια-
φόρων κρίσεων, όπως επιδημίες, φυσικές καταστρο-
φέςκαιτρομοκρατικέςεπιθέσεις.Συνεργαστήκατεεπί-
σης με το ιταλικό υπουργείο Άμυνας και το υπουργείο
Εσωτερικών ως τεχνικός σύμβουλος σε θέματα ψυχι-
κής υγείας προσφύγων και αιτούντων άσυλο - ένα με-
γάλοκεφάλαιοκαιγιατηχώραμας.Μεβάσητηνεμπει-
ρίασας,ποιεςδομικέςπαρεμβάσειςέχουνορατάαπο-
τελέσματα στη βελτίωση της ψυχικής υγείας των προ-
σφύγων και αιτούντων άσυλο;
«Θαέλεγαηδημιουργίαενόςπρογράμματοςεντοπισμού
ψυχικών διαταραχών και η ανάπτυξη ενιαίων πρωτοκόλλων
παραπομπής σε εξειδικευμένες υπηρεσίες για την παροχή
στη μητρική γλώσσα διεπιστημονικής ψυχικής φροντίδας ή/
και ψυχιατρικής νοσηλείας στους πρόσφυγες και αιτούντες
άσυλο. Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα άτομα με
αυξημένη ευαλωτότητα όπως οι ανήλικοι με αναπτυξιακές
διαταραχές και οι ενήλικοι με συννοσηρότητα διαταραχών».
ΟΠάπαςκαιΠατριάρχηςΑλεξανδρείαςκαιΠάσης
Αφρικής Θεόδωρος Β’ και εσείς κατάγεστε από το ίδιο
χωριό,τονΠροφήτηΗλίατουνομούΗρακλείουΚρήτης.
ΜάθαμεότιπρόσφατασυναντηθήκατεστηνότιαΜαδα-
γασκάρη.Πείτεμαςτονλόγοτηςσυνάντησηςκαιγιατο
σιωπηλό κοινωνικό σας έργο εκεί...
«Η Μαδαγασκάρη είναι από τις φτωχότερες χώρες στον
κόσμο. Ηλεκτρικό και ασφαλές πόσιμο νερό διαθέτει το 10%
των νοικοκυριών και τουαλέτα μόνο το 2%. Δωρεάν ιατρική
περίθαλψη και εκπαίδευση είναι έννοιες άγνωστες. Επισκέ-
πτομαι κατά καιρούς το νησί τα τελευταία χρόνια, όπου υπό
την αιγίδα της Επισκοπής Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκά-
ρηςτουΠατριαρχείουΑλεξανδρείαςκαιΠάσηςΑφρικήςσυν-
δράμω στο έργο για την κάλυψη βασικών αναγκών του πλη-
θυσμού σε πρωτοβάθμια ιατρική φροντίδα. Να σημειωθεί ότι
αυτή και άλλες υπηρεσίες, όπως η εκπαίδευση και η τακτι-
κή παροχή καθαρού νερού και φαγητού, παρέχονται εντελώς
δωρεάνστουςκατοίκουςανεξάρτητααπότοθρήσκευμάτους
και με σεβασμό στα τοπικά ήθη και έθιμα.
Ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας, στο πλαίσιο των τακτικών επι-
σκέψεών του στις Μητροπόλεις που υπάγονται στο Πατριαρ-
χείο,επισκέφτηκεκαιτηνΕπισκοπήΤολιάραςκαιΝοτίουΜα-
δαγασκάρηςστιςαρχέςτουπερασμένουμήνα. Έτσιδόθηκεη
ευκαιρία να μιλήσουμε και να δει από κοντά ο Πατριάρχης τα
έργα τα οποία έχω υπό την επίβλεψή μου τα χρόνια που επι-
σκέπτομαι αυτό το νησί του Ινδικού Ωκεανού. Συγκεκριμένα
επισκέφτηκετιςδύονέεςιατρικέςδομέςπουέγινανκαιέβαλε
τονθεμέλιολίθογιαένανέομεγάλοέργο,τοορφανοτροφείο.
Πριν έρθω στη Μαδαγασκάρη είχαμε συνομιλία με τον Μα-
καριότατο για υγειονομικά προγράμματα που θα μπορούσαν
να εφαρμοστούν με επιτυχία στην Αφρική. Όπως γνωρίζετε,
ο Μακαριότατος πάντα αναζητεί τρόπους που θα βοηθήσουν
και θα αναπαύσουν τους ανθρώπους της Αφρικής και περισ-
σότερο τα μικρά παιδιά. Με καθοδήγησε λοιπόν και με συνέ-
δεσε με τον Επίσκοπο Τολιάρας και Νοτίου Μαδαγασκάρης,
Πρόδρομο, έναν νέο και δυναμικό ιεράρχη του Πατριαρχείου
Αλεξανδρείας, ώστε σε αυτή τη νέα Επισκοπή να πραγματο-
ποιήσει ο Πατριάρχης το όνειρό του για την υγεία των φτω-
χών ανθρώπων».
Μπορεί να υπάρξει πάντρεμα μεταξύ Θεού και
Επιστήμης;
«Οεπιστήμοναςπουδιαπιστώνειτηνομορφιάτηςγνώσης,
αλλάκαιτοανεπαρκέςτωνμηχανισμώνερμηνείαςτωνφαινο-
μένωνέχειχώρογιαπίστημετηνέννοιατηςεμπιστοσύνηςκαι
επιθυμία για Θεό, που είναι το άνοιγμα σε έναν άλλο κόσμο.
Όταν ο επιστήμονας λατρέψει τα επιτεύγματά του και απο-
κτήσει την αίσθηση, ή καλύτερα την ψευδαίσθηση, ότι γνωρί-
ζει τα πάντα και ότι μέσω της τεχνολογίας μπορεί να τα ελέγ-
ξει όλα - όταν χάσει την αίσθηση του μέτρου δηλαδή - τότε
γίνεται εκείνος “παντογνώστης” και “παντοδύναμος” και κατά
συνέπειαδεναφήνειχώρογιακάτιάλλο,μεγαλύτεροέξωαπό
αυτόν, πολύ περισσότερο για τον Θεό».
«Μύθοικαιαλήθειεςγύρωαπότιςψυχικέςδιαταραχές»
ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΗΜΕΡΑΨΥΧΙΚΗΣΥΓΕΙΑΣ
Ο γνωστός καθηγητής Ψυχιατρικής και Ψυχοθεραπείας μίλησε και για τη συνάντηση που είχε σχε-
τικά πρόσφατα με τον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Θεόδωρο Β’ πριν λίγο χρονικό διάστημα.
Ο Ηρα-
κλειώ-
της κα-
θηγητής
επιτελεί
σημα-
ντικό
κοινωνι-
κό έργο
στη νό-
τια Μα-
δαγα-
σκάρη.
καιτιςοικογένειέςτους».
Η “Θεραπεία εικονικής
πραγματικότητας”
n Έχετε τιμηθεί με πολλές διακρί-
σεις και βραβεία για το ερευνητι-
κό και κλινικό σας έργο, συμπερι-
λαμβανομένου του Distinguished
Award από την Εθνική Ακαδημία Ε-
πιστημών και Τεχνολογίας της Ιτα-
λίας για την πρωτοποριακή και ε-
ξατομικευμένη χρήση της εικονι-
κής πραγματικότητας στη θεραπεί-
α των ψυχικών διαταραχών. Τι εί-
ναι η λεγόμενη “Θεραπεία εικονι-
κήςπραγματικότητας”;
n «Φανταστείτε να αντιμετωπίζετε
στρατιώτες με διαταραχή μετατραυμα-
τικού στρες σε κατάσταση μάχης και ό-
χι σε ένα γραφείο. Πριν 15 χρόνια, το
Ναυτικό Ιατρικό Κέντρο των ΗΠΑ στο
Σαν Ντιέγκο, στην Καλιφόρνια, έκανε α-
κριβώς αυτό - έστω και εικονικά. Οι ναύ-
τες βυθίστηκαν σε ψηφιακές προσομοι-
ώσεις μάχης και η εμπειρία τους ξανα-
ζωντάνεψε μέσω τρισδιάστατων εικό-
νων,ήχων,δονήσεων,ακόμηκαιοσμών.
Δουλεύονταςτοτραύματουςσεμιαπρο-
σομοίωση,οιναύτες,οιοποίοιπροηγου-
μένως δεν μπορούσαν να μοιραστούν
την εμπειρία τους, βοηθήθηκαν να μιλή-
σουν για το τι είχε συμβεί. Η ερευνητική
μας ομάδα έχει αποδείξει ότι η εικονική
πραγματικότητα είναι ένα ισχυρό και τα-
χύρρυθμο εργαλείο στην αντιμετώπιση
δυσλειτουργικών σκέψεων, συναισθη-
μάτων και συμπεριφορών. Σήμερα αξι-
οποιείται επικουρικά στη θεραπεία δια-
φόρων ψυχικών διαταραχών, όπως η
κοινωνική φοβία, η επεισοδιακή υπερ-
φαγίακαιηαγοραφοβία».
n Πολλοί λαμπροί Έλληνες επι-
στήμονες ζουν και εργάζονται στο
εξωτερικό.Είστεαπόαυτούςπουθα
επέστρεφεστηνπατρίδα;
n «Η επιστροφή και η προσφορά στην
Ελλάδα είναι όχι απλώς επιθυμία, αλλά
καιεσωτερικήανάγκη.Φιλοδοξώναμε-
ταφέρω στην πατρίδα μου την εμπειρία
πουαπέκτησαστοεξωτερικόστονευαί-
σθητοχώροτηςψυχικήςυγείας.
Έχουν ήδη δρομολογηθεί συζητήσεις
με φορείς στην Ελλάδα για τη δημιουρ-
γία ενός διεπιστημονικού κέντρου Ψυχι-
κής Υγείας υπό την επιστημονική μου ε-
πίβλεψη, όπου θα εφαρμοστούν στην
πράξη τα αποτελέσματα των ερευνών
πουπροανέφερα,καιόχιμόνο.
Η ψυχική νόσος ταλαιπωρεί μεγάλο
αριθμό ανθρώπων οι οποίοι δεν περι-
θάλπονται όπως θα έπρεπε λόγω ά-
γνοιας, προκαταλήψεων και οικονομι-
κώνπροβλημάτων.
Απώτερος στόχος μου είναι το κέντρο
να χρηματοδοτηθεί από διεθνή και ευ-
ρωπαϊκά προγράμματα, ώστε να μπο-
ρεί να παρέχει και δωρεάν υπηρεσίες
ψυχικής υγείας ακόμα και στις δυσπρό-
σιτες νησιωτικές και ορεινές περιοχές
της χώρας μέσω συστημάτων τηλεϊα-
τρικής».