Mikro İktisat Monopolcü Rekabet

1. MONOPOLLÜ –TEKELCİ REKABET
BENZER MALI ÜRETEN VE REKABET EDEN AZ SAYIDA FİRMA
– HOMOJEN VEYA KISMEN HETEROJEN MAL
– ÇOK SAYIDA ALICI
– SINIRLI SAYIDA SATICI
– TAM REKABET VE MONOPOL ARASI PİYASA
– UZUN DÖNEMDE NORMAL KAR
– KISA DÖNEMDE NORMAL ÜSTÜ KARİ
– KISA DÖNEMDE
MR = MC (EKONOMİK KAR)
– UZUN DÖNEMDE
MR = MC; AR = AC (NORMAL KAR)

2. – Eksik Bilgi
– Piyasaya Giriş Çok Kolay Değil
Ancak, imkansız Değil
– Marka Bağımlılığı
– Fiyat Dışı Rekabet
– Çok Sayıda firma
– Farklılaştırılmış (Heterojen) Ürün
– Monopol firmaların gücü ürünün farklılaştırma
derecesine bağlı
Diş macunu, Diş Fırçası, Sabun, Şampuan vb.
MONOPOLLÜ (TEKELCİ) REKABET

3. Günlük yaşamda en çok karşılaşılan bir piyasa türüdür.
Lokantalar, bakkallar, berberler, kuru temizleyiciler, giyim eşyası
ve ayakkabı satıcıları örnek olarak gösterilebilir.
Tam rekabete en yakın bir piyasa olan monopollü rekabette, alıcı
ve satıcılar çok sayıdadır. Bazı uzak ve küçük yörelerde satıcı
sayısı az ve hatta tek olsa da, piyasaya girişin kolay olması ve
malın diğer yörelerden getirilebilmek olanağı, satıcının monopolcü
gibi davranmasını önlemektedir.
Bir firma zarar ederken, aynı mal ve hizmeti daha iyi sunarak ya
da sunduğuna alıcıları inandırarak bu piyasaya giren diğer bir
firma kolayca kar edebilir. Bu nedenle bu piyasaya giriş kolay
olur.

4. EDWARD H. CHAMBERLİN (1899-1967),
ABD
Theory of Monopolistic Competition, 1933
Monopollü Rekabet Teorisi, 1933
JOAN VIOLET ROBINSON (1903-1983)
İNGİLTERE
MONOPOLCÜ-TEKELCİ REKABET TEORİSİNİ KURANLAR
The Economics of Imperfect
Competition , 1933

5. Monopollü Rekabette Ortalama Maliyetler
AC
Q0
AC2+ Farklılaştırma giderleri,
Reklam Giderleri
AC1
Mallarını heterojen yapmak isteyen firmalar farklılaştırma
giderleri nedeniyle ortalama maliyetin artmasına neden olurlar
Her firma daha fazla bir alıcı kitlesini kendisine bağlayabilmek
için, sunduğu mal ve hizmeti daha iyi duruma getirmeye ve
yaptıklarını alıcılara reklamlarla benimsetmeye çalışır.

6. P
R
C
QO Qs
AR = D
MC
AC
MR
MONOPOLLÜ REKABETTE KISA DÖNEM DENGE
Ps
ACs

7. MONOPOLLÜ REKABETTE UZUN DÖNEM DENGE
ARL = DL
MRL
P
R
C
QO QL
PL
LRAC
LRMC

8. P
C
R
QO
LRAC
DL Monopollü
Rekabet
Q1 Q2
UZUN DÖNEMDE EKSİK KAPASİTE KULLANIMI

9. Q2
P2
DL Tam rekabet
Uzun Dönemde Tam Rekabet ve Monopollü Rekabet
P
C
R
QO
P1
LRAC
DL Monoplçü rekabet
Q1

10. Miktar
P
C
Miktar
P
C
MC
AC
MC
AC
DSR
MRSR
DLR
MRLR
QSR
PSR
QLR
PLR
Kısa Dönem (SR) Uzun Dönem (LR)
Monopollü Rekabet (Kısa ve Uzun Dönemde)

11. DWL
MC AC
Monopollü Rekabet ve Tam Rekabetçi Firma
Karşılaştırması
$/Q
Q
$/Q
D = MR
QC
PC
MC AC
DLR
MRLR
QMC
P
Q
Tam Rekaber (c) Monopollü Rekabet (mc)

12. Tekelci rekabet ve Normal Kar
• Firma a noktasında
dengededir ve normal kar
yapar
• P> MC
• Firma optimum değil eksik
kapasite ile çalışmaktadır.
P1=AC1
P
C
ÇıktıQ1
D
=A
R
MR
AC
MC
a
b

13. Monopollü rekabet piyasalarına giriş genellikle serbest
olduğundan, normal üstü karların varlığı, piyasaya yeni
yeni giren firmaların katılmasına ve firma başına düşen
talebin azalmasına neden olur.
normal üstü karlar uzun dönemde giderek azalır.
Bazı firmalar normal karla yetinmek zorunda kalabilir.
Zarar ettiği için piyasayı terk eden firmaların sayısı da
az değildir.
Monopollü rekabet piyasasına giriş genellikle kolay ve
serbesttir. Ancak, bazan bu piyasaya girişin kısıtlandığı da
görülmektedir. Büyük şehirlerde taksi ve minibüs plakalarının
dondurulması ve tekel maddeleri satışlarının ruhsata
bağlanması örnek olarak gösterilebilir. Bu durumlarda normal
üstü kar eden firmalar uzun dönemde de bu karlılıklarını
devam ettirebilecektir.

14. 2007 KAYMAKAMLIK
124. Uzun dönemde, bir tekelci rekabet firmasının üretimini
gerçekleştirdiği noktada ortalama toplam maliyet eğrisinin eğimi
nasıldır?
A) Negatiftir. B) Pozitiftir. C) Sıfırdır.
D) Sonsuzdur. E) Marjinal maliyete eşittir.
A) Negatiftir.
2009 KPSS
2. 1930’lu yıllarda ortaya atılan Tekelci Rekabet Modeli, hangi
iktisatçılar tarafından geliştirilmiştir?
A) Walras ve Sraffa
B) Marshall ve Mill
C) Cournot ve Bertrand
D) Robinson ve Chamberlin
E) Stackelberg ve Sweezy
JOAN VIOLET
ROBINSON
(1903-1983)
EDWARD H.
CHAMBERLİN
(1899-1967)
D) Robinson ve Chamberlin

15. 2008 KPSS
14. Tekelci rekabet firmalarının piyasa gücüne sahip olmasının
göstergesi aşağıdakilerden hangisidir?
A) Çok sayıda olmaları
B) Serbestçe reklam verebilmeleri
C) Piyasaya girişlerin serbest olması
D) Piyasadan çıkışların maliyetsiz olması
E) Negatif eğimli talep eğrilerine sahip olmaları
E) Negatif eğimli talep
eğrilerine sahip olmaları
KİK 2009
86. Aşağıdakilerden hangisi ürün farklılaştırmasına bağlı olarak
gözlemlenebilen ve firmanın piyasagücünü artıran bir etkidir?
A) Arz eğrisinin esnekliğinin artması
B) Arz eğrisinin esnekliğinin azalması
C) Arz ve talep eğrilerinin esnekliklerinin eşitlenmesi
D) Talep eğrisinin esnekliğinin artması
E) Talep eğrisinin esnekliğinin azalması
E) Talep eğrisinin esnekliğinin azalması

16. KPSS 2009
12. Tekelci rekabet piyasalarında uzun dönemde tüketicilerin ödediği fiyatla
ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Minimum ortalama toplam maliyetten daha düşüktür.
B) Minimum ortalama toplam maliyetten daha yüksektir.
C) Hem minimum ortalama toplam maliyete hem de minimum ortalama değişken
maliyete eşittir.
D) Minimum ortalama toplam maliyete eşittir; ancak minimum ortalama değişken
maliyetten farklıdır.
E) Hem minimum ortalama toplam maliyete hem de marjinal maliyete eşittir.
B) Minimum ortalama toplam maliyetten daha yüksektir.
KPSS-2007
12. Tekelci rekabet piyasasında faaliyet gösteren bir firmanın talep eğrisi,
yeni firmaların piyasaya girmesi sonucu nasıl değişir?
A) Sola kayar.
B) Sağa kayar.
C) Yatay hale gelir.
D) Dikey hale gelir.
E) Etkilenmez.
A) Sola kayar.

17. 2006 KAYMAKAMLIK
125. Bir tekelci rekabet firması hangi düzeyde üretim yaptığında kâr
maksimum olur?
A) Ortalama maliyetin minimum olduğu düzeyde
B) Ortalama hasılatın maksimum olduğu düzeyde
C) Marjinal hasılatın marjinal maliyete eşit olduğu düzeyde
D) Marjinal hasılatın ortalama maliyete eşit olduğu düzeyde
E) Marjinal hasılatın sabit maliyete eşit olduğu düzeyde
C) Marjinal hasılatın marjinal maliyete eşit olduğu düzeyde
KPSS 2009
12. Tekelci rekabet piyasalarında uzun dönemde tüketicilerin ödediği
fiyatla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Minimum ortalama toplam maliyetten daha düşüktür.
B) Minimum ortalama toplam maliyetten daha yüksektir.
C) Hem minimum ortalama toplam maliyete hem de minimum ortalama
değişken maliyete eşittir.
D) Minimum ortalama toplam maliyete eşittir; ancak minimum ortalama
değişken maliyetten farklıdır.
E) Hem minimum ortalama toplam maliyete hem de marjinal maliyete eşittir.
B) Minimum ortalama toplam maliyetten daha yüksektir.

18. fig
Zarar
0
MaliyetveGelir
Q
MC
AC
AR
MR
Q
AC
AR
KISA DÖNEMDE
NORMAL ZARAR
AVC
Toplam
Gelir
Toplam
Maliyet