1. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР

2. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
АГУУЛГА
Тайланг бэлтгэсэн:
Товчилсон үгийн тайлбар ....................................................... 3
Àрхангай аймгийн àудитын
газар Аудитын зорилт, хамарсан хүрээ, арга зүй, îðøèë,õ¿íäðýë
áýðõøýýë ................................................................................. 4
Бүлэг 1. Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâèéí òºâèéí талаар орон
нутгаас баримталсан бодлого, ò¿¿íèé õýðýãæилт..................... 5
Аудитын менежер
Ä.Íýðã¿éáààòàð 1.1. Орон íóòãèéí óäèðäëàãûí áîëîí төрийн захиргааны
байгууллагуудын öºì ñ¿ðãèéí асуудлаархи бүрэн эрх үр
Àõëàõ àудитор Ä.Óëàìáàÿð дүнтэй хэрэгжиж байгаа эсэх................................................... 6
1.2. Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâ ãýæ ÿìàð ñòàòóñòàé áàéãóóëëàãà
Шинжээч Á.Áàäàð÷ áîëîõ, ººðèéí ¿íäñýí çîðèëò, ¿¿ðýã ÷èãëýëèéí äàãóó ¿éë
àæèëëàãààãàà ÿâóóëæ чадаж байгаа эсэх.................................. 7
Бүлэг 2. Цөм сүргийн үржлийн төвийн үндсэн үйл
ажиллагааны ÿâö, ¿ð ä¿í.......................................................... 7
2.1. Цөм сүргийн төвийн малын бүрдүүлэлт, тºñâийн
2012 оны 4 д¿гýýр сар
õºðºíãèéн санхүүжилт, çàðöóóëалт, түүний үр дүн .............. 8
2.2. ЦСҮТ-ийн үндсэн үйл ажиллагаа түүний үр .............. 10
Аудитын тайлан, дүгнэлттэй
Дүгнэлт ................................................................................. 11
холбогдуулан 70332458
дугаарын утсаар холбогдоно Зөвлөмж ............................................................................... 12
уу?
Холбогдох байгууллагын санал .......................................... 13
ХАЯГ: Àðõàíãàé аймаг Ñàíàëä ºãñºí òàéëáàð ........................................................... 14
Ýðäýíýáóëãàí сум 2-р баг
Íóòãèéí çàõèðãààíû îðäîí Õàâñðàëò òîîöîî, судалгаа .................................................. 16
3-í äàâõàð
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 2

3. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
Товчилсон үгийн тайлбар
УИХ Улсын Их Хурал
ҮАГ Үндэсний Аудитын Газар
МХГ Мэргэжлийн Хяналтын Газар
ИТХ Иргэдийн Төлөөлөгчдийн Хурал
ЗДТГ Засаг äаргын Тамгын Газар
ХХААЖДҮГ Хүнс Хөдөө Аж Ахуй Жижиг Дунд Үйлдвэрийн Газар
ÖѯҺâ Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâ
Ìݯà Ìàë ýìíýëýã , ¿ðæëèéí ãàçàð
ÒÁÎͪÒÕóóëü Òºðèéí áîëîí îðîí íóòãèéí ºì÷èéí òóõàé õóóëü
ÌÓÑÝÌÕÒÕóóëü Ìàëûí óäìûí ñàí ýð¿¿ë ìýíäèéã õàìãààëàõ òóõàé õóóëü
ÒÁÓÑÒÕóóëü Òºñâèéí áàéãóóëëàãûí óäèðäëàãà ñàíõ¿¿æèëòèéí òóõàé õóóëü
ÍÒÒÕóóëü Íýãäñýí òºñâèéí òóõàé õóóëü
ÌÝ¯Ò Ìàë ýìíýëýã ¿ðæëèéí òºâ
ÕÕÀÀÑ Õ¿íñ õºäºº àæ àõóéí ñàéä
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 3

4. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
Аудит õèéõ ¿íäýñëýë á¿ðýí ýðõ, àóäèòûí зорилт, хамарсан хүрээ,
арга зүй
Àóäèò õèéõ ¿íäýñëýë á¿ðýí ýðõ;
Àóäèòûã Àéìãèéí Åðºíõèé àóäèòîðò 2011 îíä íèéë¿¿ëýõ á¿òýýãäýõ¿¿í àæèë ¿éë÷èëãýýíèé
òºëºâëºãººíèé äàãóó õèéæ ã¿éöýòãýëýý.
ÿéöýòãýëèéí àóäèòûí çîðèëò:
Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâä Àéìãèéí ìàëûí óäìûí ñàíã ñàéæðóóëàõ ¿éë àæèëëàãààíû ¿ð
ä¿íãèéí áàéäàëä ã¿éöýòãýëèéí àóäèò õèéæ áîäèò ä¿ãíýëò ãàðãàõ, çºâëºìæ áîëîâñðóóëàí
õîëáîãäîõ àëáàí òóøààëòàíä òàíèëöóóëæ, áèåëýëòèéã õàíãóóëàõ ìºí öààøäûí ¿ð ä¿í, ¿ð
ºãººæ, àðãà çàìûí òàëààð îíîâ÷òîé ñàíàë äýâø¿¿ëýõýä îðøèíî.
Ýíýõ¿¿ çîðèëòûã õàíãàí áèåë¿¿ëýõèéí òóëä äàðààõ çîðèëòûã äýâø¿¿ëэн àæèëëàâ.
• Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâèéí талаар орон нутгаас баримталсан бодлого, ò¿¿íèé
õýðýãæилт
• Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâèéí ¿íäñýí ¿éë àæèëëàãààíû үр дүн
Аудитын хамрах хүрээ:
Аймгийн ИТХ, ЗДТГ, ХХААЖДҮГ, Ýðäýíýáóëãàí сум болон Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí
òºâ/ ÎͪÀÀÒÃ/ холбогдох бусад байгууллагуудын ìàëûí óäìûí ñàíã ñàéæðóóëàõ ¿éë
àæèëëàãààíû ¿ð ä¿í хэрэгжилтийн талаархи 2009- 2011 оны тайлан, ñàíõ¿¿ãèéí ¿éë
àæèëëàãààíû áàðèìò, судалгаа, мэдээлэл бусад баримт материалд тулгуурлан аудит хийлээ.
Аудитын арга зүй:
Аудитын явцад асуудлыг шинжлэхдээ Төрийн хяналт шалгалтын стандарт, гүйцэтгэлийн
аудитын арга зүйг ашиглан аймгийн ÈÒÕ, ÇÄÒÃ-ûí ÕÁÕýëòýñ, Ñàíõ¿¿ òºðèéí ñàíãèéí
õýëòýñ, ÕÕÀÀÆįÃ, ÖѯҺâ, ÌÕÃàçàð, ÕßÁÕ-èéí íýãæ, Òàòâàðûí õýëòýñ çýðýã
байгууллагын холбогдох ажилтнуудтай уулзалт ярилцлага хийж, асуулга лавлагаа авч, судлах,
дүн шинжилгээ болон харьцуулалт хийх, тулган баталгаажуулах зэрэг арга зүйг ашиглан
түүвэрлэн шалгаж, нотлох зүйл цуглуулж, аудитын дүн, дүгнэлт, зөвлөмж боловсруулсан
болно.
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 4

5. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
Оршил:
Àéìãèéí хэмжээнд ìàë ñ¿ðãèéí òîî 2010 îíä 2,679.1 ìÿíãàí òîëãîéä õ¿ð÷ óðüä
îíûõîîñ 940.0 ìÿíãàí òîëãîéãîîð õîðîãäîæ, íèéò ìàëûí 0.03 õóâèéã òýìýý, 7.3 õóâèéã àäóó,
11.3 õóâèéã ¿õýð, 49.6 õóâèéã õîíü, 31.8 õóâèéã ÿìàà ýçýëæ íèéò õ¿í àìûí 39.8 õóâü íü ýíý
ñàëáàðò àæèëëàæ áàéñàí áîë, 2011îíä 2,984.3 ìàë òîîëîãäîæ ºìíºõ îíîîñ 305.1 ìÿíãàí
òîëãîéãîîð ºñ÷ýý.
1990 îíîîñ õîéø ÌÀÀ-í ñàëáàðт ìýðãýæëèéí óäèðäëàãûí òîãòîëöîî àëäàãäàæ, ìàëын
¿ðæèëä óëàìæëàëò ñåëåêöèéí àðãà çîíõèëæ áàéгаа нь ìàë ñ¿ðãèéí ÷àíàðò íºëººëөõ болсон
байна.
Ìýðãýæèëòí¿¿äèéí ãàðãàñàí òîîöîîãîîð íèéò ìàëûí 8.2 õóâü áóþó 221.0 ìÿíãàí
òîëãîé мал нь öºì ñ¿ðãèéí ìàë ýçýëæ áàéãàà áºãººä ¿ðæ¿¿ëæ áàéãàà “Òàìèð”, “Õîòîíò”
õîíü, “Òýðõèéí áîð ñàðëàã”, “Ñýëýíãý” ¿¿ëäðèéí ¿õýðò 2007 îíîîñ õîéø 25.0-132.0 ìÿíãàí
ìàëä ¿çëýã àíãèëàëò õèéæ ¿ðæëèéí öºì ñ¿ðãèéí á¿ðòãýëä àâчээ. 2011 îíû áàéäëààð манай
аймагт 10.0 ãàðóé ìÿíãàí õýýëò¿¿ëýã÷ äóòàãäàëòàé áàéгаа гэсэн тооцоо гарч байна.
Ìîíãîë ìàë ¿íäýñíèé õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä 19 ñóìàíä ÌÀÀ-í òàëààð авсан òºðèéí
áîäëîãî, øèéäâýðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ, õÿíàëò òàâèõ, çîõèöóóëàõ, ìýðãýæëèéí àëáûã 2010 îíîîñ
áàéãóóëæ àæèëëóóëñàí íü ýíý ñàëáàðûí ìýðãýæëèéí óäèðäëàãûí òîãòîëöîîã á¿ðä¿¿ëýõýä à÷
õîëáîãäîëòîé áîëæýý.
¯¿íèé ¿ð ä¿íä àéìãèéí õýìæýýãýýð 22 ìàë ç¿é÷ àæèëëàæ ÕÀÀ-í ñàëáàðûí òàëààðõ
áîäëîãî, õóóëü òîãòîîë øèéäâýð ò¿¿íèé õýðýãæèëò õàðèóöàõ ýçýíòýé áîëæ ÌÀÀ-í
¿éëäâýðëýëèéã ØÓ-íû ¿íäýñлэлòýé óäèðäàí çîõèîí áàéãóóëàõ áîëîìæ äàõèí á¿ðäñýí áàéíà.
ÌÓÑÝÌÕÒÕóóëèéí 3.1.14-д“мөхөхөд хүрч буй мал гэж тооны хувьд хэт цөөрч
тухайн үүлдэр, омог, хэвшлийн малын хээлтэгч нь 1000-д, төрлийн малын хээлтэгч нь
20000-д хүрэхгүй болсон тохиолдлыг õýëíý” ãýæ çààñàí. Ýíý çààëòûí äàãóó àâ÷ ¿çâýë
Ìàíàé àéìàãò ìºõºæ áàéãàà ìàëä òàâàí õîøóó ìàëààñ òýìýý îðîõîîð áîëñîí áàéíà.
Ìàíàé àéìàãò 2009 îíä 840 òýìýý, 2010 îíä 905 òýìýý, 2011 îíû ýöýñò 909 òýìýý
áàéíà. Үүнээс çºâõºí õýýëòýã÷ийн тоог авч үзвэл õóóëèíä çààñàí õýìæýýíýýñ 4-3.5 äàõèí
áàãà áîëæýý.
Аудитын явцад тохиолдсон хүндрэл бэрхшээл:
Аудитын явцад дараах хүндрэлтэй асуудлууд байлаа.
• ÖѯҺâ áàéãóóëàãäàí àæèëëàñíààñ õîéø ÿìàð íýã øàëãàëòàíä õàìðàãäààã¿é.
• Çàõèðàë нь 2 óäàà, íÿãòëàí áîäîã÷ íü 3 óäàà ººð÷ëºãäñºí, îäîî íÿãòëàí áîäîã÷
íü Óëààíáààòðààñ ñàíõ¿¿ãèéí àæëàà ÿâóóëäàã.
• Ñàíõ¿¿ãèéí 2009 îíû áàðèìòûã öàã õóãàöààíû äàðààëàëã¿é, эмх çàìáðààã¿é
хадгаласан нь øàëãàõàä õ¿íäðýëòýé áàéñàí.
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 5

6. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
• ЦСҮТ байгуулагдсанаас хойш мàë ñ¿ðãèéí õºäºë㺺íèé òîîöîî, íàñ äýâøèëò
ñ¿ðãèéí ýðãýëòèéã õèéæ öºì ñ¿ðãèéí ìàëûã ¿íýëæ á¿ðòãýë, òàéëàíä
áàéãóóëàãñíààñ õîéø åð人 тусгаагүй байв.
ͺ㺺 òàëààð Цөм сүргийн үржлийн төвийн удирдлагад ажиллаж байсан болон
ажиллаж байгаа ажилтнууд аудитын үйл ажиллагааг үл хүндэтгэн, àóäèòûí ÿâöàä
èëýðñýí çºð÷ëèéã ÿàðàëòàé àðèëãàõ, áàðèìòààð òîäðóóëãà õèéõýä бие÷лэн
îðîëöäîãã¿é, îëîí äàõèí øààðäóóëàõ, õàéõðàìæã¿é õàíäàæ óäààøðóóëæ áàéñàí
нь àóäèòын õóãàöàà алдагдаж удааширахад хүргэснийг онцлон тэмдэглэж байна.
Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâèéí òºâèéí талаар орон нутгаас
баримталсан бодлого, ò¿¿íèé õýðýãæилт
Бүлэг 1 Цөм сүргийн үржлийн төвийн талаар орон нутгаас баримталсан áîäëîãî,
ò¿¿íèé õýðýãæèëò хангалтгүй байна.
1.1. Орон íóòãèéí óäèðäëàãûí áîëîí төрийн захиргааны байгууллагуудын öºì
ñ¿ðãèéí асуудлаархи бүрэн эрх үр дүнтэй хэрэгжиж байна уу?
Àéìãèéí ÈÒÕ-ûí Òýðã¿¿ëýã÷äийн 2009 îíû 3 äóãààð ñàðûí 09-íы 14 дүгээр òîãòîîëоор
ÖѯҺâèéí àæëûí õ¿ðýý, ã¿éöýòãýõ ¿¿ðãèéã дараах байдлаар òîäîðõîéëжээ.
Ìàëûí óäìûí ñàíã õàìãààëàõ, ìàë ¿ðæëèéí àæèë ¿éë÷èëãýýíèé áèî òåõíîëîãèéí
äýâøèëòýò àðãûã íýâòð¿¿ëýõ,
Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâä ºñãºí ¿ðæ¿¿ëýõ “Ñýëýíãý ¿¿ëäðèéí ¿õýð”, “Òàìèð”,
“Õîòîíò” ¿¿ëäðèéí õýñãèéí õîíèíû öºì ñ¿ðãèéã Ýðäýíýáóëãàí, Òºâøð¿¿ëýõ, Õîòîíò
ñóìàíä áàéðøóóëàõ,
ÖѯҺâèéí çàõèðëûã òîìèëæ, á¿òýö çîõèîí áàéãóóëàëò, ñàíõ¿¿æèëòèéí àñóóäëûã
çîõèöóóëàõûã Àéìãèéí Çàñàã äàðãàä äààëãàæýý.
Ãýâ÷ 2009, 2010 îíû үндсэн үйл ажиллагааны үр дүнгийн талаар аймгийн Çàñàã äàðãûí
òàéëàí, õºòºëáºðèéí õýðýãæèëòèéг аймгийн ИТХТ-ийн хуралдаанаар õýëýëöýæ, ä¿ãíýëò
ºãººã¿é áàéíà.Õàðèí 2012 îíû 12 ñàðä ÖѯҺâèéí àæëûí òóõàé òàíèëöóóëãûã ÈÒÕ-ûí
Òýðã¿¿ëýã÷äýýð ñîñîîä, ÖÑ¯Ò öààøèä ÿìàð áàéõûã ñóäàëæ ¿çýýä òàíèëöóóëàõûã Àéìãèéí
Çàñàã äàðãàä ÷èãëýë ºãºõººð òýìäýãëýëä äóðüäæýý.Ãýâ÷ õýðýãæèëò íü ºíºº õ¿ðòýë
òîäîðõîéã¿é õýâýýð áàéíà.
Дээрхээс дүгнэхэд аймгийн ИТХТ-ийн хуралдаанаас гарсан зарим шийдвэрийн
хэрэгжилт õÿíàëòã¿é орхиãдäîг дутагдал байдгийг харуулж байна.
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 6

7. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
1.2. Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâ ãýæ ÿìàð ñòàòóñòàé áàéãóóëëàãà áîëîõ, ººðèéí ¿íäñýí
çîðèëò, ¿¿ðýã ÷èãëýëèéí äàãóó ¿éë àæèëëàãààãàà ÿâóóëæ чадаж байна уу?
ÌÓÑÝÌÕÒÕóóëèéí 3.1.16.ä “Цөм сүргийн үржлийн төв гэж тодорхой үүлдэр,
омог, хэвшлийн малын цөм сүргийг үржүүлж, аж ахуй, биологийн ашигтай шинж чанарыг
баталгаажуулах, улсын болон бүсийн хэмжээнд үржүүлгийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх,
үржлийн ажил, үйлчилгээ үзүүлэх эрх бүхий хуулийн этгээдийг õýëíý” ãýæ òîäîðõîéëñîí
áàéíà.
Àéìãèéí Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâèéã ÕÕÀÀÆįÃàçðûí äýðãýä áàéãóóëàõ òóõàé
àéìãèéí ÈÒÕ-ûí Òýðã¿¿ëýã÷äийн 2009 îíû 3 äóãààð ñàðûí 09 íä 14 тоот òîãòîîë ãàðãàснаар
ЦСҮТ нь “Îðîí íóòãèéí ºì÷èò àæ àõóéí òîîöîîò ¿éëäâýðèéí ãàçàð” ãýñýí òàìãà
òýìäýãòýéãýýð ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ ýõýëæýý.
ÌÓÑÝÌÕÒÕóóëèéí 3.1.3-ä “гойд ашиг шимт мал гэж тухайн үүлдэр, омог, хэвшлийн
малын стандартыг бүрэн хангахын зэрэгцээ үржил, ашиг шимийн нэг буюу хэд хэдэн
чанараар онцгой давуу болох нь баталгаажсан малыг”, 3.1.2-ä “цөм сүрэг гэж тухайн үүлдэр,
омог, хэвшлийн малын шилмэл хэсгийн жишигт тэнцэж, үржлийн зориулалтаар шилэгдсэн,
сүргийн зохистой бүтэц бүхий бүлэг малыг õýëíý” ãýæ çààсан áàéíà. Гэтэл иéì á¿ëýã ìàë
ÖѯÒ-ä õàðààõàí á¿ðäýæ ÷àäààã¿é áàéíà.
Бүтэц зохион байгуулалтын хувьд аймгийн Засаг даргын 2009 îíû 4-ð ñàðûí 10-íû
120-ð çàõèðàìæààð ÖѯҺâèéí äàðãààð Á.ªñºõáàÿðûã òîìèëсон бөгөөд çàõèðàë, ìàë÷èí 2,
æîëîî÷, íÿãòëàí áîäîã÷ ãýñýí 5 îðîí òîîòîé áàéжээ.
Á.ªñºõáàÿð 2010 îíû 7-ð ñàðûí 01 õ¿ðòýë үүнээс õîéø аймгийн Засаг даргын 2010
оны á/37-ð çàõèðàìæààð Ñ¿õáààòàð îâîãòîé Ãàíáàò òîìèëîãäîí ºíºº õ¿ðòýë àæèëëàæ áàéíà.
МÓÑÝÌÕÒÕóóëèéí 15.2.4-ä “îðîí íóòãèéí ºì÷èò ÖѯҺâèéí ¿éë àæèëëàãààíû
çàðäàë, àæèëòíû öàëèíã îðîí íóòãèéí òºñ⺺ñ ñàíõ¿¿æ¿¿ëíý” ãýñýí заалт байх áîëîâ÷ óã
çààëò õýðýãæýýã¿é áàéíà.
ÖѯҺâ íü 2009 îíä “Îðîí íóòãèéí ºì÷èò àæ àõóéí òîîöîîò ¿éëäâýðèéí ãàçаð”-
гэж óëñûí á¿ðòãýëä á¿ðòã¿¿ëæ, 114001006 òîîò óëñûí á¿ðòãýëèéí ãýð÷èëãýý мөн
ÀÀÍÁÎÀÒàòâàð, Íýìýãäñýí ºðòãèéí àëáàí òàòâàð òºëºã÷èéí 19087 òîîò ãýð÷èëãýý тус тус
àâсанаар ÀÀÍÁÎÀÒàòâàðààð 2009 îíä 208.1 ìÿí.òºã, 2010îíä 25.5 ìÿí.òºã, 2011 îíä 143.8
ìÿí.òºã, ͪÀÒàòâàðààð 2010 îíä 29.1 ìÿí.òºã, 2011 îíä 514.2 ìÿí.òºã бүгд 920.7 ìÿíган
òºãðºãèéã òºñâèéí õºðºíãºíººñ òàòâàðò òºëæ ¿ðã¿é çàðäàë ãàðãàжээ.
ÖѯҺâèéí ¿éë àæèëëàãààíä òàâèõ øààðäëàãà Ìîíãîë óëñûí MNS5818:2007
ñòàíäàðòàä çààñíààð à/ Àëáàí àæëûí á/Ëàáîðàòîðи â/Àæèë ¿éë÷èëãýý áîðëóóëàëò ã/
Ñ¿ëæýýíèé áîëîí áóñàä àæèë ¿éë÷èëãýýíèé õýñýã ãýñýí àëáàí ºðººí¿¿äòýé áàéõ ¸ñòîé áîëîâ÷
îäîîãîîð áàéð êîíòîðã¿é ÕÕÀÀÆįÃàçðûí êîíòîðûí 1 ºðººíä ¿éë àæèëëàãàà ÿâóóëæ
áàéíà.
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 7

8. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
Ýíý íü òóñ ñòàíäàðòàä òàâèõ øààðäëàãûã хангахгүй байгааг харуулж байгаа òºäèéã¿é
òåõíîëîãèéí øèíæòýé àæëóóäûã ã¿éöýòãýõ áîëîí ¿ðæëèéí á¿òýýãäýõ¿¿íèéã àâ÷ õàäãàëàõ,
õàíãàí íèéë¿¿ëýõ наад захын нөхцөл бүрдээгүй áàéíà.
Цөм сүргийн үржлийн төвийн үндсэн үйл
ажиллагааны ÿâö, ¿ð ä¿í.
ЦСҮТөв мал, хөрөнгөнд бүртгэлээр тавих хяналтыг огт хэрэгжүүлээгүйгээс
Бүлэг 2 хөрөнгө алдагдах, ашиглан øàìøèãäóóëàõ шамшигдах нөхцөл бүрджээ.
2.1. Цөм сүргийн төвийн малын бүрдүүлэлт, тºñâийн õºðºíãèéн санхүүжилт, çàðöóóëалт,
түүний үр дүн.
ЦСҮТ-ийг áàéãóóëàãäàõàä ÕÕÀÀÆįÃàçðûí мэдэлд áàéñàí õîíü 60 òîëãîé, ÿìàà 40
òîëãîé á¿ãä 100 òîëãîé ìàëûã áàëàíñààñ áàëàíñàä øèëæ¿¿ëýí ºãсөн нь ХХААЖДҮГ-ын
мэргэжèлтýн Äààðèéìààãèéí гаргаж өгсөн тайлбараар нотлогдож байна. ÕÕÀÀÆįÃ-ын
2009 оны жèëèéí ýöñèéí òàéëàíãààð 1,653.0 ìÿíган òºãðºãèéí ìàëыг ÖѯÒ-ä балансаас
балансад шилжүүлсэнээр хаñ÷ òàéëàíä òóñãàæýý. Ãýвч ÕÕÀÀÆįÃ-ûí äàðãûí òóøààë
шийдвэр òóõàéí ¿åä ãàðààã¿é áàéíà.
Áóëãàí àéìãèéí Ñýëýíãý ñóìààñ “Ñýëýíãý” ¿¿ëäðèéí áóõ 2, ¿íýý 3, áÿðóó 3, òóãàë 2
бүгд 10 òîëãîé малыг худалдан авсан бөгөөд 3,750.0 ìÿíган òºãðºãèéг ÕßÁÕÕН-ýýñ
шèëæ¿¿ëсýí байна.
Мөн ÕßÁÕХН-ээс үзүүлсэн ñàíõ¿¿ãèéí äýìæëýãээс 30,6 сая төгрөгөөр “Òàìèð”
¿¿ëäðèéí ýì õîíü 100, “Õîòîíò” èë¿¿ íóãàëàìò õîíü 100, “Ñýëýíãý” ¿¿ëäðèéí ¿õýð 25,
øèëìýë ìàëûí ¿çýñãýëýí õóäàëäààíààñ “Òàìèð”, “Õîòîíò” ¿¿ëäðèéí øèëìýë õóö 13,
Ñ¿õáààòàð àéìãèéí Ýðäýíýöàãààí ñóìààñ “¯çýì÷èí” õóö 5, “Àëòàíáóëàã” ¿¿ëäðèéí õóö 2-ûã
òóñ òóñ õóäàëäàí àâ÷ýý.
Ýíý àæèëëàãààíû ¿ð ä¿íä 2009 îíû ýöýñò шинжээчийн тооцоолсноор ÖÑ¯Ò íü
36,0003.0 мянган òºãðºãèéí ¿íý á¿õèé хîíü 280, яìàà 40, үõýð 35 íèéòäýý 355 òîëãîé
ìàëòàé áîëñîí ÷ ýíý íü á¿ðòãýëä òóñãàãäààã¿é áàéíà.
ÖѯҺâийн орлого нь ÕßÁÕÕНэгж, ÕÕÀÀÕ¯ßàìíû ÓÌݯÃàçðûí ìàëûí
àíãèëàëò õèéõ çàðäаë, îðîí íóòãèéí òºñâèéí äýìæëýã зэргээс òóñ òóñ бүрдэж байна. Ýõ
¿¿ñâýðèéí á¿ðäýëò, òºñâèéí çàðöóóëàëò äàðààõ áàéäàëòàé áàéíà.
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 8

9. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
À. Ýõ ¿¿ñâýð ìÿí/òºã-өөр
Ñàíõ¿¿æñýí ýõ ¿¿ñâýð 2009 îí 2010 îí 2011 îí Á¿ãä
1 ÕßÁÕÕºòºëáºðººñ 95,504.0 19,000.0 - 114,504.0
2 Óëñûí ìàë ýìíýëýã ¿ðæëèéí ãàçðààñ 7,000.0 1,000.0 6,000.0 14,000.0
3 Îðîí íóòãèéí òºñ⺺ñ - - 10,000.0 10,000.0
4 ÕÕÀÀÕ¯ß Ìàëûí ÷àíàð ñàéæðóóëàõ õºòºëáºðººñ - 5,600.0 - 5,600.0
5 Áóñàä 1,602.2 13,533.7 15,135.9
Íèéò ýõ ¿¿ñâýð ä¿í 102,504.0 27,202.2 29,533.7 159,239.9
Хоорондын тооцоогоор 11,982.0 11,982.0
Ýíдээс харахад 3 æèëèéí ä¿íãýýð нийт ýõ ¿¿ñâýðèéí 71.9%-ийг ÕßÁÕÕН-ээñ, 6.3%-èéã
îðîí íóòãèéí òºñ⺺ñ, 12.3%-èéã ÓÌݯÃ-ààñ, 9.5%-èéã áóñàä ãàçðààñ авсан байна.
Á. Çàðöóóëàëò ìÿí/òºã
ä/ä Çàðäëûí ç¿éë 2009 îí 2010 îí 2011 îí Á¿ãä
1 Öàëèí, øèìòãýë 7,147.8 11,484.4 8,979.3 27,611.5
2. Òàòâàð 545.5 573.0 1,506.0 2,624.5
3. Á¯ÁÇàðäàë 8,516.0 2,339.9 17,206.0 28,061.9
4. Ìàë àâàõ 64,790.0 400.0 3,900.0 69,090.0
5. Áóñàä õºðºí㺠àâàõ 18,142.5 10,711.0 2,685.0 31,538.5
Íèéò çàðäëûí ä¿í 99,141.8 25,508.3 34,276.3 158,926.4
Хоорондын тооцоогоор 12,200.0 12,200.0
бусад
Үүнээс: авлага 218.0 218.0
Тооцоогоор 11,982.0 11,982.0
2009 îíîîñ õîéø ÖѯҺâ íü òºñөâ, òºëºâëºãººний хуваарьгүй, ãàðñàí çàðäëûíõàà
ã¿éöýòãýëýýð төсөв хөрөнгөө çàðöóóëæ, урсгалаар явж иржээ.
Àóäèòàä õàìðàãäñàí ãóðâàí æèëèéí ä¿íãýýð òөвлөрсөн хөрөнгийн 43,5%-ийг үржлийн
мал авахад, 19,0%-ийг цалин шимтгэл, татварт, 17,7%-ийг бараа үйлчилгээний бусад зардал,
19,8%-èéã хөрөнгө, эд хогшил авахад тус тус зарцуулсан байна.
2011 îíä ÝÌ-èéí äààòãàëûí øèìòãýëýýð ÍÄÕýëòýñò 1.1 ñàÿ òºãðºãèéí ºðòýé ãàð÷ýý.
ÖѯҺâèéí çàõèðëààð àæèëëàæ áàéñàí Á.ªñºõáàÿð íÿãòëàí áîäîã÷ Ö.Öýðýí íàð
áàéãóóëëàãûíõàà ìàòåðèàëëàã áààçûã áýõæ¿¿ëæ íèëýýä ìàë ýä õºðºí㺠õóäàëäàæ àâñàí íü
òºñâèéí çàðëàãûí ñóäàëãààíààñ òîäîðõîé õàðàãäàæ áàéíà. Ìàë ñ¿ðãèéí õàìãààëàõ õàøàà ñàðàâ÷
áàðèõ, ºâñ òýæýýë, ýì òàðèà, ýýìýã äóãààð àâàõ, õàøàà ñàðàâ÷ áàðèõàä áåíçèí øàòаõóóí, ìîä
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 9

10. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
ìàòåðиàë, ìàøèí òåõíèê, тоног төхөөрөмж, ýä õîãøèë õóäàëäàí àâàõ çýðýãò 2009 онд 18,1 сая
төгрөг, 2010 онд 10,7 сая төгрөг, 2011 онд 2,7 сая төгрөг тус тус зарцуулсан ÷ ºãººæ
ãàðñàíã¿é.
Үүний дотор цөм ñ¿ðãèéн малыг áàéãàëèéí áýðõøýýë, çóäíààñ õàìãààëàõ
çîðèëãîîð өвс, тэжээл худалдан авахад зориулан 2009 îíä 0.3 ñàÿ төгрөг, 2010 îíä 2.7 ñàÿ
төгрөг, 2011 îíä 2.6 ñàÿ òºãðºã тус тус зарцуулсан төдийгүй өвөлжилт хүндэрсэн 2010 оны 4
сард онцгой байдлын шугамаар үнэ төлбөргүй ирсэн өвс, тэжээлээс /Мөнхбат 40 шуудай
тэжээлийг 2010.04.14-нд, Өсөхбаяр 48 шуудай тэжээлийг 2010.04.19-нд тус тус авсан баримттай/ 0.9
ñàÿ òºãðºãèéí 4 тн тэжээл олгогдсон ч түүний үр өгөөж гарсангүй, 2009-2010 îíû çóäíààð
200 òîëãîé ìàë õîðîãäжээ./аудитын явцад бүрдүүлсэн áàðèìò нь шаардлага хангахгүй байнà/
Гэтэл дээрх өвс, тэжээл бүртгэл, тайланд тусгагдаагүй, хаана, яаж зарцуулагдсан нь
тодорхойгүй байна.
Эндээс дүгнэхэд хөрөнгө зарцуулж бэлтгэсэн болон үнэ төлбөргүй ирж байгаа өвс
тэжээлийг “ойлгомжгүй” зарцуулж, цөм сүргийн малын 56,3% буюу талаас илүү хувийг
зуднаар хорогдуулсан нь энэ байгууллагын удирдах ажилтны ажлын хариуцлагагүй
байдалтай шууд холбоотой байна.
ÖѯҺâèéí çàõèðàë Á.ªñºõáàÿð 2009 îíä àëáàí àæëûí õýðýãöýýíä êîìïüþòåð,
íº¿òá¿ê авсан íü ñàíõ¿¿ãèéí áàðèìòàíä “ÓÁ õîòûí ÀÌÒÅ Ñî..Ltd êîìïàíèàñ àâñàí 5 òîîò
áàòàëãààò çàñâàðûí õóóäàñò òýìäýãëýñíýýð íº¿òá¿ê íü ACER пермийн Dual core /2.2
GHz/ cpu, 1 gb ðàìòàé, õàðä íü 160 GB, DVD rom, video card 512 MB, monitor 19
LCD 1200.0 ìÿí/òºãðºãèéí ¿íýòýé” ãýñýí áàéõ áîëîâ÷ îäîî àøèãëàãäàæ áàéãàà íü
“Lenovo” ìàðêèéí Intel(R) Celeron (R)CPU 1.60 GHz , 512 MB ðàìòàé 80 GB
õàðäòàé íº¿òá¿үê áàéãàà бөгөөд гадна өнгө үзэмж хуучирч, элэгдсэн байлаа. Гэтэл
нýìýãäñýí ºðòãèéí àëáàí òàòâàðûí 004532088 íîìåðûí “Íîìèí õîëäèíã” ÕÕÊ-íû ïàäààíä
ͺ¿òá¿ê 1,200.0 ìÿíган òºãрөг, êîìïüþòåð 1,368.0 ìÿíган òºãðºãººð àâñàíààð áè÷èãäýæ,
тамга òýìäýãýýð áàòàëãààæиж, áàðèìòàíä õàâñðàãäñàí áàéна. Үүний ó÷ðûã тодруулахад
ªñºõáàÿð, Öýðýí íàð анх Lenevo íº¿òá¿ê àâñàí ò¿¿íèéãýý îäîî õ¿ðòýë àøèãëàæ áàéãàà ãýæ
òàéëáàðëàñàí. ̺í ñóóðèí êîìïüþòåð ÷ мөн èéì зөрчилтэй байна.
Санхүүгийн АШБ-аар үзэхэд дараах зөрчилтэй асуудлууд гарч байна. Үүнд:
• Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâ íü àíõ áàéãóóëàãдахад бүрдсэн 2009 îíä 77.0 ñàÿ
òºãðºãººð ìàë àâñàíаас 12,2 сая төгрөгөөр Завхан аймагт мал бэлтгэж өгсөн, 26,3 сая
төгрөгөөр 11 ñóìûí íýí ÿäóó áóþó ÿäóó ºðõ¿¿äýä мал авч ºãсөн үлдэх 38,5 сая төгрөгөөр мал
авсан байх ёстойгоос 30,6 сая төгрөгөөр мал авсан, ХХААЖДҮГ-аас балансаас балансад
ирсэн 1,7 ñàÿ төгрөг, ХЯБХХН-ээс шууд шилжүүлж мал авсан 3,7 сая төгрөг бүгд 36,0 сая
төгрөгийн малыг бүртгэж, òàéëàí áàëàíñàä òóñãààã¿é áàéëàà.
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 10

11. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
• ХЯБХХН-ээс ЦСҮТ-ийн дансанд төвлөрөн зарцуулагдсан 77,0 сая
төгрөгөөс 7,9 сая төгрөгийн зарцуулалт тодорхойгүй, АШБ-аар нотлогдохгүй байгаа тул
тухайн үеийн дарга,íÿãòëàí áîäîã÷îîð ажиллаж байсан Б.Өсөхбаяр, Ö.Öýðýí íàðаас гаргуулж
байгууллагыг хохиролгүй болгохоор төлбөрийн акт тавьлаа.
• ̺í ÖѯҺâä ìàòåðиàëëàã áààçûã áýõæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð õóäàëäàí àâñàí
êîìüïþòåð, òåõíèê õýðýãñëýëийн бүрэн бүтэн байдал хангалтгүй, ñàíõ¿¿ãèéí àíõаí шатны
áàðèìòàарх нэр, ¿ç¿¿ëýëò íü îäîî áàéãàà êîìïüþòåðèéí хүчин чадлын үзүүлэлтүүдтэйгээ огт
òîõèðîõã¿é чанар, хүчин чадал, ашиглалтын элэгдлийн байдал зэргээс харахад байгууллагыг
хохироож, хувийн эрх ашигт нийцүүлэн сольж өөрчилсөн байж болзошгүй байна.
• Àóäèòàä õàìðàãäñàí 2009 îíû ñàíõ¿¿ãèéí áàðèìòàíä àâàãäñàíààð ¿çýõýä 2009
îíä õè÷íýýí òîîíû ìàë áàéñíûã íîòëîõ áàðèìò áàéõã¿é, 2010 îíä õè÷íýýí òºë õ¿ëýýí àâ÷,
õýäèéã íü áîéæóóëñàí, õýäèéã íü íàñ äýâø¿¿ëæ àâñàí, 2009-2010 îíûã äàìíàñàí çóäíààð
õýðõýí îíä îðñîí, õýä íü öàã àãààðûí áýðõøýýëä ºðòñºíèéã íîòëîõ áàðèìò байхгүй.
• ÖÑ¯Ò íü 2009-2011 îíä ñàíõ¿¿ãèéí áàðèìòанд öºì ñ¿ðãèéí ìàëààñ àøèã
øèìèéí áîëîí ìàë õóäàëäñàí çýðãýýс íýã ÷ òºãðºãèéí îðëîãî îðóóëààã¿é áàéíà.
• 2009-2010 онд хорогдсон гэх 9,6 сая төгрөгийн 200 толгой малын
холбогдолтой АШБ-ыг тухайн үед нотлох баримтыг бүрдүүлээгүй байсан бөгөөд аудитын
явцад нөхөн бүрдүүлсэн нь үнэн зөв нотлох баримт гэж үзэхэд учир дутагдалтай байна.
Ýдгээр нь ìàë болон бусад хөрөнгөнд á¿ðòãýëýýð òàâèõ õÿíàëò туйлын хангалтгүй áàéñíûã
õàðóóëж байгаа бөгөөд Ìîíãîë óëñûí Íÿãòëàí áîäîõ á¿ðòãýëèéí òóõàé õóóëèéí 9.1-ä “Àæ
àõóéí íýãæ áàéãóóëëàãà íü...õºðºí㺺 ¿íýëæ äàíñàíä òóñãàíà”, ìºí 11.2.1-ä “Ýä
õºðºíãèéí òîîëëîãûã…æèëèéí ñàíõ¿¿ãèéí òàéëàí ãàðãàõûí ºìíº...çààâàë õèéíý” ãýñýí
çààëòóóäûã ноцтой зөрчсөн байна.
2.2. ЦСҮТ-ийн үндсэн үйл ажиллагаа түүний үр ä¿í
ÌÓÑÝÌÕÒÕóóëèíä çààñíаар ЦСҮТ нь:
1. Аж ахуй, биологийн ашигтай шинж чанарыг баталгаажуулах,
2. улсын болон бүсийн хэмжээнд үржүүлгийн бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх,
3. үржлийн ажил, үйлчилгээ үзүүлэх
4. тодорхой үүлдэр, омог, хэвшлийн малын цөм сүргийг үржүүлýõ ãýñýí ¿íäñýí 4
үүрэгтэй.
Хөрөнгийн зарцуулалтын баримтнаас харахад 2009 îíä ÕßÁÕÕН-ээс 34,3 сая төгрөгөөр,
2010 îíä цөм сүргийн мал áàðàã õóäàëäàæ àâààã¿é, 2011 îíä 3.9 ñàÿ òºãðºãººð ë ìàë àâñàí
байна. Үүнээс гадна 2009 онд ХЯБХХН ñóìäûí Çàñàã äàðãà íàðòàé õàìòðàí àéìãèéí 11
ñóìûí íýí ÿäóó, ÿäóó 75 ºðõºä/íýã ñóìàíä 6 ºðõºä/ 375 òîëãîé ¿ðæëèéí õîíü îëãîîä 2
æèëèéí äàðàà áóþó 2011 îíû 8-ð ñàðä ºðõ á¿ðýýñ 5 îõèí òºëºã áóþó 375 òîëãîé îõèí òºëºã
áóöààí àâ÷ ÖѯÒ-ийн цөм ñ¿ðãийг á¿ðä¿¿ëýõ ãóðâàëñàí ãýðýýòýé áîëîâ÷ ºíºº õ¿ðòýë
õýðýãæ¿¿ëээгүй áàéíà.
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 11

12. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
Тус байгууллага нь цºì ñ¿ðýã á¿ðä¿¿ëэх ¿íäñýí ¿¿ðãýý бүрэн дүүрэн биелүүлж чадаагүй,
ямар ч санаачлага гаргаагүй, хариуцлагагүй хандсан бàéлаа.
ÖѯҺâ-èéí ¿éë àæèëëàãàà õèð ¿ð ä¿íòýé ÿâàãäàæ áàéíà âý? ãýñýí àñóóëгад санал
асуулгад оролцогчдын 87.0% нь ÖѯҺâèéí ìàë àíãèëàëò ¿éë àæèëëàãàà õýâèéí ÿâàãäàæ
áàéíà ãýæ õàðèóëсан бөгөөд үндсэн үйл ажиллагааны үр дүнд хариулт өгөөгүй байна.
ÖѯÒ-èéí ýçýìøèëä áàéãàà ¿¿ëäýð îìîã õýâøëèéí ìàëûí òîî òîëãîé öººí ó÷ðààñ ºñâºð
õýýëò¿¿ëýã÷ áîéæóóëàõ, áîðëóóëàõ, солилцох àæèëëàãàà îãò хийгдээгүй áàéíà.
Öààøèä “Òàìèð”, “Õîòîíò” õýñãèéí õîíü, ñàðëàãèéí öºì ñ¿ðãèéí òîî òîëãîéã
íýìýãä¿¿ëýõ, îäîîãîîð îðõèãäîîä áàéãàà àäóó, òýìýý, ÿìààí ñ¿ðãèéí óãøèë óäìûí
ñàéæðóóëàëòûã õèéõ øààðäëàãàòàé áàéíà.
ДҮГНЭЛТ
Гүйцэтгэлийн аудитаар нийт 99.9 сая төгрөгийн зөрчил дутагдал илэрсэнээс аудитын явцад
цөм сүргийн малыг тайланд тусгуулах 45,2 сая төгрөг бусад 17,1 сая төгрөгийн зөрчил бүгд
62.3 ñàÿ òºãðºãèéí çºð÷ëèéã àðèëãóóëах шинжээчийн 2 àëáàí øààðäëàãыг хүргүүлж,
биелэлтийг хангууллаа. Бусад 37,7 сая төгрөгний зөрчлөөс 8,8 сая төгрөгөнд төлбөрийн акт
тавьлаа.
Àéìãèéí 11 ñóìûí íýí ÿäóó, ÿäóó 75 ºðõºä өгсөн малаас ãýðýýíèé äàãóó 2 æèëèéí
äàðàà буцаан àâàõ ¸ñòîé áàéñàí 19.3 ñàÿ òºãðºãèéí 375 ìàëûã çîõèõ õ¿ì¿¿ñýýñ гаргуулан авч
öºì ñ¿ðýã бүрдүүлэх àëáàí øààðäëàãà өглөө. Харин зуднаар хорогдсон 200 малын талаарх
аудитын явцад бүрдүүлсэн баримт шаардлага хангахгүй байгаа тул шинжээчиййн албан
шаардлага хүргүүлж, шаардлагад заасан хугацаанд нотлох баримтыг бүрэн бүрдүүлэх, нотлох
баримтаар бүрэн дүүрэн баталгаажихгүй бол хариуцах эзнээр төлүүлэх арга хэмжээ авах
болно.
Àудитын дүнд үндэслэн дараахь дүгнэлтийг өгч байна.
Цөм сүргийн үржлийн төвийн талаар орон нутгаас баримталсан бодлогын
хэрэгжилт хангалтгүй байна.
ЦСҮТөв мал, хөрөнгөнд бүртгэлээр тавих хяналтыг огт хэрэгжүүлээгүйгээс хөрөнгө
алдагдах, ашиглан шамшигдах нөхцөл бүрджээ.
“Ìàëûí óäìûí ñàí ýð¿¿ë ìýíäèéã õàìãààëàõ òóõàé ”õóóëü, Öºì ñ¿ðãèéí ìàë
хөтөлбөрийн хэрэгжилтэнд тавих хяналт сул, ¿éë àæèëëàãàà õàíãàëòã¿é, ÖѯҺâ íü
õóóëèíä çààãäñàí ¿¿ðýã ÷èãëýëèéíõýý äºíãºæ 25 õóâèéã ë хагас дутуу ã¿éöýòãýæ байна.
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 12

13. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
АУДИТЫН ЗӨВЛӨМЖ
Аудитын дүнд үндэслэн дор дурдсан албан тушаалтанд дараахь зөвлөмжийг өгч байна.
Аймгийн ИТХ-ын дарга-ä
1. ЦСҮТ-ийн талаар Аймгийн ИТХТ-ээс 2009 онд гарсан тогтоолын хэрэгжилтийг
эргэн харж, хэрэгжилтийг хангуулах,
2. Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí á¿òýýãäýõ¿¿í áîðëóóëàõ, ¿ðæëèéí ¿éë÷èëãýý ¿ç¿¿ëýõýä íýãæýýñ
àâàõ ¿éë÷èëãýý, õóðààìæèéí òàðèôûã òîãòîîæ ºãºõ.
Аймгийн Засаг дарга-ä
1. ÌÓÑÝÌÕÒÕóóëèéí 15.2.4-äэх заалтыг судлан үзэж òºñºâ, îðîí òîî, á¿òöèéã
øèéäâýðëэх арга хэмжээ авах.
2. Öºì ñ¿ðãèéí ìàëûã ºñãºí ¿ðæ¿¿ëæ òîî толгойã íýìýãä¿¿ëýõ зохион байгуулалтын арга
хэмжээ авах.
3. ЦСҮТөвд Монгол улсын MNS 5818:2007 стандартад нийцсэн ажлын байртай болгох
асуудлыг шийдвэрлэж, үйл ажиллагаанд тогтмол хяналт тавин, жил бүр үр дүнг
тооцож ажиллах.
Öºì ñ¿ðãèéí ¿ðæëèéí òºâèéí äàðãà-ä
1. Òºñâèéí òóõàé болон нягтлан бодох бүртгэлийн тухай õóóëü бусад эрхийн актыг
мөрдөж, ñàíõ¿¿ãèéí äîòîîäûí õÿíàëò øàëãàëòûã ñàéæðóóëàõ.
2. Òºñâèéí òóõàé õóóëü òîãòîîìæèéí çààëòàä íèéö¿¿ëýí ÖѯҺâèéí òºñºâ, ¿éë
àæèëëàãààíû çàðäëàà 2012 îíîîñ ýõëýí æèë á¿ð òºëºâëºí ºã÷, îðîí íóòãèéí òºñºâò
òóñãàí áàòëóóëæ àâàõ,
3. “Ìîíãîë ìàë” õºòºëáºðèéí õ¿ðýýíä ººðèéí ýçýìøèëä áàéãàà á¿õ ìàëûã ýýìýãæ¿¿ëýí
á¿ðòãýõ, ìàëûí á¿ðòãýëèéí íýãäñýí ñ¿ëæýýíä îéðûí õóãàöààíä õàìðàãäàæ, öºì
ñ¿ðãèéí íýãäñýí ìýäýýëëèéí ñàíòàé áîëãîõ àðãà õýìæýý àâàõ.
4.Акт, зөвлөмж,албан шаардлагын биелэлтийг дурьдсан хугацаанд нь хангаж,Аудитын
газарт мэдээлж байх
ÒÀÉËÀÍ ÁÈ×ÑÝÍ: ØÈÍÆÝÝ× Á.ÁÀÄÀÐ×
ÕßÍÀÑÀÍ: ÀÕËÀÕ ÀÓÄÈÒÎÐ Ä.ÓËÀÌÁÀßÐ
ÒÀÍÈËÖÑÀÍ: ÅЪÍÕÈÉ ÀÓÄÈÒÎÐ È.ÍßÌ-ÎÑÎÐ
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 13

14. АРХАНГАЙ АЙМГИЙН АУДИТЫН ГАЗАР
Холбогдох байгууллагын санал
ÀÀÃ –ÃÀБ/2011/02-ГА 14