1. • Element systematyzacji przedstawień
malarskich w oparciu o treść
Często różne gatunki zazębiają się i niektóre obrazy trudno przypisać
do określonej kategorii na podstawie tematyki. Pejzaże zawierają elementy
narracji, portrety mogą uwzględniać sceny z życia codziennego, weduta często
łączy się z mariną itp.
Podział malarstwa na kategorie i gatunki dokonał się w XVII w.
Hierarchię tematów malarskich stworzyła francuska Królewska Akademia
Rzeźby założona w 1648 r. Najwyżej oceniano „malarstwo historyczne”, do
którego zaliczano tematy religijne, literackie, mitologiczne, alegoryczne i stricte
historyczne. Dalej następowało malarstwo portretowe, rodzajowe (termin
stworzony w XVIII w.) i pejzażowe. Najniżej ceniono martwa naturę, traktując ją
jako zwykłe naśladownictwo natury.
Ocenianie wartości obrazu na podstawie jego tematyki zarzucono pod
koniec XIX w.
2. przedstawienie nagiego ciała
ludzkiego w sztuce, zazwyczaj
wykonane w oparciu o studium z
żywego modela. Akt jest jednym z
najważniejszych tematów
malarskich i fotograficznych w
dziejach sztuki, oraz
podstawowym tematem rzeźby.
Akt może pojawić się jako
samodzielny temat, bądź jako
część większej kompozycji. Jest
uważany za podstawę
artystycznego wykształcenia.
3. Obraz, zdjęcie lub inne dzieło będące
przedstawieniem osoby i odwzorowujące jej
wygląd zewnętrzny, a czasem także cechy
osobowości.
Artyści w różny sposób ujmują portretowane
postaci: ukazują tylko jej głowę , popiersie
półpostać lub całą postać
4. gatunek malarski obejmujący
kompozycje, zwykle malarskie lub
rysunkowe, składające się ze
stosunkowo niewielkich,
nieruchomych, najczęściej
nieożywionych przedmiotów,
dobranych ze względów
kompozycyjno-estetycznych lub
symbolicznych.
5. obraz rysunek lub rycina, przedstawiające ogólny widok miasta
lub jego fragment, często ze sztafażem, Inaczej pejzaż miejski ,
prospekt.
6. malarstwo krajobrazowe, czyli malarstwo
przedstawiające krajobraz, widok natury
lub otoczenia miejskiego.
W zależności od przedstawionej
rzeczywistości wyróżnia się pejzaż
topograficzny – odzwierciedlający
konkretny motyw i pejzaż fantastyczny –
będący wytworem wyobraźni. Dzieli się
też pejzaże w zależności od
obrazowanego motywu:
8. przedstawienie scen bitewnych,
pochodów wojennych, oblężeń i życia
obozowego, głównie w malarstwie i
grafice.
Artysta specjalizujący się w tej
tematyce zwany jest batalistą.
9. Przedstawienie zwierząt ( pasące
się bydło, konie, ptactwo domowe)
lub scen ze zwierzętami ( zwierzyna
osaczana przez psy, walki zwierząt
itp.), głównie w
malarstwie , grafice , rzeźbie i
fotografii. Artystę specjalizującego się
w tej tematyce nazywamy animalistą.