1. Επιχειρηματικότητα στον κλάδο
Τροφίμων και Γεωργίας: Από τις
επιδοτήσεις στην
ανταγωνιστικότητα
Ηλίας Βλάχος
Επίκουρος Καθηγητής
Γεωπονικό ΠανεπιστήμιοΑθηνών
ivlachos@gmail.com
3. Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2007-2013
Το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Αγροτικής
Ανάπτυξης (ΕΣΣΑΑ) 2007-2013 καθορίζει τις
προτεραιότητες της Ελλάδας για την περίοδο
2007-2013, εστιάζεται σε τρεις βασικούς άξονες:
Βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα
της γεωργίας και της δασοκομίας
Βελτίωση του περιβάλλοντος και της υπαίθρου
Βελτίωση της ποιότητας ζωής στις αγροτικές
περιοχές και διαφοροποίηση της αγροτικής
οικονομίας
Πηγή http://www.agrotikianaptixi.gr
7. Δομή ΚλάδουΤροφίμων & Γεωργίας
Κυριαρχία μεγάλων αλυσίδων
λιανεμπορίου
Το μεγαλύτερο ποσοστό επιχειρήσεων
είναι μικρομεσαίες επιχειρήσεις
Στην ΕυρωπαϊκήΈνωση παρόμοια δομή
αλλά και διακυμάνσεις βορρά-νότου
8. Ανταγωνιστικότητα
Ευρωπαϊκό ζητούμενο
Η ΕΕ αγορά αποτελεί μεγάλη,
αναξιοποίητη ευκαιρία για πολλές ΕΕ
επιχειρήσεις τροφίμων
2% ΑΕΠ, 13.5% της απασχόλησης,
310.000 επιχειρήσεις.
500 εκατομμύρια καταναλωτές, 600 δις
ευρώ αγορά
9. Ελληνική Πραγματικότητα
Κλάδοι τροφίμων
Πηγή: Επεξεργασία στοιχείων Hellastat
Πωλήσεις ανά κλάδο τροφίμων
• 1.534 επιχειρήσεις (24,6% του συνόλου της μεταποίησης)
• ΜΟ 63 προσωπικό ανά επιχείρηση( ή 57 χωρίς την VIVARTIA µε 3.742 την COCA COLA 3Ε με 2.488).
• 96,8% είναι μικρομεσαίες
10. Χαρακτηριστικά κλάδου τροφίμων
2004 2005 2006
Αριθµός επιχειρήσεων
Πολύ Μικρές (0-10 άτοµα) 652 686 659
Μικρές (11-50 άτοµα) 573 595 603
Μεσαίες (51-250 άτοµα) 221 232 223
Μεγάλες (>250 άτοµα) 52 49 49
Σύνολο 1.498 1.562 1.534
Ποσοστιαία κατανοµή στο σύνολο των επιχειρήσεων
Πολύ Μικρές (0-10 άτοµα) 43,5 43,9 43,0
Μικρές (11-50 άτοµα) 38,2 38,1 39,3
Μεσαίες (51-250 άτοµα) 14,8 14,9 14,5
Μεγάλες (>250 άτοµα) 3,5 3,1 3,2
Συµµετοχή στο συνολικό κύκλο εργασιών
Πολύ Μικρές (0-10 άτοµα) 4,6% 6,3% 4,6%
Μικρές (11-50 άτοµα) 16,8% 19,9% 18,3%
Μεσαίες (51-250 άτοµα) 27,6% 30,6% 29,1%
Μεγάλες (>250 άτοµα) 50,6% 43,2% 47,9%
Συµµετοχή στα συνολικά καθαρά αποτελέσµατα
Πολύ Μικρές (0-10 άτοµα) -* -* - *
Μικρές (11-50 άτοµα) 4,8% 3,8% 7,2%
Μεσαίες (51-250 άτοµα) 13,8% 20,7% 16,6%
Μεγάλες (>250 άτοµα) 82,1% 79,6% 76,2%
Πηγή: ΙΟΒΕ, Επεξεργασία στοιχείων ICAP *Τα καθαρά αποτελέσµατα για αυτές τις επιχειρήσεις είναι αρνητικά
11. Ηλεκτρονική Επιχειρηματικότητα
στον κλάδο τροφίμων & γεωργίας
Αργοπορημένη έναρξη, μεγάλη δυναμική
Ομάδα Ι2 ebusinessforum.gr
Ι2: Hλεκτρονικό επιχειρείν σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις του
κλάδου τροφίμων και ποτών
2008
◦ www.mastic.gr
◦ www.sintagigiagias.gr
◦ www.mpakaliko.gr
◦ www.e-vlaxavas.gr
◦ www.wineshop.gr
◦ www.boutari.gr
◦ www.pizzahut.gr
◦ www.dominos.gr
16. Ιδιωτική Ετικέτα
Στροφή του καταναλωτικού κοινού σε προϊόντα own label
Από φθηνό και αμφιβόλου ποιότητας, σε φθηνό και ‘καλό’ –
ασφάλεια τροφίμων
μεταβολή στην αξία πωλήσεων των τυριών, στο α΄ εξάμηνο του 2010 έναντι της
αντίστοιχης περσινής περιόδου, είναι της τάξεως του 10,7% και ανήλθε στα
41.325.495 ευρώ από 37.322.524 ευρώ.
Στα 28.990.236 ευρώ διαμορφώθηκε η αξία πωλήσεων των αλλαντικών έναντι
26.028.450 ευρώ (ποσοστό μεταβολής 11,4%).
Ανοδικά κινήθηκε η αξία πωλήσεων του γάλατος, στα 27.489.220 ευρώ από
24.383.196 ευρώ (ποσοστό μεταβολής 12,7%).
Στα 22.575.275 ευρώ ανήλθε η αξία πωλήσεων του ελαιόλαδου έναντι 19.873.917
ευρώ (ποσοστό μεταβολής 13,6%).
Στο 13,4% διαμορφώθηκε η μεταβολή στην αξία πωλήσεων του ψωμιού, κατά το
α΄ εξάμηνο του 2010 σε σχέση με το α΄ εξάμηνο του 2009, στα 21.247.293 ευρώ
από 18.730.363 ευρώ.
Μείωση της τάξεως του -5,8% εμφάνισε η αξία πωλήσεων των ξηρών καρπών,
στα 18.925.468 ευρώ από 20.083.668 ευρώ.
Στα 17.232.039 ευρώ ανήλθε η αξία πωλήσεων των κατεψυγμένων ζυμών από
16.163.158 ευρώ (ποσοστό μεταβολής 6,6%). Πτώση σημείωσε η αξία πωλήσεων
των χυμών, στα 16.754.765 ευρώ έναντι 17.319.437 ευρώ (ποσοστό μεταβολής -
3,3%).
17. Αναγνωρίσιμα Προϊόντα
Ονομασία Προέλευσης
Ως «Ονομασία Προέλευσης» νοείται το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου τόπου ή σε εξαιρετικές
περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην περιγραφή ενός γεωργικού προϊόντος ή ενός
τροφίμου που κατάγεται από αυτήν την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη χώρα, του οποίου η ποιότητα ή
τα χαρακτηριστικά οφείλονται κυρίως ή αποκλειστικά στο γεωγραφικό περιβάλλον, που περιλαμβάνει τους
φυσικούς και ανθρώπινους παράγοντες και του οποίου η παραγωγή, η μεταποίηση και η επεξεργασία
λαμβάνουν χώρα στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή.
Γεωγραφική Ένδειξη
Ως «Γεωγραφική Ένδειξη» νοείται το όνομα μιας περιοχής, ενός συγκεκριμένου τόπου ή σε
εξαιρετικές περιπτώσεις μιας χώρας, το οποίο χρησιμοποιείται στην περιγραφή ενός γεωργικού
προϊόντος ή ενός τροφίμου που κατάγεται από αυτήν την περιοχή, το συγκεκριμένο τόπο ή τη
χώρα, του οποίου η συγκεκριμένη ποιότητα, η φήμη ή άλλο χαρακτηριστικό μπορούν να
αποδοθούν στη γεωγραφική αυτή καταγωγή και του οποίου η παραγωγή ή/και μεταποίηση ή/και η
επεξεργασία πραγματοποιούνται στην οριοθετημένη περιοχή.
Σήμερα υπάρχουν 88 προϊόντα ΠΟΠ/ΠΓΕ και 10 εκκρεμείς
αιτήσεις στην ΕΕ
9/10 επιχειρήσεις με ΠΟΠ δεν έχουν πληγεί από την κρίση,
αντίθετα προβλέπουν ανάπτυξη στο 2011 (Μελέτη ΓΠΑ, Νοέμβριος 2010)
18. Συμπεράσματα-Προτάσεις
Το μοντέλο γεωργικής ανάπτυξης στην Ελλάδα αλλάζει με σημαντικούς
ρυθμούς.
Από την επιδοτούμενη γεωργία, σε επιχορηγούμενη
ανταγωνιστικότητα
Οι αλυσίδες λιανεμπορίου συνήθως
◦ προσαρμόζονται γρηγορότερα στις νέες συνθήκες από ότι η βιομηχανία τροφίμων (οι
ΜΜΕ?),
◦ αξιοποιούν καλύτερα τις νέες τεχνολογίες,
◦ προσφέρουν προϊόντα για τον καταναλωτή, όχι από τον παραγωγό -> ιδιωτική ετικέτα
19. Προτάσεις
μελέτη για την ανταγωνιστικότητα του κλάδου
τροφίμων στην ΕΕ
Διαπιστώσεις:
«support the start-up of business»
Overcome «obstacles they face in
accessing financial capital».
Recommendation no10, Report on the Competitiveness of the European Agro-Food Industry, European Commission Enterprise and Industry Directorate
General
Food Industry Unit, 2009
Προτάσεις :
Ensuring that starting up a business can be done within three days at
zero cost;
Removing the requirement on micro-enterprises to prepare annual
accounts (with estimated savings of 7 billion euros per year for
companies);
Ensuring that public authorities pay invoices for supplies and services
within one month.