1. TEMA 10: ESPAÑA E
GALICIA DE 1902-1939
JOSE CARLOS GARCÍA

2. A CRISE DO LIBERALISMO
 A crise do 98
 Guerra en Cuba
 Maine
 Guerra Hispano-
Americana
 Desastre do 98
 Rexeneralismo
de Joaquín
Costa

3. O reinado constitucional de Afonso XIII
 Constitución de 1976
 Constitución de alternancia:
- Conservadores (Maura)
- Liberais (Canalejas)
 A influencia rexeneracionista de Maura: inténtase acabar co caciquismo
 Canalejas: política de desamortización e lei de cadeado
 Aumento da representación dos partidos nacionalistas (Liga Catalana, PNV)
 Avance dos partidos republicanos e do PSOE (UXT; CNT)
 A partir de 1909: crise da restauración
 Semana tráxica
 Crise de 1917
 Protesta militar
 Protesta politica
 Folga xeral
 Trienio Bolxevique
 Fracaso dos gobernos de concentración

4. A ditadura de Primo de Rivera
 Derrota de Annual
 Golpe de estado de Primo de Rivera
 Prohibición dos partidos políticos
 Prosperidade económica
 Acaba a guerra de Marrocos
 Crítica dos intelectuais
 Pacto de San Sebastián

5. A SEGUNDA REPÚBLICA: UN RÉXIME
DEMOCRÁTICO
 Eleccións municipais
de 1931
 Afonso XIII

6. Goberno provisional e a Constitución
de 1931
 Goberno provisional de Alcalá Zamora
 Cortes constitucionais
 Constitución de 1931
 Libertades individuais amplas (divorcio)
 Sufraxio universal sen distinción de sexo
 Estado aconfesional
 Organización territorial descentralizada (autonomías)
 Benestar social (expropiación, ensino público)
 Consecuencias:
 A máis democrática
 Problemas: cuestión relixiosa, autonomía
 Incidentes anticlericales
 Inicio das conspiracións
 Eleccións: Alcalá Zamora presidente da república, Azaña presidente do
goberno

7. O BIENIO REFORMISTA
 As reformas
 Reforma agraria (IRA)
 Autonomía de Cataluña
 Reforma militar
 Reformas laborais
 Reforma educativa
 Lei do matrimonio civil e o divorcio

8. A oposición ás reformas
 Oposición desde a dereita ata a esquerda
 Golpe de estado de Sanjurjo
 Ocupación de terras no campo (Casas Viejas)
 División de Azaña e convocatoria de eleccións
 Triunfo de CEDA de Gil Robles

9. BIENIO CONSERVADOR E A FRONTE
POPULAR
 Bienio conservador (1933-1935)
 Partido radical de Lerroux
 Parou as reformas e admitiu os golpistas
 Revolución de Outubro de 1934
 Revolución de Astorias
 Revolución en Cataluña
 Corrupción

10. A fronte popular
 Coalición de partidos de esquerda
 Falanxe española
 Crispación na rúa
 Triunfo das eleccións da fronte popular
 Volta á política da reforma e liberación dos presos da
revolución de outubro
 Distitución de Alcalá Zamora e nombramento de Azaña como
presidente da república
 Inicio da conspiración de Mola
 Detonante:
 Asasinato de Castillo e Calvo Sotelo

11. O ESTOURIDO DA GUERRA CIVIL
 Golpe de estado e a división de España
 Sublevación do exército africano
 Apoios
 Unha parte do exército
 Os carlistas
 Os conservadores
 Zona nacional
 Castela e León, Castela a Mancha, Galicia, Cáceres, Parte de Andalucía
occidental, Navarra, Baleares (excepto Menorca) e Canarias
 Xunta de defensa Nacional
 Unificación de todas as forzas políticas
 Zona republicana
 Aragón, norte de España, Cataluña, zona levantina, parte de Castilla la Mancha,
Andalucía e Madrid
 Intento de revolución social
 Exército popular

12. A internalización do conflito
 Acordo de non
intervención:
A URSS
 Italia fascista,
Alemaña nazi
 Brigadas
internacionais

13. E EVOLUCIÓN DA GUERRA
 A campaña arredor
de Madrid (xullo
1936 – marzo
1937)
 Translado das
tropas de Marrocos
á península
 Ofensiva sobre
Madrid
 Batalla do Jarama
e Guadalaxara

14. A fronte norte (abril – outubro 1937)
 Bombardeo de Guernica
 Caída de País Vasco, Santander, Asturias
 Control dos recursos industriais e mineiros desta
zona
 Contraataques en Brunete e Belchite

15. O final da guerra (outubro 1937 – abril
1939)
 Fronte leste
 Toma de Teruel
 Chegada ao mediterráneo
 Corte da zona republicana en dúas partes
 Batalla do Ebro
 Tomaron Barcelona
 Caída de Madrid
 Medio millón de vidas, devastación do país, exilio

16. VIVIR EN GUERRA
 Fame e
represión
 Racionamento
dos alimentos
 Medo aos
bombardeos
 Represarias (os
paseos)
 As fosas
comúns

17. A IDADE DE PLATA DA CULTURA
ESPAÑOLA
 Definición:
 Xeración do 98: influencia di rexeneracionismo.
Sorolla, Gaudí, Antonio Palacio
 Xeración do 14: (Vangardas). Oitega y Gasset, Juan
Ramón Jiménez, Falla, Turina
 Xeración do 27: Lorca, Rafael Alberti, Vicente
Aleixandre, Luís Cernuda, Juan Gris, Dalí. Ramón y
Cajal, Severo Ochoa

18. GALICIA DE 1902 E 1939
 A sociedade e a economía
 A maioría da xente traballaba na agricultura
 Cambios sociais e económicos
 Desaparece o poder da fidalguía
 Fortalecemento dunha burguesía industrial e
financieira
 Transvasamento de traballadores do sector primario
á industria e aos servizos

19. O agrarismo
 Avelino Pousa
Antelo
 A redención de
foros en 1926
 Basilio Álvarez

20. O nacionalismo
 Irmandades
da fala
 Nacionalistas
 ORGA
 Partido
galeguista

21. A II República e o Estatuto do 36
 Autonomía para Galicia
 Estatuto de Galicia:
- Cooficialidade da lingua galega
- Presidente de Galicia
- Presidente da Xunta

22. A cultura
 Xeración Nós
 Castelao, Vicente Risco, Otero Pedrayo
 Nós