İŞLETMELERDE KAPASİTE KARARININ ÖNEMİ, TÜRLERİ, KULLANILAN YÖNTEMLER VE KISA, ORTA VE UZUN DÖNEMDEKİ KAPASİTE SYRATEJİLERİ İŞLETMELERDE KÜÇÜLME (DOWNSIZING)

1. AHMET YESEVİ ÜNİVERSİTESİ
BİLİŞİM TEKNOLOJİLERİ VE MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİ
YÖNETİM BİLİŞİM SİSTEMLERİ YÜKSEK LİSANS
DÖNEM PROJESİ
İŞLETMELERDE KAPASİTE KARARININ ÖNEMİ, TÜRLERİ,
KULLANILAN YÖNTEMLER
VE
KISA, ORTA VE UZUN DÖNEMDEKİ KAPASİTE SYRATEJİLERİ
İŞLETMELERDE KÜÇÜLME (DOWNSIZING)
HAZIRLAYAN
Hatice Canan GÖZE
112172035
DANIŞMAN
Yrd. Doç. Dr. Hatice ÇALIPINAR
İstanbul, 2011

2. 2
İÇİNDEKİLER
1. Giriş……………………………………………………………………………… 2
2. Enformasyon Teknolojisi Bölümlerinin Değişen Rolü………………………..
2
3. Türkiye’de Sağlık Hizmetleri ………………………………………………….. 3
4. Bilgi Teknolojileri ………………………………………………………………. 4
4.1.Bilişim Sistemleri …………………………………………………………... 4
4.2.Sağlık Bilişim Sistemleri …………………………………………………… 4
4.2.1. Klinik bilgi Sistemleri ………………………………………………. 5
a) Elektronik Sağlık / Hasta Kayıtları ………………………………... 5
b) Klinik Karar Destek Sistemleri …………………………………….. 6
c) Hemşire Bilgi Sistemleri …………………………………………….. 6
d) Tıbbi Görüntü Yönetim ve Depolama Sistemleri ………………….
6
e) Hasta Takip Sistemleri ……………………………………………… 6
f) Klinik İşletim Sistemleri …………………………………………….. 7
g) Vaka Bileşimi ………………………………………………………… 7
h) Sanal Gerçeklik Uygulamaları ……………………………………… 7
i) Akıllı Kart Uygulamaları …………………………………………… 7
j) Hastane Bilgi Sistemleri ……………………………………………... 8
4.2.2. Teşhis Tedavi Sistemleri …………………………………………….. 8
4.3. Sağlık Sektöründe İnternet Uygulamaları …………………………………
8
5. Değerlendirme…………………………………………………………………………. 8
KAYNAKLAR ................................................................................................................
...10

3. 3
Giriş
İşletme ve mühendislik literatüründe ‘’İşletme Teknik Kapasitesi’’, İşletme Üretim
Kapasitesi’’, ‘’Tesis Kapasitesi’’ gibi farklı sözcüklerle ifade edilen kapasite genel
anlamı ile, bir işletmenin belirli bir süre içerisinde mevcut üretim faktörleri ile
meydana getirebileceği üretim miktarı veya üretim gücüdür.
İşletmeler belirli bir kapasitede faaliyetler yapmak için planlanarak oluşturulurlar. Bir
otel belirli sayıda kişiye hizmet verecek şekilde, bir fabrika bir süre içinde çıkarması
beklenen üretim hacmi ile, bir eğitim kurumu aynı anda belirli sayıda öğrenciye
hizmet verecek şekilde tasarlanır. İşletmelerin belirlenen hedeflere ulaşabilmesi için
kapasitelerini tam olarak kullanmaları beklenir. Ancak çeşitli nedenlerle bir çok
işletme kapasitesinin altında çalışır (Ömer DİNÇER, Yahya FİDAN, a.g.e. , s: 106).
Kapasite planlaması yapılırken mevcut kapasitenin yanında, işletmenin tahmini
beklenen satış rakamlarının da göz önünde bulundurulması ve planlamanın bu
ölçütlere göre yapılması gerekmektedir.
Günümüz sanayi işletmelerinde karşılaşılan kapasite büyüklüğü seçimi sorunu, çok
yönlü olarak çeşitli araştırmalar sonucu elde edilen bilgilere göre çözümlenebilir.
Kapasite seçimi işletmenin mevcut ve gelecekteki değişim ihtiyacına cevap verecek
şekilde yapılmalıdır. İşletme yöneticileri optimal kapasite büyüklüğünü etkileyen
işletme içi ve işletme dışı faktörleri objektif ölçülere göre değerlendirerek kapasite
planlaması yapmalıdırlar.
1. Kapasite Tanımı, Önemi ve Ölçme Kriterleri
İşletmeler, stratejik misyonlarıyla tutarlı bir şekilde, mevcut ve gelecekteki talebi
zaman ve miktar cinsinden karşılamak için yeterli kapasiteye ihtiyaç duyarlar.
Kapasite, işletmenin üretim yeteneğinin bir ölçüsüdür. “Bir işletmede belli bir
dönemde ulaşılabilecek çıktı hacmi” ya da “belli bir dönemde kullanılan üretim
faktörleri” şeklinde tanımlanabilir (Sevinç ÜRETEN, a.g.e. s:287).
1.1. Kapasite Tanımı ve Önemi
“Kapasite” konusu, işletmecilikte 1920’lerden sonra kullanılmaya başlayan ve bugün
üzerinde önemle durulan konulardan biridir. Üretim planlamacıları “kapasite”
kavramından, üretilecek yapının nicelik, teslim zamanı ile kazanç ya da sosyal
gereksinmenin karşılanmasındaki düzeyi anlarlar (M. Hulusi DEMİR, Şevkinaz
GÜMÜŞOĞLU, a.g.e. s:104).

4. 4
Operasyon yöneticileri kapasiteyi ele alırken aynı anda hem ellerindeki mevcut
kaynakları (teknoloji, iş gücü miktarı, makine sayısı v.b.) hem de üretecekleri
miktarları dikkate almak zorundadırlar. Belirli bir zaman periyodu için, gerekli çıktı
miktarına oranla elde mevcut olan üretim kaynakları miktarı kapasite terimini nispi
olarak ifade eder.
Kapasite kararlarının stratejik önemi:
• Ürün teslim zamanları
• Müşteri odaklılık
• Üretim maliyetleri
• Satışlar
• Esneklik
• Güvenilirlik
• Rekabet pozisyonu (Bersam BOLAT)
KAYNAKLAR
Ömer DİNÇER, Yahya FİDAN, “İşletme Yönetimine Giriş” 5. Baskı, Beta, 2000
Sevinç ÜRETEN, “Üretim/İşlemler Yönetimi Stratejik Kararlar ve Karar Modelleri”, 3.
Baskı, Gazi Kitapevi, 2005
M. Hulusi DEMİR, Şevkinaz GÜMÜŞOĞLU, “Üretim Yönetimi” 5. Baskı, Beta, 1998
Bersam BOLAT, “Kapasite Planlama” Ders sunum notları,
http://web.itu.edu.tr/~bayraktarde/UYT_dosyalar/Kapasite_planlama.ppt