Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp

1. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Lời nói đầu
1-Sự cần thiết của đề tài:
Công nghiệp hóa, hiện đại hóa là sự nghiệp của toàn dân, của mọi thành
phần kinh tế. Với mục tiêu từ nay đến năm 2010, nước ta cơ bản là một nước
công nghiệp phát triển với nhiều thành phần kinh tế, nhiều ngành nghề kinh
doanh khác nhau, đảm bảo mục tiêu kinh tế phát triển, xã hội công bằng, dân
chủ, văn minh.Vì vậy, Đảng và Nhà nước ta luôn trú trọng và quan tâm đến
sự phát triển của kinh tế-xã hội, lấy hiệu quả kinh tế-xã hội làm tiêu chuẩn cơ
bản để định ra phương án phát triển. Trong phát triển mới, ưu tiên quy mô
vừa và nhỏ, xây dựng một số công trình quy mô lớn thật cần thiết và hiệu quả,
tạo ra những mũi nhọn trong từng bước phát triển. Bởi vậy, xây dựng là một
trong những ngành công nghiệp quan trọng, góp phần tạo ra sự đổi mới, phát
triển và hoàn thiện mục tiêu. Trong những năm gần đây ngành công nghiệp
xây dựng đang có những bước tăng trưởng và phát triển cao, đó là những
công trình, hạng mục công trình có quy mô lớn và công nghệ hiện đại. Tuy
nhiên sự canh tranh gay gắt của môi trường kinh doanh, đòi hỏi các doanh
nghiệp phải luôn chủ động trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình
nhằm mục tiêu có lãi và tạo chỗ đứng trên thị trường.
Trong thời gian thực tập tại Xí nghiệp Sông Đà 11-3 thuộc công ty cổ
phần Sông Đà 11. Với những công trình, hạng mục công trình lớn, thời gian
thi công dài. Vì vậy, công việc theo dõi, tính toán giá thành các công trình,
hạng mục công trình chiếm phần lớn trong công việc kế toán của xí nghiệp.
Cùng với xu hướng hội nhập của nền kinh tế và môi trường kinh doanh ngày
càng gay gắt, xí nghiệp luôn tự mình đổi mới cách thức kinh doanh và hoàn
thiện công tác kế toán nhằm mục tiêu đạt được doanh thu cao và giá thành hạ.
Vậy nên, em mạnh dạn chọn đề tài “Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi
phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp” tại xí nghiệp nhằm mong
muốn được đóng góp một phần nào đó trong công tác kế toán chi phí sản xuất
và tính giá thành của xí nghiệp.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

2. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
2-Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Sự hỗ trợ của công tác hoạch toán kế toán trong doanh nghiệp là hết sức
cần thiết bởi hạch toán kế toán là công cụ có vai trò quan trọng trong sự tồn
tại và phát triển của doanh nghiệp. Thực hiện tốt công tác kế toán, đặc biệt là
công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp sẽ hạn chế
được những thất thoát, lãng phí và là cơ sở để giảm chi phí sản xuất, hạ giá
thành tăng lợi nhuận cho doanh nghiệp, đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển
của doanh nghiệp trong hiện tại và tương lai.
3-Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác kế toán tập hợp chi phí và
tính giá thành sản phẩm cùng với sự nhận thức của bản thân trong quá trình
học tập. Em mạnh dạn chọn đề tài: “Hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi
phí và tính giá thành sản phẩm xây lắp” tại Xí nghiệp Sông Đà 11-3 thuộc
Công Ty Cổ Phần Sông Đà 11.
4-Phương pháp nghiên cứu:
Hạch toán kế toán là khoa học kinh tế, có đối tượng nghiên cụ thể mà ở
đây đối tượng nghiên cứu là kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản
phẩm. Do vậy phương pháp nghiên cứu trong bài Luận văn áp dụng là
phương pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử và phương pháp tìm hiểu
thực tế tại Xí nghiệp.
5-Những đóng góp chính của luận văn:
Đây là công trình khoa học, là kết quả lao động nghiêm túc, kết hợp với
những kiến thức đã học, cùng với sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo – Thạc
sỹ Đặng Ngọc Hùng và tập thể cán bộ Ban kế toán của XN. Mong rằng những
vấn đề mà Luận văn đưa ra nhằm đi sâu tìm hiểu tình hình thực tế và góp
phần hoàn thiện công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm
tại XN. Tuy nhiên với thời gian nghiên cứu không nhiều và thiếu những kinh
nghiệm thực tiễn chắc chắn Luận văn không thể tránh khỏi những thiếu sót.
Rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các thầy cô và cán bộ kế
toán Xí nghiệp để Luận văn hoàn thiện hơn.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

3. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Em xin chân thành cảm ơn Thầy giáo hướng dẫn – Thạc Sỹ Đặng Ngọc
Hùng và tập thể cán bộ Ban kế toán của Xí Nghiệp đã giúp đỡ em hoàn thành
Luận văn tốt nghiệp này.
6-Bố cục của luận văn:
Ngoài phần mở đầu, các phần mục lục, tài liệu tham khảo, luận văn
gồm 3 chương:
Chương 1: Lý luận chung về công tác kế toán tập hợp chi phí và tính
giá thành sản phẩm trong các doanh nghiệp xây lắp.
Chương 2: Thực trạng công tác kế toán chi phí và tính giá thành sản
phẩm tại Xí nghiệp Sông Đà 11-3 thuộc Công ty cổ phần Sông Đà 11.
Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác kế toán tập hợp
chi phí và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp Sông Đà 11-3 thuộc Công ty
Cổ Phần Sông Đà 11.
CHƯƠNG 1
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

4. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP
CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TRONG
CÁC DOANH NGHIỆP XÂY LẮP
1.1 Sự cần thiết tổ chức công tác kế toán tập hợp chi phí và tính giá
thành sản phẩm trong các doanh nghiệp xây lắp
1.1.1 Yêu cầu quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong
các doanh nghiệp xây lắp.
Trong giai đoạn hiện nay, cùng với sự thay đổi của cơ chế quản lý, hệ
thống cơ sở hạ tầng của nước ta đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đạt
được những thành tựu to lớn trong nền kinh tế quốc dân. Để đạt được điều đó
ngay từ đầu các doanh nghiệp phải đặt ra các phương án kinh doanh mang lại
lợi nhuận cao nhất. Và phương án đó một phần chính là hạ giá thành sản
phẩm bằng cách sử dụng tiết kiệm vật tư, tiền vốn, quản lý tốt chi phí sản xuất
kinh doanh trong kỳ,…
Đối với các doanh nghiệp xây dựng, để tính toán chính xác giá thành
sản phẩm, doanh nghiệp phải chú trọng làm tốt công tác kế toán tập hợp chi
phí sản xuất, tính giá thành sản phẩm. Việc hạch toán chi phí sản xuất sẽ giúp
doanh nghiệp tính đúng, tính đủ chi phí sản xuất tìm ra biện pháp hạ thấp chi
phí, phát huy quy trình sản xuất. Thông qua những thông tin về chi phí sản
xuất và tính giá thành sản phẩm doanh nghiệp xây lắp bộ phận kế toán cung
cấp, những nhà quản lý doanh nghiệp có thể nhìn nhận đúng thực trạng của
quá trình sản xuất, những chi phí thực tế của từng công trình, hạng mục công
trình,…trong từng thời kỳ cũng như kết quả của toàn bộ quá trình hoạt động
sản xuất của doanh nghiệp, để phân tích đánh giá tình hình thực hiện các định
mức chi phí, tình hình sử dụng tài sản, vật tư, lao động, vốn để có các quyết
định quản lý cũng như trong công tác hạch toán chi phí, nhằm loại trừ ảnh
hưởng của những nhân tố tiêu cực, phát huy những nhân tố tích cực, khai thác
khả năng tiềm tàng của doanh nghiệp, tiết kiệm chi phí một cách hợp lý.
Đối với Nhà nước, việc hạch toán chi phí sản xuất hợp lý, chính xác tại
các doanh nghiệp sẽ giúp cho các nhà quản lý vĩ mô có cái nhìn tổng quát
toàn diện đối với sự phát triển của nền kinh tế. Từ đó đưa ra những đường lối
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

5. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
chính sách phù hợp để tăng cường hay hạn chế quy mô phát triển của các
doanh nghiệp, nhằm đảm bảo sự phát triển không ngừng của nền kinh tế nói
chung.
Ngoài ra, việc hạch toán chi phí sản xuất của các doanh nghiệp sẽ ảnh
hưởng đến nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước.
Vì vậy, việc hạch toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm trong
doanh nghiệp xây lắp là rất cần thiết và có ý nghĩa vô cùng quan trọng, nó gắn
liền với quyền lợi trực tiếp của doanh nghiệp, của Nhà nước và các bên liên
quan.
1.1.2 Vai trò và nhiệm vụ kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản
phẩm.
1.1.2.1 Vai trò
Chi phí và giá thành sản phẩm là các chỉ tiêu quan trọng trong hệ thống
các chỉ tiêu kinh tế phục vụ cho công tác quản lý doanh nghiệp và có mối
quan hệ mật thiết với doanh thu, kết quả (lãi, lỗ) hoạt động sản xuất kinh
doanh, do vậy được chủ doanh nghiệp rất quan tâm.
Tổ chức kế toán chi phí, tính giá thành sản phẩm một cách khoa học,
hợp lý và đúng đắn có ý nghĩa rất lớn trong công tác quản lý chi phí phát sinh
ở doanh nghiệp, ở từng bộ phận, từng đối tượng, góp phần tăng cường quản lý
tài sản, vật tư lao động, tiền vốn một cách tiết kiệm, có hiệu quả. Mặt khác tạo
điều kiện phấn đấu tiết kiệm chi phí, hạ giá thành sản phẩm. Đó là một trong
những điều kiện quan trọng tạo cho doanh nghiệp một ưu thế cạnh tranh.
Mặt khác, giá thành sản phẩm còn là cơ sở để định giá bán sản phẩm, là
cơ sở để đánh giá hạch toán kinh tế nội bộ, phân tích chi phí, đồng thời còn là
căn cứ để xác định kết quả kinh doanh.
1.1.2.2 Nhiệm vụ
Để tổ chức tốt kế toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm, đáp
ứng tốt yêu cầu quản lý chi phí sản xuất và tính giá thành ở doanh nghiệp, kế
toán chi phí sản xuất và tính giá thành cần thực hiện tốt các nhiệm vụ sau:
• Xác định đối tượng kế toán tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành
sản phẩm phù hợp với đặc điểm và yêu cầu quản lý của doanh nghiệp.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

6. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
• Tổ chức vận dụng các tài khoản kế toán để hạch toán chi phí sản xuất
và giá thành sản phẩm phù hợp với phương pháp kế toán doanh nghiệp
đã lựa chọn.
• Tổ chức tập hợp, kết chuyển hoặc phân bổ chi phí theo đúng đối tượng
kế toán tập hợp chi phí sản xuất đã xác định, theo các yếu tố chi phí và
khoản mục giá thành.
• Lập báo cáo chi phí sản xuất theo yếu tố (trên thuyết minh báo cáo tài
chính); định kỳ tổ chức phân tích chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm ở doanh nghiệp xây lắp.
• Tổ chức kiểm kê và đánh giá khối lượng sản phẩm dở dang khoa học,
hợp lý, xác định giá thành và hạch toán giá thành sản phẩm hoàn thành
XD trong kỳ một cách đầy đủ và chính xác.
1.2 Chi phí sản xuất và mối quan hệ chi phí sản xuất và giá thành sản
phẩm.
1.2.1 Chi phí sản xuất
1.2.1.1 Khái niệm
Trong quá trình hoạt động, doanh nghiệp nói chung và doanh nghiệp
xây lắp nói riêng phải huy động sử dụng các nguồn lực, vật lực (lao động, vật
tư, tiền vốn,…) để thực hiện xây dựng tạo ra các sản phẩm xây lắp là các công
trình, hạng mục công trình,…. Quá trình tạo ra các sản phẩm đó đồng nghĩa
với việc doanh nghiệp phải bỏ ra các khoản hao phí về lao động sống, lao
động vật hóa cho quá trình hoạt động của mình.
Vậy, chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp là biểu hiện bằng tiền
của toàn bộ hao phí về lao động sống, lao động vật hóa và các hao phí cần
thiết khác mà doanh nghiệp đã chi ra để tiến hành các hoạt động xây dựng,
lắp đặt các công trình (hoạt động sản xuất sản phẩm xây lắp) trong một thời
kỳ nhất định
1.2.1.2 Bản chất và nội dung của chi phí sản xuất
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

7. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Như vậy nội dung của chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp bao
gồm:
• Chi phí lao động sống: là chi phí về tiền công, tiền lương phải trả cho
người lao động tham gia vào quá trình sản xuất.
• Chi phí lao động vật hóa: là toàn bộ giá trị tư liệu sản xuất đã hao phí
trong quá trình tạo ra sản phẩm xây lắp như nguyên vật liệu, công cụ
dụng cụ, khấu hao tài sản cố định,…
• Các loại chi phí khác: như bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, kinh phí
công đoàn, chi phí dich vụ mua ngoài, chi phí khác bằng tiền,…
Độ lớn của chi phí sản xuất là một đại lượng xác định và phụ thuộc hai
nhân tố chủ yếu là:
• Khối lượng lao động và tư liệu sản xuất đã tiêu hao vào sản xuất trong
một thời kỳ nhất định.
• Giá cả các tư liệu sản xuất đã tiêu dùng và tiền công cho một đơn vị lao
động đã hao phí.
1.2.1.3 Phân loại chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm nhiều loại,
nhiều thứ khác nhau. Để thuận tiện cho công tác quản lý, hạch toán, kiểm tra
chi phí cũng như phục vụ cho việc ra các quyết định kinh doanh, chi phí sản
xuất kinh doanh cần phải được phân bổ theo các tiêu thức thích hợp.
1.2.1.3.1 Phân loại chi phí theo nội dung, tính chất kinh tế của chi phí :
Căn cứ vào tính chất và nội dung kinh tế của các lọai chi phí, toàn bộ
chi phí sản xuất của doanh nghiệp được phân chia thành các yếu tố sau:
• Chi phí NVL trực tiếp: bao gồm toàn bộ chi phí về nguyên vật liệu
chính, vật liệu phụ, phụ tùng thay thế, vật liệu thiết bị xây dựng cơ bản
mà doanh nghiệp đã sử dụng cho hoạt động sản xuất trong kỳ.
• Chi phí nhân công: là toàn bộ số tiền công (lương), thưởng, phụ cấp và
các khoản trích trên lương theo quy định của công nhân lao động trực
tiếp sản xuất, công nhân điều khiển xe, máy thi công và nhân viên quản
lý ở các phân xưởng, tổ, đội.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

8. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
• Chi phí khấu hao TSCĐ: là toàn bộ số tiền trích khấu hao tài sản cố
định (máy thi móc thiết bị thi công, thiết bị phục vụ và quản lý) sử
dụng cho hoạt động sản xuất của doanh nghiệp trong kỳ.
• Chi phí dịch vụ mua ngoài: bao gồm các khoản phải trả cho các loại
dịch vụ mua từ bên ngoài, thuê ngoài phục vụ cho hoạt động sản xuất
kinh doanh của doanh nghiệp (như chi điện, nước, điện thoại).
• Chi phí bằng tiền khác: bao gồm toàn bộ chi phí bằng tiền phục vụ cho
hoạt động sản xuất kinh doanh ngoài các yếu tố trên.
Phân loại chi phí sản xuất theo tiêu thức này có tác dụng là cho phép
xác định rõ cơ cấu, tỷ trọng từng yếu tố chi phí, là cơ sở để phân tích, đánh
giá tình hình thực hiện dự toán chi phí sản xuất, làm cơ sở cho việc dự trù hay
xây dựng kế hoạch cung ứng vật tư, tiền vốn, huy động sử dụng lao động,…
1.2.1.3.2 Phân loại chi phí theo mục đích, công dụng
Theo cách phân loại này, chi phí sản xuất được chia thành các khoản
mục sau:
•Chi phí NVL trực tiếp: bao gồm giá trị thực tế của vật liệu chính, vật liệu
phụ, các cấu kiện hoặc các bộ phận rời, vật liệu luân chuyển tham gia cấu
thành lên thực thể sản phẩm xây lắp hoặc giúp cho việc thực hiện và hoàn
thành khối lượng xây lắp.
•Chi phí nhân công trực tiếp: là toàn bộ chi phí về tiền lương (tiền công),
các khoản phụ cấp có tính chất thường xuyên (phụ cấp lưu động, phụ cấp
trách nhiệm) của công nhân trực tiếp sản xuất thuộc doanh nghiệp và số tiền
trả cho người lao động trực tiếp thuê ngoài.
•Chi phí sử dụng máy thi công: bao gồm chi phí cho các máy thi công nhằm
thực hiện khối lượng công tác xây, lắp bằng máy. Máy móc thi công là loại
máy trực tiếp phục vụ xây, lắp công trình, gồm những máy móc chuyển
động bằng động cơ hơi nước, diezen, điện,…(kể cả loại máy phục vụ xây,
lắp).
Chi phí sử dụng máy thi công bao gồm: Chi phí thường xuyên và chi
phí tạm thời.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

9. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Chi phí thường xuyên sử dụng máy thi công gồm: Lương chính, lương
phụ của công nhân điều khiển máy, phục vụ máy,…; chi phí vật liệu; chi phí
công cụ, dụng cụ; chi phí khấu hao TSCĐ; chi phí dịch vụ mua ngoài (chi phí
dịch vụ nhỏ, điện, nước, bảo hiểm xe, máy,…); chi phí khác bằng tiền.
Chi phí tạm thời sử dụng máy thi công gồm: Chi phí sửa chữa lớn máy
thi công (đại tu, trung tu,…); chi phí công trình tạm thời cho máy thi công
(lều, lán, bệ, đường ray chạy máy,…).
•Chi phí sản xuất chung: là những chi phí dùng cho việc quản lý và phục
vụ sản xuất chung tại phân xưởng, tổ, đội, tiền lương cho nhân viên quản
lý đội xây dựng, chi phí vật liệu, CCDC, chi phí khấu hao TSCĐ và các
chi phí khác dùng cho nhu cầu sản xuất chung của tổ, đội, các khoản trích
theo lương: BHXH, BHYT, KPCĐ của công nhân trực tiếp sản xuất, công
nhân sử dụng máy thi công, nhân viên quản lý tổ, đội, phân xưởng.
Phân loại chi phí sản xuất theo mục đích và công dụng kinh tế có tác
dụng phục vụ cho việc quản lý chi phí theo dự toán: là cơ sở cho việc tính
toán tập hợp chi phí và tính giá thành sản phẩm theo thực tế khoản mục, từ đó
đối chiếu với giá thành dự toán của công trình. Vì trong xây dựng cơ bản,
phương pháp lập dự toán thường là lập riêng cho từng đối tượng xây dựng
theo các khoản mục nên cách phân lọai này cũng được sử dụng rất phổ biến
trong các doanh nghiệp xây lắp.
1.2.1.3.3 Phân loại chi phí theo phương pháp tập hợp chi phí sản xuất vào
các đối tượng chịu chi phí
Theo cách phân loại này, toàn bộ chi phí sản xuất được chia thành hai
loại: Chi phí trực tiếp và chi phí gián tiếp.
• Chi phí trực tiếp: là những chi phí sản xuất có liên quan trực tiếp đến
từng đối tượng sử dụng chi phí, từng công việc nhất định.
Do đó, kế toán có thể căn cứ vào số liệu chứng từ gốc để hạch toán trực
tiếp cho từng đối tượng liên quan.
• Chi phí gián tiếp: là những chi phí sản xuất có liên quan đến nhiều đối
tượng sử dụng chi phí, nhiều công việc,…
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

10. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Với những chi phí này kế toán phải tiến hành phân bổ cho các đối tượng
có liên quan theo một tiêu thức phân bổ nhất định.
1.2.1.3.4 Phân loại chi phí sản xuất theo mối quan hệ giữa chi phí sản xuất
với khối lượng hoạt động
Theo cách phân loại này, chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây dựng
chia thành hai loại: biến phí và định phí.
• Định phí: là những chi phí có sự thay về tổng số khi có sự thay đổi về
khối lượng công việc hoàn thành như chi phí NVL trực tiếp, chi phí
nhân công trực tiếp.
• Biến phí: là những chi phí không thay đổi về tổng số lượng khi có sự
thay đổi về khối lượng công việc hoàn thành như chi phí điện thắp sáng,
chi phí thuê mặt bằng.
Cách phân loại này có tác dụng trong quản trị doanh nghiệp, là cơ sở để
phân tích mối quan hệ giữa chi phí – khối lượng- lợi nhuận, phân tích điểm
hòa vốn phục vụ cho việc ra quyết định kinh doanh hợp lý, nhằm tăng lợi
nhuận.
1.2.2 Giá thành sản phẩm
1.2.2.1 Khái niệm và bản chất của giá thành
Giá thành sản phẩm là chi phí sản xuất nhất định tính cho một khối
lượng kết quả hoàn thành nhất định.
Do đặc điểm của sản phẩm xây lắp là có quy mô lớn, thời gian thi công
dài nên đối với công trình lớn không thể xác định được ngay giá thành công
trình, hạng mục công trình mà phải thông qua việc tính giá thành của khối
lượng sản phẩm xây lắp hoàn thành quy ước.
Khối lượng xây lắp hoàn thành đến một giai đoạn nhất định và phải
thỏa mãn các điều kiện sau:
+ Phải nằm trong thiết kế và đảm bảo chất lượng (đạt giá trị sử dụng)
+ Phải đạt đến điểm dừng kỹ thuật hợp lý
+ Phải được xây dựng cụ thể và phải được chủ đầu tư nghiệm thu và chấp
nhận thanh toán.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

11. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Như vậy, giá thành sản phẩm xây lắp là toàn bộ chi phí sản xuất tính
cho từng công trình, hạng mục công trình hoàn thành hay khối lượng xây
dựng hoàn thành đến giai đoạn quy ước đã nghiệm thu, bàn giao và được chấp
nhận thanh toán.
Giá thành sản phẩm là một chỉ tiêu mang tính giới hạn và xác định, vừa
mang tính chất khách quan, vừa mang tính chất chủ quan. Trong hệ thống các
chỉ tiêu quản lý của doanh nghiệp, giá thành sản phẩm là chỉ tiêu kinh tế tổng
hợp, phản ánh kết quả sử dụng các loại tài sản trong quá trình sản xuất kinh
doanh, cũng như tính đúng đắn của những giải pháp quản lý mà doanh nghiệp
đã thực hiện để nhằm mục đích hạ thấp chi phí, tăng lợi nhuận.
1.2.2.2 Phân loại giá thành
1.2.2.2.1 Phân loại giá thành SPXL theo cơ sở số liệu và thời điểm tính giá
thành.
Căn cứ vào cơ sở số liệu và thời điểm tính giá thành, giá thành được
chia thành 3 loại:
•Giá thành dự toán: là tổng chi phí dự toán để hoàn thành khối lượng xây
lắp công trình, hạng mục công trình. Giá thành dự toán được xác định trên cơ sở
các định mức kinh tế – kỹ thuật của Nhà nước và các khung giá giới hạn quy định
áp dụng cho từng vùng lãnh thổ của Bộ Tài Chính. Căn cứ vào giá trị dự toán xây
lắp của từng công trình, hạng mục công trình, ta có thể xây dựng dự toán của
chúng theo công thức:
Thu nhập chịu
Giá thành Giá trị dự toán Thuế
= - thuế tính -
dự toán sau thuế GTGT đầu ra
trước
Hoặc
Giá thành Giá trị dự Lãi định mức
= +
dự toán toán công trình
Thu nhập chịu thuế tính trước là số (%) trên giá thành xây lắp do Nhà
nước quy định đối với từng loại hình xây lắp khác nhau, từng sản phẩm xây
lắp cụ thể.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

12. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Giá thành dự toán là chỉ tiêu dùng để làm căn cứ cho các doanh nghiệp
xây dựng kế hoạch của mình, còn các cơ quan quản lý Nhà nước qua đó giám
sát được các hoạt động sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp xây dựng.
•Giá thành kế hoạch: là giá thành được xây dựng trên cơ sở những điều
kiện cụ thể của doanh nghiệp về các định mức, đơn giá, biện pháp thi công. Giá
thành kế hoach được xác định theo công thức sau:
Giá thành kế hoạch = Giá thành dự toán - Mức hạ giá thành
Giá thành kế hoạch là mục tiêu phấn đấu của doanh nghiệp, là căn cứ
để so sánh, phân tích, đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch hạ giá thành của
doanh nghiệp.
•Giá thành thực tế: là biểu hiện bằng tiền của toàn bộ các chi phí thực tế
mà doanh nghiệp bỏ ra để hoàn thành khối lượng xây lắp nhất định và được tính
trên cơ sở số liệu kế toán về chi phí sản xuất đã tập hợp được cho khối lượng xây
dựng thực hiện trong kỳ.
Giá thành thực tế là chỉ tiêu phản ánh kết quả thực tế phấn đấu của
doanh nghiệp, là cơ sở để xác định kết quả sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp.
Để đảm bảo các doanh nghiệp kinh doanh có lãi, các loại giá thành trên
phải tuân thủ theo nguyên tắc sau:
Giá thành dự toán ≥ Giá thành kế hoạch ≥ Giá thành thực tế
1.2.2.2.2 Phân loại giá thành SP theo phạm vi các chi phí cấu thành
Theo cách phân loại này, giá thành sản phẩm xây lắp được phân biệt
theo các loại sau:
•Giá thành sản xuất xây lắp: là loại giá thành trong đó bao gồm toàn bộ chi
phí sản xuất (chi phí NVL trực tiếp, chi phí NC trực tiếp, chi phí sử dụng máy thi
công, chi phí sản xuất chung) tính cho khối lượng, giai đoạn xây lắp hoàn thành
hoặc công trình, hạng mục công trình hoàn thành.
•Giá thành toàn bộ của công trình hoàn thành và hạng mục công trình hoàn
thành: là chỉ tiêu phản ánh toàn bộ các khoản chi phí phát sinh liên quan đến việc
sản xuất, tiêu thụ sản phẩm xây lắp.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

13. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Giá thành toàn Chi phí ngoài sản xuất
Giá thành
bộ sản phẩm = + (CPBH, CPQLDN) phân bổ
sản xuất
xây lắp cho các sản phẩm xây lắp
Cách phân loại này giúp các doanh nghiệp biết được kết quả sản xuất
kinh doanh thực (lãi, lỗ) của từng công trình, hạng mục công trình mà doanh
nghiệp đã thực hiện vì căn cứ vào giá thành toàn bộ sẽ xác định được mức lợi
nhuận trước thuế của doanh nghiệp.
1.2.2.2.3 Phân loại giá thành căn cứ vào mức độ hoàn thành khối lượng
xây lắp.
Trong xây dựng cơ bản, trên thực tế để đáp ứng nhu cầu quản lý về chi
phí sản xuất, tính giá thành và công tác quyết toán kịp thời, tránh phức tạp
hóa, giá thành được chia thành hai loại:
* Giá thành khối lượng sản phẩm quy ước: là chi phí sản xuất toàn bộ
để hoàn thành một khối lượng sản phẩm xây lắp đến giai đoạn quy ước và
phải thỏa mãn đủ các điều kiện đã quy định (3 điều kiện đối với khối lượng
sản phẩm hoàn thành quy ước).
* Giá thành khối lượng xây lắp hoàn chỉnh: là giá thành công trình,
hạng mục công trình đã hoàn thành, đảm bảo chất lượng, kỹ thuật theo đúng
thiết kế, hợp đồng bàn giao và được chủ đầu tư nghiệm thu, chấp nhận thanh
toán.
1.2.3 Mối quan hệ chi phí sản xuất và giá thành
Trong các doanh nghiệp sản xuất nói chung và doanh nghiệp xây dựng
nói chung thì giữa chi phí sản xuất và giá thành có mối quan hệ chặt chẽ với
nhau.
* Về mặt bản chất chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm là biểu hiện hai
mặt của quá trình sản xuất kinh doanh. Giống nhau về chất vì đều biểu hiện
bằng tiền những hao phí về lao động sống và lao động vật hóa mà doanh
nghiệp đã bỏ ra trong quá trình sản xuất, xây dựng để hoàn thành một công
trình, hạng mục công trình.
Tuy nhiên, giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm có sự khác nhau:
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

14. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
* Về mặt lượng: khi nói đến chi phí sản xuất là giới hạn cho chúng một
thời kỳ nhất định, không phân biệt là loại sản phẩm nào, đã hoàn thành hay
chưa, còn khi nói đến giá thành là xác định một lượng chi phí nhất định, tính
cho một đại lượng kết quả hoàn thành nhất định. Như vậy chi phí sản xuất là
cơ sở để tính giá thành sản phẩm.
* Sự khác nhau: giá thành sản phẩm có tính chất chu kỳ để so sánh chi
phí với khối lượng sản phẩm, lao vụ, dịch vụ hoàn thành. Tại thời điểm tính
giá thành có thể có một khối lượng chưa hoàn thành, chứa đựng một lượng
chi phí cho nó đó là chi phí sản xuất dở dang cuối kỳ. Và đầy kỳ có thể có
một khối lượng sản xuất chưa hoàn thành ở kỳ trước chuyển sang để tiếp tục
sản xuất, chứa đựng một lượng chi phí cho nó - đó là chi phí sản xuất dở dang
đầu kỳ. Như vậy, giá thành sản phẩm hoàn thành trong kỳ bao gồm chi phí
sản xuất của kỳ trước chuyển sang và một phần của chi phí sản xuất phát sinh
trong kỳ. Công thức giá thành được tính như sau:
Giá thành sản Chi phí sản Chi phí sản Chi phí sản
phẩm xây lắp = xuất dở dang + xuất phát sinh - xuất dở dang
hoàn thành đầu kỳ trong kỳ cuối kỳ
Trong trường hợp chi phí sản xuất dở dang đầu kỳ và cuối kỳ bằng nhau
hoặc ở các ngành sản xuất không có sản phẩm dở dang thì:
Tổng giá thành sản phẩm = Tổng chi phí phát sinh trong kỳ
Từ công thức giá thành trên ta thấy, các khoản chi phí sản xuất hợp
thành giá thành sản phẩm nhưng không phải mọi chi phí sản xuất đều được
tính vào giá thành sản phẩm mà chi phí sản xuất gồm toàn bộ các khoản đã
chi ra trong kỳ phục vụ cho xây dựng đối với các doanh nghiệp xây lắp và giá
thành chỉ giới hạn số chi phí đã chi ra liên quan đến công trình, hạng mục
công trình hoàn thành.
Có những chi phí được tính vào giá thành nhưng không được tính vào
chi phí kỳ này (là các chi phí phân bổ nhiều kỳ).
Có nhiều chi phí phát sinh trong kỳ nhưng chưa có sản phẩm hoàn
thành. Do đó chưa có giá thành.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

15. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Giữa chi phí sản xuất và giá thành sản phẩm còn khác nhau ở giá trị sản
xuất sản phẩm dở và giá trị sản xuất sản phẩm hỏng.
Như vậy, chi phí sản xuất là cơ sở để tính giá thành sản phẩm hay giá
thành sản phẩm để có được khối lượng sản phẩm hoàn thành.
Có thể thấy sự không đồng nhất giữa chi phí sản xuất và giá thành, tuy
nhiên, cần khẳng định lại rằng: chi phí sản xuất vá giá thành là biểu hiện hai
mặt của một quá trình sản xuất kinh doanh.
1.3 Công tác kế toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp
1.3.1 Nguyên tắc hạch toán chi phí sản xuất trong doanh nghiệp xây lắp
1.3.1.1 Đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất
Chi phí sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp phát sinh ở nhiều thời
điểm khác nhau, liên quan đến việc chế tạo các loại sản phẩm, lao vụ khác.
Đối tượng kế toán chi phí sản xuất là phạm vi và giới hạn để tập hợp chi
phí sản xuất theo các phạm vi và giới hạn. Xác định đối tượng kế toán chi phí
sản xuất là khâu đầu tiên trong tổ chức kế toán chi phí sản xuất. Thực chất của
việc xác định đối tượng kế toán chi phí sản xuất là xác định nơi gây ra chi phí
(tổ, đội, phân xưởng sản xuất, giai đoạn công nghệ,…) hoặc đối tượng chịu
chi phí (công trình, hạng mục công trình, đơn đặt hàng,…).
Dựa trên những căn cứ và những đặc điểm tổ chức sản xuất và sản
phẩm trong doanh nghiệp xây lắp, đối tượng kế toán tập hợp chi phí sản xuất
có thể từng công trình, từng hạng mục công trình, từng phân xưởng, từng tổ,
đội, đơn đặt hàng…
1.3.1.2 Phương pháp tập hợp chi phí sản xuất
Trên cơ sở đối tượng kế toán chi phí đã xác định kế toán tiến hành lựa
chọn phương pháp tập hợp chi phí sản xuất cho phù hợp.
Xét theo cách thức tập hợp chi phí vào từng đối tượng tập hợp chi phí,
kế toán sử dụng hai phương pháp: phương pháp tập hợp trực tiếp và phương
pháp phân bổ gián tiếp.
1.3.1.2.1 Phương pháp tập hợp trực tiếp
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

16. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Phương pháp này áp dụng trong trường hợp chi phí sản xuất phát sinh
có liên quan trực tiếp đến từng đối tượng kế toán chi phí sản xuất riêng biệt.
Do đó, kế toán căn cứ vào chứng từ ban đầu để hạch toán cho từng đối tựơng
riêng biệt. Theo phương pháp này chi phí sản xuất phát sinh được tính trực
tiếp cho từng đối tượng chịu chi phí nên đảm bảo độ chính xác cao. Vì vậy sử
dụng tối đa phương pháp này trong điều kiện có thể cho phép.
1.3.1.2.2 Phương pháp phân bổ gián tiếp
Phương pháp này áp dụng trong trường hợp chi phí sản xuất phát sinh
có liên quan đến nhiều đối tượng kế toán chi phí, không tổ chức ghi chép ban
đầu riêng cho từng đối tượng. Trong trường hợp đó, phải tập hợp chung cho
nhiều đối tượng. Sau đó, lựa chọn tiêu chuẩn phân bổ thích hợp để phân bổ
khoản chi phí này cho từng đối tượng kế toán chi phí. Việc phân bổ được tiến
hành theo trình tự:
- Xác định hệ số phân bổ (H)
Tổng chi phí cần phân bổ
Hệ số phân bổ =
Tổng tiêu chuẩn dùng để phân bổ
C
Hay H=
T
- Xác định mức chi phí phân bổ cho từng đối tượng:
Ci = Ti x H
Trong đó C i : là chi phí phân bổ cho từng đối tượng i
T i : là tiêu chuẩn phân bổ cho từng đối tượng i
H: là hệ số phân bổ
Thực tế cho thấy, trong các doanh nghiệp xây lắp, do sản phẩm mang
tính đơn chiếc, cách xa nhau về mặt không gian nên chủ yếu sử dụng phương
pháp tập hợp trực tiếp, còn với khoản mục chi phí gián tiếp phải có tiêu thức
phân bổ.
Ngoài ra trong doanh nghiệp xây lắp còn có những phương pháp hạch
toán chi phí sau:
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

17. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
- Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất theo công trình, hạng
mục công trình: chi phí sản xuất liên quan đến công trình, hạng mục
công trình nào thì tập hợp trực tiếp cho công trình, hạng mục công
trình đó.
- Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất theo đơn đặt hàng: chi
phí sản xuất phát sinh sẽ được tập hợp theo đơn đặt hàng riêng. Khi
đơn đặt hàng hoàn thành thì tổng số chi phí phát sinh kể từ lúc khởi
công đến khi hoàn thành chính là giá thành thực tế của đơn đặt hàng
đó.
- Phương pháp kế toán tập hợp chi phí sản xuất theo đơn vị thi công:
các chi phí sản xuất được tập hợp theo từng đơn vị thi công.
1.3.2 Chứng từ và tài khoản sử dụng
Kế toán căn cứ vào bảng phân bổ nguyên vật liệu, công cụ, dụng cụ để
tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, bảng phân bổ tiền lương và các
khoản trích theo lương tập hợp vào chi phí nhân công trực, căn cứ vào bảng
trích khâu hao TSCĐ, các phiếu chi, bảng phân bổ công cụ, dụng cụ, bảng
phân bổ tiền lương,…để tập hợp vào chi phí sản xuất máy thi công, chi phí
sản xuất chung.
Tài khoản sử dụng: TK 621 “ Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp”
TK 622 “ Chi phí nhân công trực tiếp”
TK 623 “ Chi phí sử dụng máy thi công”
TK 627 “ Chi phí sản xuất chung”
Ngoài ra kế toán còn sử dụng các TK:
TK 335 “Trích trước chi phí thực tế phát sinh”
TK 142 “ Chi phí trả trước”
1.3.3 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất (KKTX)
1.3.3.1 Kế toán tập hợp chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
• Nội dung : Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là những chi phí vật liệu
chính, vật liệu phụ, các bộ phận kết cấu công trình, vật liệu luân chuyển
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

18. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
thẳng gia cấu thành thực thể sản phẩm xây, lắp hoặc giúp cho việc thực
hiện và hoàn thành khối lượng sản phẩm xây, lắp (không kể vật liệu
phụ cho máy móc, phương tiện thi công và những vật liệu chính trong
chi phí chung).
Nguyên tắc hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp là: Nguyên vật
liệu sử dụng cho xây dựng hạng mục công trình nào thì phải tính trực tiếp cho
sản phẩm hạng mục công trình đó trên cơ sở chứng từ gốc theo số lượng thực
tế đã sử dụng và theo giá xuất thực tế.
Cuối kỳ hạch toán hoặc khi công trình hoàn thành tiến hành kiểm kê số
vật liệu còn lại tại nơi sản xuất (nếu có) để ghi giảm trừ chi phí nguyên vật
liệu trực tiếp xuất sử dụng cho công trình.
• Tài khoản sử dụng – TK 621
- Tài khoản này dùng để phán ánh các chi phí nguyên vật liệu sử dụng
trực tiếp cho hoạt động xây dựng, sản xuất sản phẩm công nghiệp , … của
doanh nghiệp xây lắp. Tài khoản này được mở trực tiếp cho từng công trình,
hạng mục công trình.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

19. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
- Kết cấu:
Bên Nợ: Trị giá thực tế nguyên vật liệu trực tiếp xuất dùng cho hoạt
động xây lắp, sản xuất công nghiệp, kinh doanh dịch vụ
trong kỳ (gồm có VAT theo phương pháp trực tiếp và
VAT theo phương pháp khấu trừ).
Bên Có: - Trị giá nguyên vật liệu trực tiếp sử dụng không hết nhập
lại kho
- Kết chuyển hoặc phân bổ trị giá nguyên vật liệu thực tế sử
dụng cho hoạt động xây lắp, hoạt động sản xuất khác
trong kỳ sang TK 154 – Chi phí sản xuất dở dang và chi
phí sản xuất và chi tiết cho các đối tượng để tính giá thành
công trình xây dựng.
- TK 621 không có số dư cuối kỳ
Sơ đồ 1.1: Hạch toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp
TK 152, 153 TK 621 TK 152
Xuất kho NVL, CCDC NVL dùng không hết
cho xây lắp nhập lại kho
TK 111, 112, 141, 331 TK 154
NVL mua về sử dụng ngay
TK 133 Cuối kỳ kết chuyển
chi phí NVL trực tiếp
Thuế
GTGT
1.3.3.2 Kế toán tập hợp chi phí nhân công trực tiếp
• Nội dung: Chi phí nhân công trực tiếp là những khoản tiền phải trả cho
người lao động trực tiếp thực hiện công việc xây dựng, lắp đặt (kể cả
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

20. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
lao động thuê ngoài) bao gồm tiền công, tiền lương chính, lương phụ,
các khoản phụ lương cấp có tính chất ổn định.
• Tài khoản sử dụng – TK 622
- Tài khoản này dùng để phán ánh chi phí lao động trực tiếp tham gia
vào quá trình hoạt động xây dựng. Chi phí nhân công trực tiếp bao
gồm cả các khoản phải trả cho lao động thuộc doanh nghiệp quản lý
và lao động thuê ngoài theo từng loại công việc (các khoản phụ cấp).
- Kết cấu:
Bên Nợ: Chi phí nhân công trực tiếp tham gia vào quá trình sản xuất
sản phẩm, cung cấp dịch vụ bao gồm tiền lương, tiền công,
lao động, các khoản phụ cấp.
Bên Có: Kết chuyển chi phí nhân công trực tiếp sang TK 154
- Tài khoản 622 cuối kỳ không có số dư
Sơ đồ 1.2: Hạch toán chi phí nhân công trực tiếp
TK 334(3341) TK 622 TK 154
Phải trả công nhân Kết chuyển chi phí
thuộc danh sách nhân công trực tiếp
TK 111, 112, 331, 3342
Phải trả cho lao
động thuê ngoài
TK 141
Thanh toán tạm
ứng chi phí NC
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

21. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
1.3.3.3 Kế toán chi phí sử dụng máy thi công
• Nội dung: Chi phí sử dụng máy thi công là toàn bộ các khoản chi phí về
NVL cho máy hoạt động, chi phí tiền lương (chính, phụ), phụ cấp của
công nhân trực tiếp điều khiển máy, chi phí khấu hao máy thi công, chi
phí sửa chữa bảo dưỡng máy và chi phí mua ngoài, chi phí khác bằng
tiền có liên quan đến sử dụng máy thi công để thực hiện khối lượng
công việc xây lắp bằng máy theo phương thức thi công hỗn hợp.
• Tài khoản sử dụng: TK 623 – chi phí sử dụng máy thi công trình
- Tài khoản này dùng để tập hợp và phân bổ chi phí sử dụng máy thi
công phục vụ trực tiếp cho hoạt động xây lắp.
- Không hạch toán vào tài khoản này các khoản trích theo lương phải
trả công nhân sử dụng máy thi công (như BHXH, BHYT, KPCĐ).
- Kết cấu:
Bên Nợ: Các chi phí liên quan đến máy thi công (chi phí NVL cho
máy hoạt động, chi phí tiền lương và các khoản phụ cấp
lương, tiền công của công nhân trực tiếp điều khiển máy,
chi phí bảo dưỡng, sửa chữa máy thi công,…).
Bên Có: Kết chuyển chi phí sử dụng máy thi công sang bên Nợ TK
154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở dang.
- Tài khoản 623 không có số dư cuối kỳ.
•Trình tự hạch toán TK 623
Đối với mỗi hình thức sử dụng máy thi công, kế toán có cách hạch toán phù
hợp.
a. Trường hợp doanh nghiệp có tổ chức bộ máy thi công riêng biệt, đội
máy được phân cấp hạch toán và có tổ chức kế toán riêng
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

22. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Sơ đồ 1.3: Hạch toán chi phí máy thi công (tổ chức bộ máy thi công riêng
biệt)
TK 111, 112, 152, 153 TK 621 TK 154 TK 623
Chi phí NVL Kết chuyển chi phí Giá thành lao vụ
trực tiếp NVL trực tiếp của đội MTC
TK 3341, 3342 TK 622
Chi phí NC Kết chuyển chi phí
trực tiếp NC trực tiếp
TK 111, 112, 331, 214 TK 627
CPSX chung Kết chuyển
chi phí SXC
Sơ đồ 1.4 : Hạch toán chi phí máy thi công ở doanh nghiệp xây lắp
TK 111, 112, 336 TK 623 TK 154
Khi DNnhận khối
Kết chuyển chi phí
lượng máy thi công
hoàn thành sử dụng máy thi công
TK 133
Tr ương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn t ốt nghiệp

23. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Thuế GTGT
(nếu có)
b. Doanh nghiệp không tổ chức bộ máy thi công riêng biệt hoặc có tổ
chức đội máy thi công, nhưng đội máy không tổ chức kế toán riêng.
Sơ đồ 1.5 : Hạch toán chi phí máy thi công (không tổ chức bộ máy thi
công riêng biệt)
TK 3341, 3342, 111 TK 623 TK 154
Tiền lương phải trả cho Kết chuyển
công nhân sử dụng MTC chi phí sử
dụng MTC
TK 152, 111,112,331
Xuất kho hoặc mua NVL
CCDCsử dụng cho MTC
TK 214
Chi phí khấu hao MTC
TK 111,112,331
Chi phí dịch vụ mua ngoài và
chi phí bằng tiền khác
TK 133
TK 141
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

24. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Thanh toán tạm ứng chi phí
MTC
c. Trường hợp máy thi công thuê ngoài:
Sơ đồ 1.6: Hạch toán chi phí máy thi công thuê ngoài
TK 1 1 1 2, 331t huê chưa có TK 623 Kết chuyển chi phí TK 1
1 , 1 Giá 54
t huế sử dụng MTC
TK 133
Thuế
GTGT
(nếu có)
1.3.3.4 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất chung
• Nội dung: Chi phí sản xuất chung là những chi phí liên quan đến tổ
chức phục vụ và quản lý thi công của các đội xây lắp ở các công
trường xây dựng như: tiền lương của nhân viên quản lý đội, các khoản
trích trên lương: BHXH, BHYT, KPCĐ của công nhân trực tiếp sản
xuất, chi phí NVL, CCDC sử dụng cho nhu cầu chung của tổ, đội, chi
phí khấu hao TSCĐ dùng cho hoạt động của đội và chi phí dich vụ
mua ngoài, chi phí bằng tiền khác có liên quan đến hoạt động của đội.
• Tài khoản sử dụng – TK 627 “ Chi phí sản xuất chung”
- Kết cấu:
Bên Nợ: Các khoản chi phí sản xuất chung thực tế phát sinh trong
kỳ.
Bên Có: - Các khoản ghi giảm chi phí sản xuất chung
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

25. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
- Kết chuyển chi phí sản xuất chung sang Bên Nợ TK 154 –
Chi phí sản xuất kinh doanh dở dang.
- TK 627 cuối kỳ không có số dư.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

26. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Sơ đồ 1.7 : Hạch toán chi phí sản xuất chung
TK 627
TK 334, TK 111,112,138
338
Lương và các khoản trích Khoản ghi
trên lương của CNV giảm CPSXC
TK 152, 153
TK 154
Xuất dùng NVL. CCDC
Kết chuyển
TK 142, 242
CPSXC
Giá trị CCDC Khi phân bổ
lớn
TK 214
Trích khấu hao TSCĐ
TK 335
Trích trước chi phí sửa
chữa TSCĐ
TK 111,112,331
Chi phí dịch vụ mua ngoài
Và chi phí bằng tiền khác
TK 133
Thuế
GTGT
(nếu có)
TK 141
Quyết toán tạm ứng chi
phí sản xuất chung
Tr ương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn t ốt nghiệp

27. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
1.3.3.5 Kế toán thiệt hại trong sản xuất
Doanh nghiệp sản xuất nói chung và doanh nghiệp xây dựng nói riêng
đều không thể tránh khỏi những thiệt hại trong quá trình sản xuất, đặc biệt đặc
điểm của ngành XDCB là tiến hành ngoài trời, phụ thuộc phần nhiều vào điều
kiện tự nhiên nên không thể tránh khỏi những rủi ro. Những rủi ro này tạo nên
thiệt hại cho doanh nghiệp trong sản xuất, xây dựng. Đây là nguyên nhân làm
tăng chi phí, giảm lợi nhuận của doanh nghiệp. Do đó, cần phải hạch toán
chính xác giá trị thiệt hại trong sản xuất, xây dựng nhằm có biện pháp xử lý
kịp thời để tránh các thiệt hại về sau.
Thiệt hại trong sản xuất xây lắp thường gặp ở hai dạng chủ yếu sau:
• Thiệt hại do phá đi làm lại : do xây lắp sai thiết kế, không đảm bảo tiêu
chuẩn sai chất lượng, không được nghiệm thu buộc phải bỏ chi phí thêm
để sửa chữa và phá đi làm lại cho đạt yêu cầu.
• Thiệt hại do ngừng sản xuất: do các nguyên nhân về thời tiết, nhân công,
không cung ứng đủ vật tư, tiền vốn,…
Theo quy định của chế độ kế toán hiện hành thì những khoản thiệt hại trong
sản xuất thi công không tính vào giá thành mà thường được định khoản như
sau:
Sơ đồ 1.8: Trình tự kế toán thiệt hại trong sản xuất ở các DNXL
TK 138(1)
TK 111,152
Giá trị phế liệu thu hồi
TK 138(8), 334
Giá trị cá nhân bồi thường
TK 811
Giá trị tính vào chi phí khác dự
phòng
TK 131
Giá trị chủ đầu tư bồi thường
Tr ương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn t ốt nghiệp

28. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Phần giá trị thiệt hại kế toán ghi giảm chi phí sản xuất, kinh doanh dở
dang.
Nợ TK 138(8), 131, 811
Có TK 154
1.3.3.6 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất toàn doanh nghiệp
Sơ đồ 1.9: Kế toán tập hợp chi phí sản xuất theo phương pháp KKTX
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

29. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
TK 621 TK 154(1541) TK 111, 152, 138
Kết chuyển chi phí Các khoản thiệt
hại
NVL trực tiếp ghi giảm CPSX
TK 622 TK 155
Kết chuyển chi phí SP hoàn thành chờ
NC trực tiếp tiêu thụ
TK 336
TK 623
Bàn giao sản phẩm
Kết chuyển chi phí
cho nhà thầu chính
sử dụng MTC
TK 627 TK 632, 157
Kết chuyển chi phí Tiêu thụ thẳng
sản xuất chung Hoặc gửi bán
TK 335, 641
Bảo hành công
trình xây lắp
1.3.4 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất (KKĐK)
• Tài khoản sử dụng – TK 631 “ Giá thành sản xuất”
+ Nội dung : để tập hợp chi phí theo phương pháp kiểm kê định kỳ, kế
toán sử dụng TK 631 – Giá thành sản xuất. TK này được hạch toán chi tiết
theo địa điểm phát sinh chi phí (đội, xí nghiệp,…) và theo loại, nhóm sản
phẩm, chi tiết sản phẩm, lao vụ, dịch vụ,…của bộ phận sản xuất kinh doanh
chính, sản xuất kinh doanh phụ, chi phí thuê ngoài giá thành sản phẩm công,
chế biến.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

30. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
- Cũng tương tự như phương pháp kiểm kê thường xuyên, chi phí sản
xuất trong kỳ được tập hợp trên các tài khoản: 621, 622, 623, 627. Tuy nhiên,
theo phương pháp kiểm kê định kỳ, TK 154 – Chi phí sản xuất, kinh doanh dở
dang chỉ dùng phán ánh giá trị làm dở lúc đầu kỳ và cuối kỳ, còn việc tính giá
thành sản phẩm hoàn thành thực hiện trên TK 631 – Giá thành sản xuất.
+ Kết cấu:
Bên Nợ: - Giá trị khối lượng sản phẩm xây lắp dở dang đầu kỳ.
- Chi phí thực tế phát sinh trong kỳ.
Bên Có: - Giá trị khối lượng sản phẩm xây lắp dở dang cuối kỳ.
- Giá thành công trình xây lắp hoàn thành bàn giao chủ đầu tư.
- Tài khoản 631 không có số dư cuối kỳ.
1.3.4.1 Kế toán chi phí nguyên vật liệu trực tiếp – TK 621
Các chi phí được phản ánh trên tài khoản 621 không ghi theo từng
chứng từ xuất dùng NVL mà được ghi một lần vào cuối kỳ hạch toán sau khi
tiến hành kiểm kê và xác định giá trị NVL tồn kho, hàng mua đang đi đường ,
…
Giá trị thực tế Giá trị thực tế Giá trị thực tế Giá trị thực tế
NVL xuất = NVL tồn đầu + NVL nhập - NVL tồn cuối
dùng kỳ trong kỳ kỳ
Để xác định giá trị NVL trực tiếp xuất dùng cho các nhu cầu khác nhau
thì căc cứ vào mục đích sử dụng của từng loại NVL với tỷ lệ phân bổ dựa vào
kinh nghiệm nhiều năm hoặc dự toán. Đây chính là nhược điểm lớn của
phương pháp này đối với công tác quản lý, ở chỗ ta không thể biết được tình
hình xuất dùng cụ thể của từng loại NVL như thế nào.
Về cách tập hợp chi phí NVL trực tiếp trong kỳ giống như phương pháp
kê khai thường xuyên. Cuối kỳ, để tính giá thành sản phẩm xây lắp, kế toán
tiến hành kết chuyển chi phí NVL trực tiếp vào TK 631:
Nợ TK 631
Có TK 621
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

31. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
1.3.4.2 Kế toán chi phí nhân công trực tiếp – TK 622
Về cách tập hợp chi phí NC trực tiếp trong kỳ giống như phương pháp
kê khai thường xuyên. Đến cuối kỳ, kế toán tập hợp chi phí nhân công trực
tiếp để tính giá thành:
Nợ TK 631
Có TK 622
1.3.4.3 Kế toán chi phí sử dụng máy thi công
Tương tự như phương pháp kê khai thường xuyên, kế toán ghi:
Nợ TK 631
Có TK 623
1.3.4.4 Kế toán chi phí sản xuất chung
Được tập hợp vào tài khoản 627 và được chi tiết đến tài khoản 2 như
phương pháp kê khai thường xuyên, sau đó được phân bổ vào tài khoản 631
chi tiết theo từng sản phẩm, công trình, hạng mục công trình. Kế toán ghi:
Nợ TK 631
Có TK 627
1.3.4.5 Kế toán tập hợp chi phí toàn doanh nghiệp
Sơ đồ 1.10: Kế toán tập hợp theo phương pháp KKĐK
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

32. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
TK 631 TK 154 TK 154
TK 632 TK 621
TK 622
TK 623
TK 627
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

33. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

34. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Kết chuyển giá trị
SP dở dang đầu kỳ
Kết chuyển chi phí
NVL trực tiếp
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

35. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Kết chuyển chi phí
NC trực tiếp
Kết chuyển chi phí
sử dụng MTC
Kết chuyển chi phí
sản xuất chung
Kết chuyển giá trị
SP dở dang cuối kỳ
Giá thành sản xuất
của CT, HMCT
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

36. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

37. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
1.4 Công tác kế toán tính giá thành sản phẩm trong DNXL
1.4.1 Đối tượng tính giá thành trong kỳ
Trong các doanh nghiệp xây lắp, đối tượng tính giá thành thường trùng
với đối tượng tập hợp chi phí sản xuất, nó có thể là công trình, hạng mục công
trình hay khối lượng xây lắp hoàn thành bàn giao (đạt đến điểm dừng hợp lý).
Như vậy, về bản chất, có sự giống nhau về đối tượng tập hợp chi phí
sản xuất và đối tượng tính giá thành: chúng đều là phạm vi giới hạn để tập
hợp chi phí sản xuất và phục vụ cho công tác quản lý chi phí, giá thành.
Tuy nhiên, chúng vẫn có những điểm khác nhau như:
+ Đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là căn cứ để mở các tài khoản, các
sổ chi tiết, tổ chức ghi chép ban đầu, tập hợp số liệu chi phí sản xuất theo
từng đối tượng. Còn đối tượng tính giá thành là căn cứ lập các bảng biểu chi
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

38. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
tiết, phiếu tính giá thành, tạo cơ sở cho việc giảm chi phí và hạ giá thành sản
phẩm.
+ Mặt khác, một đối tượng tập hợp chi phí sản xuất có thể tương ứng
với một hay nhiều đối tượng tính giá thành và ngược lại.
• Kỳ tính giá thành: là thời kỳ bộ phận kế toán giá thành phải tiến hành
công việc tính giá thành cho các đối tượng tính giá thành.
1.4.2 Công tác kiểm kê đánh giá sản phẩm dở dang
Sản phẩm dở dang là khối lượng sản phẩm, công việc còn đang trong
quá trình dở dang trong quá trình sản xuất, chế biến, đang nằm trong dây
truyền công nghệ hoặc đã hoàn thành một quy trình chế biến nhưng vẫn phải
gia công chế biến mới tiếp mới trở thành thành phẩm.
Sản phẩm dở dang trong sản xuất xây dựng được xác định bằng phương
pháp kiểm kê hàng tháng, quí. Việc đánh giá sản phẩm xây lắp dở dang cuối
kỳ tùy thuộc vào phương thức thanh toán giữa bên A và bên B, kế toán có thể
đánh giá sản phẩm xây lắp theo các phương pháp sau:
1.4.2.1 Đánh giá theo chi phí sản xuất thực tế phát sinh:
Phương pháp này được áp dụng đối với công trình, hạng mục công trình
được thanh toán sau khi hoàn thành toàn bộ. Do vậy, chi phí cho sản phẩm dở
dang cuối kỳ là tổng chi phí sản xuất xây lắp từ khi khởi công đến cuối kỳ
báo cáo. Thực chất, đến khi công trình hoàn thành toàn bộ thì không có đánh
giá sản phẩm dở dang.
1.4.2.2 Đánh giá theo giá trị dự toán và mức độ hoàn thành của SPXL
Phương pháp này được áp dụng đối với các đối tượng công trình, hạng
mục công trình được quy định thanh toán từng phần theo giai đoạn công việc
khác nhau, có giá trị dự toán riêng. Do vậy, chi phí cho sản phẩm xây lắp dở
dang cuối kỳ được tính toán trên cơ sở phân bổ chi phí sản xuất thực tế phát
sinh của hạng mục công trình đó cho các giai đoạn, tổ hợp công việc đã hoàn
thành và giai đoạn còn dở dang theo giá trị dự toán của chúng hoặc theo tỷ lệ
hoàn thành tương đương.
Khối lượng sản phẩm xây lắp dở dang được đánh giá trên cơ sở tài liệu
kiểm kê khối lượng dở dang cuối kỳ, công thức đánh giá như sau:
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

39. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
• Phương pháp đánh giá sản phẩm làm dở theo chi phí dự toán
Công thức như sau:
Chi phí thực tế
Chi phí thực tế
của khối lượng Giá trị dự
Chi phí khối lượng XL +
XL thực hiện toán của
thực tế dở dang đầu kỳ
trong kỳ khối lượng
của khối = x
Giá trị dự toán Giá trị dự toán XL dở
lượng XL
của khối lượng của khối lượng dang cuối
dở dang +
XL hoàn thành XL dở dang kỳ
giao trong kỳ cuối kỳ
• Phương pháp đánh giá sản phẩm dở dang theo tỷ lệ hoàn thành tương
đương.
Chi phí thực Chi phí thực tế
tế của khối của khối lượng Chi phí của
+
lượng XL dở XL thực hiện khối lượng
Chi phí dang đầu kỳ trong kỳ XL dở
thực tế
dang cuối
của khối
= x kỳ đã quy
lượng XL Chi phí dự toán
Chi phí dự đổi theo SP
dở dang của khối lượng
toán của khối hoàn thành
cuối kỳ XL dở dang cuối
lượng XL tương
+ kỳ đã quy đổi
hoàn thành đương
theo SP hoàn
bàn giao trong
thành tương
kỳ
đương
1.4.3 Các phương pháp tính giá thành trong doanh nghiệp xây lắp.
1.4.5.1 Phương pháp tính giá thành trực tiếp
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

40. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Hiện nay, phương pháp này được sử dụng phổ biến nhất trong các
doanh nghiệp vì nó phù hợp với đặc điểm sản phẩm xây lắp mang tính đơn
chiếc và đối tượng tập hợp sản xuất phù hợp với đối tượng tính giá thành, kỳ
tính giá thành phù hợp với kỳ báo cáo, cách tính đơn giản.
Theo phương pháp này, tập hợp tất cả chi phí sản xuất trực tiếp cho
một công trình, hạng mục công trình,…từ khi khởi công đến khi hoàn thành
chính là giá thành thực tế của công trình ấy.
- Trường hợp: công trình, hạng mục công trình chưa hoàn thành toàn
bộ mà có khối lượng xây lắp hoàn thành bàn giao thì cần tổ chức
đánh giá sản phẩm dở dang. Khi đó, kế toán tính giá thành sau:
Z = Dđk + C - Dck
Trong: Z: Tổng giá thành sản phẩm
C: Tổng chi phí sản xuất đã tập hợp theo đối tượng
Dđk, Dck: Giá trị công trình dở dang đầu kỳ, cuối kỳ
- Trường hợp: chi phí sản xuất tập hợp theo từng công trình nhưng giá
thành thực tế lại tính riêng cho từng hạng mục công trình, thì kế toán căn cứ
vào hệ số kinh tế kỹ thuật quy định cho từng hạng mục công trình để tính giá
thành thực tế cho hạng mục công trình đó.
1.4.5.2 Phương pháp tổng cộng chi phí
Phương pháp này thích hợp với xây lắp các công trình lớn, phức tạp,
quá trình sản xuất phải trải qua nhiều giai đoạn thi công chia ra cho các đối
tượng sản xuất khác nhau. Ở đây, đối tượng tập hợp chi phí là từng giai đoạn
thi công, còn đối tượng tính giá thành là sản phẩm hoàn thành cuối cùng.
Công thức tính:
Z = Dđk + C1 + C2 + …+ Cn - Dck
Trong đó: Z: Tổng giá thành sản xuất sản phẩm
C1, C2, …, Cn: là chi phí sản xuất ở từng giai đoạn hay từng hạng
mục công trình của một công trình.
Dđk, Dck: Giá trị công trình dở dang đầu kỳ, cuối kỳ
1.4.5.3 Phương pháp tỷ lệ chi phí
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

41. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Phương pháp này áp dụng trong trường hợp công ty xây lắp có thể ký
kết với bên giao thầu một hay nhiều công trình, gồm nhiều công việc khác
nhau mà không cần hạch toán riêng cho từng phần công việc. Các hạng mục
công trình trên cùng một địa điểm thi công, cùng đơn vị thi công nhưng có
thiết kế riêng khác nhau, dự toán khác nhau.
Để xác định giá trị thực tế cho từng hạng mục công trình phải xác định
tỷ lệ phân bổ. Công thức:
Z tt = Gdt x H
Trong đó: Z tt: Giá thành thành thực tế của hạng mục công trình
Gdt : Giá trị dự toán của hạng mục công trình đó
H : Hệ số phân bổ giá thành thực tế
Tổng chi phí thực tế của công trình
Với H =
Tổng chi phí dự toán của tất cả HMCT
1.4.5.4 Phương pháp tính giá thành theo đơn đặt hàng
Phương pháp này thích hợp với đối tượng tính giá thành là từng công
trình, hạng mục công trình. Theo phương pháp này, kế toán tiến hành mở cho
mỗi đơn đặt hàng một sổ tính giá thành. Cuối mỗi kỳ, chi phí phát sinh sẽ
được tập hợp theo từng đơn đặt hàng, theo từng khoản mục chi phí ghi vào
bảng tính giá thành cho từng đơn đặt hàng tương ứng. Trường hợp đơn đặt
hàng gồm nhiều hạng mục công trình sau khi tính giá thành cho đơn đặt hàng
hoàn thành, kế toán tính giá thành cho từng hạng mục công trình theo công
thức sau:
Zđ đh
Z = x Zdti
Zdt
Trong đó: Zi: Giá thành thực tế của hạng mục công trình
Zđ đh: Giá thành thực tế của đơn đặt hàng hoàn thành
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

42. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Zdt: Giá thành thực tế của các hạng mục công trình và đơn đặt hàng
hoàn thành.
Zdti: Giá thành dự toán của hạng mục công trình i
1.4.5.5 Phương pháp tính giá thành định mức
Phương pháp này được áp dụng ở những doanh nghiệp có quy mô sản
xuất đã định hình và đi vào ổn định, đồng thời doanh nghiệp đã xây dựng
được các định mức vật tư, lao động có căn cứ kỹ thuật và tương đối chính
xác. Đồng thời việc quản lý, hạch toán chi phí sản xuất và giá thành phải dựa
trên cơ sở hệ thống định mức.
Chênh
Giá thành Giá thành Chênh lệch
+ + lệch thoát
thực tế của = định mức do thay đổi
- - ly định
SP của SP định mức
mức
Trong đó:
Chênh lệch do thay đổi định mức = Định mức mới - Định mức cũ
Chi phí phí thực tế
Chênh lệch thoát Chi phí phí định mức
= (theo từng khoản -
ly định mức (theo từng khoản mục)
mục)
1.4.4 Kế toán giá thành sản phẩm trong DNXL
1.4.4.1 Tài khoản sử dụng – TK 154
• Nội dung: TK 154 – CPSXDD là tài khoản dùng để tập hợp chi phí sản
xuất kinh doanh, phục vụ cho việc tính giá thành của sản phẩm xây lắp,
sản phẩm công nghiệp, dịch vụ, lao vụ, với các khoản mục tính giá
thành: chi phí NVL trực tiếp, chi phí NC trực tiếp,… áp dụng phương
pháp kiểm kê trong kế toán hàng tồn kho.
• Kết cấu
Bên Nợ: - Tập hợp chi phí NVL trực tiếp, chi phí NC trực tiếp, chi phí
sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung liên quan đến
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

43. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
giá thành sản phẩm xây lắp hoặc giá thành sản phẩm công
nghiệp và lao vụ, dịch vụ khác.
- Giá thành xây lắp của nhà thầu phụ hoàn thành bàn giao
cho nhà thầu chính chưa được xác định tiêu thụ trong kỳ.
Bên Có: - Giá thành SPXL hoàn thành bàn giao (từng phần hoặc toàn
bộ) hoặc chờ bàn giao.
- Giá thành sản phẩm của nhà thầu phụ hoàn thành bàn giao
cho nhà thầu chính.
- Giá thành thực tế của SP công nghiệp hoàn thành và chi phí
sản xuất thực tế của khối lượng lao vụ, dịch vụ hoàn thành.
- Trị giá phế liệu thu hồi, giá trị sản phẩm hỏng không sửa
chữa được.
- Trị giá NVL, hàng hóa giá công xong nhập kho.
Số dư Nợ: Giá thành sản phẩm xây lắp của nhà thầu phụ hoàn thành
bàn giao cho nhà thầu chính chưa được xác định tiêu thụ
trong kỳ.
- Tài khoản 154 có 4 tài khoản cấp 2.
1.4.4.2 Quy trình hạch toán một số hoạt động kinh tế chủ yếu
Bước 1: Tổng chi phí sản xuất SPXL theo từng đối tượng (CT, HMCT)
và chi phí sản xuất tiết theo từng khoản mục.
Căn cứ vào kết quả của các bảng phân bổ chi phí NVL, chi phí NC, chi
phí sử dụng máy thi công, chi phí sản xuất chung… để tập hợp chi phí. Kế
toán ghi:
Nợ TK 154 (1541)
Có TK 621, 622, 623, 627
Bước 2: Hạch toán giá trị xây lắp giao cho nhà thầu phụ (ở nhà thầu
chính)
- Căn cứ vào giá trị của khối lượng xây lắp do Nhà thầu phụ bàn giao
cho Nhà thầu chính chưa được xác định là tiêu thụ trong kỳ kế toán ghi:
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

44. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Nợ TK 154 (1541)
Nợ TK 133 (1331)
Có TK 111, 112, 136, 331
- Khi khối lượng xây lắp do nhà thầu phụ thực hiện được xác định là tiêu
thụ, kế toán ghi:
Nợ TK 632
Nợ TK 133 (1331)
Có TK 154 (1541)
Bước 3: Cuối kỳ hạch toán, căn cứ vào giá thành sản xuất XL thực tế
hoàn thành đưa đi tiêu thụ bàn giao bên A (kể cả khối lượng XL hoàn thành
theo hợp đồng khoán nội bộ, đơn vị hạch toán có tổ chức riêng hệ thống sổ kế
toán), ghi:
Nợ TK 632
Có TK 154 (1541)
- Trường hợp SPXL hoàn thành chờ tiêu thụ như xây nhà để bán hoặc
hoàn thành nhưng chưa bàn giao, căn cứ vào giá thành SPXL hoàn
thành kế toán ghi:
Nợ TK 155 (1551)
Có TK 154 (1541)
- Trường hợp bàn giao SPXL hoàn thành cho đơn vị nhận thầu chính
(đơn vị nhận khoán có tổ chức kế toán riêng), ghi:
Nợ TK 336 (3362)
Có TK 154 (1541)
- Trường hợp DNXL xây dựng chương trình lán trại, nhà ở tạm, công trình
phụ trợ có nguồn đầu tư riêng, khi hoàn thành công trình kế toán ghi:
Nợ TK 241 (2412)
Có TK 154 (1541)
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

45. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
- Trường hợp doanh nghiệp xây lắp thực hiện giá trị xây lắp liên quan
đến bảo hành công trình xây dựng, ghi:
Nợ TK 641 (6415)
Nợ TK 335
Có TK 154 (1541)
1.4.5 Kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành SP theo phương
thức khoán trong DNXL
• Ý nghĩa: Trong DNXL, hình thức khoán đang được áp dụng rất rộng
rãi, nó gắn liền với lợi ích vật chất của người lao động và khuyến khích
người lao động quan tâm đến hiệu quả công việc hơn. Bởi từng phần,
từng giai đoạn công việc được khoán cho từng tổ, đội thi công với khối
lượng, chất lượng và với tiến độ thi công đúng theo hợp đồng. Như thế
vừa xác định rõ trách nhiệm cho từng công nhân, từng tổ, đội, từng cán
bộ, công nhân vừa nhằm phát huy những khả năng sẵn có trên nhiều
mặt ở các đơn vị cơ sở…
• Các hình thức giao khoán SPXL: Hiện nay, các DNXL thường áp dụng
hai hình thức giao khoán cơ bản là:
- Khoán gọn công trình: Các đơn vị nhận khoán toàn bộ giá trị công
trình và tự tổ chức cung cấp vật tư, nhân công, …, tiến hành thi công. Đến khi
hoàn thành sẽ tiến hành bàn giao và được thanh toán toàn bộ giá trị công trình
nhận giao khoán.
- Khoán theo từng khoản mục chi phí: Bên nhận giao khoán sẽ chi phí
những khoản mục chi phí đã thỏa thuận với bên giao khoán và bên giao sẽ
chịu chi phí và giám sát về kỹ thuật và chất lượng công việc.
• Trình tự kế toán
Áp dụng cho hạch toán giao khoán ở đơn vị giao khoán nội bộ khối
lượng XL và đơn vị nhận giao khoán là đơn vị không có tư cách pháp nhân.
Sơ đồ 1.11: Hạch toán chi phí sản xuất tại đơn vị giao khoán
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

46. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
TK 152, 153, 111, 112 TK 141 (1413) TK 621, 622,623, 627
Tạm ứng cho Số chi thực tế
đơn vị nhận khoán
TK 133
Thuế GTGT
(nếucó)
Sơ đồ 1.12: Hạch toán chi phí sản xuất ở đơn vị nhận khoán xây lắp
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

47. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
TK 331 TK 1 1
52, 53 TK 621 TK 154 TK 155
Mua
NVL, Xuất
CCDC NVL, K/ c
CCD C CP NVL K/ c giá
phục vụ t r ực t iếp t hành
TK 111,112 SX CTXL hoàn
t hành
chưa t iêu
t hụ t r ong
Mua kỳ
NVL K/ c giá
TK 623, 627
t hành
CTXL
hoàn
t hành
Chi phí bằn t iền t iệu TK 632
K/ c t hụ
t r ong
CP kỳ
TK 214 MTC,
SXC
Tr ích KH
TSCĐ Tiêu t hụ t hẳng
TK 334, 338
Lương và
Tr ả
các
l ương khoản
t r ích Bàn giao cho nhà t hầu TK 336
chính
TK 622
Lương và K/ c CP
các NC
khoản t r ực
t r ích t iếp
1.5 Sổ kế toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm
1.5.1 Hình thức Nhật ký chứng từ
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

48. Tr ường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Sơ đồ 1.13: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chứng
từ
Chứ ng từ và các
bảng phân bổ
Sổ, thẻ kế
Bảng kê Nhật ký chứng
toá chi tiết
n
từ
Bảng tổng
Sổ cá
i
hợp chi tiết
Bá cá tà i chính
o o
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Quan hệ đối chiếu
1.5.2 Hình thức Nhật ký Sổ cái
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

49. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Sơ đồ 1.14: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký Sổ cái
Chứ ng từ gố c
Sổ quỹ Bả ng tổ ng Sổ thẻ kế toán
hợ p chứ ng từ chi tiế t
gố c
Bả ng tổ ng
Nhậ t ký - sổ cái
hợ p chi tiế t
Báo cáo tài
chính
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Quan hệ đối chiếu
1.5.3 Hình thức Nhật ký chung
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

50. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Sơ đồ 1.15: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Nhật ký chung
Chứ ng từ gố c
Sổ nhậ t ký Sổ nhậ t ký Sổ , thẻ kế
đặ c biệ t chung toán chi tiế t
Sổ cái Bả ng tổ ng
hợ p chi tiế t
Bả ng cân đố i
phát sinh
Báo cáo tài
chính
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Quan hệ đối chiếu
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

51. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
1.5.4 Hình thức Chứng từ ghi sổ
Sơ đồ 1.16: Trình tự ghi sổ kế toán theo hình thức Chứng từ ghi sổ
Chứ ng từ gốcc
Chứng t gố
Bả ng tổ ng Sổ thẻ kế
Sổ quỹ
hợ p chứ ng từ toán chi tiế t
gố c
Sổ đă ng ký Chứ ng từ ghi sổ
chứ ng từ ghi
sổ
Bả ng tổ ng
Sổ cái
hợ p chi tiế t
Bả ng cân đố i
phát sinh
Báo cáo tài
chính
Ghi chú:
Ghi hàng ngày
Ghi cuối tháng
Quan hệ đối chiếu
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

52. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG CÔNG TÁC KẾ TOÁN TẬP HỢP CHI PHÍ SẢN XUẤT VÀ
TÍNH GIÁ THÀNH SẢN PHẨM TẠI XÍ NGHIỆP SÔNG ĐÀ 11-3
2.1 Đặc điểm tình hình chung tại XN Sông Đà 11-3 ảnh hưởng đến kế
toán chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm.
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của XN Sông Đà 11-3
Xí nghiệp Sông Đà 11-3 là thành viên của Công ty Sông Đà 11 tiền
thân là xí nghiệp xây lắp điện nước số 1.
Ngày 30/4/1993 được đổi tên thành xí nghiệp xây lắp năng lượng Sông
Đà 11-3 theo quyết định số 66 – BTC – TCLĐ của giám đốc Tổng công ty
xây dựng Sông Đà. Quá trình hình thành của xí nghiệp Sông Đà 11-3 gắn liền
với quá trình hình thành của công ty.
Năm 1973 từ một đội điện nước thuộc công ty thủy điện Thác Bà được
nâng cấp thành công trường cơ điện. Năm 1976 đơn vị chuyển về xây dựng
nhà máy thủy điện Hòa Bình và được đổi tên thành xí nghiệp xây lắp máy
điện nước thuộc Tổng công ty xây dựng Sông Đà.
Năm 1998 với sự trưởng thành về quy mô và kết quả hoạt động sản xuất
đơn vị được nâng cấp thành công ty xây lắp năng lượng trực thuộc Tổng công
ty xây dựng Sông Đà và thời gian này công ty có chi nhánh tại Hà Nội. Sau
này được đổi tên thành xí nghiệp xây lắp năng lượng Sông Đà 11-3. Trụ sở
chính của xí nghiệp đặt tại Km 10- Đường Trần Phú- Phường Văn Mỗ- Hà
Đông- Hà Tây.
Năm 2002, để phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội và đa dạng
hóa sản xuất kinh doanh xí nghiệp được đổi tên thành Xí nghiệp xây dựng
Sông Đà 11-3.
Năm 2004 do chính sách cổ phần hóa các doanh nghiệp nhà nước của
Nhà nước ta nên xí nghiệp được biết đến với tên Xí nghiệp Sông Đà 11-3
thuộc Công ty Cổ Phần Sông Đà 11.
Trải qua hơn 10 năm xây dựng và phát triển, qua nhiều lần đổi tên, bổ
sung chức năng, nhiệm vụ. Xí nghiệp không ngừng lớn mạnh về quy mô tổ
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

53. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
chức và hoạt động sản xuất kinh doanh ngày càng phát triển, đời sống vật chất
tinh thần của người lao động ngày một nâng cao.
Những công trình như: Nhà máy thủy điện Hòa Bình, Đường dây trạm
biến áp 500KV của công trình đường dây 500KV Bắc Nam hay công trình
điện Na Dương – Lạng Sơn,…Xí nghiệp rất tự hào về những gì mình đã làm
được.
Là một doanh nghiệp hoạt động trong cơ chế thị trường, xí nghiệp
không ngừng phát huy những mặt tích cực mà còn tăng cường củng cố cơ sở
vật chất, phát triển sản xuất kinh doanh. Cùng với đội ngũ cán bộ công nhân
viên khoảng 200 người trong đó có cả trình độ đại học, các chuyên viên bậc
cao đã từng học tập và lao động ở nước ngoài, với hệ thống máy móc chuyên
dùng hiện đại và kinh nghiệm tích lũy trong quá trình phát triển. Xí nghiệp
Sông Đà 11-3 có đủ khả năng thi công, liên doanh, liên kết, xây lắp các công
trình theo đúng lĩnh vực kinh doanh của mình trên địa bàn trong và ngoài
nước.
2.1.2 Đặc điểm về tổ chức bộ máy quản lý của xí nghiệp
Bộ máy quản lý tốt sẽ đảm bảo cho xí nghiệp giám sát chặt chẽ tình
hình sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm đồng thời giảm bớt được
những chi phí không cần thiết. Nắm bắt được tình hình đó ban lãnh đạo xí
nghiệp đã xây dựng mô hình quản lý theo kiểu trực tuyến kết hợp chức năng.
Mô hình này đảm bảo sự phát huy sáng tạo của các cấp, đồng thời đảm bảo
tính cân đối đồng bộ của các phòng ban chức năng và số lượng cán bộ quản
lý.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp

54. Trường CĐCN Hà Nội
Khoa Kinh Tế
Sơ đồ 2.1: Cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý của xí nghiệp
Giám đố c
Xí nghiệ p
Phó giám đố c Phó giám
Kinh tế đố c
Thi công
Ban kinh tế Ban tổ chứ c Ban tài chính Ban kinh tế
kế hoạ ch hành chính kế toán vậ t tư cơ giớ i
Độ i Độ i Độ i Độ i Độ i Độ i Xưở ng
SX SX SX SX SX SX cơ khí
số 1 số 2 số 3 số 4 số 5 số 6
- Giám đốc xí nghiệp: là người điều hành chung mọi hoạt động sản xuất
kinh doanh của xí nghiệp, chịu trách nhiệm trước công ty, Tổng công ty và
Nhà nước về mọi hoạt động sản xuất kinh doanh của xí nghiệp. Là người đại
diện toàn quyền trong các hoạt động kinh doanh, có quyền tổ chức bộ máy
quản lý, lựa chọn, đề bạt, bổ nhiệm, bãi nhiệm, khen thưởng, kỷ luật đối với
cán bộ công nhân viên theo chính sách chế độ của Nhà nước.
- Phó giám đốc kinh tế: Là người giúp việc giám đốc phụ trách các lĩnh
vực về kinh tế kinh doanh, xúc tiến ký kết các hợp đồng kinh tế và quyết toán
bàn giao công trình, phụ trách việc lập giá dự thầu, quyết toán công trình.
- Phó giám đốc thi công: Là người tham mưu cho giám đốc về mặt kỹ
thuật, giám sát thực hiện các vấn đề thi công công trình như kỹ thuật, tiến độ
thi công, vật tư, tài sản cố định.
Trương THị Thúy Nga-Lớp CĐKT2-K4 Luận văn tốt nghiệp